اتامەكەنگە اياق باسۋ
بۇل ۇشاقتارمەن موڭعوليانىڭ بايان ولگەي ايماعىنان قازاقتار ورالدى ءتىپتى، ەڭ جوعارى دارەجەدەگى قوناقتىڭ ءوزى دە ءدال وسىنداي جىلى كەزدەسۋگە لايىق بولا بەرمەيدى. 25 جىل بۇرىن ءتۇرلى سەبەپتەرمەن ۇزاق جىلدارعا اتا-بابا جەرىنەن قول ءۇزىپ قالعان، بايان ولگەي ايماعىندا تۇرىپ كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتار اقمولاعا ۇشىپ كەلدى.
ءتىپتى، قازىردىڭ وزىندە موڭعوليا اۋماعىندا اتا-باباسى ءوسىپ-ءونىپ، سۋىن ىشكەن جەردى ساعىناتىن ون مىڭداعان ەتنيكالىق قازاق تۇرىپ جاتىر. اقمولا وبلىستىق ەڭبەك جانە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ كوميتەتى جانە كوشى-قون ءبولىمىنىڭ ءبىر توپ قىزمەتكەرلەرى بايان ولگەيدە دە، وبلىستا دا قىرۋار دايىندىق جۇمىسىن جۇرگىزدى.
بۇل جاي عانا كوشۋ ەمەس، بۇل ونداعان-جۇزدەگەن وتباسىنىڭ قايتىپ ورالۋى، ولارعا دا باۋىر باسىپ قالعان جەردەن قول ءۇزىپ، بەلگىسىزدىككە كەتۋ وڭاي ەمەس، ونىڭ ۇستىنە ولاردى قونىستاندىرىپ، ۇيمەن، جۇمىسپەن قامتىپ، اياق استىنان تۋىنداپ جاتاتىن كوپتەگەن ماسەلەلەردى شەشۋ قاجەت.
ۇشاقتىڭ باسقىشىنان ۇزىن ەتەك شاپان كيگەن قاريالار، دجينسى كيگەن جاستار مەن بالا-شاعا ءتۇستى. بۇل ولاردىڭ العاشقى قادامدارى، العاشقى تىنىستارى الۋلارى ەدى، ال، كوز الدارىندا - اق شاشتى قاريالاردىڭ ەستەلىكتەرىنەن تانىس، ساعىنىشقا تولى، اقىن-سازگەرلەر جىرلاعان، اتى اڭىزعا اينالعان دالا.
و، اللا، نە دەگەن زەڭگىر اسپان، اياق استىنداعى قالى كىلەمنەن ءبىر جىلىلىق ەسەدى! جۇرەگىڭدى كەرنەگەن سەزىمدى بىلدىرەر ءسوزدى، قارسى الۋشىلاردىڭ دا، كەلۋشىلەردىڭ دە كوزدەرىنەن بىردەي اققان قۋانىش جاسى الماستىردى. قارسى الۋشىلار ىشىنەن جاس اقىن نۇربولات بەكەتايەۆ وسى ءبىر تولعانىسقا تولى ءساتتى دومبىرانىڭ ۇنىنە قوسىپ، ارناۋ ارنادى. استانانىڭ بولاشاق تۇرعىندارىن وبلىستىق اكىمشىلىك باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بەيبىت ءجۇسىپوۆ، ەڭبەك جانە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى زەينوللا ايمىشەۆ، «ارقا اجارى» گازەتىنىڭ رەداكتورى وكتيابر الىبەكوۆ، قانداستارىمىز تۇرىپ، قىزمەت ەتكەن استراحان، بالقاش جانە باسقا دا اۋدانداردىڭ باسشىلارى قارسى الدى.
استراحاندىق «ميراس» كلۋبىنىڭ جەتەكشىسى ءمارۋا دۇيسەمبايەۆا موڭعوليادان كەلگەن قانداستارعا شاشۋ شاشىپ، باتا بەردى. قول الىسىپ، ءتوس قاعىستىرىپ، ءارى قاراي تانىستىق تا باستالىپ كەتتى. جاڭا كەلگەندەردىڭ ىشىندە ومىراۋى وردەن- مەدالگە تولى، بايسالدى سارباس نۇعىمان اقساقال بار. ول 30 جىلدان استام ۋاقىت بويى شوپان بولعان، ەڭبەك ەرى اتانىپ، سۋحە باتىر وردەنىن تاققان.
كوڭىل دە، اتاق پەن بەدەل دە اقساقالدىڭ جۇرەگىندەگى قازاقستاندى كورسەم دەگەن تالپىنىستى الماستىرا المادى. سول كۇنى ول قىزىمەن جانە جيەندەرىمەن تۇڭعىش رەت اتا- باباسىنىڭ كيەلى جەرىنە اياق باستى. تۋعان جەرگە دەگەن ساعىنىش مادەت، قۇسمان جانە مىقتىباي اشكەيۇلدارىن دا تۋعان جەرگە جينالۋعا قاناتتاندىردى. وسىدان ءبىر جىل بۇرىن ولار مەي بىتىرگەن باۋىرلارى مۇقىلىستى «بارلاۋعا» جىبەرگەن ەدى.
ولاردى مۇقىلىس، دارىگەر بولىپ ىستەيتىن ايەلى گۇلنار ەكەۋى اۋەجايدان كۇتىپ الىپ، «مادەنيەت» كەڭشارىنا شىعارىپ سالماقشى. ۇزاق جولدان شارشاعان جانارلاردا جەرگىلىكتى حالىق قالاي، نەسىمەن قارسى الادى دەگەن كۇدىك تە تۇردى... اتامەكەنگە ءبىزدى نە تارتادى: قان تارتا ما، اتا-بابا ءۇنى مە، الدە اقىندار جىرلارىنا قوسقان بوز جۋسان با؟
مۇمكىن اتا جۇرتتىڭ نانى دامدىرەك، سۋى مولدىرلەۋ شىعار؟ بالكىم، سونىڭ ءبارى دە شىعار. مۇمكىن، ەجەلگى قونىس ءتۇتىنىنىڭ ءيىسى مەن جەلدەي جۇيتكىگەن تۇلپار تۇياعىنىڭ ءدۇبىرىن ەستە ساقتاعان ءدال وسى جەردە، قارا شاڭىراق استىندا كەۋدە تەرەڭ تىنىس الىپ دەمالاتىن بولار.
اۆتور: ايان ادەن
