مەنىڭ انام سالعان جول
ماريام ول كەزدە بەسىنشى سىنىپتا وقىپ جۇرگەن كەزى. قازىر مەكتەپتى تامامداعالى قاي زامان، ماماسى سول كەتكەننەن مول كەتتى.
ول اكەسىنىڭ اعاسىن «تاتە» دەۋشى ەدى. ەكى شاڭىراق قوسىلىپ ۇلكەن وتاۋ قۇراعان بۇل ۇيدە ۇنەمى بىرلىك توردە وتىرادى . اناسى راسىمەن دە بازارعا ساۋدا جاساۋعا كۇندەلىكتى ەرتەمەن كەتەتىنىن بىلسە دە، ەس بىلەتىن ماريامدى سول كەزدەگى تاتەسىنىڭ ءسوزى الداي المادى. ونىڭ ۇستىنە تاڭ اتپاي ۇيگە جينالىپ قالعان كىسىلەر قايتا-قايتا قۇشاقتاپ، ماڭدايىنان سۇيگەندە، ىپ-ىستىق جاستارى ويانعالى جۋىلماعان بەتىن شايىپ جاتۋى دا وعان كۇمان ۇيالاتتى.
كىسىلەردەن سەسكەنگەننەن بوساعانىڭ جاقتاۋىنا سۇيەنىپ، ەش نارسە تۇسىنبەگەن جانارىن جان- جاققا جۇگىرتتى. الايدا، اناسىن تابا المادى. ونىڭ ۇستىنە ار تاڭ سايىن ءتاتتى ۇيقسىنان ءوزى وياتاتىن اناسىننىڭ نۇرلى ءجۇزىن ءالى كورمەگەنى جانىن جابىرقاتتى. ول ءبارىن تۇسىنگەندەي بولدى. اناسىنىڭ كۇنى-ءتۇنى بازارعا شەلەكتەرىن نە بالىققا، نە جەمىسكە، نە كوكونىسكە تولتىرا ارقالاپ اپارىپ ساتىپ، اقشا تابۋدىڭ قامىمەن كەيدە ۇيىقتاماستان جۇمىس جاساپ، سوڭعى كۇندەرى قاتتى شارشاپ جۇرگەنىن ماريام ونىڭ قايتا-قايتا اۋىر دەممەن ايتاتىن «ۋھ» دەگەن ءسوزىنىڭ كوبەيىپ كەتكەنىنەن بايقاعان بولاتىن.
بالاپاندارىمدى اسىرايمىن دەپ تىنىپ تاپپاعان جۇرەك، ماڭگىلىككى تىنىشتالىپ قالعانىن، شارشاعان انانىڭ ەندى ويانباستاي بوپ ۇيىقتاپ قالعانىن، بالا جۇرەك سەزدى، سەزدى دە ونىڭ ەندى بازاردان كەلمەيتىنىنە يلانعىسى كەلمەدى. بوساعاعا سۇيەنىپ ءبىراز تۇرىپ قالعان ماريامنىڭ ساناسى سان-ساققا جۇگىردى. ءبىر كەزدە قۇلاعىنا دۇنيە ەسىگىن اشقالى 5 اي بولعان ءسىڭىلىسىنىڭ ىڭگالاعان داۋىسى ەستىلدى.
ماريام ءبىر بولمەنى الىپ وتىرعان كىسىلەردىڭ اراسىن جارىپ ءوتىپ، بەسىكتەگى باۋىرىنا تۇرا ۇمتىلدى. شىر- شىر ەتىپ، اناسىن ىزدەگەن ءسابيدىڭ ومىراۋ ىزدەپ شايقالعان باسى بەسىكتى امالسىز تەربەتە جونەلگەن. ماريام سىڭىلىمەن بىرگە بەتىن باسىپ، تۇنشىعا جىلاپ، بەسىكتىڭ قاسىنا ەكى تىزەسىن جەرگە سارت ەتكىزىپ وتىرا كەتتى. ەگىلىپ جىلاپ وتىرعان اپكەنىڭ ارقاسىنان سيپاپ جىلى قۇشاعىن اشىپ، ارداقتى انا دەگەن ەسىمى بار جەڭگەسى، ۇيادا جالعىز قالعان بالاپانداردى قاناتىنىڭ استىنا الدى.
- جىلاما جارىعىم، ماماڭ جىلاماسىن دەدى. قورىقپا، قالقام، اكەڭ بار، تاتەڭ بار، مەن بارمىن، مىنە ، قاراشى، سۇيكىمدى ءسىڭىلىڭ بار. ول سەن جىلاساڭ جىلايدى. سەن جىلاما، جاراي ما؟! مەن سەندەردى ەشقايدا تاستامايمىن، ەشقايدا!
- مامام شە، ول نەگە تاستاپ كەتتى؟
- ول سەندەردى تاستاعان جوق، ول تەك پەرىشتەگە اينالىپ كەتتى. ول ەندى سەندەردىڭ قاستارىڭدا ۇشىپ جۇرەدى، ايتقاندارىڭدى ەستيدى، تىلەكتەرىڭدى ورىندايدى. سەن ماماڭدى ۇمىتپا، ەرتەڭ وسكەسىن ول تۋرالى ايوككە ايتىپ بەرەسىڭ عوي، دەدى ەمىزدىكتى ەمىپ، بەسىكتە جاتقان اياۋلىمنىڭ باسىنان سيپاپ.
«راسىمەن دە سولاي ەكەن- اۋ» دەگەندەي ماريام باسىن يزەپ قويدى. ارادا بىرنەشە كۇندەر، اپتالار، ايلار ءوتتى. زاۋرە بۇل شاڭىراققا كەلىن بولىپ تۇسكەنىنە 2 جارىم جىلداي بولسا دا، بەس انانىڭ اناسى بولىپ ۇلگەردى. وزىنەن تۋعان ەكى قىزدان، انادان جەتىم قالعان ءۇش قىزدى ءبولىپ جارۋ زاۋرەگە مۇلدەم جات ادەت. بىردەن بەس قىزعا انا بولۋ، ارينە، ەندى-ەندى بالا تاربيەلەپ كەلە جاتقان اناعا قيىنعا سوقتى.
تاعدىر انانى ودان سايىن قيناي تۇسكىسى كەلدى مە، الدە شىڭداي تۇسكىسى كەلدى مە، ايتەۋىر باسىنان قيىندىقتى ارىلتپادى. قازالى كۇندەردەن كەيىن ەس جيا الماي ەسەڭگىرەپ جۇرگەنىندە الدىنان تاعى دا قينالاتىن كۇندەر كۇتىپ تۇر ەدى.
بۇل - اۋىل اراسىن جۇقپالى اۋرۋلار ارالاپ جۇرگەن كەز بولاتىن. اناسى باقيلىق بولعاننان كەيىن «قىزداردى جەتىمدەر ۇيىنە تاپسىرايىق، ايتپەسە ءۇش قىزدى قالاي باعاسىڭ» دەگەن ناعاشىلارىنىڭ سوزىنە اكەسى ءۇنسىز كەلىسىكەندە، ازعىندى سوزگە قارسى شىعىپ: - ول ءۇش قىز مىنا مەنىڭ ەكى قىزىمنان نە كەم، نە ارتىق ەمەس! ءوزىم-اق باعام، قىزدارىمدى! مارقۇم انالارىنىڭ الدىندا ايىپتى بولا المايمىن. جاستاي اناسىنان ايىرىلىپ وتىرعاندا، كوزدەرىن قيىپ، قالاي عانا وتباسى جىلۋلىعىنان ايىرىپ، جەتىمدەر ءۇيىنىڭ سۋىعىنا ءۇسىرىپ قويماقسىسىزدار! دەگەن ەردىڭ ءسوزىن سويلەگەن اناعا، ەڭ قاتال دەگەن قيىندىقتىڭ ءوزى جولىندا جاتقان كىپ- كىشكەنتاي تاسپەن تەڭ. ونىڭ ۇستىنە قۇداي قوسقان قوساعىنىڭ: «جەتىمدى جىلاتۋ ۇلتىمىزعا تان ەمەس، قولدان كەلگەنشە اناسىن جوقتاتپاي وسىرەمىز» دەگەن ءسوزى قۇلاعاندا تىرەۋ، سۇيەنگەندە سۇيەۋ بولعانداي.
وسىنداي قيىندىقتان جەڭىلمەيتىن قايسار زاۋرەنىڭ، 7-8-ايعا جەتىپ قالعان اياۋلىمدى «قوياۋرىۋىمەن كۇرەسە المايمىز» دەگەن دارىگەرلەر ەش كومەك كورسەتە الماعانىندا، باسىن تاسقا دا، جارعا دا سوعىپ، ءولىپ-ءتىرىلىپ، ءبىر ءوزى ءسابيدى اۋرۋدان قۇلان تازا ايىقتىرىپ العانىن ەرلىك دەرمىسىڭ، انانىڭ ماحابباتى دەرمىسىڭ!
زاۋرە ءوزى دە اكە مەن شەشەدەن ەرتە ايىرىلعان بولاتىن. ءبىر ۇيدەگى بەس اعايىندىنىڭ ءۇشىنشىسى بولسا دا، الدىنداعى اپكەسىن قياعا، اعاسىن ۇياعا قوندىرىپ، باۋىرلارىنىڭ قامىن جاساپ، اكەسىنىڭ شاڭىراعىن اعاسىنا، اناسىنىڭ وشاعىن جەڭگەسىنە مۇقيات ۇستاتىپ كەتكەن بولاتىن. قينالعان كۇندەرىمنىڭ ورنىنا بولاشاقتا قۋانىشتى كۇندەر كەلەدى دەگەن ۇمىتپەن ارايلاپ اتار باقىتتىڭ تاڭىن توسىپ جۇرگەن انا بويجەتىپ قالعان قىزدارىنىڭ قارتايعاندا ءوزى ۇيرەتكەن قامقورلىقتى وزىنە جاسايتىنىنا سەنىممەن قارايدى.
ءتىپتى، انادان جەتىم قالعان ءۇش قىزىنىڭ ونى « ماما» دەپ اتاعانى ارداقتى انا زاۋرەگە ۇلكەن مارتەبە ەدى... «انا!.. انا دەگەن ەسىمنىڭ ءوزى دانا ەمەس پە! انام سالعان سارا جول مەن ءۇشىن جۇماققا باستايتىن جولمەن تەڭ. زاۋرەدەي اناممەن مەن ماقتانباعاندا كىم ماقتانادى!..»
Massaget.kz
