شەشەم مەنى ارقالاپ الىپ كەتىپ، قارىنداسىمدى قاسقىرلار جەدى - مەكەمتاس مىرزاحمەت ۇلى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «قازاق قالاي ورىستاندىرىلدى؟» دەگەن كىتاپتى جازىپ، قازاقتىڭ وي ساناسىنا اسەر ەتە الدىق.
None
None

بۇل تۋرالى 31-مامىر - قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە ارنالعان «عاسىر زۇلماتى» تاقىرىبىندا وتكەن ونلاين دوڭگەلەك ۇستەلدە عالىم مەكەمتاس مىرزاحمەت ۇلى ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«مەن اشارشىلىقتى ءوز كوزىممەن كوردىم. 3-4 جاسار كەزىم. شەشەم مەنى كوتەرىپ بارا جاتتى. اينالامدا ءولىپ جاتقان ادامدار. بازاردان ءبىر نارسەلەر الىپ، قايتىپ كەلە جاتتىق. كوزىم قارنى جارىلىپ جاتقان ادامعا ءتۇسىپ ەدى، شەشەم كوزىمدى كولەگەيلەپ جابا بەردى. سوندا ادامنىڭ ءىشى كەۋىپ، جارىلىپ كەتەدى ەكەن. مۇنىڭ ءبارى سانالى تۇردە قولدان جاسالعان گەنوتسيد ەكەنىن كەيىن ءبىلدىم»، - دەيدى عالىم.

ول 1932-1933 -جىلدارداعى اشارشىلىق تۋرالى ايتتى. «شەشەم، قارىنداسىم ۇشەۋمىز جولعا شىقتىق. كەش بولىپ قالعان كەزدە ءبىزدى ءۇش قاسقىر قورشاپ الدى. مەن قورىققانىمنان انامنىڭ ەتەگىنىڭ ىشىنە كىرىپ كەتتىم. قاسقىرلاردىڭ كوزدەرى جارقىراپ تۇردى. ءبىر كەزدە تاياعىنا سۇيەنگەن شەشەم مەنى ارقالاپ، قاشا جونەلدى. قاسقىرلار جىم بولىپ قالدى. ودان كەيىن قارىنداسىمنىڭ شىڭعىرعان داۋىسىن ەستىدىم. قاسقىرلار تالاسىپ، ونى جەپ جاتتى. ءبىز سايعا ءتۇسىپ كەتىپ، امان قالدىق. وسىنداي جاعداي قازاق دالاسىنىڭ ءار جەرىندە بولىپ جاتتى...

سول كەزدە «ستالين مۇنى بىلسە - قويدىرار ەدى» دەگەن سوزدەر ايتىلۋشى ەدى. نەگىزىندە كەرىسىنشە ەكەن عوي... ونىڭ ماقساتى ۇلى دالانى يەسىز قالدىرۋ ەدى. ءوزىمىزدى ءوزىمىز قولعا الماساق، باسقا ەشكىم جاناشىر بولمايدى. جاستار تاريحتى جاقسى ءبىلىپ، شىندىقتى اشۋى كەرەك. ءبىز سول اشارشىلىق كەزىنەن باستاپ ۇلتتىق سانادان ايىرىلدىق. ينستيتۋت بىتىرگەننەن كەيىن عانا مەنىڭ سانام اشىلا باستادى.

«قازاق قالاي ورىستاندىرىلدى؟» دەگەن كىتاپتى جازىپ، قازاقتىڭ وي ساناسىنا اسەر ەتە العانداي بولدىق»، - دەيدى مەكەمتاس مىرزاحمەتوۆ.

فوتو: alashainasy.kz

سوڭعى جاڭالىقتار