تاماقتان ۋلانعان كەزدە العاشقى كومەكتى قالاي كورسەتۋ كەرەك؟

 نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ۋلانۋ -  اعزاعا قاندايدا ءبىر جولمەن تۇسكەن ۋلى زاتتاردىڭ سالدارىنان بولاتىن ادامنىڭ كۇيى.

ۋلانۋ قاتتى جانە سوزىلمالى بولادى. ءبىرىنشىسى ەڭ ءقاۋىپتى، ويتكەنى ادامنىڭ اعزاسىنا تۇسكەن كوپ مولشەردەگى ۋ ومىرلىك ماڭىزدى مۇشەلەردى بۇزۋعا كىرىسەدى. مۇنداي جاعدايدا اعزاعا تەز ارادا العاشقى كومەك كورسەتۋ قاجەت.

شۇعىل ارەكەتتەر

وتباسىڭىزدىڭ ءبىر مۇشەسىنىڭ، ارىپتەس نەمەسە جولاۋشىنىڭ قاتتى ۋلانىپ قالعانىنا كۇدىگىڭىز بولسا، تەز ارادا «جەدەل جاردەم» شاقىرىڭىز، ال كورشىڭىز نەمەسە ۇيدەگى بىرەۋ اۋىرىپ قالسا ۋچاسكەلىك دارىگەردى شاقىرعان ءجون. بولماسا جابىرلەنۋشىنى جاقىن ماڭداعى اۋرۋحاناعا جەتكىزۋ شاراسىن جاساڭىز.

دارىگەر كەلگەنشە ۋاقىت جوعالتپاي، كەز كەلگەن ۋلانۋ جاعدايىندا ادام اعزاسىنان ۋدى شىعارۋ نەمەسە ۋ قايتاراتىن امالدارعا كىرىسىڭىز. ەگەر ۋ تاماق ارقىلى تۇسكەن بولسا ۋدى شىعارۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى جولى - اسقازاندى شايۋ. ول ءۇشىن اۋرۋ ادامعا كوپ مولشەردە سۋ بەرىپ، ءتىلدىڭ تامىرىن ساۋساقپەن باسۋ ارقىلى قۇسقانىن قامتاماسىز ەتىڭىز. ەگەر جابىرلەنۋشى ءوزى مۇنى ىستەي الماسا، كومەكتەسىپ جىبەرىڭىز.

نازار اۋدارىڭىز! ادام قاندايدا ءبىر زاتپەن ۋلانعاندا عانا اسقازاندى شايۋ كەرەك، ويتكەنى ميوكراد ينفاركتى، اپپەنديتسيت جانە تاعى باسقا اۋرۋلاردىڭ دا وسىنداي بەلگىلەرى بولۋى مۇمكىن. بۇل اسىرەسە قارت ادامدارعا قاتىستى. ەگەر سىرقات باسقا سەبەپتەردەن تۋۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىگىڭىز بار بولسا، اسقازان جۋۋ پروتسەدۋراسى مەن ءدارى-دارمەكتەردى بەرمەي تۇرا تۇرعان ءجون، ويتكەنى اۋرۋدىڭ جاعدايىن ودان بەتەر ۋشىقتىرىپ جىبەرۋ قاۋپى بار.

تاماقتان ۋلانۋ

تاماقتان ۋلانۋ ادامنىڭ باكتەريا، ۆيرۋس، ۇساق جاندىكتەر نەمەسە وسىمدىكتەر (مىسالى، پلانكتون)، ساڭىراۋقۇلاقتار، پارازيتتەر نەمەسە توكسيندەرمەن زارارلانعان تاعامداردى تۇتىنعاننان بولادى. الايدا مۇنداي ازىقتىڭ ادام اعزاسىنا تۇسۋىنەن ءاردايىم اۋرۋ تۋىنداي بەرمەيدى. كەيبىر ادامدار ولارعا بەكەم بولادى، ال باسقالارى تەز جۇقتىرىپ، قاتتى اۋىرادى.

«تاماقتان ۋلانۋ» تەرمينى كەيدە گاستروەنتريتتىڭ ءسينونيمى رەتىندە قابىلدانادى، الايدا بۇل ەكەۋى ءبىر ەمەس. گاستروەنتەريت اسقازان مەن ىشەكتىڭ قابىنۋى. بۇل اۋرۋعا كوپتەگەن فاكتورلار اسەر ەتەدى، سونىڭ ىشىندە تاماقتان ۋلانۋ دا.

تاماقتان ۋلانۋدىڭ بەلگىلەرى

جۇرەك اينۋ، قۇسۋ، ءىش ءوتۋ، ارا-اراسىندا ءىشتىڭ ءتۇيىلۋى مەن اۋرۋى ىشەك ينفەكتسياسىنىڭ بەلگىسى بولىپ سانالادى. كەيدە بۇل بەلگىلەر ءبىر ەكى كۇندە كەتىپ قالادى جانە ارنايى ەمدى قاجەت ەتپەيدى. ەگەر اۋرۋ بەلگىلەرى ەكى كۇننەن كەيىن كەتپەسە، جانە اعزانىڭ قۇرعاعانى (اۋىزدىڭ كەبۋى، باس اينالۋ، قوشقىل سارى نەسەپ نەمەسە نەسەپتىڭ ازايۋى) بايقالسا، دەرەۋ دارىگەرگە قارالعان ءجون.

مىناداي جاعدايدا جەدەل جاردەم شاقىرىڭىز نەمەسە اۋرۋحاناعا بارىڭىز:

- تاماقتان ۋلانۋ بالادا، جۇكتى ايەلدە، سوزىلمالى اۋرۋى بار ادامدا نەمەسە قارت ادامدا بولسا؛

- ەگەر كەلەسىدەي بەلگىلەر پايدا بولسا: كوزدىڭ بۇلدىرلاۋى، سويلەۋ، جۇتىنۋ قيىنداسا.

اسقىنۋ

- اعزانىڭ قۇرعاۋى (ءتىل مەن ەرىننىڭ كەبۋى، تەرىنى قاتپارلاپ جينالىپ، جىبەرگەندە اقىرىن تەگىستەلۋى، كوزدىڭ شۇڭىرەيۋى، شولدەۋ، جيىلەنگەن دەم الىس جانە نەسەپ شىعارۋدىڭ السىزدىگى،

- بوتۋليزم كەزىندە تىنىس الاتىن جولداردىڭ سالدانۋى،

- وتە سيرەك جاعدايلاردا بوتۋليزم كەسىرىنەن ادام ءولىپ كەتۋى مۇمكىن.

ءسىز نە ىستەي الاسىز؟

تاماقتى از-ازدان ءىشىپ، اعزانى دەمالدىرۋ كەرەك. ۇيدە جاتىپ، دەمالۋعا تىرىسىڭىز. بارىنشا كوبىرەك سۇيىقتىق ءىشىڭىز، ءبىراق ىشىمدىك، كوفە، شاي جانە گازدالعان سۋسىنداردان باس تارتقانىڭىز ءجون.

دارىگەرگە قارالۋ قاجەت، ەگەر:

- اۋرۋ بەلگىلەرى ءۇش نەمەسە ودان دا كوپ كۇن بويى ساقتالسا،

- جاعدايىڭىز السىرەپ بارا جاتقانىن سەزسەڭىز،

- ەگەر ءالى دە ءىشىڭىز ءتۇيىلىپ اۋىرسا.

ءىش وتۋگە قارسى دارىلەردى قابىلداماعانىڭىز ءجون، ويتكەنى ولار اعزادان باكتەريالاردىڭ شىعۋىن باياۋلاتۋى مۇمكىن. ەگەر كىشكەنتاي بالا تاماقتان ۋلانسا، بىردەن دارىگەر شاقىرىڭىز.

ساقتاندىرۋ شارالارى

- تاماق جاسار الدىندا جانە شيكى ەت نەمەسە تاۋىقتى ۇستاعان سوڭ قولىڭىزدى سابىنداپ جۋىڭىز؛

- كوكونىستەر مەن جەمىستەردى مۇقيات جۋىڭىز؛

- شيكى ەتتى تۋراپ بولعان سوڭ، تاقتاي مەن باسقا دا اسپاپتاردى جۋىڭىز؛

- تاماق جاسار الدىندا مۇزدالعان تاۋىقتى جاقسىلاپ ەرىتىڭىز. ەگەر مۇمكىندىك بولسا، ونى توڭازىتقىشتا ەرىتىڭىز، سۋىق باكتەريالاردىڭ كوبەيۋىنىڭ الدىن الادى؛

- ەت جانە بالىق ونىمدەرىن جاقسىلاپ قۋىرىڭىز؛

- ەت، تاۋىق جانە بالىقتى قۋىرماس بۇرىن ءبىر ىدىسقا سالماڭىز؛

- تاعامداردى تاراقان، ماسا جانە تىشقانداردان قورعاۋ ءۇشىن بەتىن ءاردايىم جاۋىپ ءجۇرىڭىز؛

- بۋفەت، اسحانالاردا تاماقتانعاندا اباي بولىڭىز؛

- تاماق قالدىعىن توڭازىتقىشتا ساقتاڭىز، ال پيكنيككە اپاراتىن تاعامداردى ارنايى ىدىستارعا سالىڭىز؛

- شيكى جانە دايىن تاعامداردى بولەك ساقتاڭىز.

باكتەريالار 4,4-تەن 60 گرادۋس سەلسي تەمپەراتۋراسىندا تەز كوبەيەدى. تاعامدى وسى تەمپەراتۋرا ارالىعىندا ساقتاۋ ۇسىنىلمايدى، كەلەسى كەڭەستەردى ۇستانىڭىز:

- ازىق- تۇلىكتى توڭازىتقىشتا ساقتاڭى؛

- تاعامدى 60 گرادۋستان كەم ەمەس سەلسي تەمپەراتۋراسىندا دايىنداڭىز جانە ىسىتىڭىز.

 

دەرەككوز: Reactor