قاجىلىقتىڭ قادىرىن بىلگەن جىگىت
الماتىدا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنىڭ قۇرمەتىنە وراي جانە « ءدىن مەن ءداستۇر» جىلى اياسىندا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلىنىڭ جۇلدەسى ءۇشىن مەشىت جاماعاتتارى اراسىندا قازاق كۇرەسىنەن II رەسپۋبليكالىق تۋرنير وتكەنى بەلگىلى.
جارىستىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى «كۇرەستىڭ وسى ءتۇرى داستۇرىمىزبەن قوسا، دىنىمىزبەن دە استاسىپ جاتىر. سوندىقتان بۇل ونەر پايعامبارىمىزدان (اللانىڭ وعان سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) كەلە جاتقان سۇننەت. اتقارىلىپ جاتقان بۇل ءىس- شارالار ءدىن مەن ءداستۇرىمىزدى دارىپتەي وتىرىپ، مەشىتتەگى جاماعاتتىڭ، جاستاردىڭ باسىن قوسۋ، بىرىكتىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلىپ جاتىر. ماقساتىمىز - سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ناسيحاتتاۋ» دەدى.
- جايىق، ءدىني باسقارما ۇيىمداستىرعان باسەكەگە قاتىسۋعا نە سەبەپ بولدى؟
- شىنى كەرەك، قاجىلىققا بارۋ - ارمان ەدى. اللانىڭ نەسىپ ەتكەن قاجىلىعىنا بارۋ ءۇشىن كۇرەسكە قاتىسۋدى دۇرىس دەپ شەشتىم.
پايعامبارىمىزدىڭ (س. ع. س. ) ءوزى بالۋان بولعان. ول كىسىنىڭ بويىندا ءبىر ەمەس، بىرنەشە ادامنىڭ كۇشى بولاتىن. اللا ەلشىسى (س. ع. س. ) ءبىر حاديسىندە: «سۋعا ءجۇزۋدى، ساداق اتۋدى، اتقا وتىرۋدى، كۇرەسۋدى، جۇگىرۋدى ۇيرەنىڭدەر، ءارى وزگەلەرگە ونى ۇيرەتىڭدەر» ، - دەگەن. يسلامدا دەنى ساۋ ادامنىڭ مارتەبەسى جوعارى. پايعامبارىمىزدىڭ (س. ع. س. ) تاعى ءبىر سوزىندە: «ءالسىز مۇسىلماننان مىقتى مۇسىلمان قايىرلى، ياعني جاقسىراق. ءبىراق ەكەۋىندە دە قايىر بار» دەگەن. سوندىقتان سپورتقا باسا نازار اۋدارۋ - ءدىني باسقارمانىڭ ءبىر جەتىستىگى.
نەگىزى، الماتى وبلىسىنىڭ الاكول اۋدانىنا قاراستى بۇلاقتى دەگەن اۋىلدا تۋىپ- وسكەنمىن. 1996 -جىلى مەكتەپ ءبىتىرىپ، الماتىداعى سپورت جانە تۋريزم اكادەمياسىندا ەركىن كۇرەستەن ءدارىس الدىم. ودان سوڭ قارۋلى كۇشتەردىڭ ورتالىق كلۋبىندا جاتتىقتىم. ءبىراز جىل جول پوليتسياسىنىڭ ەرەكشە بولىمىندە اعا ينسپەكتور بولىپ قىزمەت اتقاردىم.
ەكى- ءۇش جىلدان بەرى اللانىڭ حاق جولىنا ءتۇسىپ، يماندىلىققا بەت بۇرىپ، مۇسىلماندىق مۇراتىمدى ورىنداۋعا كىرىستىم. قۇرانمەن تەرەڭ تانىسىپ، جاقسىلىق پەن جاماندىقتىڭ اراسىن اجىراتىپ، ىزگىلىك پەن يگىلىكتىڭ، قايىرىم مەن ساداقانىڭ ادامعا قانشالىقتى قاجەتتىگىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ جاتىرمىن. اللاعا شۇكىر، ارمانىم ورىندالدى دەۋگە بولادى.
وسىندايدا وتكەن- كەتكەن نارسەلەر دە ەسكە تۇسەدى. اتام جاۋىرىنى جەرگە تيمەگەن تۇيە بالۋان بولعان ەكەن. ءتىپتى قىتايعا دا بارىپ كۇرەسكەن. سول كىسىدەن ءبىر نارسە دارىعان سەكىلدى. وقۋشى، ستۋدەنت كەزىمدە ءبىراز جارىستاردا باق سىنادىم، 19 جاسىمدا قازاقستان چەمپيوناتىندا باعىم جانعان ساتتەر بولدى، سپورت شەبەرى اتاندىم.
- كەيبىرەۋلەردى سپورتقا اكەسى جەتەكتەپ بارىپ جاتادى. سەن.. .
- جوق، مەنىڭ اكەم تراكتورشى، انام دۇكەندە ساتۋشى بولدى. ءۇش اعايىندى ەدىك. سولاردىڭ اراسىندا مەنىڭ جۇلدىزىمنىڭ جانۋىنا اللا ءناسىپ ەتتى. اۋداندا، وبلىستا جارىستارعا بارىپ، چەمپيون دەگەن اتاقتى ارقالاپ جۇرگەندە، ءدال وسى سالادا ەلگە تانىلامىن دەگەن وي بولماعان. ەندى عانا، 36 جاسىمدا ەلگە ەسىمىم بەلگىلى بولدى. مۇنى ايتىپ وتىرعان سەبەبىم، كىلەمگە شىققان بالۋاننىڭ دەنى جاستار ەدى. كۇش- قايراتى بويىندا تۇرعان جىگىتتەردى جەڭۋىم ەكىتالاي- اۋ دەگەن دە وي بولدى. ءبىراق «كۇش اتاسىن تانىماس» دەگەن راس ەكەن.
- ءبىر قاراعاندا، سەن وتە جاس كورىنەسىڭ. مۇنىڭ سىرى نەدە؟
- بۇل سپورتتىڭ ارقاسى بولار. باسقا سالادا جۇرسەم دە، سپورتتى تاستامادىم. كۇندە جۇگىرەمىن، فۋتبول وينايمىن. اراق- شاراپ ىشپەيمىن، تەمەكى شەكپەيمىن، قارىن شىعارماۋ، توقتىقتى توزاققا اينالدىرماۋدىڭ قاراكەتىن جاساپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرىمىن. بارىنەن قىزىعى، كۇرەستەن ناعىز جۇلدىزىم جاناتىن ساتتەردە جول پوليتسياسىنا قىزمەتكە شاقىرتىلدىم دا، بەلدى بەكەم بۋىپ، جاڭا قىزمەتكە كەتىپ قالدىم. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى كۇرەستەن ۇيىمداستىرعان رەسپۋبليكالىق جارىستاردا تۇيە بالۋان اتاندىم. مەن قىزمەتتى قۋعانمەن، مەنى يماندىلىق قۋىپ جەتتى.
بەكەت اتا مەشىتىنىڭ يمامى ورىنباسار اعامىز جۇما نامازىنا، جاي كۇندەرى دە اللا ۇيىنە باس سۇققاندا، جاستاردان كەڭەسىن اياعان ەمەس. ول كىسى حارام نارسەلەردەن ساق بولۋدى، ادالدىقتى، قايىرىمدىلىقتى، جاقسىلىق جاساۋ امالىن ۇدايى ناسيحاتتاپ وتىرادى. وسىنداي جان تازالىعىنا بەت بۇرۋ ادامنىڭ ءتانىن دە تازارتاتىن سەكىلدى كورىنەدى.
- ءدىني باسقارما ۇيىمداستىرعان باسەكەنىڭ بارشاعا قانشالىقتى پايداسى بار دەپ ويلايسىڭ؟
- بۇل ەلىمىزدەگى بارشا مۇسىلمان قاۋىمىنىڭ رۋحىن وياتتى، كۇش- جىگەر بەردى. بىلتىر جارىس الماتىداعى مەشىتتەر اراسىندا عانا بولسا، بيىل رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە وتكىزىلدى. سول كەزدە باق سىناعان بالۋاندار بيىل تاعى دا ءبىر سىننان ءوتتى. مۇنىڭ بارلىعى - جاستارىمىزدىڭ قىزىعۋشىلىعىنان. ولاردىڭ قاجىلىققا بارۋعا قۇشتارلىعىن كورىپ، ءوزىم دە قايران قالدىم. نەگىزى، ءدىن سالاسىندا قىزمەت ىستەمەسە دە، جۇما كۇندەرى مەشىتكە باراتىن مارقاسقا جىگىتتەردىڭ تاۋداي تالابىنا ريزا بولدىم.
قاجىلىق- جۇرەكتى وياتادى، سانانى سىلكيدى. سوندىقتان ولاردىڭ تالپىنىسىن تەك قولداۋ كەرەك. ءوز باسىم يماندىلىققا بەت بۇرعان سوڭ، ۋمرا قاجىلىعىنا جولداما ۇتىپ العانىم ومىرىمە وزگەرىس اكەلگەندەي بولدى. قىركۇيەكتە بولاتىن ساپار بارىسىندا پارىزىمدى وتەۋمەن قاتار ەلىمە، جەرىمە تىنىشتىق تىلەپ، حالقىمىزدىڭ بىرلىگىنىڭ، ىنتىماعىنىڭ جاراسۋىنا، بولاشاعىنىڭ نۇرلى بولۋىنا نيەت ەتەتىن بولامىن.
شىنىمدى ايتسام، 2012 -جىلى جۇرەگىمدە ءبىر نارسە جەتىسپەيتىندەي كۇي كەشتىم. سول ولقىلىقتىڭ ورنىن قۇراندى وقىپ، نامازعا جىعىلۋ ارقىلى تولىقتىردىم. ەندى مۇنى رۋحاني بايلىق دەۋگە بولادى. ارنارسەنى سابىرلىلىقپەن قارسى الۋدى ۇيرەندىك. جولداسىم دينارا ەسجانوۆا - كيمەپ- تى بىتىرگەن، بىلىكتى مامان. سوعان قاراماستان نامازىن قازا جىبەرمەيدى. ۇلكەن ۇلىم ەرسۇلتان 7 جاستان، رايانا 3 جاستان استى. قورىتا ايتقاندا، باقىتتى وتباسىمىز.
باس جۇلدەمەن ۇيگە ورالعاندا، ۇلىم قاتتى قۋاندى. ماقتانىشپەن «اكە، ەرتەڭ مەن دە چەمپيون بولامىن» دەدى كۇلىمدەپ. بيىل 1-سىنىپتى ۇزدىك ءبىتىردى، سپورتقا قۇشتارلىعى باسىم. بالام مەنىمەن بىرگە جۇما نامازىنا بارادى.5 سۇرەنى جاتقا ايتىپ، اللانىڭ اق جولىن ۇيرەنىپ جاتىر. نەگىزى، بالاعا اتا- انانىڭ جاقسى تاربيەسى كەرەك. وتباسى قانشالىقتى ونەگەلى بولسا، بالالار دا سونشالىقتى يماندى بولادى. ەلىنە ادال قىزمەت ەتسە، سول - ءبىز ءۇشىن زور جەتىستىك.
ناعىز راحات تىرشىلىك، باقۋاتتى ءومىر، وتباسى قۋانىشى، جان دۇنيەنىڭ تىنىشتىعى - اللانىڭ جولىندا ءجۇرۋ. كۇندەردىڭ كۇنىندە ارام اقشا دا، ارام پيعىل دا تۇبىڭە جەتەدى. قوماعايلىق - قازاقتىڭ جاۋى. وسىنى جاستار ۇعىنسا دەيمىن.
بۇگىنگى قازاق جىگىتتەرى ەڭ الدىمەن، وتباسىنا يە بولۋى كەرەك. بالانى كورگەندى ەتىپ تاربيەلەپ، وتانشىلدىققا تاربيەلەۋ عانا بارىمىزگە جەڭىس اكەلەدى. وسى ورايدا، ەلباسى باستامالارىن قولداپ، شاڭىراعىمىزدىڭ شايقالماۋى ءۇشىن ءاربىر اتا- انا كۇرەسۋى ءتيىس. ۋمرا قاجىلىعىندا مەنىڭ ەلىمە تىلەر تىلەگىم كوپ. تەك سول اللانىڭ قۇلاعىنا شالىنسىن!
«ايقىن»
