قۇرما اعاشى ادام سەكىلدى وسەدى

استانا. قازاقپارات -  قۇرما اعاشى تۋرا ادام سەكىلدى وسەدى ەكەن. قاجىلىققا بارعان ادامنىڭ ەلگە تابارىك رەتىندە الىپ قايتاتىن ەكى نارسەسى بار. ونىڭ ءبىرى - قاسيەتتى ءزام- ءزام سۋى، ەكىنشىسى - قۇرما.

ءزام- ءزام سۋىنىڭ شىعۋ تاريحىن، ونىڭ ادام اعزاسىنا قانداي پايداسى بار ەكەنىن ەستىپ تە، وقىپ تا ءبىلىپ ءجۇرمىز. ال قۇرما قالاي وسەدى، قۇرما اعاشىن قالاي باپتايدى، ول جايىندا بىلەتىنىمىز از.

بيىلعى قاجىلىق ساپارىمىزدا جول ءتۇسىپ ءمادينا قالاسىنداعى قۇرما باعىنا ارنايى باردىق. ماقساتىمىز - قۇرما اعاشىنىڭ قالاي وسەتىنىن كوزبەن كورۋ، ءوسىپ تۇرعان قۇرمانى قولمەن ءۇزىپ الىپ، ءدامىن تاتۋ. بۇل ءبىزدىڭ اۋەلدەن ويىمىزدا جۇرگەن ارمانىمىز بولاتىن. «ىزدەگەنگە - سۇراعان» دەمەي مە اتام قازاق. ءبىز بارعان شاقتا قۇرمانىڭ ءپىسىپ سامساپ تۇرعان كەزى ەكەن. باققا كىرە سالا اعاشتى قىزىقتاپ ۇستاپ كورىپ جاتىرمىز.

قوجايىنى تۇرىك اعايىندار، بۇل جەردى جالعا الىپ ءوز كاسىپتەرىن دوڭگەلەنتىپ جاتقان كورىنەدى. باۋىرلارىمىز ءشاي قايناتىپ، قۇرمانىڭ ءتۇر- ءتۇرىن ۇسىنىپ، ءبىزدى قۇشاق جايا قارسى الدى. داستارحان باسىندا اڭگىمە دۇكەن قۇرىپ، دەمىمىزدى العان سوڭ قۇرما باعىن قىزىقتاۋعا قايتا شىقتىق. بىزگە جول كورسەتۋشى اكبار ەسىمدى جىگىت. ءمادينا قالاسىندا وقىپ جاتقان ستۋدەنت، شىمكەنت قالاسىنىڭ تۋماسى. ونىڭ قۇرما اعاشىنىڭ قالاي وسەتىنى تۋرالى اڭگىمەسى ءبىزدى تاڭقالدىردى.

 «بۇل قۇرما اعاشى تۋرا ءبىر ادام سەكىلدى وسەدى. ءبىر جەرگە وتىرعىزساڭىز، 13-16 جىلدان كەيىن جەمىسىن ءبىر- اق بەرەدى. 60-70 جىلدان سوڭ جەمىس بەرۋىن توقتاتادى. بۇل اعاشتىڭ اكەسى مەن اناسى بولادى. اناسىنىڭ جانىنان ءوسىپ شىققان قۇرما اعاشىن، ياعني بالاسىن اناسىنان الشاق جەرگە اپارىپ وتىرعىزساڭىز، ءبىر-  ءبىرىن ساعىنادى. تىپتەن بالاسى ءوسۋىن توقتاتىپ قۋراپ كەتۋى دە مۇمكىن. سوندىقتان بالاسىن جانىنا وتىرعىزۋ كەرەك. سوسىن بۇل جەمىس اعاشىنىڭ باسىندا ادامنىڭ ميىنا ۇقساس ميى بولادى. ونى الىپ جەيتىندەر دە بار. ميى الىنعان قۇرما اعاشى ءوسۋىن توقتاتىپ، قۋراپ كەتەدى»، - دەيدى ول.

بىردە پايعامبارىمىز (س. ا. س) جانىنداعى ساحابالاردان سۇرايدى: «كىم ماعان ادام ومىرىنە ۇقساس وسەتىن وسىمدىكتى ايتىپ بەرە الادى» دەگەندە ەشبىرى ۇندەمەيدى. سوندا اللا ەلشىسى: «ول قۇرما اعاشى» دەگەن ەكەن.

قۇرعاقشىلىق جەردە وسكەندىكتەن بۇل اعاش سۋدى قاجەت ەتپەيتىندەي كورىنەدى. كەرىسىنشە، سۋدى كوپ قاجەت ەتەدى ەكەن جانە اينالاسىن مىندەتتى تۇردە تازالاپ وتىرۋ كەرەك. قازىر قۇرمانى كورگەن سايىن ونىڭ قانداي بەينەتپەن وسەتىنى ويىما ءتۇسىپ، بۇرىنعىدان دا قاتتى قادىرلەيتىن بولدىم.

 مۇحتار تۇرتايەۆ facebook.com پاراقشاسىنان