الەم قازاقتارى ەلوردادا باس قوستى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - «وتانداستار» قانداس- باۋىرلاردى قولداۋ قورىنىڭ ارنايى شاقىرتۋىمەن الەمنىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىندەگى وتانداستارىمىز نۇر- سۇلتان قالاسىنا جينالدى.

 وسىلايشا، ءاز ناۋرىزدى فرانسيا، ۋكراينا، رەسەي جانە قىتاي ەلدەرىنەن كەلگەن قانداستارىمىز تاريحي وتانىندا، ءبىر شاڭىراق استىندا اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات قوردىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

قازاق دياسپوراسى وكىلدەرىمەن «وتانداستار» قورىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرتاي ابىقايەۆ پەن دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ كەزدەستى. جۇزدەسۋ بارىسىندا مەرەكەلىك لەبىز- تىلەكپەن قاتار ەلباسى تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان قوردىڭ ماقسات- مۇددەسى مەن جۇمىسى ءتۇسىندىرىلدى.

 «الەمگە تارىداي شاشىلعان قازاق بالاسىن ءبىز ەش ۋاقىت ۇمىتقان ەمەسپىز، ۇمىتپايمىز دا. بارلىق قانداستى تاريحي وتان توڭىرەگىندە بىرلەستىرۋ، قولداۋ ءۇشىن دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ 5- قۇرىلتايىنداعى ەلباسى تاپسىرماسىمەن «وتانداستار قورى» كوممەرتسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامى قۇرىلدى. ەلگە ورالعان جانە شەتەلدە تۇراتىن قازاقتاردى قولداۋ ماقساتىنداعى جوبالارىمىزدى قازىر جۇيەلەپ، ازىرلەپ جاتقان جايىمىز بار. بۇگىنگى كەزدەسۋىمىزدىڭ ماقساتى دا سول - قيىرداعى قانداستارىمىزدىڭ شوقتىعىن بيىكتەتۋ، سونداي- اق ولاردىڭ ۇلتتىق بولمىسىن ساقتاپ قالۋ جولىندا وزدەرىڭىزبەن كۇش بىرىكتىرۋ» ، - دەدى قور باسشىسى نۇرتاي ابىقايەۆ.

سونداي- اق، كەزدەسۋگە تانىمال بوكسشى قانات يسلام دا قاتىستى. ول الەمنىڭ تۇكپىر- تۇكپىرىندە جۇرگەن قانداستاردى قازاقتىڭ بىرىگۋى جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتۋگە شاقىردى. ءوز كەزەگىندە، سپورتشى بوكستى قازاق بالالارى اراسىندا كەڭىنەن ناسيحاتتاپ، دامىتۋعا باعىتتالعان جوبالاردى قولعا الىپ جاتقاندىعىن ايتىپ ءوتتى.

كەزدەسۋدىڭ تاعى قۇرمەتتى قوناعى - قوبىزشى، تاراز قالاسىنىڭ تۋماسى ايگەرىم ەرسايىنوۆا. ول فرانسياداعى «قورقىت» قازاق مادەني ورتالىعىن باسقارادى.

 «تاريحي وتانعا، اتا- اناسىنا ءبىرشاما جاقىن بولعىسى كەلگەندىكتەن اسىراپ الىنعان قازاق بالالارى ورىس مادەني ورتالىقتارىنا بارىپ جۇرگەن ەكەن. وسى نارسە ءبىزدىڭ نامىسىمىزعا ءتيدى. سول ءۇشىن ءوز قاراجاتىمىزدى قۇيىپ، تۇڭعىش قازاق مادەني ورتالىعىن اشتىق. العاشقى ەكى جىلى تار بولسا دا كىشكەنتاي عيماراتتىڭ ءبىر بولمەسىن جالعا بەرىپ، تۇرىك اعايىندار قول ۇشىن سوزدى. قازىرگى تاڭدا فرانسياداعى قازاقستان ەلشىلىگىندەگى مادەنيەت، عىلىم جانە ءبىلىم بولىمىندەمىز. قازاق دياسپوراسى كوپ شوعىرلانعان فرانسيا مەملەكەتىندە ءبىزدىڭ ونەرىمىز بەن انا تىلىمىزگە دەگەن قىزىعۋشىلىق وتە زور. قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارى مەن فورتەپيانونى، انا ءتىلىمىز بەن قولونەردى تاعدىر تالكەگىمەن فرانسۋز شاڭىراعىندا ءوسىپ- ءونىپ جاتقان ءوزىمنىڭ قاراكوز باۋىرلارىمنان بولەك، فرانسۋزدارعا دا ۇيرەتىپ جاتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا قازاق ادەبيەتىنە كوپ كوڭىل بولگىمىز كەلەدى. ول ءۇشىن بىزگە لاتىن الىپبيىندەگى كىتاپتار قاجەت» ، - دەيدى ايگەرىم ەرسايىنوۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، ورتالىق نەگىزىن قۇربىسى ايگەرىم ماتايەۆا ەكەۋى وسىدان ءۇش جىل بۇرىن قالاعان. تۇڭعىش قازاق مادەني ورتالىعىن اشۋعا فرانسياداعى اسىراندى قازاق بالالارى سەبەپ بولىپتى.

 ودان بولەك، كەزدەسۋ اياسىندا شاقىرىلعان قوناقتارمەن ەكىجاقتى سەرىكتەستىك مەموراندۋمدارعا قول قويىلىپ، شەتەلدەگى قازاق دياسپورالارى مەن ەلگە ورالعان وتانداستاردى قولداۋ، قانداستاردى تاريحي وتانعا ورالتۋ باعىتىندا كۇش جۇمىلدىرۋ كەلىسىلدى.