الەم الەۋەتىنىڭ ءالسىز تۇستارى سىر بەرىپ جاتىر
وسىدان كەيىن لاڭكەستەردىڭ لاگەرى ۇيپا- تۇيپا بولدى. بۇل ولاردىڭ ءبىرازىنا «باتقان كەمەدەن قاشقان ەگەۋقۇيرىقتاردىڭ كۇيىن» كەشىردى. ايتكەنمەن، وسى سوققىلار ءۇشىن نارازى بولىپ جاتقان توپتار دا تابىلدى. سولاردىڭ الدىڭعى لەگىندە سيرياداعى «ولشەمدى وپپوزيتسيا» دەگەن توپتى قولداپ كەلە جاتقان ا ق ش داۋ سالا جازدادى. ءبىراق ارتىنان «اقىلعا كەلىپ»، رەسەيدى سول ماڭداعى يسلاميستەرگە بىرلەسە سوققى بەرۋگە شاقىردى.
وسى قارسىلىق بىلدىرگەندەر ساپىنان كەڭىستىگى جۇزىنەن رۇقساتسىز ورىس ۇشاقتارى ۇشىپ وتكەن تۇركيا دا كورىندى. ال ساۋد ارابياسى ءتىپتى سوققىنى شۇعىل توقتاتۋ تۋراسىندا ۋلتيماتۋمعا بەرگىسىز بايبالام سالدى. مۇنىڭ سوڭى وسى ەلدەگى بيلىككە وپپوزيتسيا سانالاتىن ءدىنباسى توپتارىنىڭ رەسەيگە جيھاد جاريالاۋىنا دەيىن جەتكىزدى. مۇنداي عازاۋاتتى سونىڭ الدىندا «يسلام مەملەكەتىنىڭ» سودىرلارى دا جاريالاپ ۇلگەرگەن ەدى. الايدا، ساراپشىلار بۇدان پالەندەي قاۋىپ كۇتىپ وتىرعان جوق. قاتەردىڭ ۇلكەنى شىعىستاعى اۋعانستان اۋماعىندا «تاليبان قوزعالىسىنىڭ» بارعان سايىن كۇش الىپ بارا جاتقانىنان تۋاتىن سياقتى. وسىنىڭ ءبارى الەم قۇرىلىسىنداعى ءالسىز تۇستاردى بىرتىندەپ كوزگە ۇرىپ كورسەتىپ جاتىر.
400 مىڭ ميگرانت كەرى قايتارىلادى
ەۋروپا وداعى الداعى بىرنەشە اپتانىڭ كولەمىندە قۇرلىققا جاسىرىن جولدارمەن ءوز بەتتەرىنشە كەلگەن الدەنەشە جۇزدەگەن مىڭ بوسقىندى كەرى قاراي قايتارۋعا شەشىم قابىلدادى. الدىن الا ەسەپ بويىنشا عانا ولاردىڭ سانى 400 مىڭ ادامعا تولاتىنى ايتىلىپ جاتىر. «ەگەر نيگەر جانە ەريتەريا سەكىلدى ەلدەر وزدەرىنىڭ ەكونوميكالىق ميگرانتتارىن قايتىپ الۋدان باس تارتسا، بريۋسسەل ولارعا جاساپ وتىرعان كومەگىن قايتىپ الىپ، ساۋدا كەلىسىمىن ۇزەتىنىن جانە جاڭا كەلىسىمدەردىڭ جاسالمايتىنىن ايتىپ، قورقىتىپ وتىر»، دەپ جازادى بۇل تۋرالى اعىلشىننىڭ Times باسىلىمى. گازەت سونداي- اق جوعارىدا اتالعان ەلدەرگە اۋعانستاننىڭ، ليۆيا مەن سيريانىڭ قوسىلىپ قالۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايدى.
شەنگەن ايماعىنا كىرمەيتىن ۇلىبريتانيا ميگرانتتاردى دەپورتاتسيا جاساۋ ناۋقانىنا قاتىسپايتىنىن جەتكىزدى. الايدا، ەلدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى تەرەزا مەي وسى ەكى ارادا ءوزىنىڭ «بۇل باستامانى قولداۋعا ءازىر» ەكەنىن مالىمدەپ ۇلگەردى. ول، اسىرەسە، فرانسۋزدىڭ كالە قالاسىندا ورنالاسقان بوسقىندار لاگەرىن بىرىككەن كورولدىككە كەلۋگە ۇمتىلىپ وتىرعان توپتان تازارتىپ الۋعا ىنتالى ەكەنىن كەلتىردى. «ءبىز ەلىمىزدە باسپاناعا قۇقىلى بارلىق ميگرانتتىڭ ونى الاتىنىن، ال ەكونوميكالىق مۇددەمەن كەلگەندەردىڭ بىردەن سىرتقا شىعارىلاتىنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك»، - دەدى ول.
ەۋروپا وداعىنىڭ سىرتقى شەكارا قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى Frontex اگەنتتىگى بۇل پروتسەستەردى «ميگرانتتاردى قايتارۋ جوسپارىنا» سايكەس جۇرگىزبەكشى. وسى ورايدا رۇقساتسىز كەلگەن ميگرانتتاردى دەپورتاتسيالاۋ جونىندەگى حالىقارالىق قۇقىقتىق نورمالاردى باسشىلىققا المايتىن ەلدەرگە ەۋروكوميسسيا ايىپپۇل سالاتىن بولىپ وتىر.
«وداققا مۇشە- مەملەكەتتەر دەپورتاتسيا جونىندەگى شەشىمدى ۇدايى باسشىلىققا الا وتىرىپ، ونىڭ ءتيىستى رەسۋرستارعا ساي اتقارىلۋىن قامتاماسىز ەتۋلەرى ءتيىس ، - دەلىنگەن قابىلدانعان قۇجاتتا.
ە و سىرتقى شەكارالار قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى اگەنتتىكتىڭ (Frontex) مالىمەتى بويىنشا، 2015 -جىلدىڭ باسىنان 4 - قازانعا دەيىن ەۋروپا وداعى ەلدەرىنە 630 مىڭ ميگرانت كەلىپ ۇلگەرگەن. ب ۇ ۇ- نىڭ بوسقىندار جونىندەگى جوعارعى كوميسسارى انتونيۋ گۋتەررەش ءوز كەزەگىندە الەمدە باسقا جاقتاردان باسپانا سۇراپ وتىرعان، ىشكى كوشى- قونعا ءۇمىت ارتاتىن ادامدار سانى 60 ميلليوننان اسىپ كەتەتىنىن، ولاردىڭ قاتارى الداعى ۋاقىتتا ءالى دە وسە تۇسەتىنىن ءمالىم ەتتى. جوعارعى كوميسسار ەۋروپاداعى قازىرگى تاڭداعى بوسقىندار داعدارىسى جايلى ايتا كەلىپ، كارى قۇرلىقتىڭ 160 مىڭ كەلۋشىنى قابىلداۋ جونىندە العان شەشىمىن «دۇرىس باعىت» رەتىندە باعالادى. ول سونىمەن بىرگە، «جۇيە جاقسى جۇمىس جاساسا، بۇدان زور مىندەتتەردى شەشۋگە بولاتىنىن» اتاپ ءوتتى.
رەسەي تاياۋ شىعىس وپەراتسياسىن پەنتاگونمەن بىرگە جۇرگىزەدى
رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى پەنتاگوننىڭ سيرياداعى «يسلام مەملەكەتى» ەكسترەميستىك توبىنا قارسى كۇرەستى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى ۇسىنىسىن قابىل الۋى مۇمكىن. قازىر ساراپشىلار وسى جايىن تالداپ كورىپ جاتىر. بۇل تۋرالى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ وكىلى، گەنەرال- مايور يگور كوناشەنكوۆ مالىمدەدى.
«رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى پەنتاگوننىڭ وتىنىشىنە بىردەن قۇلاق ءتۇرىپ، امەريكالىقتاردىڭ سيريا تەرريتورياسىنداعى «يسلام مەملەكەتى» تەررورلىق توبىرىنا قارسى كۇرەس شەڭبەرىندەگى ءىس- قيمىلدى ۇيلەستىرە جۇرگىزۋ جونىندەگى ۇسىنىسىن جەدەل تۇردە قاراپ شىقتى. تۇتاستاي العاندا، اتالمىش ۇسىنىس جۇزەگە اسىرىلىپ قالۋى مۇمكىن» ، دەدى كوناشەنكوۆ.
«تەك بۇگىن رەسەي اسكەري ۆەدومستۆوسى مەن پەنتاگوننىڭ ساراپشىلىق دەڭگەيدەگى وكىلدەرىنىڭ جەكەلەگەن تەحنيكالىق دەتالداردى انىقتاپ الۋلارى عانا قالىپ تۇر» ، دەگەندى قوستى ول.
رەسەي اۋە- اسكەري كۇشتەرى سيريا پرەزيدەنتى باشار اسادتىڭ سۇراۋىمەن 30 - قىركۇيەكتە ي م- نىڭ وسى ەلدىڭ تەرريتورياسىنداعى پوزيتسيالارىنا اۋەدەن ناقتى سوققىلار بەرۋدى باستاعان بولاتىن. اۆياسوققىلار جاساۋعا سۋ-25 شتۋرموۆيگى، سۋ-24م، سۋ-34, مايدان بومبارديروۆشيكتەرى قاتىسىپ، چۋ-30سم يسترەبيتەلى ولاردى قورعاپ ءجۇردى. رەسەي قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، وسى سوققىلاردىڭ ناتيجەسىندە يسلاميستەردىڭ ماتەريالدىق- تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسى ايتارلىقتاي بۇلىنشىلىككە ۇشىراعان. مۇندا سونداي- اق جانكەشتى- لاڭكەستەردى دايارلاۋ ينفراقۇرىلىمى دا قاتتى زارداپ شەككەن.
سيريادان ءۇش مىڭ سودىر قاشىپ كەتتى
رەسەي اۋە كۇشتەرىنىڭ ىسكە قوسىلۋىمەن سيرياداعى انتيتەررورلىق وپەراتسيانىڭ قىزۋ قارقىنمەن جۇرگىزىلە باستاۋى ءۇش مىڭنان استام سودىردىڭ شەكارا اسىپ، شەتەلدەرگە قاشىپ كەتۋلەرىنە سەبەپ بولدى. وسى رەتتە ريا «نوۆوستي» اگەنتتىگى ءوزىنىڭ اسكەري قىزمەت سالاسىنداعى مانبەسىنە سۇيەنە وتىرىپ، 4 - قازان كۇنى سيريا ارمياسى يسلاميستەردىڭ داماسك قالاسى ماڭىنداعى، سونداي-اق، دەير- ەز- زور ي حومس پروۆينتسياسىنداعى پوزيتسيالارىنا سوققى بەرگەنىن جەتكىزدى. اسكەريلەر دەير- ەز- زور جەرىندە «يسلام مەملەكەتى» سودىرلارىن ءبىرقاتار ەلدى مەكەندەردەن قۋىپ شىعۋعا ارەكەت جاساعان. ۇرىستار بارىسىندا 160 قا جۋىق لاڭكەس جەر جاستانعان.
مانبەنىڭ دەرەگىنشە، اسكەريلەر حومس پروۆينتسياسىنداعى پالميرا قالاسىنا جاقىن ماڭدا يسلاميستەردىڭ ەكى كولونناسىن جويىپ جىبەرگەن. ارتيللەريادان بەرىلگەن سوققىلار ناتيجەسىندە تاعى 17 سودىر قازا تاپقان. وسىنىڭ سالدارىنان «يسلام مەملەكەتى»، «دجەبحات ان- نۋسرا» جانە «دجەيش ال- يارمۋك» لاڭكەستىك توبىرلارىنىڭ مۇشەلەرى يوردانيا اۋماعىنا قاشىپ تىعىلعان.
بۇدان بۇرىن رەسەي فەدەراتسياسى قارۋلى كۇشتەرى باس شتابى جەدەل باسقارۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى، گەنەرال- مايور اندرەي كارتاپولوۆ «يسلام مەملەكەتى» توبىرىنىڭ 600 گە جۋىق سودىرىنىڭ ءوز پوزيتسيالارىن تاستاپ، ەۋروپاعا قاراي قاشۋعا بەت العانىن مالىمدەگەن ەدى. «ولاردىڭ قاتارىندا ۇرەي مەن قورقىنىش ورىن الۋدا»، - دەدى كارتوپولوۆ.
توپتامانى دايىنداعان سەرىك ءپىرنازار، «ەگەمەن قازاقستان».
