ءسىز «ەركەك» پەن «ۇرعاشى» ءسوزى تۋرالى نە بىلەسىز؟

استانا. قازاقپارات - الدىڭعى جازبامىزداعى «ۇرى- قارى» دەگەن قوس ءسوز «ەركەك»، «ۇرعاشى» دەگەن سوزدەردى دە تالداي كەتۋگە سەبەپ بولعانداي.
None
None

«ەركەك» («ەرك+ەك») ءسوزىنىڭ ءتۇبىرى - «ەرىك» (سۆوبودا دۋحا). ونىڭ «ىرىق» (سيلا ۆولي) دەگەن ءتۇرى دە بار. بۇل ەكەۋى وزدەرىنىڭ نەگىزىن اڭقىمالىق كونە «ۇرىك» (جۇپار لەب؛ جۇپار رۋح) تەرمينىنەن الادى. سول «ۇرىك» (مەتاتەزالىق تولىقشا ءبىر ۇلگىسى - «ارقا»: دۋح) ءسوزى ەبىرەي تىلىندە - «رۋاكح» (دىحانيە؛ دۋح)، اراب تىلىندە «ريح» (ۆەتەر)، «رۋح» (دۋح) تۇرلەرىندە بۇزىلىسقا تۇسكەن.

 «ۇرعاشى» («ۇرع+اشى») ءسوزىنىڭ ءتۇبىرى - «ۇرىق» (سەميا).

سوندا بىلاي: «ەركەك» دەگەن ءسوز «ەرىكشى» (ازات رۋح يەسى) دەگەندى ايتسا، «ۇرعاشى» دەگەن ءسوز «ۇرىقشى» (تۇقىمشى) دەگەندى بىلدىرەدى. ەڭ ماڭىزدىسى: «ەركەك» سوزىنە نەگىز بولىپ تۇرعان «ەرىك» ءسوزى «رۋح» ۇعىمىنا قاتىستى تەرمين بولسا، «ۇرعاشى» سوزىنە نەگىز بولىپ تۇرعان «ۇرىق» ءسوزى - «ماتەريا» ۇعىمىنا بايلانىستى تەرمين. ياعني، رۋح پەن ماتەريانىڭ ءھام ەركەك پەن ۇرعاشىنىڭ يدەاليستەر مەن ماتەرياليستەر ءالى كۇنگە دەيىن بىلمەي، باس قاتىرىپ جۇرگەن اڭقىمالىق جالپى ماڭىزى مەن ءمانىسىن اتام قازاق ءبىر-ءبىر-اق سوزبەن اتامزاماندا-اق ءتۇسىندىرىپ بەرگەن بولىپ شىعادى! «ەگەر، قازاق ءتىلىن بىلسە ەدى: د ءى ن دە وسىندا، ع ى ل ى م - ب ءى ل ءى م دە وسىندا، ءا ۋ ل ي ە ش ءى ل ءى ك تە وسىندا. سولاي بولعانى ءۇشىن، بۇرىنعى وتكەن اتا- بابالارىمىز ءبارى جاقسى بولىپ، ءا ۋ ل ي ە بولىپ ءوتتى» ( ءا ۋ ل ي ە ءماشھۇر ءجۇسىپ) .

قايران اۋليە اتا- بابالارىم- اي!..

تىنىشتىقبەك ابدىكاكىم ۇلىنىڭ Facebook پاراقشاسىنان

سوڭعى جاڭالىقتار