يسلام كاريموۆ قاي قىرىمەن ەل ەسىندە قالدى؟
وزبەك جىگىتىنىڭ كەڭەستىك مانسابى
يسلام كاريموۆ 1938 -جىلى 30 - قاڭتاردا سامارقاندتا دۇنيەگە كەلگەن. ونىڭ بالالىق شاعى تۋرالى از ايتىلعان. 1955 -جىلى مەكتەپ بىتىرگەن كاريموۆ «ينجەنەر- مەحانيك» ماماندىعى بويىنشا ورتالىق ازيالىق پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتقا وقۋعا تۇسەدى. 1960 - جىلى «تاش سەلماش» زاۋىتىنا شەبەر رەتىندە جۇمىسقا تۇرىپ، كەيىن ينجەنەر بولادى.
ءۇش ءتىلدى (وزبەك، تاجىك، ورىس) ەركىن مەڭگەرگەن كاريموۆ ەكىنشى جوعارعى ءبىلىم الىپ، «ەكونوميكا» ماماندىعىن مەڭگەرەدى.
رەسپۋبليكانىڭ جاڭا باسشىسى
ءبىلىمى جوعارى يسلام كاريموۆ كوپ ۇزاماي رەسپۋبليكانىڭ قارجى مينيسترلىگىن باسقارادى.
1986 -جىلى كاريموۆ وزبەكستاننىڭ كاشكادارينسكي كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى اتانادى. 1989 -جىلى وزبەكستان ليدەرى رافيك نيشانوۆ ك س ر و جوعارعى كەڭەسىنىڭ ۇلتتار كەڭەسى ءتوراعاسى بولىپ، ونىڭ ورنىنا كاريموۆ كەلەدى. وسىلايشا كاريموۆ وزبەكستان كومپارتياسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى اتانادى.
ال 1990 -جىلى كاريموۆ وزبەكستان پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى.
تاۋەلسىزدىك تاڭى
1991 -جىلى 31 - تامىزدا كاريموۆ العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ رەسپۋبليكانىڭ تاۋەلسىزدىگى تۋرالى حابارلايدى. 1991 -جىلدىڭ جەلتوقسانىندا يسلام كاريموۆ قايتادان وزبەكستان پرەزيدەنتى قىزمەتىنە سايلانىپ، تاۋەلسىز ەلدىڭ باسشىسى اتانادى.
وتە قولايسىز كەزەڭدە باسشىلىققا كەلگەن كاريموۆ راديكالداردىڭ ەلگە اسەرىن ازايتۋعا بار كۇشىن سالادى. ك س ر و قۇلاعاننان كەيىن ەلدىڭ ەكونوميكاسى دا قيىن جاعدايدا بولاتىن. ەلدە ءتارتىپ ورناتۋ ءۇشىن كاريموۆ قاتاڭ شارالار قولدانۋعا دەيىن بارىپ، راديكالداردىڭ تولقىنىن باسادى.
كاريموۆتىڭ تۇسىندا ورىس ءتىلى تۇپتامىرىمەن جويىلىپ، ۇلتتىق ساياساتقا زور دەن قويىلدى. سوعان قاراماستان بىلىكتى ساياساتكەر ءوز ەلىنىڭ رەسەيمەن قارىم- قاتىناسىن بارىنشا سۋىتپاۋدىڭ دا امالىن تاپتى.
يسلام كاريموۆتى ت م د ەلدەرى باسشىلارىن قارسى الۋ كەزىندە ماسكەۋلىك اۋەجايدا نان مەن تۇز ۇسىنىپ، قارسى الۋدا. 1992 - جىل. فوتو: ر ي ا نوۆوستي / ۆلاديمير روديونوۆ
وزبەكستاندا قارۋلانعان ەكسترەميستەردىڭ تولقىنىن باسۋ ءۇشىن كاريموۆ قارۋلى اسكەردى پايدالانادى. بۇل ءوز كەزەگىندە ا ق ش- قا جاقپاي قالدى. ال كاريموۆ بولسا، ەكسترەميستەر ارتىندا وزبەكستان بيلىگىن وزگەرتكىسى كەلگەن ۆاشينگتون تۇر دەگەن ويىن اشىق جايىپ سالادى.
بەرتىنگى جىلدار
2015 -جىلعى 29 - ناۋرىزدا 77 جاستاعى يسلام كاريموۆ وزبەكستان پرەزيدەنتى بولىپ قايتا سايلاندى. وعان سايلاۋشىلاردىڭ 90 پايىزى داۋىس بەرگەن. ءبىراق الدىڭعىلارىنا قاراعاندا وسى جولى باتىس سىنشىلارى بۇل سايلاۋدى ءبىرقالىپتى قابىلدادى.
پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى ەلدەردىڭ بولاشاعى قانداي؟
بۇل ماسەلەنىڭ كوتەرىلۋ سەبەبى ورىندى، سەبەبى «يسلام مەملەكەتى» تەرروريستىك توبى بىرنەشە ەلمەن سوعىس جۇرگىزىپ جاتقان كەزەڭ. ال وزبەكستان بولسا، «سوعىس وشاعىنىڭ قاق ورتاسىندا تۇر». رەسپۋبليكا قارۋلى قاقتىعىستىڭ ءسال- اق الدىندا تۇرعان ەدى. كاريموۆ جاعدايدى ۋىسىندا ۇستاپ تۇرا الدى.
1992 -جىلى يسلام كاريموۆ «وزبەكستان: جاڭارۋ جانە دامۋ جولىم» دەپ اتالاتىن كىتاپ شىعاردى. وزبەكستان شىنىمەن دە ءوز دارا جولىمەن ءجۇردى. تۇركىمەنستانداعىداي ولاردا ۇلت كوسەمىنىڭ التىن مۇسىندەرى جاسالعان جوق، الايدا وزبەك ەلىندەگى جەرگىلىكتى ءتارتىپتىڭ قاتاڭدىعى ەۋروپالىقتى عانا ەمەس، رەسەي تۇرعىندارىن دا تاڭقالدىراتىنداي ەدى.
www.nur.kz
