گوركيدىڭ بالالىق شاعى

استانا. قازاقپارات - بالالىق شاق - بۇل ءار ادامنىڭ ومىرگە دەگەن ەڭ العاشقى قادامىن باساتىن شاعى.

ادامنىڭ بولاشاق ءىس-قيمىلى مەن مىنەز-قۇلقىنىڭ قالىپتاسۋى تىكەلەي بالالىق شاقتى ومىرىنە بايلانىستى بولادى ەكەن.

جازۋشى ماكسيم گوركي دە (شىن ەسىمى - الەكسەي ماكسيموۆيچ پەشكوۆ) كەز كەلگەن ادامنىڭ تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋى بالالىق شاعىنان باستالاتىنىن ايتقان. جاس كەزىندەگى جاساعان، كورگەن-بىلگەن ءار وقيعانى ەستە ساقتاپ، الداعى ومىرلىك تاجىريبەسىنە قولداناتىن بولادى.

وسى سەبەپپەن ماكسيم گوركي 1913 -جىلى تانىمال تريلوگياسىن جازۋدى باستاپ، العاشقى ءبولىمىن لەۆ تولستويدىڭ شىعارماسىنداعىداي «بالالىق شاق» دەپ اتايدى. بۇل اۆتوبيوگرافيالىق پوۆەست بولىپ سانالادى. ول ءوزى ءومىر سۇرگەن اۋىلدى سۋرەتتەپ شىقتى. اناسى مەن اكەسىنەن ەرتە ايىرىلعان ماكسيم گوركي 11 جاسىندا جەتىم قالىپ، سىرتتاعى ادامدارعا جالدانىپ جۇمىس جاساۋىنا تۋرا كەلدى. بۇل قيىن-قىستاۋ كەزىندەگى اۋىر سىناقتاردى ءوز بالاسىنا ارناپ جازىپ، ونىڭ وسى ءبىر XIX عاسىردىڭ قانداي بولعانىن ءبىلسىن دەپ جازعان بولاتىن.

 الەشا پەشكوۆ (اۆتور بارلىق كەيىپكەردى شىنايى ەسىمدەرىمەن اتادى) اكەسى قايتىس بولعاننان كەيىن، اناسى مەن اجەسى ۇشەۋى نيجنىي نوۆگورودتەگى ناعاشى جاعىنا بارادى. سول جەردەن باستاپ ونىڭ وعاش ءومىرى باستاۋ الدى. ءاربىر وقيعانى ەسكە ءتۇسىرىپ، «قاتىگەز ەرتەگىلەر» سەكىلدى جازىپ شىقتى.

بالا جاستايىنان باستاپ، تۋىستار اراسىنداعى داۋ-داماي مەن توبەلەستى كورىپ ءوستى. اۋىلداعى ناعاشى اتاسىنان قاتتى قورقىپ قالادى. كەيىن ول سودان قاتتى اۋىرىپ، ءبىراز ۋاقىت جاتىپ قالادى.

الەكسەي كوپتەگەن ادىلەتسىزدىكتەردىڭ كۋاگەرى بولادى. ۇيدەگى سىگان ايەل دە قايتىس بولادى. ونى ناعاشى اتاسى جاقتىرماعان بولاتىن.

ونىڭ ناتالي اتتى تاتەسى ۋاقىتىنان بۇرىن تولعاق قىسىپ، كەيىن ىشىندەگى بالاسىمەن بىرگە قايتىس بولادى. ناعاشىسىنىڭ شەبەرحاناسى ورتكە ورانادى. كەيىن ناعاشى اتاسى ءۇيدى ساتىپ، جينالعان مۇرانى ەكى بالاسى -  ميحايل پەن ياكوۆقا ەكىگە ءبولىپ بەرەدى.

 ارتىنشا اناسى جاڭا ەركەككە كۇيەۋگە شىعادى. ودان ءبىر ۇل تۋادى. ولاردى اسىراي الماعان وگەي اكەسى ءۇيىن ساتىپ، ايەلىنىڭ توركىندەرىنە تۇرا تۇرادى. سودان وگەي اكەسى جاڭا سۇيىكتى تاۋىپ، ايەلىمەن اجىراسىپ كەتەدى. سوڭىنا قاراي، الەشانىڭ اناسى قايتىس بولادى.

الەشانىڭ ومىرىندەگى كوپ قيىنشىلىقتار بولعان. سونىمەن قاتار، ءبىراز جاقسى ادامدارمەن تانىسىپ، قارىم- قاتىناس جاسادى. اۋىلىنداعى «حوروشەە دەلو» اتتى كىسىنىڭ ارقاسىندا جازۋدى ۇيرەندى. كەيىن وسىنىڭ كومەگىمەن اجەسىنىڭ ايتقان اڭگىمەلەرىن قاعاز بەتىنە ءتۇسىردى.

قايسى ءبىر جاعداي بولماسىن، وسى اۆتوبيوگرافيالىق جانر، كىتاپ اۆتورى ماكسيم گوركي ءوزىنىڭ ءومىرىن وسىنداي تراگەديالىق سيپاتپەن جەتكىزە ءبىلدى.

blogtime.kz