اجالدى سەزگەن ءيت

استانا. قازاقپارات - بالا كۇنىمدە وتباسىمىز تايماس اتتى ءيتتى اسىرادى. ونى كۇشىك كەزىنەن اتام باققان، سوندىقتان تايماس تەك اتاما باعىناتىن، تەك اتامدى عانا يەسى دەپ تانيتىن. ءوزى ەشكىمنەن قورىقپايتىن، اقىلدى ءارى ادال ءيت ەدى.

 وتباسىمىزدىڭ باسىنان وتكەن وقيعادان سوڭ يتتەردىڭ تىلسىم دۇنيەمەن بايلانىسى بار ەكەنىنە كوزىم جەتتى.

تايماستى اتام العاش اكەلگەندە ول 3-4 ايلىق كۇشىك بولدى، ال مەن ول ۋاقىتتا باستاۋىشتى بىتىرگەنمىن. تايماس وسە كەلە، وتباسىمىزدان اجىرامايتىن ادال سەرىگىمىزگە اينالدى. دۇكەنگە بارسام، ارتىمنان ەرىپ جۇرەتىن، مەكتەپتىڭ اۋلاسىنا دەيىن ىلەسىپ، شىعارىپ سالاتىن، ايتەۋىر ۇيدەگىلەر قايدا بارسا دا ارتىنان قالمايتىن. ۇيگە بوتەندى كىرگىزبەيتىن ءبورىباسارلىعى تاعى بار.

جىلدار وتكەن سوڭ، اتام اۋىر ناۋقاسقا شالدىقتى. اجەم مەن انام اتامدى ءارتۇرلى دارىگەرگە، اقىر اياعى تاۋىپتەرگە اپارۋدان كوز اشپادى. ءبىراق ءبارى دە اتامنىڭ اۋرۋىن ەمدەۋگە قاۋقارسىز بولىپ شىقتى. ەكى جىلدىڭ ىشىندە جاسالعان ەمنىڭ ەشقايسىسى قونبادى.

اتامنىڭ اۋىرعانى ەڭ الدىمەن ماعان اۋىر ءتيدى. ويتكەنى ءوزىمدى اتام تاربيەلەدى، اتامنىڭ ءتالىمىن كورىپ ءوستىم. بىرنەشە جىل بويى اتامنىڭ اتى جامان اۋرۋدان قينالعانىن كورۋ مەن ءۇشىن ازاپپەن بىردەي بولدى. اتام قينالعان سايىن مەنىڭ دە جانىم شىرقىراپ، بىرگە اۋىراتىن.  ەمدەۋشى دارىگەرى اقىر اياعى جامان اۋرۋدى ەمدەپ جازۋ الەمدە ەشكىمنىڭ قولىنان كەلمەيتىنىن ايتىپ، قامدانا بەرۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى.

كۇندەردىڭ كۇنىندە تايماس ۇليتىن ادەت شىعاردى. بۇرىن- سوڭدى ونىڭ مۇنداي داۋسىن ەستىمەگەن وتباسىمىز ءيت ۇلىعان سايىن دالاعا شىعىپ، زەكىپ ۇرسىپ جۇردىك. اجەم ءتىپتى «مىنا ءيتىڭ جاماندىق شاقىرىپ جاتىر» دەپ كەيىدى. ۇرىسسا دا، توقپاقتاسا دا، تايماس ۇلىعانىن قويمادى. ءتۇن ورتاسى اۋسا، ۇلىپ، توڭىرەكتەگى كورشىلەردىڭ دەگبىرىن قاشىرادى.

ءبىر اپتا وتكەن سوڭ ءۇيى ءبىزدىڭ اۋلاعا ءتيىپ تۇرعان كورشىمىز باقيلىق بولدى. ۇيىمىزبەن كوڭىل ايتىپ باردىق. سول كەزدە تايماستىڭ نە ءۇشىن ۇلىعانىن تۇسىندىك. ءيت اجالدىڭ جاقىنداعانىن سەزگەن عوي. كورشىمىز ومىردەن وزعان سوڭ تايماس تا ۇلىعانىن ساپ تىيدى.

وسىلايشا ءبىر جىلعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى. تايماس قايتا ۇلي باستادى. بۇل جولى ونىڭ نە ءۇشىن ەسكى ادەتىنە باسقانىن ءبارىمىز ايتپاي تۇسىندىك. اتامنىڭ حالى كۇن وتكەن سايىن ناشارلاي بەردى. دارىگەرلەر اتامنىڭ اسىپ كەتسە ءبىر ايلىق ءومىرى قالعانىن بولجادى. بۇل بارىمىزگە اۋىر سوققى بولىپ ءتيدى.

اتامنىڭ دەمى ۇزىلەتىن اپتادا تايماستا مازا بولمادى. ءيت بولسا دا الدەنەگە الاڭداعانىن، تەرەڭ ويعا باتاتىنىن ءبارىمىز بايقادىق. تايماس اتامنىڭ ولىمىنەن ءبىر كۇن بۇرىن ۇيدەن قاشىپ كەتتى. سودان اتامنىڭ جەتىسى وتكەن سوڭ عانا قايتىپ ورالدى. ورالعاندا دا بارىمىزگە ءبىر- ءبىر قارادى دا، قايتا كەتىپ قالدى. بۇل جولى ول بىزبەن قوشتاسۋعا كەلگەنىن كەيىن تۇسىندىك. وسىدان كەيىن اتامنىڭ تايماسى ۇيگە ەشقاشان قايتىپ كەلمەدى.

عالىمدار يتتەر تەك تۇيسىكپەن ءومىر سۇرەدى, ولاردا سانا بولمايدى دەپ ەسەپتەيدى. باسقا يتتەردى قايدام، ءبىراق ءبىزدىڭ تايماستىڭ اقىل- ويى، ساناسى بولدى دەپ ويلايمىن. ونىڭ اجالدى كۇنى بۇرىن سەزگەنى دە سودان. بىلگىشتەر ءيت يەسىنىڭ ولىمىنە تۇزە الماي ۇيدەن كەتىپ قالادى دەيدى.

جاقسى يت ولىمتىگىن كورسەتپەيدى دەگەن ءسوز بار. مەنىڭشە، ادال ءيت يەسىن جوقتاپ، كوپ ۇزاماي ءوزى دە ءىشقۇسا بولىپ ولەدى. تايماستىڭ دا اتامنىڭ ارتىنان ولگەنىن ىشىم سەزەدى.

مۇنداعى ايتپاعىم، ءيت تە، مىسىق تا ادامداردىڭ كوزىنە كورىنە بەرمەيتىن، ادامدار سەزە بەرمەيتىن تىلسىمدى بايقايدى. اسىرەسە، ءوز يەسىنە قاتىستى دۇنيەنى ءيت- مىسىقتار سەزگىش كەلەدى. يەسىنىڭ ەنەرگەتيكالىق ءورىسى وزگەرگەنىن ولار بىردەن كورەدى. كەيبىر ءيت- مىسىقتار جاماندىقتىڭ بەتىن قايتارا الاتىن قاسيەتكە يە ەكەنىن ەستىگەنىم بار. سوندىقتان ءوزىم بۇدان بىلاي جەتى قازىنانىڭ ءبىرى - يتكە تىلسىم الەممەن بايلانىسى بار جانۋار رەتىندە قارايمىن.

ا. كاكىم، ماڭعىستاۋ وبلىسى.

 «جاس الاش» گازەتى