ۇلى بريتانيانىڭ ەۋروپا وداعىنان شىعۋى قازاقستانعا قالاي اسەر ەتەدى؟
ساراپشىلار بۇل وقيعانىڭ قازاقستانعا ەكونوميكالىق اسەرى بولار-بولماسىن ءسوز ەتتى.
ازاتتىق پىكىرىن سۇراعان كەي ساراپشىلاردىڭ مالىمدەۋىنشە، قازاقستان مەن ەۋروپا وداعى (ە و) اراسىنداعى ەكونوميكالىق بايلانىس ماردىمسىز، سوندىقتان ۇلى بريتانيانىڭ ە و- دان شىعۋىنان («برەكزيت» دەپ تە اتايدى) قازاقستانعا ەكونوميكالىق تۇرعىدان كەلىپ- كەتەر ەشقانداي زاردابى بولمايدى.
«تازا ەۋروپالىق پروبلەما»
ەكونوميست وراز جاندوسوۆ بۇل وقيعا جايلى ويىن «[زاردابى بولعان كۇننىڭ وزىندە] اريفمەتيكالىق تۇرعىدان عانا بولماسا، قازاقستان ءۇشىن ستاتيستيكالىق تۇرعىدان ولشەۋگە دە تۇرمايتىن زاردابى بولادى» دەپ قىسقا قايىردى.
وپپوزيتسيالىق جالپى ۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى جەتەكشىسى جارماحان تۇياقباي دا وسى پىكىردى قۇپتايدى.
ۇلى بريتانيانىڭ ە و- دان «اجىراۋىنان» زارداپ شەگەتىندەي، قازاقستاننىڭ ول ەلمەن مىقتى ەكونوميكالىق بايلانىسى جوق.
«مەنىڭشە، ۇلى بريتانيانىڭ ە و- دان «اجىراۋىنان» زارداپ شەگەتىندەي، قازاقستاننىڭ ول ەلمەن مىقتى ەكونوميكالىق بايلانىسى جوق»، - دەيدى ول.
بيلىكشىل كوممۋنيستىك حالىقتىق پارتياسىنىڭ بەيرەسمي ليدەرى ۆلاديسلاۆ كوساريەۆ «برەكزيتتى» كاپيتاليزم داعدارىسىنىڭ، ونىڭ ۇستىنە كاپيتاليزمنىڭ ىرگەسى قالانعان ەلدە بايقالعان كورىنىسى، «ەڭبەكشىلەردىڭ جەڭىسىنە» ءارى «كاپيتالدىڭ كۇيرەۋىنە» بالايدى.
«مەنىڭشە، ءبىز كىرگەن كاپيتاليستىك جۇيە كۇيرەپ جاتىر. سوندىقتان ەلگە مۇنداي پرينتسيپتەردى ءتۇرلى جولدارمەن ەنگىزۋدەن تارتىنا تۇرۋ كەرەك. بىزگە بايۋدىڭ امالىن ەمەس، حالىقتىڭ قامىن ويلايتىن مەملەكەت قۇرۋدى [ويلانۋ كەرەك]»، - دەيدى ۆلاديسلاۆ كوساريەۆ.
ساياسات تانۋشى ءبورىحان نۇرمۇحامەدوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان ءۇشىن «برەكزيتتىڭ» ەلەرلىكتەي تىكەلەي سالدارى بولمايدى. ونىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان ءۇشىن، ءتىپتى الدەبىر سالدارى بولسا دا، جاناما تۇردە عانا ءارى جۋىق ارادا بايقالا قويمايدى.
«مەنىڭشە، بۇل - تازا ەۋروپالىق پروبلەما. ۇلى بريتانيانىڭ ە و ىشىندە نەمەسە سىرتىندا بولعانى بىزگە ءبارىبىر. ال مىنا پروتسەستىڭ اياعى جاھاندىق نارىقتاعى عالامدىق كۇيزەلىستەرگە ۇلاسىپ كەتپەي مە دەگەن ماسەلەنىڭ ءجونى بولەك»، - دەيدى ساياساتتانۋشى.
«اتامەكەن» ۇلتتىق پالاتاسىنا قاراستى كاسىپكەرلەر قۇقىعىن قورعاۋ كەڭەسى ءتوراعاسى ءارى بۇرىنعى سەنات دەپۋتاتى عاني قاسىموۆ «برەكزيت» ءۇشىن سارى ۋايىمعا سالىنباي، مۇنىڭ ۇتىمدى تۇستارىن قاراستىرىپ، ەكونوميكالىق بايلانىستاردى جانداندىرۋ مۇمكىندىگى دەپ ويلاعان ءجون ەكەنىن العا تارتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاننىڭ ە و ەلدەرىمەن ىنتىماقتاستىعى بۇرىنعى دەڭگەيدە قالا بەرەدى. ءبىراق «برەكزيتتىڭ» ارقاسىندا ۇلى بريتانيامەن دە ءوزارا ءتيىمدى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ مۇمكىندىگى تۋادى.
«ۇلى بريتانيامەن بايلانىس ورناتاتىن ەكونوميكالىق سالالاردى كوبەيتۋ قاجەت، ەنەرگەتيكا عانا ەمەس، اۋىل شارۋاشىلىعى ماسەلەلەرىمەن دە اينالىسۋ كەرەك. اعىلشىندار - مال باعۋ مەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋدىڭ قىر-سىرىن جاقسى بىلەتىن حالىق. بۇل - جاقسى دامىعان، ينۆەستيتسيالىق پوتەنتسيالى قۋاتتى ەل»، - دەيدى عاني قاسىموۆ.
ۇ ق ك- ءنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى نارتاي دۇتپايەۆتىڭ پايىمداۋىنشا، «برەكزيت» ناتيجەسىندە ە و ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءبىراز السىرەسە دە، ساياسي جانە اسكەري- ساياسي تۇرعىدان السىرەي قويمايدى.
«ۇلى بريتانيا مەن ە و سول وداقتاس كۇيىندە قالدى»، - دەيدى نارتاي دۇتپايەۆ.
دۇتپايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ۇلى بريتانيا مەن ە و- نىڭ سىرتقى ساياساتى دا، قازاقستاننىڭ بايلانىسى تىعىز رەسەيگە قاتىستى سانكسيالارى دا وزگەرە قويۋى ەكىتالاي. سوندىقتان ونىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان ەۋروپا ەلدەرىمەن ەكونوميكالىق بايلانىسىن وسىنى ەسكەرىپ كەڭەيتىپ ءارى نىعايتا بەرۋى ءتيىس.
جۋىردا قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ەۋرازيا ەكونوميكالىق وداعى ە و- نىڭ ارىپتەسىنە اينالۋى ءتيىس دەپ مالىمدەگەن بولاتىن. قازاقستان مەن ە و اراسىندا كەي سالالار بويىنشا ارىپتەستىك قاتىناس ورناعان.