نوبەل سىيلىعىن الا الماعان اتاقتى ادامدار

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - نوبەل كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرى كەيدە بىتپەيتىن داۋ تۋعىزادى.

سونىڭ ىشىندە ەڭ الدىمەن تىلگە الاتىنىمىز ماراپاتتىڭ ورىس جازۋشىسى تولستويعا بەرلىمەۋى.

1901-جىلى ادەبيەت سالاسىنداعى العاشقى نوبەل سىيلىعىن فرانسۋز اقىنى ارمان سيۋللي- پريۋدوم الدى.

بۇل 1901-جىلى، ءالى الەمدە شىعارمالارى ەڭ كوپ وقىلاتىن جازۋشى ليەۆ نيكولايەۆيچ تولستويدىڭ اتاعى دۇرىلدەپ، ءونىمدى ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن ۋاقىتتا بولعان ەدى. كەيبىر دەرەكتەر ورىس جازۋشىسىنىڭ بۇل سىيلىقتى 1901-جىلى الۋعا ءۇمىتتى بولعانىن، ال 1906-جىلى تاعى ۇسىنىلعاندا ءۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتقانىن ايتادى.

سول سياقتى نوبەل سىيلىعىنان ءوز ەركىمەن نەمەسە ءماجبۇرلى تۇردە باس تارتقاندار دا بولدى. مىسالى، جان-پول سارتر ودان ءوزى باس تارتسا، پاستەرناكتى باس تارتۋعا ءماجبۇر ەتتى.

ماسساگەت پورتالى بۇل سىيلىققا باسقالارعا قاراعاندا كوپ ۇمىتكەر بولعان، ءبىراق قالاعان ماراپاتىنا قول جەتكىزە الماعان اتاقتى ادامدار تۋرالى مالىمەتتەردى ۇسىنادى.

ماحاتما گاندي 5 رەت ۇسىنىلدى

ⅩⅩ عاسىردىڭ ەڭ ىقپالدى جانە داۋلى ساياساتكەرلەرىنىڭ ءبىرى - ماحاتما گاندي بەس رەت نوبەل سىيلىعىنا ۇسىنىلدى. ءبىراق وسى ۋاقىتقا دەيىن جەككورۋشىلىك پەن قانتوگىستى ازايتۋ ءۇشىن گانديدەن كوپ ەڭبەك ەتكەن ادامدى تابۋ قيىن بولعانىمەن، ول بۇل ماراپاتقا لايىقتى دەپ تابىلعان جوق.

ەينشتەين ول تۋرالى: «بىزگە بولاشاق ۇرپاققا جول كورسەتەتىن كەرەمەت زامانداستى سىيلاعان تاعدىرعا ريزامىز... مۇمكىن كەلەسى ۇرپاق مۇنداي قاراپايىم ادامنىڭ فانتاستيكالىق الەمدە ءومىر سۇرگەنىنە سەنبەيتىن شىعار...»، - دەپ جازعان.

مارك تۆەن 9 رەت ۇسىنىلدى

مارك تۆەن نوبەل ساحناسىنداعى ساتسىزدىكتەرگە ەرەكشە كوزقاراسپەن قارادى. ول ءۇشىن ماراپاتتان گورى وقىرمانداردىڭ مويىنداۋى ماڭىزدى بولدى.

جازۋشىنىڭ شىعارماشىلىعىن زامانداستارى جوعارى باعالادى. مىسالى، ەرنەست حەمينگۋەي مارك تۆەننىڭ «گەكلبەرري فيننىڭ شىتىرمان وقيعالارى» كىتابىنان بارلىق امەريكالىق ادەبيەت پايدا بولدى دەپ بىرنەشە رەت ايتقان.

گيلبەرت ليۋيس 30 دان استام رەت ۇسىنىلدى

1912-جىلى امەريكالىق فيزيك-حيميك العاش رەت وزدىگىنەن حيميالىق بايلانىستىڭ ەلەكتروندى تەورياسىن ۇسىندى جانە دامىتتى. ول حيميالىق تەرموديناميكا، فوتوحيميا جانە يادرولىق فيزيكا سالالارىندا كوپتەگەن تاجىريبەلەر جۇرگىزدى. ساۋلەلەنۋدىڭ ەڭ كىشى بىرلىگىن سيپاتتاۋ ءۇشىن «فوتون» تەرمينىن ەنگىزگەن ليۋيس بولدى.

كەز كەلگەن جۇمىسى ءۇشىن نوبەل كوميتەتى ونى ۇمىتكەرلەر تىزىمىنە ەنگىزدى. ءبىراق ءار سىيلىققا ۇسىنىلعان سايىن جۇلدەنى الا المادى. ليۋيس ءوز جۇمىسىن ۆاشينگتونداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ مۇشەسى، ك س ر و عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى مۇشەسى رەتىندە جالعاستىردى. 1970-جىلى ايداعى كراتەرلەردىڭ بىرىنە ونىڭ ەسىمى بەرىلدى.

زيگمۋند فرەيد 32 رەت ۇسىنىلدى

ايگىلى اۆستريالىق پسيحوناليتيك زيگمۋند فرەيد 32 رەت ۇسىنىلعانىنا قاراماستان، ول سىيلىقتى الا الماعان تانىمال ادامدار قاتارىندا. ءار جولى فرەيد ماراپاتتان ءبىر قادام الىستايتىن ەدى، سەبەبى كوميسسيا ونىڭ جۇمىسىن ۇزدىك شىعارمالار قاتارىنا قوسپاعان.

ارنولد زوممەرفەلد 80 نەن استام رەت ۇسىنىلدى

نوبەل سىيلىعىنا ەڭ ءساتسىز ۇمىتكەر - تەورەتيكالىق فيزيك ارنولد زوممەرفەلد. بۇل قۇرمەتتى ماراپاتقا عالىمنىڭ ء وزى 81 رەت (كەي دەرەكتەردە 80-84) ۇسىنىلعان، ءبىراق الا الماعان. ال، ونىڭ التى شاكىرتى وسى سىيلىققا يە بولعان.

زوممەرفەلدتىڭ ناگرادانى الماۋىنىڭ بىرنەشە سەبەپتەرى بار. بىرىنشىدەن، باسەكەلەستەر. ول ەينشتەين، پلانك، فرانك جانە بور سياقتى ۇلى فيزيكتەرمەن ءبىر ۋاقىتتا ۇمىتكەر اتاندى. ەكىنشىدەن، نوبەل كوميتەتىنىڭ مۇشەلەرى ونىڭ ءستيلى مەن جۇمىس باعىتىن ۇناتپادى. ونى اسىرەسە قازىلار القاسىنىڭ مۇشەسى فيزيكا پروفەسسورى كارل وزەين قاتتى سىناعان.