ەسەنگەلدىدەن ءبىر تايى كەم
ادەبيەت سۇيەر قاۋىمعا ۆ. ءدالدىڭ «بەكەي مەن ماۋلەن»، م. ەسلامعاليەۆتىڭ «زەرلى تون»، ح. ەسەنجانوۆتىڭ «جۇنىسوۆتەر تراگەدياسى»، ءا. كەكىلبايدىڭ «شاندوز» كىتاپتارىنىڭ كەيىپكەرى رەتىندە تانىمال ەسەنگەلدى باي شىن مانىسىندە تاريحتا بولعان تۇلعا. ول XVIII عاسىردىڭ سوڭى مەن ⅩⅨ عاسىردىڭ باسىندا باتىس قازاقستان جەرىندە ءومىر سۇرگەن.
ەسەنگەلدى ءومىر سۇرگەن جەرۇيىق جايىقتىڭ جاعاسىنداعى ەل اۋزىندا ونىڭ ەسىمىمەن باينالىستى ماتەلدەر ءالى كۇنگە دەيىن ساقتالعان. تاربيەلىك ءمانى تەرەڭدە جاتقان ءار ماتەل تەك باتىس جۇرتشىلىعى ەمەس، بارشا قازاقتىڭ قۇندى قازىناسى بولۋعا لايىقتى.
ەسەنگەلدىدەن ءبىر تايى كەم
بۇل ماتەل كوبىنە ەكى ماعىنادا قولدانىلادى. ءبىرىنشىسى، ادام قۋانىشتى بولىپ، باقىت سەزىمىن كەشكەندە: ەسەنگەلدىدەن ءبىر تايىڭ كەم ادامداي نەگە سونشا قۋاندىڭ؟! - دەيدى. ويتكەنى، كەڭ دالادا ەسەنگەلدىدەن ارتىق باي بولۋ مۇمكىن ەمەس دەپ ۇعىنعان حالىق، بايلىقتىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيى وسى دەپ بىلگەن.
ال، ەكىنشىسى، دۇنيەدە ەسەنگەلدىدەن كەيىنگى جالعىز بايداي وركوكىرەك، مەنمەنشىل ادامعا قاتىستى قولدانىلۋى.
ەسەنگەلدىنىڭ جىلقىسى كوپ پە، الدە سونالىنىڭ سوناسى كوپ پە؟
ءوز زامانىندا ەسەنگەلدى 12 مىڭ جىلقى ايداعان اسا داۋلەتتى باي رەتىندە بارشا دالاعا اتى جايىلعان. ءبىر كۇنى ەسەنگەلدى سوناسىنىڭ كوپتىگىنەن سونالى اتانعان ايماققا ءبىر ءۇيىر جىلقىسىن ايداپ كەلەدى. سول كەزدە ونىڭ ءبىر جىلقىسىنىڭ ارقاسىنا بىردە ءبىر سونا قونبايدى. بۇل سونالىنىڭ سوناسىنا قاراعاندا ەسەنگەلدىنىڭ جىلقىسى كوپ ەكەنىن دالەلدەيدى. ونىڭ اسقان اۋقاتىن كورسەتەدى.
ەسەنگەلدىنىڭ كەمپىرىنە قايىر سۇراتقان قۇدايدان قورقۋ كەرەك
باتىستىڭ بايتاق دالاسىندا تەڭدەسى جوق بايلىق يەسى ەسەنگەلدى كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە جىلقىلارى جۇتقا ۇشىراپ، كەدەي بولىپ قالادى دەگەن حالىقتىڭ دا، بايدىڭ دا ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرىپ كورمەگەن بولاتىن. الايدا، قۇدايدىڭ جازعانى سول بولدى. ءبىر كۇنى ەسەنگەلدىنىڭ كەمپىرى قاراپايىم وتباسىنىڭ بوساعاسىنا كەلىپ قايىر سۇراپتى. سول شاڭىراقتىڭ بايبىشەسى پەندەشىلىككە سالىنىپ كەمپىردى قۇر قول قايتارماقشى بولعان كەزدە كۇيەۋى زەكىپ، ءدام بەرگىزەدى. قايىرشى كەتكەن سوڭ، وتاعاسى: ەسەنگەلدىنىڭ كەمپىرىنە قايىر سۇراتقان قۇدايدان قورقۋ كەرەك، - دەپتى. بۇل وقيعا ادامدى استامشىلدىقتان ادا بولۋعا باۋليدى.
massaget.kz
