التى ميللياردتىڭ ورنىنا التىن ميلليارد

«جەر بەتىندەگى ادام سانىن 1 ميلليارد 400 ميلليوننان اسىرماۋ كەرەك» دەگەن مالتۋستىڭ پىكىرىن ۇستانۋشى تەورەتيكتەر جانە وسى پىكىردى جاقتاۋشىلار ادام بالاسىنىڭ سوعىستان، اشتىقتان جانە جۇقپالى اۋرۋدان قىرىلىپ وتىرۋىن قاجەتتى مەحانيزم رەتىندە قاراستىرادى. ولاردىڭ پىكىرىنشە، جەر بەتىندەگى ادامزاتتىڭ سانى سانالى تۇردە قولدان رەتتەلىپ وتىرىلۋى ءتيىس. الەمدىك جاڭا ءتارتىپ - ءبىرىڭعاي الەمدىك ۇكىمەت ساياساتىنىڭ ءتىپتى بيىلدىڭ وزىنە ارنالعان وسىنداي جوسپارلارى بار ەكەن.
ادام سانىن ءتۇرلى اۋرۋلار مەن سوعىستار ارقىلى ازايتۋ تۋرالى مۇنداي ۇسىنىس ءبىلدىرۋ قورقىنىشتى ءھام ۇرەيلى. بۇل كونتسەپتسيانى ىزگى جۇرەكتى ادامداردىڭ ماقۇلداۋى مۇمكىن ەمەس. گانديدىڭ: «جەر شارىنىڭ بايلىعى بۇكىل ادامزاتقا جەتكەنمەن، توعىشارلارعا جەتپەيدى» دەگەن ويلى ءسوزى بار. بۇگىنگى رۋحاني تىعىرىققا تىرەلگەن ادامزات وسىنداي تويعانىن بىلمەيتىن تويىمسىزداردىڭ قۇربانى دەۋگە بولادى. اللا تاعالانىڭ جەر بەتىندەگى پەندەلەرىنىڭ بارىنە جەتكىلىكتى ريزىق- نەسىبەسىن بەرگەنىنە، مۇحيتتار مەن تەڭىزدەردەگى بالىقتاردى مىسالعا كەلتىرۋگە بولادى.
كۇن سايىن جەر بەتىندە ميلليونداعان توننا بالىق اۋلانسا دا، بالىق سانىنىڭ ءبىر كەلىگە دە ازايماۋى وسىعان ناقتى دالەل. ەگەر الەمدە بەيبىتشىلىك ساقتالىپ، ادىلەتتىلىك ورناسا، ادامدار مەن مەملەكەتتەر اراسىنداعى ءبىر- بىرىنە دەگەن وشپەندىلىك جويىلسا، جەر شارىنىڭ بايلىعى ادامداردىڭ بارلىعىن اسىراۋعا جەتىپ ارتىلادى. ارينە، ادامزات ءبىر جاعىنان بويداعى توعىشارلىقتى دا بارىنشا تىزگىندەي ءبىلۋى كەرەك، ول ۇلكەن كۇشتى قاجەت ەتەدى.
بۇگىندە ءبىز مەكەندەگەن پلانەتاداعى ادام سانى 7,5 ميللياردتان اسىپ تۇسەدى. 2050 -جىلعا قاراي جەر تۇرعىندارىنىڭ سانى 9,2 ميللياردقا جەتەتىن كورىنەدى. ال بۇۇ- نىڭ ەسەبىنشە، 2150 -جىلى جوق دەگەندە بۇل سان كەم دەگەندە 12 ميللياردقا جۋىقتايدى. «جەر بيوسفەراسى وسىنشا كوپ ادامدى اسىراي المايدى» دەگەن باتىس ساياساتكەرلەرى مەن عالىمدارى «وسى عاسىردىڭ اياعىندا جەر بەتىندەگى ادام سانى 2 ميللياردقا ءتۇسۋى ءتيىس» دەگەن قورىتىندى جاساعان. سوندا قالعان 5,5 ميلليارد ادامدى قايدا جىبەرمەك؟
«300 دىڭ كوميتەتى. الەمدىك ۇكىمەتتىڭ قۇپيالارى» دەگەن كىتابىندا اعىلشىن بارلاۋشىسى دجون كولەمان بىلاي دەيدى: «2050 -جىلعا قاراي 4 ميللياردتان استام «جاتىپىشەر ارامتاماق» سۇراپىل سوعىس مەن قولدان تاراتىلاتىن نەشە بالەكەت جۇقپالى اۋرۋلاردان، جەدەل اجال قۇشتىراتىن قاۋىپتى كەسەلدەردەن، قولدان جاسالاتىن اشارشىلىقتان جويىلىپ ءبىتۋى شارت. سايىپ كەلگەندە جەربەتىندە ءبىر ميللياردتاي ادام عانا ءومىر سۇرۋگە قۇقىلى. ونىڭ دا تەڭ جارتىسى جاپوندىقتار مەن قىتايلىقتار بولۋى كەرەك. سەبەبى، ولار عاسىرلار بويى بيلىككە شەكسىز باعىنىپ ۇيرەنگەن حالىقتار. ياعني، قالعان جارتى ميلليارد جوعارى ناسىلدىلەرگە قۇلدىق قىزمەت كورسەتەتىن بولادى».
جەر بەتىندەگى حالىقتى قالايدا ازايتىپ، ءبىر ميلليارد ادامدى قالدىرۋ ماسەلەسى ۇلى بريتانيانىڭ مارقۇم پرەمەر- ءمينيسترى مارگارەت تەتچەردىڭ دە اۋزىنان شىققان. سول كەزدە «تەمىر حانشايىم» «رەسەيدە 15 (ون بەس) ميلليون ادام عانا ءومىر سۇرسە جەتەدى، ونىڭ 2 ميلليونىن تەمىر جول سالۋعا، قالعاندارىن حيميالىق جانە مەتاللۋرگيالىق ءوندىرىس سياقتى لاس جۇمىستارعا پايدالانۋ كەرەك» دەپتى.
وسىلايشا، وقىمىستىلار «جەر - انا مۇنشا ادامدى اسىراي المايدى» دەپ دابىل قاعۋدا. بۇعان سىلتاۋ رەتىندە جەر بەتىندە كۇردەلى كليماتتىق وزگەرىستەر ءجۇرىپ، اۋا مەن سۋ ابدەن لاستانىپ، ۋلانىپ بىتكەنىن، جەراستى بايلىقتارى تۇگەسىلىپ بارا جاتقانىن العا تارتادى. سوندىقتان ادامزات وركەنيەتى ۇلكەن قۇرباندىقسىز قۇتقارىلمايدى- مىس. نە كەرەك، ادامزاتتى التى ەسەگە ازايتۋ امالدارىنىڭ ءبىرقاتارى مىناداي:
«ۇلكەن جاھاندىق سوعىس»
ⅩⅩ عاسىرداعى ءبىرىنشى جانە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ كەسىرىنەن الەمدە 250 ميلليون ادام كوز جۇمىپتى. قاراپايىم ەسەپكە سالساق، سوندا ورتا ەسەپپەن 40 جىل ىشىندە كۇن سايىن 12 مىڭ ادام ولگەن بولىپ شىعادى. وسىنشاما قۇرباندىق «جاڭا الەمدىك ءتارتىپ» ورناتۋدىڭ ناتيجەسى. سەنبەيسىز بە؟ سوڭعى ەكى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ بولاتىنىن الەمدىك ماسوندىق ۇيىمنىڭ جەتەكشىسى بولعان گەنەرال البەرت پايك الدىن الا ايتقان ەكەن. ەندى ونىڭ مۇراگەرلەرى ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس ءورتىن شىعارعىسى كەلەدى. ءبىراق ونداي الەمدىك ۇلكەن سوعىس بولا قالسا، ونىڭ ارتى تەرمويادرولىق اپوكاليپسيسكە ۇلاسىپ كەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان بۇل جوبا «قۇپيا قوجايىندارعا» ۇنامايدى.
ۇلكەن سوعىس بولماعان جاعدايدا ەسىرتكى، قارۋ- جاراق، التىن، الماز ساتۋ، مۇنايعا، اقشا مەن ب ا ق- قا ۇستەمدىك قۇرۋ، مادەني ازعىرۋ دەگەن سەكىلدى «كىشى سوعىستار» دا بار. 1700 -جىلدان باستاپ انگليانىڭ لوردتارى «دەموكراتيا» دەگەن سىلتاۋمەن الەم ەلدەرىنىڭ ۇلتتىق بايلىقتارىن سۋشا سورىپ كەلە جاتىر. ءقازىر بولىپ جاتقان اراب ەلدەرىندەگى سوعىستار دا انگل- ساكسوندىق اريستوكراتتاردىڭ الەمدى ۇلكەن ماسشتابتاعى قايتا بولىسكە سالۋىنىڭ باسى. بۇل - الىستان ويلاستىرىلعان، تىڭعىلىقتى دايىندىقپەن باستالعان «ۇلكەن ويىن». تۋنيس پەن مىسىرداعى، ليۆيا، يراك، يەمەن مەن سيرياداعى جاعداي بارلىق اراب ەلدەرىندە قايتالانىپ، رەۆوليۋتسيانىڭ سوڭعى نۇكتەسى ساۋد ارابياسىندا قويىلادى. بولجام سولاي.
«ءداستۇرلى وتباسىلىق قۇندىلىقتاردىڭ تامىرىنا بالتا شابۋ»
ۇزاق مەرزىمگە ارنالعان ستراتەگيالىق ءتاسىلدىڭ ءبىرى. باتىس قوعامىندا بۇرىننان بار، قازاق قوعامىنا 90-جىلداردىڭ سوڭىنان سۇعىنا ەنتەلەپ كەلە جاتقان «ازاماتتىق نەكە» وسى جوبانىڭ ءبىر ءيىرىمى. وسىدان ماحاببات، وتباسى، بالا- شاعا جانە ت. ب. قۇندىلىقتار اياقاستى بولۋدا.
«جاساسىن ءبىرجىنىستىق نەكە!» جوباسى
ەركەك پەن ەركەكتىڭ، ايەل مەن ايەلدىڭ ۇيلەنۋىن، گوموسەكسۋاليزمدى جولىن تاۋىپ ناسيحاتتاۋ، سانالارعا ءسىڭىرۋ.
«جارقىن بولاشاققا ارنالعان ازىق- تۇلىك» جوباسى
جەر تۇرعىندارىن ازايتۋداعى ەڭ ءتيىمدى جوبا سانالادى. سەبەبى، ادامزاتتىڭ ازىق- تۇلىكسىز كۇنى جوق. «ادامعا تاجىريبە جاساۋعا بولمايدى، ادامزاتقا تاجىريبە جاساۋعا بولادى» دەگەن تەورياعا تاپتىرمايتىن ءتاسىل. گمو قوسىلعان تاعامدار ارقىلى ادامداردى بيولوگيالىق مۋتاتسياعا ۇشىراتۋ. گمو قوسىلعان كارتوپ، قىزىلشا، سويا، كۇرىش، جۇگەرى، قىرىققابات، بۇرشاق، پياز، الما، بانان، تومات، كوفە، شاي، ءتۇرلى تاتتىلەر بۇگىندە كەز كەلگەن سۋپەرماركەتتەردە سامساپ تۇر.
«ۆيرتۋالدى ومىرگە باسى ءبۇتىن بايلاۋ»
جۇزدەگەن ميلليون قولدانۋشىلارى بار جەلىدەگى ونلاين ينتەرنەت- ويىندارمەن ادامداردى زومبي قىلىپ، بيولوگيالىق ەنەرگياسىن سورىپ الۋ. جەلى الدىندا جەتى ساعات وتىراتىندار وسىلايشا ۇساق كەمىرگىشتەردىڭ دەڭگەيىندەگى بيوورگانيزمگە بىرتىندەپ اينالا باستاعانىن وزدەرى دە بىلمەي قالادى.
«جوعارى مودا، جالاڭاش ايەلدەردىڭ ءمۇسىنىن جارنامالاۋ ادىستەرىمەن ەركەكتەردىڭ جىنىستىق جۇيەسىن السىرەتۋ، يمپوتەنتسياعا ۇشىراتۋ».
بەلگىلى ءبىر سەكسوپاتولوگ ايتقانداي، «مۇنداي ارنايى باعىتتالعان رەاكتسيا ەركەك دەنساۋلىعىنا ميني- اتوم جارىلىسىنان كەم اسەر ەتپەيدى».
«جاساندى تۇسىك جاساتۋ»
ءبىر عانا تۇسىك جاساتۋدان بولاتىن ءولىم الەمدە كەيدە سوعىستاعى ولىمنەن دە ارتىپ كەتەدى ەكەن. زەرتتەۋشىلەردىڭ مالىمەتىنشە، ابورت جاساتۋعا ميللياردتاعان دوللار جۇمسالادى. رەسمي ەسەپ بويىنشا، قازاقستاندا جىل سايىن 80 مىڭ جاساندى تۇسىك جاسالادى.
اياعى اۋىر ايەلدەردىڭ تۇسىك تاستاۋىن تۋدىراتىن جانە بەدەۋلىككە ۇشىراتاتىن ءتۇرلى حيميالىق قوسپالار مەن ۆاكتسينالار ساۋدالايتىن فارماتسيەۆتيكالىق كومپانيالار جۇمىسى جولعا قويىلعان.
1200 -جىلى جەر تۇرعىندارى 360-450 ميلليون، ال 1400 -جىلى - 350-374 ميلليون ادام بولعان دەپ ەسەپتەلەدى. سودان بەرگى وتكەن 800 جىل ىشىندە الگى سان 7,5 ميللياردقا جەتىپ وتىر. نە كەرەك، بۇگىندە دەموگرافيا الەمدىك قاۋىمداستىقتىڭ باسىن اۋىرتاتىن باستى سۇراقتاردىڭ بىرىنە اينالدى. بۇل ورايدا مۇسىلمان حالىقتاردىڭ جىلدام ءوسۋ فەنومەنى باتىس ساياساتكەرلەرىنىڭ كوزىنە دەموگرافيالىق بومبا بولىپ كورىنۋدە. بارىنەن بۇرىن ولاردىڭ باتىس ەلدەرىن جايلاپ بارا جاتقانى الاڭداتىپ وتىر.
1950 -جىلى مۇسىلمانداردىڭ سانى الەمدە 330-350 ميلليون ادامدى، ياعني جەر تۇرعىندارىنىڭ 13-14 پايىزىن قۇراسا، بۇگىندە ورتا ەسەپپەن 1,2 - 1,4 ميلليارد دەلىنەدى. ياعني، 50 جىلدا ءتورت ەسە وسكەن بولىپ شىعادى. وسىلاي كەتە بەرسە، 2025 -جىلعا قاراي مۇسىلماندار سانى 2 ميللياردقا جەتەدى. كەيبىر ءدىني ەسەپتەۋلەر بويىنشا، 2025 جىلى مۇسىلماندار الەم حالقىنىڭ 30 پايىزىن، حريستياندار بولسا 25 پايىزىن قۇرايتىن بولادى (2000 -جىلى 30 پايىز حريستيان مەن 19 پايىز مۇسىلمان بولعان). ال وسى عاسىردىڭ ورتاسىندا مۇسىلماندار الەم تۇرعىندارىنىڭ 33 پايىزىن قۇرايدى، بۇل دەگەن - پلانەتاداعى ءاربىر ءۇشىنشى تۇرعىن مۇسىلمان بولادى، جالپى سانى 3 ميللياردتى قۇرايدى دەگەن ءسوز. تاياۋ جىلداردا مۇسىلمانداردىڭ ءۇش ءىرى وشاعى: تاياۋ جانە ورتا شىعىستا (باتىس ازيا مەن سولتۇستىك افريكا) - 733 ميلليون، وڭتۇستىك جانە ورتالىق ازيادا - 671 ميلليون، وڭتۇستىك افريكادا - 618 ميلليون جانە وڭتۇستىك- شىعىس ازيادا - 564 ميلليون مۇسىلمان بولاتىنىن الەمدىك دەموگرافتار قاتتاپ- شوتتاپ وتىر. ال وسى عاسىر اياعىندا مۇسىلمانداردىڭ سانى 3 ميلليارد 300 ميلليوننان اسىپ تۇسەدى دەلىنۋدە.
مىنە، مۇسىلمانداردىڭ وسىنشالىقتى ءوسىمى باتىستىڭ جىمىسقى ساياساتكەرلەرىن شىن شوشىتىپ وتىر. سوندىقتان ولاردى ادام سانىن قالاي ازايتۋعا بولادى دەگەن سۇراق الدىمەن مازالايدى. مۇندايدا ەڭ ءبىرىنشى اۋىزعا الىناتىنى - سوعىس، ارينە.
الەمدىك الپاۋىتتاردىڭ ارمانى - التى ميلليارد ادامدى قىرىپ، ورنىنا «التىن ميللياردتى» قالدىرۋ. ول ارماندارى جۇزەگە اسۋ ءۇشىن ادامزات التى ەسەگە ازايۋى كەرەك...
تورەعالي تاشەنوۆ
«ايقىن»