الاش اسكەرى تۋرالى ەكى كىتاپتى ج و و وقۋ باعدارلاماسىنا ەنگىزۋ ۇسىنىلدى

استانا. قازاقپارات - بەلگىلى تاريحشى بەرىك ءابدىعاليدىڭ «الاشوردانىڭ اسكەري قۇرىلىمى» مەن «ۆويسكو الاش» كىتابىن ەلىمىزدەگى اسكەري كافەدراسى بار جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ باعدارلاماسىنا ەنگىزۋ ۇسىنىلدى،

 دەپ حابارلايدى «قازاقپارات» ح ا ا ءتىلشىسى.

استاناداعى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانادا بۇگىن «الاشوردانىڭ اسكەري قۇرىلىمى» كىتابىن تانىستىرعان بەرىك ءابدىعالي «الاش اسكەرى: تاريحتان تاعىلىم» تاقىرىبىندا ءدارىس وقىدى. تىڭ تۋىندىلار تۋرالى ويلارىمەن بولىسكەن حالىق قالاۋلىلارى مەن پروفەسسورلار بىرنەشە ۇسىنىسىن ايتتى.

«بۇل تۋىندى وتە ورىندى بولدى. شىنىندا دا، الاش تۋرالى كىتاپتار مەن دەرەكتەر كوپتەپ شىعىپ جاتتى. ءبىراق، الاش تاقىرىبىنا كەلگەندە اسكەري قۇرىلىمدى تۋىندىنى بۇرىننان بەرى اڭساپ ءجۇر ەدىك. بۇل ۇلكەن جۇمىس. ءبىزدى كەزىندە رەسەيدەگى «بەلىي فوند» ارحيۆىنە جىبەرمەيتىن. ءبىرىنشى كانديداتتىق ەڭبەگىمنىڭ تاقىرىبى «ناتسيونالنىي ۆوپروس سوۆەتسكوي ارمي ۆ ستراناح سنگ» بولعان. سوندا 1987-1988 -جىلى ماسكەۋدەگى ارحيۆتەردە جۇمىس ىستەگەندە تاقىرىبىمدى كورگەندەر «سەن، پولكوۆنيك، نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟ ەگەر وسى جۇمىستى ارى قاراي جالعاستىرا بەرسەڭىز، ءبىز ءسىزدى جۇمىستان شىعارامىز» دەگەن. سونداي دا كەزەڭ ءوتتى. بىزگە اقيقات كەرەك بولدى. تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا شىندىقتى تاپتىق»، - دەيدى ماجىلىسمەن، گەنەرال- لەيتەنانت اباي تاسبولاتوۆ.

ماجىلىسمەن ءوز سوزىندە «الاشوردانىڭ اسكەري قۇرىلىمى» كىتابىن بىرنەشە رەت وقىپ، تاڭ قالعانىن جاسىرمادى.

 «اتا- بابالارىمىزدىڭ قانشاسى ەل تاعدىرى ءۇشىن ومىردەن ءوتتى. مەن مىنا كىتاپتى بىرنەشە رەت وقىپ شىقتىم. شىنىندا دا، مۇنداي دەرەكتەر بۇرىن بولماعان. ساربازداردىڭ تەگىنە دەيىن جازىلعان. جۇمىلدىرۋ جوسپارى تۋرالى كىتاپتا قانشالىقتى كەرەمەت دەرەكتەر بار. جاستارعا بۇل تۋىندىنى جەتكىزۋ كەرەك. قارۋلى كۇشتەرىمىزدىڭ وفيتسەرلەرىنە وسى تۋىندىنى كورسەتۋ كەرەك. بۇكىل قازاق سيەزىندە ارميانى قالاي قۇرۋ كەرەكتىگى تۋرالى بۇگە- شۇگەسىنە دەيىن تالقىلانعان. اسكەردى، اتتى قايدان الۋ كەرەكتىگى، قابىلداۋ كوميسسياسىنىڭ جۇمىسىنىڭ ءتارتىبى، ءتىپتى كەرەك دەسەڭ مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتۋگە دەيىن جازۋلى تۇر. سول كەزدەگى الاش اسكەرىنىڭ ەرەجەسىندە «ءبىر وتباسىداعى جالعىز ۇلدىڭ» اسكەردەن بوساتىلاتىنى جازىلعان»، - دەيدى ماجىلىسمەن.

گەنەرال- لەيتەنانت كەڭەستىك كەزەڭدە قازاقتان وفيسەرلەر از بولعانىن، تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن عانا كادرلار كوپتەپ دايىندالعانىن ايتتى. اباي تاسبولاتوۆ سونىمەن بىرگە بەرىك ءابدىعاليدىڭ كىتابىنىڭ 500 تيراجبەن شىققانىن ەستىپ، تۋىندىنى كوبىرەك شىعارۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ باستاماسىن پروفەسسور جاكەن تايماعامبەتوۆ تا قولداپ اكەتتى.

«ءبىزدىڭ كەزىمىزدە قازاقستان تاريحى تەك 1916 -جىلدان باستالاتىن. امانگەلدى يمانوۆتىڭ كوتەرىلىسىنەن ارى ەشتەڭە بىلمەيتىن ەدىك. وسىعان دەيىن دە بەرىك ءابدىعاليدىڭ «ۆويسكو الاش» دەگەن كىتابى شىقتى. وسى ەكى كىتاپتى جەكە ارنايى كۋرس رەتىندە ج و و- لارعا ەنگىزۋ كەرەك. اسىرەسە، اسكەري كافەدراسى بار جوعارى وقۋ ورىندارىنا ەنگىزگەن ابزال»، - دەپ ۇسىنىسىن ءبىلدىردى جاكەن تايماعامبەتوۆ.

اۆتور: ايان بەكەن ۇلى