تۇركىنىڭ ورتاق تاريحناماسى جاڭادان زەردەلەنبەك

استانا. قازاقپارات - «ورتالىق ازياداعى تاريحناما جانە دەرەكتەر: وتكەنى، بۇگىنى جانە بولاشاعى تۋرالى جاڭا زەرتتەۋلەر».

ءدال وسىنداي تاقىرىپپەن الماتىدا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ورايلاستىرىلعان حالىقارالىق پراكتيكۋم- سەمينار ءوتتى.

شارانى ق. ا. ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق- تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرگە ش. ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتى ۇيىمداستىرىپ وتىر.

حالىقارالىق سەمينارعا ءبىرقاتار مەملەكەتتەردەن بىلىكتى تاريحشىلار قاتىسىپ، ورتالىق ازيا جانە جالپى تۇركى تاريحىن زەرتتەۋدەگى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا باياندامالار جاسادى.

شارانىڭ نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشىسى بولىپ تابىلاتىن ەۋرازيالىق عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ (ح ق ت ۋ) ديرەكتورى نيەۆزات شيمشەك جيىننىڭ ماقساتى - ورتاق تۇركى تاريحىن بىرلەسە زەرتتەۋدىڭ نەگىزىن قالاۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«وسىناۋ سەمينار- پراكتيكۋمدى ۇيىمداستىرۋىمىزدىڭ نەگىزگى ماقساتى - تاريحنامامىزدا جازۋ ۇردىسىندە وتكەرگەن كەشەگى تاريحىمىزدا جىبەرىپ العان قاتەلەرىمىز بەن كەمشىلىگىمىزدى انىقتاپ، وي مەن سانا بيىگىندە بىربىرىمىزگە جاقىنداۋ ءۇشىن تاريحي تۇرعىدان اتقارىلاتىن ماقساتتار مەن ۇستانىمدارىمىزدى ايقىنداۋ بولىپ تابىلادى. قازىرگى كەزدە ونداي كەمشىلىكتەرىمىز جوق ەمەس. سونداقتان دا، ورتاق تۇركى تاريحى جاڭادان زەردەلەنىپ، جاڭاشا ۇستانىمدا زەرتتەلۋى كەرەك» دەدى ول.

حالىقارالىق سەمينار- پراكتيكۋمعا قاتىسۋشىلار قولدانىستاعى جانە جاڭادان ايقىندالعان مۇراعات دەرەكتەرى نەگىزىندە ورتالىق ازيانىڭ تاريحىن زەرتتەۋدىڭ ادىستەمەلىك ماسەلەلەرىن تالقىلاپ، اتالعان سالانىڭ الداعى دامۋىنداعى باسىم مىندەتتەر جايىندا وي ءبولىستى. سونداي اق، شەتەل مۇراعاتتارىنداعى دەرەكتەردى پايدالانۋدىڭ ماڭىزى دا نازاردان تىس قالعان جوق.

جالپى سەمينار- پراكتيكۋم اتالعان ايماقتىڭ الەۋمەتتىك تاريحىن زەرتتەۋدىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىنەن باستاپ، ساياسي ۇدەرىستەردىڭ ورتالىق ازيا تاريحناماسىنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپالى، ولاردىڭ قازىرگى الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق- ساياسي قۇبىلىستارمەن ءوزارا بايلانىسىنا دەيىنگى اۋقىمدى تاقىرىپتى قامتىدى.

ەستەرىڭىزگە سالايىق، بىلتىر جىل سوڭىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ توراعالىعىمەن وتكەن القالى جيىنداردىڭ بىرىندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 2015 -جىلدىڭ قازان ايىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىق مەرەيتويى رەسپۋبليكا كولەمىندە اتالىپ وتەتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن. سول ۋاقىتتان بەرى ۇلت تاريحى تەرەڭىرەك زەرتتەلە باستادى.

وتاندىق عالىمدار باستاعان ەكسپەديتسيالىق توپتار الىس- جاقىن شەتەلدەردەگى مۋزەيلەر مەن ارحيۆتەردە بولىپ، قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلۋىنا قاتىستى جانە سوناۋ ساق- عۇن كەزەڭىنەن بەرى كيەلى قازاق دالاسىن مەكەندەگەن بارلىق رۋلار مەن تايپالاردىڭ، مەملەكەتتەردىڭ تاريحىنا قاتىستى تىڭ دەرەكتەردى ىزدەپ، كوپشىلىگى ەلگە ولجامەن ورالدى. سونىمەن قاتار، رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى ورتاعاسىرلىق قالالار ماڭىندا دا ارحەولوگيالىق جۇمىستار قايتا جاندانىپ، قازاق حاندىعىنا قاتىستى جاڭا دەرەكتەر تابىلدى.