ماماندار مەڭدۋانادان ساق بولۋعا شاقىرادى
ونىڭ سەبەبى دە جوق ەمەس. تابيعاتتا كوپ تارالعان وسىمدىكتىڭ ادامنىڭ ميىن ۋلاپ، باسىن اينالدىراتىن قاسيەتى بار. دارىگەرلەر: «وسى تۇينەكتى وسىمدىكتىڭ پايداسىنان زيانى كوپ بولۋى مۇمكىن»، - دەيدى.
ەمدىك ماقساتتا قولدانامىن دەپ ۋلانىپ قالۋعا بولادى. ەلوردا تۇرعىنى ءسانيا بەكەتايەۆا كۇن سايىن نەمەرەسىمەن سەرۋەندەۋگە شىعادى. قىدىرىپ ءجۇرىپ كوشە بويلارى مەن اۋلادان ۋلى وسىمدىكتەردى ءجيى كەزدەستىرەتىنىن ايتادى. اسىرەسە قاراسورا مەن مەڭدۋانا كوپتەپ وسەدى. «بالالار ابايسىزدا جەپ قويماسىن دەپ كورە قالسام جۇلىپ تاستايمىن»، - دەيدى.
ءسانيا بەكتايەۆا، قالا تۇرعىنى:
- ارىق بويىندا الاڭقايلاردا مەڭدۋانا قاپتاپ ءوسىپ تۇرادى. ونى بالالار جەپ قويسا، ۋلانىپ قالادى عوي. ويناپ ءجۇرىپ گۇلىن جۇلىپ السا نەمەسە بايقاماي جەپ قويسا نە بولادى؟ ويعا العاننىڭ ءوزى قورقىنىشتى. ونىڭ ۋلى وسىمدىك ەكەنىن ەكىنىڭ ءبىرى بىلە بەرمەيدى. سوندىقتان الاڭقايلاردى، ساياباقتاردى ارامشوپتەن ۋاقىتىندا تازارتىپ تۇرعان دۇرىس.
ازىرگە، ابىروي بولعاندا، مەڭدۋانامەن ۋلانۋ وقيعاسى تىركەلگەن جوق. دەگەنمەن بۇل ۋلى وسىمدىك جاڭبىردان سوڭ شىققان ساڭىراۋلاقتاي قاپتاپ شىعادى. تۇرعىندار ونىڭ تۇقىمىن كوبىنە كوكنارمەن شاتاستىرادى. قارا مەڭدۋانانىڭ تۇقىمى وتە ۋلى. ونىڭ جاپىراعىن، تۇقىمىن جەگەن ادام ۋلانىپ قالادى.
دينات قوجەكەنوۆ، №1 قالالىق اۋرۋحاناسى باس دارىگەرىنىڭ ورىنباسارى:
- ەگەر وسىمدىكتىڭ كەز كەلگەن بولىگىن جەپ قويسا، بالانىڭ كورۋى ازداپ ناشارلاۋى مۇمكىن. اۋزى كەبەدى. سۋ ىشكىسى كەلەدى. ارى قاراي كومەك كورسەتىلمەيتىن بولسا، جۇرەك قاعىسى جوعارىلاي باستايدى. كومەك كورسەتىلمەيتىن بولسا، كوماعا ءتۇسۋى مۇمكىن.
گالينا باشينسكايا، قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ شتاتتان تىس توكسيكولوگ دارىگەرى:
- كوزىمىز ۇيرەنگەن، اقشىل، سۇرعىلت گۇلى بار مەڭدۋانا بىلاي قاراعاندا زيانسىز كورىنەدى. تۇرعىندارعا ايتارىم، قالا سىرتىنا، تابيعاتقا شىققاندا، ساياجايعا بارعاندا اينالانى مۇقيات قاراپ الۋ كەرەك. بالالارعا اباي بولىڭىزدار. ەگەر دە مىنەز- قۇلقىنان وزگەرىس بايقاساڭىز، بىردەن جەدەل جاردەم شاقىرتۋ قاجەت.
ارام ءشوپتى قانشا تازارتىپ تاستاعانىمەن، شىققان جەرىنە قايتا وسەدى. ماسەلەن، مەڭدۋانانىڭ جاس ساباعى بالاباقشاعا كىرەبەرىس جەردە ءوسىپ تۇر.
شىنارا مامبەتالييەۆا، كومپانيا مەنەدجەرى:
- ءبىز ارامءشوپتەن تازارتۋ جۇمىستارىن تۇراقتى تۇردە جۇرگىزەمىز. دەسە دە جاڭبىر ءجيى جاۋاتىندىقتان قايتا ءوسىپ كەتەدى. مەڭدۋانانىڭ قاۋىپتى وسىمدىك ەكەنىن بىلەمىز. بۇدان بىلاي دا كوممۋنالىق قىزمەتكە بارىنشا نازار اۋدارامىز.
مەڭدۋانا ماۋسىم ايىنان باستاپ تامىزعا دەيىن گۇلدەيدى. دارىگەرلەر اسىرەسە وسى ارالىقتا قىراعى بولۋعا شاقىرادى. ەگەر ۋلى وسىمدىكتى كەزدەستىرگەن جاعدايدا ونى تامىرىمەن جۇلىپ، قايتا كومىپ تاستاۋعا نەمەسە ورتەپ جىبەرۋگە كەڭەس بەرەدى.
www.24.kz