قازاقتىڭ قايسار ۇلى قاسىم باتىر
سۇم سوعىستىڭ بىتكەنىنە بيىل 70 جىل تولدى. بۇل از ۋاقىت ەمەس. ادامزات تاريحىنداعى ەڭ سۇمدىق سوعىستىڭ اياقتالعانىنا جارتى عاسىردان اسسا دا ۇرپاق مايدانگەرلەردىڭ ەرلىگىن ۇمىتپايدى.
ولاردىڭ قايسارلىعى ماڭگى جۇرت جادىندا. ۇلى وتان سوعىسىندا اسىرەسە، قازاق جاۋىنگەرلەرى ءوزىنىڭ باتىلدىعىمەن، قايسارلىعىمەن كوزگە ءتۇسىپ، جەڭىسكە جەتۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوستى. ايقاس الاڭدارىندا وشپەس ەرلىك جاساعانى ءۇشىن 500 گە تارتا قازاق جاۋىنگەرى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاندى، 100 دەن اسا ادام داڭق وردەنىن يەلەندى.
بۇل ماراپاتقا ىلىنبەي قالعانى قانشاما. مەن بۇگىن قازاقتىڭ قايسار ۇلى قاسىم قايسەنوۆ تۋرالى جازعاندى ءجون سانادىم.
وتان قورعاۋ جولىندا ەرلىك كورسەتۋدە قازاقتىڭ ەر جۇرەك ازاماتتارى ەشقاشان ايانىپ قالعان ەمەس. اسىرەسە ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە تولارساقتان قان كەشكەن قازاق ساربازدارى وزدەرى الەمدى ات تۇياعىمەن دۇبىرلەتكەن جاۋىنگەر، ەر جۇرەك كوشپەندى ەلدىڭ ۇرپاقتارى ەكەنىن سان مارتە دالەلدەپ باقتى.
سۇراپىل سوعىس جىلدارى وت كەشىپ، ەرلىك كورسەتكەن قازاقتىڭ اياۋلى ۇلدارىنىڭ ءبىرى - قاسىم قايسەنوۆ. بولمىس- ءبىتىمى باتىرلىق پەن ورلىككە تولى اتامىز بەيبىت كەزەڭدە دە تەگەۋرىندىلىك تانىتىپ، ۇلت رۋحىن اسقاقتاتىپ، باسى نوقتاعا سىيماي ءوتتى. اساۋلىعى مەن ءور مىنەزىنەن اينىعان جوق.
قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى، اتاقتى پارتيزان، ءارى جازۋشى قاسىم قايسەنوۆ 1918 -جىلعى ءساۋىردىڭ 23 ىندە شىعىس قازاقستان وبلىسى ۇلان اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1934 -جىلى مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن وسكەمەن قالاسىنداعى ساياسي- اعارتۋ تەحنيكۋمىنا ءتۇسىپ، 1938 -جىلى ونى بىتىرگەن سوڭ پاۆلودار وبلىستىق وقۋ ءبولىمىنىڭ ساياسي- اعارتۋ جونىندەگى نۇسقاۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقارىپ جۇرگەندە اسكەر قاتارىنا شاقىرىلىپ، اسكەري-بارلاۋ مەكتەبىنە جىبەرىلەدى.
1941 -جىلى ماسكەۋدەگى بارلاۋشىلار مەكتەبىندە سوعىس الىپتەرىن تانىعاننان كەيىن، قاسىم قايسەنوۆ جاۋ قولىندا قالعان ۋكراينا جەرىنە اتتاندىرىلادى. جاۋ جايلاعان ەلگە ۇشاقپەن كەلىپ تۇسكەن ساتتەن باستاپ، قاسىمنىڭ پارتيزاندىق ءومىرى باستالادى.
ومىرگە قاسىم قايسەنوۆ بولىپ دۇنيەگە كەلگەن ول ۋكرايناعا بارعاندا ءبارى ونى "ۆاسيليي، ۆاسيا" دەپ اتاپ كەتكەن. ول كەزدە ۋكراينا جەرىنە اتتانۋ جاۋ تىلىنا، اجال اۋزىنا بارۋمەن تەڭ بولاتىن. قازاقتىڭ قاس باتىرى چاپايەۆ اتىنداعى پارتيزان قۇراماسىنىڭ ءۇشىنشى وتريادىن باسقارادى. سوعىس جىلدارى «ۆاسيا» دەگەن اتپەن بۇكىل ۋكرايناعا تانىلعان قاسىم قايسەنوۆ بۇرىن قازاق دەگەن حالىقتى كورمەك تۇگىل، اتىن ەستىمەگەن الۋان ءتۇرلى ۇلتتاردىڭ اراسىندا جالعىز ءوزى جاي وعىنداي جارقىلداپ، قازاقتىڭ باتىرلىعىن سان مارتە دالەلدەپ، ەلىمىزدىڭ ابىرويىن اسقاقتاتقانىن ماقتانىشپەن ايتۋعا بولادى.
پارتيزانعا كارپات تاۋىنىڭ باسىندا ەسكەرتكىش قويىلعان
قاسىم قايسەنوۆتىڭ ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە پارتيزانداردىڭ جاۋ تىلىندا كورسەتكەن ەرلىك قيمىلدارى وتان سوعىسى تاريحىندا التىن ارىپپەن جازىلعان. سول كەزدە پارتيزان جاساقتارى ءتۇن قاتىپ، ءتۇسى قاشىپ جورىتقانىن ءبارىمىز بىلەمىز. وزدەرى - كۇتپەگەن جەردەن كيلىگە كەتىپ، جەر سوقتىرىپ كەتەتىن كىلەڭ جۇرەك جۇتقاندار بولاتىن. ەل كەگىن ارقالاعان پارتيزان جاساقتارىنا جۇكتەلگەن مىندەت سول جىلدارى از بولعان جوق.
كەيدە جيىرما، كەيدە قىرىقتان توپتانىپ الىپ، ۇلكەن- ۇلكەن جورىقتارعا اتتانىپ، از كۇندە مىڭ قارالى قوسىن ەرتىپ الىپ، كوبەيىپ قايتا ورالىپ وتىرعان. قاسىم اتانىڭ كەيدە قاسىنا جالعىز عانا سەرىك ەرتىپ، جارتى اي ىشىندە بەس ءجۇز بولىپ شىعا كەلەتىن كەزدەرى دە از بولماعان. ماسكەۋدەن ارنايى تاپسىرما الىپ، ون جىگىتتىڭ باسشىسى رەتىندە جاۋ قولىنداعى ۋكراينا جەرىنە اتتانعان ءساتى كەيىنگى جورىقتارىنا وشپەس ءىز قالدىرعانى انىق.
ودان كەيىن باتىر اتامىز 1944 -جىلدىڭ اياعىنا دەيىن مولداۆيا، ۋكراينانىڭ زاكارپاتە، چەحوسلوۆاكيا، رۋمىنيا جەرىندەگى پارتيزان قوزعالىستارىنا قاتىسادى. وترياد كومانديرى بولىپ ءجۇرىپ، جاۋ تىلىندا جۇزدەگەن جورىقتى باسىنان وتكەرەدى.
1944 -جىلى ۋكراينانىڭ زاكارپات، كارپاتتى ازات ەتۋگە قاتىسقان. كارپاتتى قاق جارىپ وتكەن جورىقتا قۇراما كومانديرى الەكساندر تكانكو: «قاسىم، سەنىڭ بۇل ەرلىگىڭ كارپات شىڭىنىڭ تاسىنا جازىلۋعا ءتيىس» دەپ ايتقان. بۇل قايتپاس قايسار باتىرعا قاراتا ايتىلعان شىنايى باعا ەدى. قاسىم قايسەنوۆ بۇل تۋرالى ءبىر ەستەلىگىندە: "مەن ۋكراينادا لەگەندارنىي اداممىن، وندا مەنى تەك ۆاسيا دەپ بىلەدى.
ۋكراينادا ماعان ورناتىلعان ەسكەرتكىش بار. كارپات تاۋىنىڭ ەڭ ۇشار باسىنا، ەڭ سوڭعى رەت جاۋ تىلىنا بارعاندا الپىس ادام ۇشاقتان ءتۇسىپ ىرىتكى سالعان عوي. ول تاۋعا تۇسكەن الپىس ادامنىڭ ەلۋ ءۇشى قازا تاۋىپ كەتتى، جەتەۋىمىز ءتىرى قالدىق. سول كارپاتتا ۇرىس سالعان الپىس ادامعا ارناپ، تاۋدىڭ ەڭ بيىگىنە مراموردان ەسكەرتكىش ورناتقان. ۆوت، سولاي!"، - دەپ ايتقان بولاتىن. سونىمەن قاتار ول كييەۆ جانە پولتاۆا وبلىستارىنداعى پارتيزاندار قوزعالىسىن العاش رەت ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى رەتىندە تاريحتا قالدى. پارتيزانداردىڭ قالىڭ قولىن باسقارا وتىرىپ، جاۋ تىلىندا جۇزدەگەن جورىقتى باسىنان وتكەرىپ، فاشيستەردى سان رەت تىزە بۇكتىردى.
كەڭەس جەرى فاشيست باسقىنشىلارىنان ازات ەتىلگەن سوڭ 1945 -جىلدىڭ باسىندا ول وتانىنا ورالىپ، قازاق ك س ر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمى اپپاراتىن باسقاردى، سودان كەيىن جامبىل وبلىسىنىڭ جۋالى، سۆەردلوۆ اۋداندارىندا اتقارۋ كوميتەتتەرى ءتوراعالارىنىڭ ورىنباسارى رەتىندە جۇمىس ىستەدى. قالامگەر- پارتيزاننىڭ قالامۇشىنان «يلكو ۆيترياك»، «پەرەياسلاۆ پارتيزاندارى»، «اجال اۋزىنان»، «جاۋ تىلىنداعى بالا»، «دنەپردە»، «جاۋ تىلىندا» دەپ اتالاتىن كىتاپتار جازىپ، ەرلىك جولدارىن كەيىنگى ۇرپاققا مۇراعا قالدىرعانىن دا ايتا كەتۋىم كەرەك.
قاسىمنىڭ ەرلىگى ەلىندە ۇمىت قالعان جوق
بۇگىندە بىزدەر باتىر اتامىزدىڭ «جاۋ تىلىندا» دەپ اتالاتىن كىتابىن جاتا جاستانا وقىپ، وعان ەلىكتەپ ءوسىپ كەلەمىز. ءيا، بىزدەر سول ءبىر ەرلىككە تولى كىتاپتى وقي وتىرىپ، ونداعى كەيىپكەرلەردىڭ ەرلىكتەرىنە ءسۇيىنىپ، قينالعاندا بىرگە مۇڭايامىز. ايگىلى پارتيزاننىڭ قاراپايىم دا جاتىق تىلمەن جازىلعان شىعارمالارىنىڭ قانشاما ءجاسوسپىرىمنىڭ كوكەيىندە نامىس وتىن تۇتاتتى دەسەڭىزشى. قاسىم قايسەنوۆتىڭ وسى ءبىر شىعارماسى جاس بۋىندى وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەپ، ەرلىككە باۋلۋدا تاپتىرماس قۇرال دەسەم ارتىق ايتقاندىق ەمەس.
قازاقتىڭ قاھارمان ۇلى قاسىم قايسەنوۆتىڭ ەرلىگى ەلىمىزدە ۇمىت قالعان جوق. شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ورتالىعى وسكەمەن قالاسىنىڭ قاق ورتاسىندا باتىر ۇلدىڭ كەۋدە ءمۇسىنى قويىلدى. ول تۋرالى تالاي كىتاپتار جازىلدى، فيلمدەر كورسەتىلدى. قاسىم قايسەنوۆتىڭ ىشكى جان دۇنيەسى، بيىك رۋحاني كەلبەتى ول كىسىنىڭ زامانداستارىنىڭ، قالامداستارىنىڭ جازبالارىندا تالاي رەت ايشىقتالىپ قاعازعا تۇسكەن.
ماسەلەن مارقۇم، جاۋىنگەر جازۋشى ءازىلحان نۇرشايىقوۆ تاعدىرلاس اعاسى تۋرالى بىلاي دەپ جازعان: "كەشەگى ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە اركىم ءارتۇرلى بولىمدەردە بولىپ، نەمىس- فاشيستەرىنە قارسى كۇرەستى. بىرەۋ تانكيست، بىرەۋ ۇشقىش، بىرەۋ ارتيللەريست بولدى. ەندى بىرەۋلەر جاياۋ اسكەر قاتارىندا جاۋمەن ايقاستى. قاسىم قايسەنوۆتىڭ ۇلەسىنە پارتيزاندىق ءتيدى. ول العاشىندا چاپايەۆ اتىنداعى 8-پارتيزان قۇراماسىندا №3 وتريادتىڭ كومانديرى بولىپ، ۋكراينا جەرىندە جاۋعا جەلكە جاعىنان سوققى بەردى.
سوعىس كەزىندە قالىپتى اسكەردەگى بىزدەردى ەل قارۋ- جاراق، ازىق- تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتىپ وتىردى. ۇرىستا سيرەگەن قاتارىمىزدى دا حالىق تولتىردى. ەلدەگى تۋىستارىمىزدان، سۇيگەن جار، سۇيىكتى قىزداردان ۇنەمى حاتتار الىپ تۇردىق. وسىنىڭ ءبارى بىزگە كۇش- قۋات بەردى. ال مايداننىڭ سىرت جاعىنداعى پارتيزانداردا مۇنداي مۇمكىندىكتەردىڭ ءبىرى دە بولعان جوق.
ولار "ەر ازىعى مەن ءبورى ازىعى - جولدا" دەگەندەي، وردالى جىلاننىڭ ورتاسىندا، فاشيستەردىڭ قورشاۋىندا ءجۇرىپ، شىبىن جانىن شۇبەرەككە ءتۇيىپ، وزدەرىن ازىق- تۇلىكپەن، قارۋ- جاراقپەن قامتاماسىز ەتتى. جاۋ سىرتىنا بارىپ تۇسكەن 23 جاسار قاسەكەڭ وسىنداي كۇيدە ءجۇرىپ، پارتيزان وتريادىن ۇيىمداستىردى. كەيىن ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جالىندى جىگەرىنىڭ ارقاسىندا باۋكەڭە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعى بەرىلدى. قازاقستان تاۋەلسىز مەملەكەت بولعاننان كەيىن نۇرەكەڭ ءوز جارلىعىمەن راقىمجان قوشقاربايەۆقا دا، قاسىم قايسەنوۆكە دە حالىق قاھارمانى اتاعىن بەردى.
قاسەكەڭ بۇل لايىقتى اتاقتى اسا زور تەبىرەنىسپەن قارسى العان ەدى. ول ءوزىنىڭ سوڭعى ساعاتىنا دەيىن تاۋەلسىز مەملەكەتىنىڭ تىنىسىن جىرلاۋمەن ءوتتى. ەلىمىزدەگى ەلەۋلى وقيعالارعا گازەت ارقىلى ۇزدىكسىز ءۇن قوسىپ وتىردى. جەڭىستەرگە قۋاندى، كەمىستىكتەرگە رەنجىدى. ءبارىن اشىق ايتىپ وتىردى".
"قاسىم" ءفيلمى تاريحي ادىلدىك ورناتتى
ءيا، ايتسا ايتقانداي قايسار ازاماتتىڭ ءومىر جولى جاس ۇرپاققا ۇلگى- ونەگە. بۇدان كەيىن دە قاسىم اتانىڭ ەرلىككە تولى جولىن حالىق اراسىندا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋدا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلدى. سونى ءبىرى ءھام بىرەگەيى باتىر اتامىزدىڭ مايدان دالاسىنداعى ەرلىگىن كوپشىلىك قاۋىمعا پاش ەتەتىن "قاسىم" كوپ سەريالى ءفيلمى تۇسىرىلگەنىن ەرەكشە اتاپ وتكەنىم ءجون. وسى رەتتە جاڭا تۋىندىنى تۇسىرۋگە قازاقستان، رەسەي، ۋكراينا كينوگەرلەرى مەن تەلەكومپانيالارى بەلسەنە اتسالىستى. فيلمدە پارتيزان قاسىمنىڭ اسكەري تاپسىرمالارى مەن ءوزى باسقارعان وترياد قوزعالىسى كەڭىنەن باياندالعان.
اتى اڭىزعا اينالعان قازاق پارتيزانىنىڭ ءومىرى ۋكراين جەرىمەن تىعىز بايلانىستى. ويتكەنى، قايسەنوۆ پەن ونىڭ باسقارۋىنداعى چاپايەۆ اتىنداعى پارتيزان وتريادى جاۋىنگەرگە ءتان قايتپاس قايسارلىعى مەن ۇمىتىلماس ەرلىكتەرىن وسى مەكەندە كورسەتتى.
سوندىقتان، سەريالدىڭ باسىم بولىگى ۋكراينا جەرىندە تۇسىرىلگەن. ءفيلمدى تۇسىرۋگە اتسالىسقان تەليەۆيزيا مامانى ارمان شورايەۆ ءبىر سۇحباتىندا: "قاسىم" فيلمىن اسكەري دەتەكتيۆ دەۋگە بولادى. ەڭ باستىسى، ءبىز سوعىس كەزىندەگى قازاق باتىرىنىڭ ەرلىگىن كورسەتە بىلدىك. نەگىزى، ۇلى وتان سوعىسىندا قازا تاپقان ۇلتتاردىڭ سانى جاعىنان قازاقتار ءتورتىنشى ورىندا تۇر. ءبىز ۇلى جەڭىسكە ۇلكەن ۇلەس قوستىق. تۇركى حالىقتارىنىڭ ىشىندە ءاليا مەن مانشۇك "كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى" اتاعىنا يە بولدى. ونىڭ ءوزى قازاق حالقىنىڭ وشپەس رۋحىن كورسەتسە كەرەك. مەن ءوزىم رەسەيلىك سەريالداردى كورگەن كەزدە، وزبەك، قىرعىزداردى ءجيى بايقايمىن. ال قازاق تۋرالى ەشتەڭە ايتىلمايدى.
سوندىقتان وسى "قاسىم" اتتى ءفيلمدى ءتۇسىرۋ ارقىلى ءبىز تاريحي ادىلدىكتى ورناتىپ وتىرمىز"، - دەپ ويىن ورتاعا سالعان ەدى. مايدانگەر قاسىم قايسەنوۆ 2006 -جىلى 89 جاسقا قاراعاندا اۋىر ناۋقاستان دۇنيە سالدى. تەك جاۋىنگەر، قولباسشى عانا ەمەس، كورنەكتى جازۋشى، قازاقتىڭ ءبىرتۋارى قاسىم قايسەنوۆكە "حالىق قاھارمانى" اتاعى العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ بەرىلدى. وسىلايشا بۇگىنگى ۇرپاق باتىردىڭ ەسىمىن ۇلىقتاپ، ونەگە تۇتىپ كەلەدى.
قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، قوعام قايراتكەرى ءابىش كەكىلبايەۆ اتامىز باتىر اعاسى تۋرالى مىناداي ەستەلىك جازعان:
- ول ءبىزدىڭ قاندى قاساپتان ورالماي قالعان مىڭداعان اعالارىمىز بەن اكەلەرىمىزدىڭ اقىرعى كوزىندەي ەدى. وعان قاراپ، وپات تاپقان سول ءبىر ەرجۇرەك ۇرپاقتىڭ كەلبەتى مەن قاسيەتىن كورگەندەي بولۋشى ەدىك. قاراعايعا قارسى بىتكەن بۇتاقتاي قايسار مىنەزىنە ءارى ءسۇيسىنۋشى ەدىك، ءارى يمەنۋشى ەدىك.
سۇيسىنەتىنىمىز: ونىڭ ءبىر باسىنا عانا ەمەس، وكوپ تۇبىندە ويراندالىپ قالعان مىڭداعان زامانداستارىنىڭ بارىنە دە ءتان سول ءبىر قايتپاس قايسارلىقتىڭ ارقاسىندا امان قالىپ، ادىرا شاڭىراقتاردى قايتادان قاتارعا قوسۋ ءۇشىن العا تىرمىسىپ، ازامات بولدىق. قايمىعاتىنىمىز: ورتامىزدا ءتىرى جۇرگەن ونى رەنجىتسەك، وپات بولعان قاھارمان ۇرپاقتىڭ ءبارىن رەنجىتەتىندەي كورۋشى ەدىك.
ءبىراق، قاسەكەڭ تاس ءتۇيىن قايسارلىعىن سوناۋ كارپات ورماندارىندا قالدىرعانداي، قايسىمىزبەن دە: "اينالايىن، امانسىڭ با؟ " دەپ جايماشۋاق امانداساتىن. كۇركىرەي شىققان جۋان داۋىسى قۇلاعىمىزعا مايداي جاعۋشى ەدى... ول دۇنيەدەن وتكەنشە كەشەگى كۇركىرەگەن ەكىنشى جيھانگەرلىك سوعىستىڭ جاۋىنگەرى بولىپ قالا ءبىلدى.
ۋكراينادا جاۋ باسىپ الىپ، تىرىدەي شەرمەندە بولىپ وتىرعان قاۋىمعا جاراتۋشىنىڭ ءوزى اياق استىنان جىبەرگەن اق قانات پەرىشتەدەي كورىنگەن قۇتقارۋشىلىق پاناگويلىگىن قازاقستانعا قايتا ورالعان سوڭ "قارا قاعازدار" بومبىلاۋىنان قانسىراپ قالعان قايعىلى قاۋىمنىڭ قايتا تىڭايىپ، قايتا ەڭسە كوتەرۋى جولىنداعى قالتقىسىز ەڭبەككە ارنادى.
قانجارىن قالامعا ايىرباستاپ، تىم مايسا كەزىندە ۇسىك شالىپ، جاپىرىلىپ قالا جازداعان جەتىم ۇرپاقتىڭ جاۋىنگەر اكەلەرى مەن اعالارىنىڭ ەرلىك داستاندارىن جازدى. ەرلىك تۋرالى ايتا وتىرىپ، ەلدىك جايىندا سىر شەرتتى. ۇلتتىق نامىستى وياتتى.
ۇرپاقتىق پارىزدى ەسكەرتتى. ەلجاندىلىق تاعىلىمىن كورسەتتى. سول ءۇشىن دە تاۋەلسىز قازاق مەملەكەتى قان تۇكىرىپ، وت كەشكەن ەسىل ەردىڭ وعان دەيىن باعالانباي كەلگەن تەڭدەسى جوق ەرلىكتەرىن ەڭ اسىل ۇلتتىق قۇندىلىعىمىز ساناپ، "حالىق قاھارمانى" قۇرمەتتى اتاعىن بەردى. باعزى باباسى قابانباي باتىرداي داڭق شىڭىنىڭ داۋسىز دارابوزى بولىپ ءومىر ءسۇردى. ول ءومىر ءبىز تۇگىلى بىزدەن كەيىنگى قازاق ۇرپاقتارىنا حالىق جولىندا قالتقىسىز ەڭبەك ەتۋدىڭ قاستەرلى ونەگەسى بولىپ قالا بەرەدى.
قالاي دەسەك تە، ءتورت جىل سىز جاستانىپ، جەر كەپە مەن وكوپتا ۇيقىسىز، مازاسىز تۇندەردى، كەسكىلەسكەن شايقاستاردى باسىنان وتكىزگەن قايسار دا قايتپاس ەر ەسىمى قازىردە باتىرلىقتىڭ سيمۆولىنا اينالدى. قانداي قيىنشىلىق بولسا دا، وتان ءۇشىن وت كەشكەن باتىر اتامىزدىڭ ءومىرى مەن ەرلىگى ءبىز ءۇشىن ۇلگى. "ەر ەسىمى - ەل ەسىندە"، - دەمەكشى، بىزگە جارقىن بولاشاق، باقىتتى عۇمىر سىيلاعان اتالار، اپالار ەرلىگى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى.. .
ادينا جازعان انىقتاما:
حالىق قاھارمانى قاسىم قايسەنوۆ Ⅱدارەجەلى "بوگدان حمەلنيتسكيي" وردەنىمەن، ءى جانە Ⅱدارەجەلى "وتان سوعىسى" ەكى وردەنىمەن، "چەحوسلوۆاكيا پارتيزاندارى"، ەكى ءى دارەجەلى "وتان سوعىسى پارتيزانىنا" مەدالىمەن جانە كەڭەس وداعىنىڭ تاعى باسقا ون بەس مەدالىمەن، ءۇش رەت قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن، ۋكراين كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن جانە Ⅱجانە Ⅲ دارەجەلى "زا زاسلۋگي" وردەنىمەن ماراپاتتالعان. باتىرعا قازاقستاننىڭ "وتان" وردەنى، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باۋىرجان مومىش ۇلى اتىنداعى سىيلىعى بەرىلگەن، ا. فادەيەۆ اتىنداعى حالىقارالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى.
اۆتور: ادينا ساپارعالي قىزى
Alashainasy.kz