ق ر پرەزيدەنتى يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمىنىڭ كەلەسى سامميتىن استانادا وتكىزۋدى ۇسىندى
بيىلعى سامميت «بىرلىك پەن ىنتىماق ادىلەتتىلىك پەن بەيبىتشىلىك ءۇشىن» دەگەن تاقىرىپپەن ءوتتى. وعان ۇيىمعا مۇشە 56 ەلدىڭ وكىلدەرى، سونىڭ ىشىندە 30 دان اسا مەملەكەت پەن ۇكىمەت باسشىلارى قاتىستى.
ءىس- شاراعا قاتىسۋشىلارعا ارناعان سوزىندە قازاقستان پرەزيدەنتى ي ى ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەر ءۇشىن وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. ولاردىڭ قاتارىندا جاھاندىق ادامي دامۋ يندەكسىنىڭ ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەرى، ءبىلىم بەرۋ جانە مەديتسينالىق قىزمەتتەرگە قولجەتىمدىلىكتىڭ تومەندىگى ايتىلدى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ پىكىرىنشە، وسى قيىندىقتار يسلام الەمىندەگى كوپتەگەن ەلدەردىڭ دامۋىن بارىنشا تەجەيدى.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى مۇسىلمان ۇمبەتى ءۇشىن باستى قاۋىپ ىشكى جانجالدار مەن قاقتىعىستار ەكەنىنە توقتالدى. اتاپ ايتقاندا، يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمىنا مۇشە 11 مەملەكەت وسىنداي قيىندىقتى باستان وتكەرۋدە. جۋىقتا عانا وركەندى ەل سانالعان ليۆيا، سيريا سياقتى مەملەكەتتەردىڭ ويرانى شىقتى، يراك سوعىستىڭ سالدارىنان قاتتى كۇيزەلۋدە. يسلام الەمى سۋننيت جانە شييت بولىپ ءبولىنۋ قاۋپىنىڭ الدىندا تۇر. نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بۇعان جول بەرمەۋ قاجەتتىگىن اتاپ كورسەتتى.
قازاقستان پرەزيدەنتى مۇسىلمان ەلدەرىنىڭ ىشىندە ءبىر- بىرىنە قارسى اسكەري بلوكتار قۇرۋ يدەياسىنا دا جول بەرمەۋ كەرەكتىگىن، بۇل ەش پايدا بەرمەيتىن، بولاشاق تۇراقتىلىققا بالتا شاباتىن ارەكەتتەر ەكەنىنە نازار اۋداردى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ يسلام الەمى ەلدەرىنىڭ جاپپاي قارۋلانۋ باسەكەسىنە ءتۇسۋى، اسىرەسە جاھاندىق يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ رەجيمىن بۇزا وتىرىپ جانتالاسۋى مۇلدەم اقىلعا سىيمايتىنىن ايتتى. قازاقستان تاياۋ شىعىستا يادرولىق قارۋدان ازات ايماق قۇرۋدى جاقتايدى.
مەملەكەت باسشىسى بۇگىندە يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمىنا مۇشە 15 ەل حالىقارالىق لاڭكەستەردىڭ قىسىمىنا ۇشىراعانىن ايتىپ، سونىڭ كەسىرىنەن سان ميلليون مۇسىلمان ۇمبەتى الەمنىڭ ءار قيىرىندا جانىنا ساۋعا سۇراپ، جايلى ءومىر ىزدەگەن بوسقىنعا اينالۋعا ءماجبۇر بولعانىنا توقتالدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى لاڭكەستىكتەن ءبىرىنشى كەزەكتە مۇسىلمان الەمى ەلدەرىنىڭ وزدەرى زارداپ شەگەتىنىن، اپتا سايىن ەشبىر جازىعى جوق ونداعان ادام لاڭكەستىك شابۋىلداردىڭ قۇربانىنا اينالىپ وتىرعانىن ايتتى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الەمدە ءارتۇرلى ءدىن وكىلدەرى مەن سان الۋان مادەنيەت يەلەرى بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان تالاي مۇسىلمان ەلدەرى بار ەكەنىنە نازار اۋداردى. قازاقستان پرەزيدەنتى 17 كونفەسسيا مەن 100-دەن استام ەتنوس وكىلدەرى ءبىرتۇتاس ازاماتتىق ۇلتقا اينالعان ءبىزدىڭ ەلدى بۇعان مىسال رەتىندە كەلتىردى.
مەملەكەت باسشىسى ءبىزدىڭ رەسپۋبليكا ءوزارا جاۋاپكەرشىلىك پەن قولداۋدىڭ ۇلتتىق مودەلىن تابىستى دامىتىپ جاتقانىن، ونىڭ ەڭ باستى تەتىگى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇعان قوسا، 15 جىلدان بەرى ءبىزدىڭ جەرىمىزدە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سيەزى ءوتىپ كەلەدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى ءاربىر مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ەڭ باستى مىندەتى رەتىندە ىشكى تۇتاستىقتىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتتى. وسىعان بايلانىستى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ سيريادا اراز توپتاردىڭ اراسىندا ديالوگ ورناي باستاعانىنا، يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمى ونداعى ءبىتىم ۇدەرىسىنە قولداۋ ءبىلدىرۋى قاجەتتىگىنە نازار اۋداردى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان كوپتەگەن ەلدەردەگى جانجالداردى رەتتەۋگە قاتىسىپ، بەيبىت ومىرگە ورالۋىنا قولعابىس ەتىپ كەلەدى. ماسەلەن، ەلىمىز يراكتاعى بىتىمگەرشىلىك ميسسياعا بەلسەنە قاتىستى، اۋعانستانعا كومەك قولىن سوزدى جانە يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسى توڭىرەگىندەگى پروبلەمانى شەشۋگە اتسالىستى. قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن جانە ب ۇ ۇ- نىڭ قولداۋىمەن نيۋ- يورك پەن استانادا بەيبىتشىلىكتى جانە تەرروريزمگە قارسى ءىس- قيمىلدى قولداعان حالىقارالىق فورۋمدار ءوتتى.
مەملەكەت باسشىسى يسلام مەن پروگرەسس ۇعىمدارى قاتار ءجۇرۋى كەرەكتىگىن ايتتى. بىرىنشىدەن، ۇيىمعا مۇشە ەلدەردىڭ ساۋدا- ەكونوميكالىق جانە تەحنيكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى باس كەلىسىمىن دايەكتى تۇردە جۇزەگە اسىرىپ، ەركىن ساۋدا ايماعىن قۇرعان ءجون. ەكىنشىدەن، «يسلام ينفراقۇرىلىمدىق ىقپالداستىعى» ستراتەگيالىق جوباسىن جاساپ، جۇزەگە اسىرۋىمىز قاجەت. ۇشىنشىدەن، ەنەرگيانىڭ بالامالى كوزدەرى، بيوتەحنولوگيالار، ماتەريالتانۋ سەكىلدى باعىتتاردىڭ قارقىندى دامۋىن ەسكەرىپ، 2017 - جىلى استانادا ي ى ۇ- نىڭ عىلىم مەن تەحنولوگيا جونىندەگى ءسامميتىن وتكىزۋ ۇسىنىلدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى ي ى ۇ الدىندا تۇرعان ماڭىزدى ماقسات ۇيىم اياسىندا لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋدىڭ شارالار كەشەنىن جاساۋ ەكەنىن ايتتى. بۇل رەتتە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ لاڭكەستىك اكتىلەر جونىندە ءبىرجاقتى عانا جاريالانىپ جاتقانىنا جانە سونىمەن بايلانىستى يسلاموفوبياعا ايرىقشا نازار اۋدارىپ، وسى ماسەلەگە ارنالعان تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىن فورۋم قۇرۋدى ۇسىندى.
سوڭىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ سامميت بارىسىندا ايتىلعان باستامالار تابىستى جۇزەگە اسىرىلادى دەپ ۇمىتتەنەتىنىن جەتكىزدى.
سامميت قورىتىندىسى بويىنشا «ي ى ۇ-2025: ءىس- قيمىل باعدارلاماسى» دەپ اتالاتىن 10 جىلدىق ستراتەگيالىق قۇجات پەن وزگە دە وزەكتى ماسەلەلەرگە قاتىستى قارارلار قابىلداۋ جوسپارلانىپ وتىر.
سونىمەن قاتار قورىتىندى كومميۋنيكە جوباسىنا قازاقستان ۇسىنعان ءبىرقاتار حالىقارالىق باستامالار كىردى.
