سوۆەت وداعىنىڭ ىرگەسىنىڭ سوگىلۋىنە جەلتوقسان كوتەرىلىسى ىقپال ەتتى - دۋلات يسابەكوۆ
ول كەزدە جازۋشى قاز س س ر مادەنيەت مينيسترلىگىندە مادەنيەت باسقارماسىندا رەداكتور بولىپ ىستەگەن.
«16- جەلتوقساندا ءبىز الاڭدا بولدىق. مەن ول كەزدە مادەنيەت مينيسترلىگىندە باس رەداكتور بولاتىنمىن. ءبىراز ادامدار الاڭعا كەلدىك. قاراگوز قىزدارىمىزدى پوليتسيا سۇيرەپ جاتقاندا قاراپ تۇرا المادىق. اسىرەسە ۇلتى قازاق اسكەريلەرگە «ءوز قىزدارىمىزدى ءوزىمىز ساباپ، شاشتان سۇيرەسەك نە بولامىز؟ جاندارىڭ اشىماي ما؟ ەرتەڭ ولاردىڭ وقۋىنا، جۇمىسىنا كەسىرى تيەدى عوي» دەپ اراشا تۇستىك. سوندا قاسىمىزدا تۇرعان بىرەۋلەر جۇگىرىپ كەلدى «مۇمكىن سىزدەر شىعار ارانداتىپ جۇرگەن» دەپ. نەگىزىندە ولاردى ەشكىم ارانداتقان جوق، ولار وزدەرى رەجىمگە قارسى شىعىپ جاتىر. «نەگە ءوز ىشىمىزدەن باسشى شىقپادى؟ نەگە باسقا ادامدى اكەلەدى. قازاقتى قويماسا دا، ورىس كادرلار بار ەمەس پە؟» دەپ ۇرانداتتى. 1986-جىلى جاستار وسىنداي ۇرانمەن شىقتى. بۇل ءار رەسپۋبليكانى ءوز ازاماتى بيلەۋگە قاقىسى بار دەگەن س س س ر كونستيتۋتسياسىندا جازىلعان زاڭىن تالاپ ەتتى»، - دەدى جازۋشى.
ونىڭ ايتۋىنشا، سول ءبىر قىم-قۋىت شاقتا بيلىكتەن قىسپاق كورگەندەردىڭ ءبىرى - جازۋشىلار بولاتىن.
«ءبىزدىڭ رەداكسيا مينيسترلىكتە قازاقشا سويلەيتىن جالعىز رەداكسيا بولاتىن. جازۋشى، دراماتۋرگ، رەجيسسەرلەردىڭ بارلىعى مادەنيەت باسقارماسىندا بولاتىن. قازاقشا سويلەيتىن، جازاتىن 7-8-اق ادام بولدى. ءتىپتى ءوز ارامىزدا ىشكى جينالىستاردا دا ارتىق سويلەگەندەردى جازاعا ۇشىراتتى. ۋاليەۆ دەگەن جىگىتتى قارسى سويلەگەنى ءۇشىن اقشاسىن تولەتىپ، بيلەتىن الدىرىپ ماسكەۋگە الىپ كەتتى. سول كەزدە شاش ال دەسە باس الاتىن ادامداردى كوردىك»، - دەدى ول.
جازۋشى تاۋەلسىزدىك العانى تۋرالى حاباردى ەستىگەندە جۇرەگى جارىلارداي قۋانعانىن جاسىرمادى.
«الاشتىڭ عاسىرلار بويى ارمانداعان ارمانى ورىندالدى. ءوز الدىمىزعا مەملەكەت بولدىق. ب ۇ ۇ مۇشە بولدىق. ءوز جەرىمىزگە ەلىمىزگە يە بولدىق. ۇلتتىق رامىزدەرىمىزدى قابىلدادىق. شەكارامىز بەكىتىلدى»، - دەدى جازۋشى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى بارلىق حالىق سياقتى جازۋشىلار قاۋىمى ءۇشىن دە ءبىر اۋىر وتپەلى كەزەڭ بولعان.
«جاسىراتىنى جوق، شەتەلمەن بايلانىس باستالدى. قازاق ادەبيەتىن شەت ەلگە تانىتا باستادىق. جازۋشىلار كوپ قىسپاق كورگەن ادامدار بولدى دەسەك بولادى. كىتاپ شىقپايدى، كىتاپتى تەگىن جازۋ كەرەك بولدى. شىعارۋ ءۇشىن ءوزىڭ اقشا تولەيتىن كەزگە جەتتىك. قايناپ جاتقان سوعىس جىلدارىندا جازۋشىلار ەڭبەكاقىسىن تۇگەل الىپ تۇرعان ەدى»، - دەدى دۋلات يسابەكوۆ.
جازۋشى 1986-جىلعى جەلتوقسان وقيعاسى حالىق جادىندا ماڭگىلىك ساقتالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
«جەلتوقسان قىرعىنىن قالاي ۇمىتامىز؟ ازاتتىق ءۇشىن جانىن پيدا ەتكەن جاس ورىمدەي بوزداقتارىمىزدىڭ رۋحىنا قۇران وقىتىپ، ەسكە الۋمىز كەرەك. كەيبىر ادامدار «تاۋەلسىزدىك ەشقانداي قانتوگىسسىز، كۇرەسسىز كەلدى» دەيدى. «قازاقستان ەگەمەندىكتى ەڭ سوڭىنان الدى» دەگەن پىكىر ايتادى. بالتىق جاعالاۋى ەلدەرى، ۋكراينا ءبىرىنشى العاندا، نەگە ءبىز كەشىكتىك؟ وعان دا كەيىن تۇسىنىكتەمە ايتىلدى. پارلامەنتتەگى جوعارى كەڭەستە قازاق ۇلتىنان باسقا ۇلتتاردىڭ سانى باسىمداۋ بولدى. تاۋەلسىزدىك جاريالانسا ولار قارسى بولۋى مۇمكىن ەدى.
ونىڭ ۇستىنە سوۆەت وداعىنىڭ ىرگەسىنىڭ سوگىلۋىنە جەلتوقسان كوتەرىلىسى ىقپال ەتتى. ەڭ ءبىرىنشى بولىپ رەجىمگە قارسى ءبىزدىڭ جاستار كوتەرىلدى. گرۋزيا ەمەس، بالتىق ەلدەرى ەمەس. مومىن قازاقتار. تاۋەلسىزدىككە ۇمتىلعان ءبىزدىڭ جاستار بولدى»، - دەدى دۋلات يسابەكوۆ.
ايتا كەتەيىك، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىك العانىنا 28 جىل تولىپ وتىر.
