يسلام ءدىنىن قابىلداعان الەمگە تانىمال تۇلعالار

استانا. قازاقپارات - ەكى كۋاگەردىڭ كوزىنشە مۇسىلمان بولۋعا نيەتتى ەكەنىن داۋىستاپ ايتۋ ارقىلى يسلام ءدىنىن وپ- وڭاي قابىلداۋعا بولعانىمەن، جۇرەگىڭە يمان ۇيالاتىپ، مۇسىلماندىققا لايىق ءومىر ءسۇرۋ الدەقايدا قيىن.

نازارلارىڭىزعا يسلام ءدىنىن قابىلداپ، جاراتۋشىنىڭ جالعىز ەكەنىنە سەنىم بىلدىرگەن تانىمال تۇلعالاردىڭ ءتىزىمىن ۇسىنامىز.

شون ستوۋن

 رەجيسسەر وليۆەر ستوۋننىڭ ۇلى 27 جاستاعى شون ستوۋن (Sean Stone) جاقىندا يسلام ءدىنىن قابىلداعانىن جاريا ەتتى. ەندى ول شەيىتتەردىڭ قاتارىندا. ايتا كەتەرلىگى ونىڭ اكەسى - يۋدەي، اناسى - حريستيان.

«يسلام ءدىنىن قابىلداۋ - حريستياندىقتان نەمەسە يۋدەيلىكتەن كەتۋ دەگەندى بىلدىرمەيدى. اتالمىش دىندەرمەن مەن دۇنيەگە كەلدىم. بۇل مەن مۇحاممەد پەن وزگە پايعامبارلاردى قابىلدادىم دەگەن ءسوز. ادامدار يسلام، يۋدەيلىك پەن حريستيان ءدىنى ءبىر- بىرىنە قارسى دەپ ويلاپ، قاتەلەسىپ جاتادى. ونىڭ جاڭساقتىق ەكەنىن ۇڭىلە قاراساڭىز تۇسىنەتىن بولاسىز. مەن ءۇشىن امەركيالىقتارعا يسلامنىڭ ناعىز تابيعاتىن ءتۇسىندىرۋ ماڭىزدىراق» ، - دەيدى وزىنە جاڭادان ءالي ەسىمىن العان شون.

ول مەشىتكە بارعان سايىن جانى جادىراپ سالا بەرەتىنىن جاسىرمادى.

«مەن مەشىتكە بارعان سايىن ءوزىمدى جاقسى سەزىنەمىن. مەن جاراتۋشىمىز جالعىز ەكەنىنە سەنەمىن. ال ءسىزدىڭ مۇسىلمان، حريستيان نەمەسە يەۆرەي ەكەنىڭىزدىڭ بۇل تۇرعىدا ەش ماڭىزى جوق» ، - دەيدى جاس رەجيسسەر.

 كاسسيۋس مارتسەللۋس كلەي

1964 -جىلى 22 جاسىندا العاشقى چەمپيوندىق اتاعىن العان كاسسيۋس مارتسەللۋس كلەي ءبىر اپتادان كەيىن ەسىمىن مۇحاممەد ءالي (Muhammad Ali) دەپ وزگەرتىپ، تاريحتا اتىن قالدىرادى.

سول كەزدە ءبارى بوكسشىنىڭ ۇزاق ۋاقىت يسلام ۇلتى ۇيىمىنا مۇشە بولىپ كەلگەندىگىن ءبىلدى. سوعان قاراماستان، نيۋ- يورك شتاتىنىڭ سپورت كوميسسياسىنان باستاپ ەشكىم ونىڭ مۇسىلمان ەكەنىن مويىنداعىسى كەلمەگەن.

 جاك يۆ كۋستو

تانىمال فرانسۋز زەرتتەۋشىسى جاك يۆ كۋستو ءوزىنىڭ يسلام ءدىنىن نە سەبەپتى قابىلداعانىن تۇسىندىرۋگە تىرىسقان.

"1962 -جىلى اتلانت مۇحيتى مەن جەرورتا تەڭىزىندە زەرتتەۋلەر جۇرگىزدىك. ولاردىڭ سۋلارى مىڭداعان جىلدار بويى ءوزارا گيبرالتار جاعالاۋىندا ۇشتاسىپ جاتىر. ونداي جاعدايدا عىلىمي تۇرعىدان تەڭىز بەن مۇحيت سۋلارىنىڭ اتومدارى ارالاسىپ، فاۋناسى مەن فلوراسىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋى ءتيىس بولاتىن. الايدا ءىس جۇزىندە ەشقانداي وزگەرىس جوق. سۋلاردى كورىنبەيتىن شەكارا ءبولىپ تۇرعانداي. مەنى بۇل جاعداي قاتتى قىزىقتىردى. مەن ونىڭ جاۋابىن تابۋعا بارىمدى سالسام دا، تۇك شىقپادى. ءبىر كۇنى مەن پروفەسسور موريس بۋكايگانى جولىقتىرىپ قالدىم. ول ماعان جاۋابىن مۇسىلمانداردىڭ كىتابى قۇراننان ىزدە دەپ كەڭەس بەردى"، - دەپ ءسوزىن باستادى زەرتتەۋشى.

ول قۇراننان ىزدەگەن سۇراقتارىنىڭ جاۋابىن تاۋىپ، قاتتى تاڭىرقاعان.

"قۇراندا كەلەسى سوزدەر جازىلعان: «ول قوسىلىپ كەتۋ مۇمكىندىگى بار ەكى تەڭىزدى قاتار اعىزىپ قويدى. ءبىراق ارالارىنا توسپا تاستاپ، قوسىلمايتىنداي ەتتى. ءتاڭىردىڭ قاي تاعىلىمىن جوققا شىعارا الاسىڭدار؟ ەكەۋىنەن دە ءىنجۋ- مارجان شىعادى. ءتاڭىردىڭ قاي ىزگىلىگىن تەرىس دەي الاسىڭدار؟ » (راحمان:19-23) . وسىدان كەيىن مەنىڭ كوزىم اشىلىپ، يسلامعا بەت بۇردىم. قازىرگى عىلىمدى ون ءتورت عاسىر ارتقا تاستاعان قۇرانعا انت ەتەيىن، ول - اللاھتىڭ حاق ءسوزى"، - دەپ كاپيتان كۋستو «ءبىز نەگە مۇسىلمان اتاندىق» دەگەن كىتابىندا ءوزى تۋرالى جازادى.

 ليەۆ تولستوي

«اننا كارەنينا» ، «ۆوسكرەسەنيە» ، «ۆوينا ي مير» روماندارىنىڭ اۆتورى ليەۆ تولستوي دا ءوزىنىڭ ءدىني كوزقاراستارى ءۇشىن قۋعىنعا ۇشىراعان كەزىندە تانىستارىنا 1884 -جىلدىڭ ساۋىرىندە جولداعان حاتتارىنىڭ بىرىندە كەلەسى سوزدەردى جازعان:

 "سىزدەر مەنىمەن ءبىر ءدىني سەنىمدە بولساڭىزدار قاتتى قۋانار ەدىم. سول كەزدە عانا مەنى تۇسىنە الار ەدىڭىزدەر. بۇگىندە مەندە بايلىق تا، اتاق تا جوق. مەنەن دوستارىم عانا ەمەس، تۋىستارىم دا تەرىس اينالدى. ليبەرالدار مەن ەستەتتەر مەنى ەسىنەن اداسقان دەپ سانايدى. مەنى گوگول سەكىلدى الجاستى دەپ، راديكالدار قاتارىنا ەنگىزىپ قويدى. پراۆوسلاۆيە دىنىندەگىلەر مەنى، ءتىپتى قۇبىجىق سانايدى. بۇل ماعان وتە اۋىر ءتيىپ جاتقانىن مويىنداۋعا ءماجبۇرمىن. سول سەبەپتى مەنى تەك ءدىندار مۇسىلمان دەپ ساناۋلارىڭدى سۇرايمىن"، -  دەپ جازعان تولستوي.

ول مۇسىلمانعا كۇيەۋگە شىققان ورىس ايەلى ە. ۆەليكوۆا ءوز ۇلىن قاي دىنگە بۇرۋى كەرەكتىگىنەن كەڭەس سۇراعان حاتىنا كەلەسى جاۋاپ قايتارعان:

"ەگەر ءبىز پراۆوسلاۆيەدەن يسلام ءدىنىن جوعارى قويساق، مەن بۇل تاڭداۋدى قۋانا قابىلدار ەدىم. مەنىڭ بۇلاي دەۋىم كۇپىرلىك بولىپ كورىنگەنىمەن، مەن يسلامنىڭ پراۆوسلاۆيەدەن جوعارى تۇرعانىن ايتۋدى دوعارا المايمىن. ەگەر ەكى دىننەن تاڭداۋ مۇمكىندىگىن بەرسە، مەن عانا ەمەس، كوپتەگەن ادامدار دا ءۇش قۇدايلىقتى ناسيحاتتايتىن، ولاردىڭ سۋرەتتەرىن سالىپ، تاراتاتىن پراۆوسلاۆيەدەن گورى جالعىز اللا بارىنا سەندىرەتىن يسلام ءدىنىن تاڭدار ەدى"، - دەپ جازعان ول حاتتا.

 ۋيلل سميت

STC Publications باسىلىمى امەريكالىق تانىمال ءارتىس ۋيلل ءسميتتىڭ يسلام ءدىنىن قابىلداعانىن جاريالادى. ول بۇل شەشىمگە مۇحاممەد ءاليدىڭ ءرولىن سومداعاننان كەيىن كەلگەن.

 ۋيلل تەرروريزم تۋرالى باق- قا بەرگەن سۇحباتىندا "ءبىز، مۇسىلماندار، تەرروريزم مەن قىلمىستى جاقتايتىنداردىڭ قاتارىندا ەمەسپىز"، -  دەگەن. ال مۇحاممەد ءالي بولسا، "مەن يسلام تەرروريزم ءدىنى بولسا، ونىمەن ەل الدىنا سەنىممەن شىقپاس تا ەدىم"، -  دەپ جاۋاپ قايتارعان.

 نيل ارمسترونگ

امەريكالىق عارىشكەر نيل ارمسترونگ تا ايعا ساپارىنان كەيىن يسلام ءدىنىن قابىلداعان.

"مەن ايعا دۇعا ەتپەي قوندىم، ەندى دۇعا ەتەمىن، مەنى مۇسىلمان دەپ ساناي بەرىڭىزدەر"، - دەپ جازعان نيل ءوزىنىڭ "اي وديسسەياسىنىڭ قۇپيالارى، جۇمباقتارى جانە اڭىزدارى" اتتى ماقالاسىندا.

 ارمسترونگ، ولدرينگ جانە كوللينس العاش رەت "اپوللون - 11-مەن" اي بەتىنە اياق باسقان ساتىندە الىستان اشىق تۇرعان ۇلكەن كىتاپتى بايقاعان دەپ جازادى alashainasy.kz.

ارتىنشا، ولار ءبىر اۋەن ەستىگەن. عارىشكەرلەر العاشقىدا ول اۋەندى راديو تولقىنىنىڭ جاڭعىرىعى بولار دەپ تە ويلايدى.

ءبىراق، ولار قونعان اي بەتىندە راديو تولقىندارىن قابىلداۋى مۇمكىن ەمەس بولاتىن. جەردەگى عارىشكەرلەرمەن بايلانىس ورتالىعىنداعىلار دا ارنايى بايلانىس قۇرالى ارقىلى سول اۋەندى ەستىگەن.

عارىش ورتالىعىنداعىلاردىڭ ءبىرى «داۋىس جەردەن شىقتى» دەسە، ەندى ءبىرى «ايدان كەلىپ جاتىر» دەپ، تارتىسقان. داۋىستىڭ قايدان كەلىپ جاتقانىنا ناقتى دالەل تابا الماعان سوڭ ورتالىقتاعىلار ءبىر بايلامعا كەلە المايدى.

عارىشكەرلەر كىتاپتى سۋرەتكە ءتۇسىرىپ، اۋەندى تاسپاعا جازىپ الادى. الايدا وعان ەشبىر عىلىمي نەگىز تابا الماعاندىقتان، تىلسىم دۇنيەنى جۇمباق كۇيىندە قۇپيا ساقتاعان.

ارادا ون ءتورت جىل وتكەندە، 1983 -جىلى امەريكاندىق عارىشكەر، استرونوۆت نيل ارمسترونگ عىلىمي كونفەرەنسياعا قاتىسۋ ءۇشىن مىسىرعا كەلەدى.

كونفەرەنسيا ءوتىپ جاتقاندا پرەزيديۋمدا وتىرعان ارمسترونگتىڭ قۇلاعىنا اي بەتىندە ەستىگەن قۇپيا اۋەن قايتا ەستىلەدى. ايداعى اۋەندى جەردە ەستىگەن ارمسترونگ جان- جاعىنا ەلەڭدەپ، ءتۇرى وزگەرىپ كەتەدى.

تاڭعالىسىن جاسىرا الماعان عالىم اينالاسىنداعىلاردان: «بۇل قانداي اۋەن؟ » دەپ سۇرايدى. ولار مۇنىڭ جاي اۋەن ەمەس، مۇسىلمانداردى نامازعا شاقىرۋ بەلگىسى - ازان ەكەنىن ايتادى. سوندا ارمسترونگ العاش ايعا قونعاندا وسى داۋىستى ەستىگەنىن ايتادى.

«وسى داۋىس! مەنىڭ العاش رەت ايعا قونعاندا ەستىگەنىم وسى داۋىس! مەنىڭ تۇلا بويىمدى شىمىرلاتىپ، شىپ- شىپ تەر شىعارعان وسى داۋىس» ، - دەپ تاڭدانىسىن جاسىرا المايدى ول. سول كۇننەن باستاپ عارىشكەر، استرونوۆت- عالىم نيل ارمسترونگ يسلام ءدىنىن قابىلداعان ەكەن.

عالىمدار ازاننىڭ جەر شارىندا 24 ساعات بويى ۇزدىكسىز ايتىلاتىنىن دالەلدەگەن. بىرىككەن اراب امىرلىگىنىڭ ماتەماتيك- عالىمدارى ازاننىڭ ايتىلۋى ماسەلەسى بويىنشا ارنايى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن.

زەرتتەۋ قورىتىندىسىن جاريالاعان عالىم ءابدۋل حاميد ءال- فاديل 360 ساعاتتىق مەريدياننان تۇراتىن جەر پلانەتاسىنىڭ ءار مەريديانى ءبىر- بىرىنەن تۋرا ءتورت مينۋتتىق ينتەرۆالمەن بولىنەتىنىن ەسەپتەپ شىققان.

عالىمنىڭ ايتۋىنشا، ازان دا ورتا ەسەپپەن 4 مينۋت ايتىلادى ەكەن. سوندىقتان دا، ازان ءبىر مەزگىلدە، ءبىر مەريدياندا ايتىلىپ بىتسە، كەلەسى مەريدياندا باستالىپ جاتادى. سوندىقتان دا، جەر شارىندا ازان 1440 مينۋت نەمەسە 24 ساعات بويى ۇزدىكسىز ورىندالادى.

ءبىر قىزىعى عارىشكەر يۋري گاگارين دە عارىشتان ازان داۋىسىن ەستىپ، يسلام ءدىنىن قابىلدادى دەگەن قاۋەسەت تاراعان. الايدا بۇل قاۋەسەتتەر رەسمي تۇرعىدا راستالمادى.

 امەركانىڭ پوپ- ءانشىسى مايكل دجەكسوننىڭ دە 2003 -جىلى يسلام ءدىنىن قابىلداعانى تۋرالى راستالماعان اقپارات تاراعان. ءبىرىنشى بولىپ مۇنداي اقپاراتتى تاراتقان New York Post باسىلىمى ونىڭ يسلام دىنىنە ءوتۋىنىڭ سەبەبىن اتاپ كورسەتە الماعان.

جاقىندا رەسەيلىك بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتيننىڭ دە يسلام ءدىنىن قابىلداعانى تۋرالى راستالماعان اقپارات جازىلا باستادى.

 وسىعان قاتىستى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ "ينتەرفاكسكە" بەرگەن سۇحباتىندا Lifenews ارناسىنىڭ تاراتقان بۇل اقپاراتىنىڭ شىندىققا جاناساتىنىن جەتكىزگەن.

 "ءيا، ونداي شەشىمنىڭ قابىلدانعانى راس. پرەزيدەنت مىرزا ماعان بۇل جايلى ەگجەي- تەگجەيلى ايتىپ بەرگەن جوق. ءبىراق، بۇل ونىڭ جەكە باسىنا قاتىستى. ءوز قالاۋى. مەن پرەزيدەنت ۆلاديمير پۋتيننىڭ بۇل تاڭداۋىن قۇپتايمىن. ءتىپتى بۇل مەنى دە قىزىقتىرىپ ءجۇر. مەن دە قازىر قۇران وقىپ ۇيرەنۋدەمىن"، -  دەيدى رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى پەسكوۆ.

 ال رەسەيدىڭ قوعاممەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ باسشىسى ۆسيەۆولود چاپلين مىرزا "روسسيا" تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا "رەسەي پاتريارحى قاتتى اۋىرىپ جاتقانىنا بايلانىستى ول كىسى بۇل ماسەلەگە قاتىستى قانداي دا ءبىر مالىمدەمە جاساي المايدى. ال مەنىڭ جەكە باسىما كەلەر بولساق، رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ بۇل شەشىمىنە، ارينە، تۇسىنىستىكپەن قارايمىن. ول ونىڭ جەكە تاڭداۋى"، -  دەپ مالىمدەمە جاساعان.

بۇل جاڭالىقتى بولىسۋدەن شەشەنستان پرەزيدەنتى رامزان قادىروۆ تا قۇر قالمادى. ول ءوزىنىڭ "تۆيتتەر" الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا "بۇرىن- سوڭدى مۇنداي قۋانىشتى جاڭالىق ەستىمەگەنىن" ايتادى.

الايدا رەسەي پرەزيدەنتىنىڭ ءوزى بولسا، بۇل ماسەلەگە قاتىستى ەشقانداي رەسمي مالىمدەمە جاساعان ەمەس.

Nur.kz