الەمدەگى عاجايىپ ادامدار - فوتو
بويى ۇزىن قالىڭدىق
العاشقى كەيىپكەرىمىز ەليزاني دا كرۋس سيلۆا برازيليادا تۋعان. قازىر ول جاسى 19 دا بولعانىمەن، بويىنىڭ ۇزىندىعىمەن بۇكىل برازيالىقتاردى تاڭ قالدىرۋدا. وسىدان ءبىراز بۇرىن وسى ەلدە وتكەن بويشاڭ بويجەتكەندەر جارىسىندا ەليزاني دا كرۋس سيلۆا 2 مەتر 3 سانتيمەتر بويىمەن «برازيليانىڭ ەڭ ۇزىن بويجەتكەنى» اتاعىن جەڭىپ الدى. الايدا وتباسىن قۇرۋدى ەرتە ويلاعان ول، ءوزى ءتارىزدى بويشاڭ جىگىتتى كەزدەستىرە المادى. سودان ەليزاني وتكەن جىلى فرانسينالدو دا سيلۆۋ كارۆالو ەسىمدى جاس جىگىتپەن تانىسىپ، وعان تۇرمىسقا شىعۋعا بەل بايلاپ وتىر. ءتىپتى كۇيەۋ جىگىتتىڭ اتا- اناسى قىزعا قۇدا ءتۇسىپ، سول ەلدىڭ ەجەلگى سالتىمەن قۇدا كادە جاساپ، ءباتۋالاسىپ قويعان. دەسەك تە، كۇيەۋ بالانى بويشاڭ دەپ ايتۋ قيىن. ويتكەنى ونىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعى نەبارى - 1 مەتر 62 سانتيمەتر. بويجەتكەن مەن كۇيەۋ جىگىتتىڭ بوي ايىرماشىلىعى - 21 سانتيمەتر. سويتسە دە، ورتا بويلى جىگىت ادەمى دە سۇلۋ ەليزانيدى وتە جاقسى كورەدى. 24 جاستاعى فرانسينالدو دا سيلۆۋ كارۆالو وسىنداعى قۇرىلىس فيرمالارىنىڭ بىرىندە قۇرىلىسشى ەكەن. جىگىتتىڭ دوستارى «وزىڭە ىڭعايلى ورتا بويلى قىز تاپپادىڭ با؟ » ازىلدەپ- قاعىتسا، ول: - بويدا تۇرعان نە بار؟ «ماحاببات جاسقا قارامايدى» دەگەندەي، بويدا تۇرعا ەشتەڭە جوق. ەڭ باستىسى، ول مەنى مەن ونى جانىمداي جاقسى كورەمىز. وتباسىلىق ءومىرىمىز باياندى بولاتىنىنا سەنىمىدىمىن!» - دەپ جاۋاپ قايتارادى. «باقىت بويعا قارامايدى» دەگەن وسى بولسا كەرەك.
مۇمكىندىگى شەكتەۋسىز چەمپيون
امەريكالىق 27 جاستاعى دجەن ەسىمدى بويجەتكەن تۋمىسىنان مۇگەدەك. ول جارىق دۇنيەگە اياقسىز كەلىپتى. سونىڭ سالدارىنان تۋعان اتا- اناسى بەيكۇنا قىزدان ءسابي كەزىندە باس تارتىپ، ونى بالالار ۇيىنە وتكىزگەن ەكەن. ومىردە قايىرىمدى ادامدار دا كەزدەسەدى ەمەس پە؟ سودان بالالار ۇيىندە ءوسىپ جاتقان سۇيكىمدى قىزدى ەرلى- زايىپتى بريكەرلەر اسىراپ الادى. ولار قىزدارىنا اسىراندى دەپ قاراماي، كەرىسىنشە، ونىڭ ەشنارسەدەن تارلىق كورمەي ەر جەتۋىنە قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاسايدى. قىز وڭ- سولىن تانىپ قالعان شاقتا «گيمناستيكامەن اينالىسسام» دەپ ارماندايدى. وسىنى ەسكەرگەن دجەننىڭ اتا- اناسى ونى 16 جاسىندا سپورت مەكتەبىنە اپارىپ، گيمناستيكامەن اينالىسۋىنا جاعداي جاساپتى. جاس قىز الەمدىك بيىكتەردى باعىندىرعان گيمناست قىزدار تۋرالى جازبالار مەن دەرەكتەردى ىزدەپ- تاۋىپ، ولاردىڭ سپورتتاعى ومىرىمەن جاقىنىراق تانىسادى. ول 1996 -جىلى وليمپيادا وينىندا تالايلاردى تاڭداي قاقتىرىپ، التىننان القا تاققان امەريكالىق سپورتشى- گيمناستدومينيك حەلەن موسينۋ- كانالەستى ءپىر تۇتىپ، سپورتتا وعان ۇقساعىسى كەلەدى. ول ءوز ارمانىن اتا- اناسىنا ايتقاندا، اناسى وعان: - شىندىقتى ايتسام، سەنىڭ و، باستاعى اتا- تەگىڭ «موسينۋ» بولاتىن، - مىنە، مىناۋ سەنىڭ العاشقى مەتىركەڭ، - دەپ دجەنگە قۇجاتتى كورسەتەدى. ولار مۇنى ەگجەي- تەگجەيلى انىقتاعاندا، دومينيك شىندىعىندا، دجەننىڭ تۋعان اپايى بولىپ شىعادى. قالاي دەسەك تە، گيمناستيكا ونەرىنە دەگەن قۇمارلىق ولاردىڭ قانىندا بار ەكەن. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى دجەن بۇگىندە ءوزى ءومىر ءسۇرىپ جاتقان شتاتتىڭ بىرنەشە دۇركىن چەمپيونى!
الىپ ساۋساقتى بالا
شىعىس ءۇندىستاندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان سەگىز جاسار كاليم تۋمىسىنان ەرەكشە جاراتىلعان بالا. ونىڭ وزگەلەردەن ەرەكشەلىگى، كاليمنىڭ ءار ساۋساعىنىڭ سالماعى 8 كەلى، ال ۇزىندىعى - 33 سانتيمەتر. وسىنىڭ سالدارىنان ول كۇندەلىكتى ومىردە قاجەتتى نارسەلەردى وزدىگىنەن جاساي المايدى. اتا- اناسىنىڭ كاليمدى دارىگەرلەرگە كورسەتىپ، ەمدەتكىسى- اق كەلەدى. ءبىراق ولاردىڭ قولىن جوقشىلىق بايلاپ وتىر. ناقتىراق ايتساق، ونىڭ اتا- اناسى كۇنى بويى جۇمىس جاساعانىمەن بارلىق تابىسى - 22 دوللار عانا. دارىگەرلەر بالانىڭ ساۋساعىندا شامادان تىس ىسىك بار دەگەن بولجام ايتۋدا. قالاي دەگەنمەن، قازىر جەرگىلىكتى دارىگەرلەر كاليمنىڭ دەنساۋلىعىن قالاي قالپىنا كەلتىرۋ قاجەتتىگىن جان- جاقتى ويلاستىرۋدا.
45 كەلى باس كيىم
«الەمدە تالاي قىزىق بار» - دەگەندەي ءۇندىستاننىڭ پەندجاب شتاتىنداعى پاتيالا قالاسىنىڭ تۇرعىنى اۆتار سينگح باسىنا ءۇندى ەلىنىڭ ۇلتتىق باس كيىمى - سالماعى 45 كەلىلىك «پاگدي» دەپ اتالىتن تيۋرباندى، ياعني باس كيىمدى كيگەندى ۇناتادى ەكەن. ەرەكشەلىگى سول، باس كيىمنىڭ سالماعى 45 كەلى ۇلتتىق باس كيىمدى تىگۋ ءۇشىن ۇزىندىعى 645 مەتر ماتا جۇمسالعان. مامانداردىڭ پىكىرىنشە، ەگەر وتە ۇزىن الگى ماتادان وليمپيادا ويىندارىندا پايدالاۋعا بولاتىن 13 باسسەين جاساۋعا بولادى ەكەن. الپىستى القىمداعان اۆتار سينگح 16 جاسىنان باستاپ وسى باس كيىمدى تاستاماي كيىپ كەلەدى ەكەن. باس كيىمنىڭ (تيۋربان) ماتاسىن وراۋ ءۇشىن ول كۇنىنە التى ساعات ۋاقىتىن جوعالتادى ەكەن. مۇنداي الىپ باس كيىممەن كولىككە وتىرۋ، ءۇيدىڭ ەسىگىنەن ىشكە كىرۋ مەن شىعۋ ەداۋىر قيىندىق كەلتىرەتىن كورىنەدى. دەگەنمەن وسى باس كيىمنىڭ ارقاسىندا اۆتار سينگح بۇكىل ءۇندى ەلىنە تانىمال ادامعا اينالعان.
سالماعى 130 كەلى بويجەتكەن
سالماعى ءبىر اتان تۇيەگە جۇك بولارلىق، ال بويى ەكى مەترلىك امەريكالىق مودەل اماندا سۋلە ءوزىنىڭ وسىنداي ەرەكشەلىكتەرىن ەركىن پايدالانىپ، قىرۋار قارجى تاۋىپ ءجۇر. ول بويشاڭدىعى ارقاسىندا الاسا بويلى تۇرعىنداردىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداپ، ەل اراسىندا ايرىقشا سۇرانىسقا يە بولۋدا. اماندا قاجەت بولعان جاعدايدا كەيبىر ادامداردى ارقاسىنا وتىرعىزىپ الىپ، قاجەتتى جەرىنە اپارادى. ول اسىرەسە، ادام كوپ جينالعان سپورت سايىستارى مەن بايقاۋلاردا الاسا بويلى ادامداردى قوس يىعىنا وتىرعىزىپ، ولارعا قىزمەت كورسەتەدى. ءبىر تاڭدانارلىعى، ول بويىنىڭ ۇزىندىعى جانە اۋىر سالماعىمەن ءبىرتالاي بايقاۋلارعا قاتىسىپ، جۇزدەن جۇيرىك شىقتى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، امەريكالىق مودەل اماندا سۋلەنى ۇزىن بويى مەن اۋىر سالماعى اسىراپ ءجۇر.
سكەيتبورد- بالا
التى جاستاعى بانگالورلىق بالا بۇگىندە تالايلاردى تاڭ قالدىرىپ، گينەسستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەندى. ول سكەيتبوردتى ۇرشىقشا «يىرەدى» . التى جاستاعى گاگان ساتيش 2014 -جىلى شىلدە ايىندا 70 مەترلىك قاشىقتىقتا ءجۇرىپ بارا جاتقان 39 اۆتوكولىكتىڭ اراسىنان نەبارى 29 سەكۋندتا مۇدىرمەي ءجۇرىپ ءوتىپ، بۇرىن- سوڭدى بولماعان رەكورد جاسادى. گاگاننىڭ مۇنداي كەرەمەتىن كورگەن ونىڭ قۇربى- قۇرداستارى سپورتپەن اينالىسۋعا بەت بۇردى. قازىرگى كۇنى بانگالورلىق بالا 100 دەن استام ماشينانىڭ اراسىمەن ۇلكەن جىلدامدىقپەن ءجۇرىپ وتۋگە دايىندالۋدا.
جومارت مولداحمەت ۇلى
«ايقىن»
