دەنساۋلىق: نەگە ءتاتتىنى كوپ جەۋگە جانە ىستىق شاي ىشۋگە بولمايدى؟

استانا. قازاقپارات - ءتاتتىنى كوپ جەۋدىڭ زيانى مەن ىستىق شايدىڭ وڭەش وبىرىن تۋدىرۋى مۇمكىن ەكەنى تالاي زەرتتەۋلەردە كەزدەسەدى، بۇل جولى عالىمداردىڭ تاعى ءبىر ءۋاجىن وقىرمان نازارىنا ۇسىنامىز.

سۋسامىر (ديابەت) - بۇل اعزادا ينسيۋليننىڭ ازدىعىنان، نە بەلسەندىلىگى تومەندىگىنەن تۋىندايتىن اۋرۋ. ينسۋلين دەگەن ءبىزدىڭ دەنەمىزدەگى جاسۋشالاردىڭ قانتتى (گليۋكوزانى) ءسىڭىرۋىن قامتاماسىز ەتەتىن گورمون. گليۋكوزا ەنەرگيانىڭ باستى قاينار كوزى بولعاندىقتان، ينسۋلين ءبىزدىڭ اعزامىزدىڭ ەڭ ماڭىزدى گورمونى. سۋسامىردىڭ ەكى ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشىسى - ينسۋلينگە تاۋەلدىلىك (بۇل ۇيقى بەزىنىڭ قاجەتتى گورموندى وندىرمەيتىن بولعاندىقتان ادام ينەكتسيا جاساۋدى قاجەت ەتەدى) جانە ەكىنشىسى - ينسۋلينگە تاۋەلسىزدىك (بۇل گورمون جەتكىلىكتى تۇردە ءوندىرىلىپ، ءبىراق ونى اعزانىڭ سىڭىرمەۋى). قانت سۋسامىرىنىڭ ءبىرىنشى ءتۇرىنىنىڭ نەدەن پايدا بولاتىندىعى تولىق انىقتالماعان. ءبىراق دارىگەرلەر اۋرۋ گەن ارقىلى تاراتىلعاندىقتان ادامدى ودان ساقتاندىرۋ مۇمكىن ەمەس دەيدى. ال سۋسامىردىڭ ەكىنشى ءتۇرى كوبىنە ءتاتتىنى كوپ پايدالانعاننان، ماي باسۋدان پايدا بولاتىن سەمىزدىكپەن بايلانىستى.

ويتكەنى، تەرى استىنداعى قالىڭ ماي قاباتى جاسۋشالاردىڭ ينسۋلينگە دەگەن سەزىمتالدىعىن تومەندەتەدى. گليۋكوزا سىڭىرىلمەگەندىكتەن، زات الماسۋ بۇزىلىپ، ادامعا ءقاۋىپتى دياگنوز قويىلادى جانە ونى قاتاڭ ديەتاعا وتىرعىزادى. ال «ءتاتتىنى كوپ جەسە، قانداعى گليۋكوزانىڭ دەڭگەيى جوعارىلايدى دا، اعزادا ءينسۋليندى كوپ ءوندىرىپ، اعزا ىستەن شىعادى» دەگەن پىكىردى دارىگەرلەر تەرىسكە شىعارادى. بۇل تەك سۋسامىردىڭ ەكىنشى تۇرىندە عانا اسەر ەتۋى مۇمكىن، ال ونىڭ ءبىرىنشى تۇرىندە ەشقانداي اسەرى جوق.

قورىتا كەلگەندە، قانت بۇل دەرتكە شالدىقتىرمايدى، ءبىراق سەمىزدىككە بەيىم ادامدار مەن وسى اۋرۋمەن اۋراتىن تۋىسقاندارى بار ادامداردا سۋسامىردىڭ ەكىنشى تۇرىنە شالدىعۋ قاۋىپىن جوعارىلاتادى.

ال، ىستىق شايدى نەگە ىشۋگە بولمايدى؟

وڭەش وبىرىنىڭ پايدا بولۋىن كەڭ اۋقىمدا زەرتتەۋدى عالىمدار ەرتەدەن قولعا العان. ماماندار العاش رەت وڭتۇستىك امەريكا تۇرعىندارىنىڭ ونكولوگيالىق اۋرۋلارعا شالدىعۋىنىڭ باستى سەبەبى - وسى ىستىق شاي بولۋى مۇمكىن دەگەن ءۋاج ۇسىنعان. ويتكەنى وڭتۇستىك ەلدەردىڭ تۇرعىندارى جوعارعى گرادۋستىق ىستىقتا ىستىق سۋسىندار ىشكەندى ۇناتادى ەكەن. 2009 -جىلى يران عالىمدارى ەلدە ىستىق شاي ىشكەندى جاقسى كورەتىن ءبىر اۋىلدا «وڭەشتىڭ جالپاق جاسۋشالى وبىرى» دەگەن دياگنوزى بار ادامدار كوپ ەكەنىن بايقاپ، ونداعى دەنى ساۋ ەرىكتىلەردى ىرىكتەپ الىپ، زەرتتەۋ جۇرگىزەدى. ونىڭ قورىتىندىسى قىزىق بولعانى سونشالىق، ەۋروپالىق باس مەديتسينالىق جۋرنالاداردىڭ ءبىرى «British Medical Journal» ونى اتتاي قالاپ، جاريا ەتەدى. زەرتتەۋدىڭ ناتيجەسى بويىنشا، ىستىق شاي (65-69°س) مەن وتە ىستىق شاي (تەمپەراتۋراسى 70°س جوعارى) ءىشۋ وبىردىڭ پايدا بولۋىن 2 ەسەدەن 8 ەسەگە دەيىن جوعارىلاتاتىن بولىپ شىقتى. سونداي-اق، عالىمدار ءشايدى دەمدەگەننەن كەيىن ونىڭ تەمپەراتۋراسى وبىردىڭ پايدا بولۋ «قاۋىپتىلىك ايماعىنان» شىعۋى ءۇشىن ءتورت مينۋت تۇرۋى قاجەت دەيدى. ءبىراق دەمدەلگەن ءشايدىڭ ءتورت مينۋت ىشىندە قانداي وزگەرىسكە ۇشىرايتىندىعى ءالى كۇنگە دەيىن انىقتالماعان.

قورىتا كەلگەندە، وتە ىستىق شايدان پايدا بولاتىن وڭەش وبىرىن الدىن الۋ ءۇشىن ءشايدى دەمدەپ بولعاننان سوڭ، تىم قۇرىعاندا ءتورت مينۋتتاي تۇندىرۋ كەرەك.

كەرەك كەڭەس yvision.kz سايتىنان الىندى.