الماتىدا تەراكت ۇيىمداستىرعان كۇلەكبايەۆتى ءولىم جازاسىنا كەستى
«رۋسلان كۇلەكبايەۆ ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ (ق ر ق ك) 255-بابى، 4-تارماعى (لاڭكەستىك اكت)، 99-بابى، 2-تارماعى (ەكى نەمەسە ودان دا كوپ ادامدى ءولتىرۋ)، 24-بابىنىڭ 3-تارماعى (ءولتىرۋ ءۇشىن شابۋىل جاساۋ)، 192-ب. 4-ت. (توپ ادامعا قاراقشىلىق شابۋىل)، 287-ب. 4-ت. (زاڭسىز قارۋ تاسىمالداۋ)، 288-ب. 2-ت. (قارۋدى زاڭسىز جاساۋ)، 291-ب. 4-ت. (قارۋ ۇرلاۋ)، 200-ب. 4-ت. (كولىك ۇرلاۋ)، 126-ب. 2-ت. (ادامدى زاڭسىز باس بوستاندىعىنان ايىرۋ) بويىنشا، 58 بابىنىڭ 4-بولىگىن باسشىلىققا الىنىپ، ءولىم جازاسى تاعايىندالسىن»، - دەدى سۋديا ەرلان بولاتوۆ.
قازاقستاندا ءولىم جازاسىن توقتاتقان موراتوري 2003 -جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا ەنگىزىلدى. موراتوري مەرزىمى شەكسىز بولعانىمەن، ول قاجەت بولعان جاعدايدا توقتاتىلادى.
پرەزيدەنت جارلىعى ءولىم جازاسى تاعايىندالعان بارلىق ۇكىمدى توقتاتقان. الايدا، زاڭ بويىنشا سوتتارعا قاراۋىنداعى ىسكە بايلانىستى جازا تاعايىنداۋىنا شەكتەۋ قويمايدى. سوڭعى رەت سوت وسىدان 10 جىل بۇرىن 2006 -جىلى ءولىم جازاسىن بەرگەن.
كۇلەكبايەۆ ءىسى بويىنشا سوت قورىتىندىسىنداعى جارىسسوزدە الماتى قالاسى پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى جارقىنبەك باقاشبايەۆ سوتتان كۇلەكبايەۆقا ءولىم جازاسىن تاعايىنداۋدى سۇرادى.
«ق ر ق ك 291-بابىنىڭ 2-تارماعىمەن، ق ر كونستيتۋتسياسىندا ەڭ اۋىر جازا ءولىم جازاسى تەررورلىق اكتى جاساعاندا قولدانىلاتىنى جازىلعان. ق ر ق ك 200-بابىنداعى تەررورلىق اكتىگە بايلانىستى اتا زاڭ اتىنان، قىلمىستىق ىستەر جۇرگىزۋدەگى پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرىنە بەرىلگەن وكىلەتتىگى نەگىزىندە، 255-باپتىڭ 4-تارماعىنا سۇيەنىپ، مۇلكى تاركىلەنىپ، ءولىم جازاسى بەرىلۋىن سۇرايمىن»، - دەگەن باقاشبايەۆ اشىق سوت تالقىلاۋىنىڭ 4- كۇنىندە.
سونىمەن قاتار، پروكۋرور كۇلەكبايەۆ ءىسى بويىنشا جاۋاپقا تارتىلعان رافيك ليۋعا مۇلكىن تاركىلەي وتىرىپ، 9 جىلعا، جازاسىن قاتاڭ رەجىمدەگى كولونيادا وتەۋدى، ساپاربەكوۆتىڭ مۇلكى تاركىلەنىپ، 12 جىلعا قاتاڭ تارتىپتەگى كولونيادا جازاسىن وتەۋدى، اسەمبەك ۇلىن مۇلكى تاركىلەنىپ، 11 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا، قۇسايىنوۆ 11 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇراعان بولاتىن.
بۇعان دەيىن اشىق سوت تالقىلاۋىنىڭ قورىتىندى جارىسسوزىندە الماتى قالاسى پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى جارقىنبەك باقاشبايەۆ جازا تاعايىنداۋدى سۇراماستان بۇرىن زالدا وتىرعان جابىرلەنۋشىلەردەن قازا تاپقانداردىڭ سۋرەتتەرىن كورسەتۋىن سۇراعان.
ايتا كەتەيىك، كۇلەكبايەۆ ىسىنە قاتىستى تەرگەۋ توبى 57 سوت ساراپتاماسى مەن زەرتتەۋلەر جۇرگىزدى جانە بولعان وقيعانىڭ بارلىق جايتتەرىن انىقتاۋ ماقساتىندا 200-دەن استام كۋاگەرلەر مەن وقيعانى كورگەن ادامداردى تەرگەدى. 2016 -جىلدىڭ 12 - قازانىندا 61 تومنان تۇراتىن قىلمىستىق ءىستىڭ ماتەريالدارىن زەرتتەۋ ناتيجەسى بويىنشا سوتقا تاپسىردى.
ر. كۇلەكبايەۆقا ناتيجەسى 8 قۇقىق قورعاۋ جانە ارنايى ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جانە 2 بەيبىت تۇرعىننىڭ ولىمىنە الىپ كەلگەن تەرروريستىك اكت جاسادى دەگەن ايىپ تاعىلدى. سونىمەن قاتار، ول 3 بەيىبىت تۇرعىندى ولتىرمەك بولدى دەپ ايىپتالدى.
ناقتىراق ايتقاندا، ايىپتالۋشىعا قاتىستى، ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ (ق ر ق ك) 255-بابى، 4-تارماعى (لاڭكەستىك اكت)، 99-بابى، 2-تارماعى (ەكى نەمەسە ودان دا كوپ ادامدى ءولتىرۋ)، 24-بابىنىڭ 3-تارماعى (ءولتىرۋ ءۇشىن شابۋىل جاساۋ)، 192-ب. 4-ت. (توپ ادامعا قاراقشىلىق شابۋىل)، 287-ب. 4-ت. (زاڭسىز قارۋ تاسىمالداۋ)، 288-ب. 2-ت. (قارۋدى زاڭسىز جاساۋ)، 291-ب. 4-ت. (قارۋ ۇرلاۋ)، 200-ب. 4-ت. (كولىك ۇرلاۋ)، 126-ب. 2-ت. (ادامدى زاڭسىز باس بوستاندىعىنان ايىرۋ) بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعان.
سونداي- اق، ر. كۇلەكبايەۆپەن بىرگە سوتقا اتىس قارۋىن زاڭسىز ساقتاپ، وزىمەن بىرگە الىپ ءجۇرىپ، دايىنداپ، ر. كۇلەكبايەۆپەن بىرگە م. اتتى كاسىپكەردىڭ ۇيىنە قاراقشىلىق شابۋىل ۇيىمداستىرعان ر. ليۋ، ج. ساپاربەكوۆ، د. اسەمبەك ۇلى، ە. قۇسايىنوۆ، ن. ءابدىمومىن دا سوتقا بەرىلدى.
ايىپتالۋشى ر. ليۋعا قاتىستى ق ر ق ك 188-بابىنىڭ 4-تارماعى، 288-بابىنىڭ 1-تارماعى، 287-بابىنىڭ 4-تارماعىنا قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. ج. ساپاربەكوۆتىڭ ۇستىنەن ق ر ق ك 192-ب.4-ت؛ 287-ب، 4-ت. بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. ە. قۇسايىنوۆقا قاتىستى ق ر ق ك 192-بابىنىڭ 4-تارماعى بويىنشا، د. اسەمبەك ۇلىنا قاتىستى ق ر ق ك 192-بابىنىڭ 4-تارماعى، ن. ءابدىمومىنعا قاتىستى ق ر ق ك 287-بابىنىڭ، 4-تارماعى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى.
«ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىن، الماتى قالاسى 1000 جىلدىعىن اتاپ وتكەلى وتىرعان قارساڭدا ەلىمىزدى دۇرلىكتىرىپ، ەلدى الاڭداتقان 18 - شىلدەدەگى قاندى وقيعا اياقتالۋعا جاقىن. سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ ورگاندارى تاراپىنان سوتتالۋشىلارعا تاعىلعان ايىپ جان- جاقتى زەرتتەلىپ، تولىق دالەلىن تاپتى. جاسالعان قىلمىستاردى نەگىزىنەن سوتتالۋشىلار دا جوققا شىعارا المادى. ال جابىرلەنۋشىلەر مەن كۋاگەرلەر ولاردىڭ ىسكە قاتىستىلىعىن تايعا تاڭبا باسقانداي انىقتاپ بەرسە، سوت ساراپتامالارى ولاردىڭ كىناسىن تولىعىمەن بەكىتتى. وسى قاندى وقيعا، لاڭكەستىكتىڭ قايدا شىققانىنا توقتالا كەتەيىك. بىرىنشىدەن، وسى قىلمىستاردى جاساعان كۇلەكبايەۆقا قارۋ قايدان كەلدى؟ ەكىنشىدەن، كۇلەكبايەۆقا وسى قىلمىستاردى جاساۋعا نە تۇرتكى بولدى؟ كۇلەكبايەۆ قولدانعان تەگىس ۇڭعىلى شولاق مىلتىق پەن تاپانشاسى بۇگىن سوت زالىندا قاتار وتىرعان سوتتالۋشىلار: ليۋ، ساپاربەكوۆ، ءابدىمومىنداردىڭ قولىمەن ۇڭعىسى قىسقارتىلىپ، دىبىسىن باسەڭدەتەتىن قۇرالدارمەن جابدىقتالىپ قولدان- قولعا ءوتىپ، كۇلەكبايەۆتىڭ قولىنا ءتۇستى. ول سول قارۋمەن اۋىر قىلمىستار جاساعانى انىقتالدى. وزىمەن ءبىر پاتەردە تۇرىپ وزىمەن قىلمىس جاساپ جۇرگەن ساپاربەكوۆ 2016 -جىلدىڭ ماۋسىمىندا المالى اۋداندىق سوت ۇكىمەمەن سوت زالىندا قاماۋعا الىنعان سوڭ كۇلەكبايەۆ سىبايلاسىنىڭ قىلمىسىن اشكەرەلەگەن سوت، پروكۋرور، پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنەن كەك الۋدى ءدال سول المالى اۋداندىق سوتىنان باستاماق پيعىلى بولدى»، - دەگەن بولاتىن.
وسىدان كەيىن كۇلەكبايەۆتىڭ 18 - شىلدەدە تەراكت جاساۋعا دەيىن ءوزىن ىشتەي قانشالىقتى دايىنداعانىن بايقاۋعا بولادى.
«سول كۇنى مىڭداعان ادامدارمەن قاتار، قازا تاپقان 10 ادام دا كۇندەلىكتى جۇمىسىنا شىققان بولاتىن. 18 - شىلدە كۇنى ساعات 10.30 بەن 11.30 ارالىعىندا كۇلەكبايەۆ 10 ادامنىڭ ءومىرىن قيدى، 7 ادام، تەك دارىگەرلىك كومەك ۋاقىتىندا كورسەتىلگەننىڭ ارقاسىندا ءتىرى قالدى. ولار كىمدەر ەدى؟ كەيبىرى پوليتسياعا قىزمەتكە كىرەمىن دەپ تالىمگەر بولىپ جۇرگەن، ەكىنشىسى جۇمىسقا ەكى اي بۇرىن عانا قىزمەتكە كىرىپ، قولىنا اۆتومات الىپ كۇزەتكە تۇسكەن ازامات، ال كەيبىرى زەينەتكەرلىككە شىعامىن دەپ ارمانداپ جۇرگەن، ەكەۋ- ۇشەۋى كەشە عانا زەينەتكەرلىككە شىققان ازاماتتار، ولاردىڭ نە كىناسى بار؟ ولاردىڭ ارتىندا قالعان اتا- اناسى، بالالارى، اعايىن- تۋىستارىنىڭ نە جازىعى بار؟ قۇرمەتتى سوت، زاڭ بويىنشا سوتتالۋشىلاردىڭ جازاسىن جەڭىلدەتەتىن نەمەسە اۋىرلاتاتىن ءمان- جايلار عانا ەسكەرىلەدى دە، جابىرلەنۋشىلەردىڭ وسىنداي اۋىر جاعدايى ەسكەرىلمەيدى. مەنەن كەيىن سويلەيتىن قورعاۋشىلارعا، ايىپتالۋشىلارعا ايتارىم، جازا سۇراردان بۇرىن نەمەسە كىناسى دالەلدەندى، دالەلدەنبەدى دەگەننەن بۇرىن، ءبىر مەزەت زالعا قاراپ، قازا تاپقانداردىڭ تۋىستارىنا كوڭىل ءبولۋدى سۇرايمىن»، - دەدى پروكۋرور ج. باقاشبايەۆ.
انىعىندا، قانشاما ادامدى قىرىپ سالعان كۇلەكبايەۆ جانە ونىڭ سىبايلاستارىنا تاعايىندالعان بۇگىنگى سوت ۇكىمى وسىنى كورسەتسە كەرەك.
اۆتور: الماس مۇقاش ۇلى
