ءوز اتا-اناسىن جەرلەۋدەن باس تارتاتىن ۇرپاق پايدا بولدى
اششى بولسا دا، شىندىق وسى. پەرزەنتى جوق بولسا، ءبىر ءسىرا. بۇگىندە پەرزەنتتەرى بولا تۇرا، قارتتار ۇيىندە كۇنەلتىپ جۇرگەن قاريالار قانشاما؟! وكىنىشكە قاراي، قارتايعان اتا-اناسىن باعىپ كۇتۋگە اۋىرسىنىپ، قارتتار ۇيىنە تاپسىراتىندار قاتارى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.
ءبىراق زەينەتاقى العان كۇنى قارتتار ۇيىنە بارىپ، بار اقشاسىن الىپ كەتۋدى استە ەستەن شىعارمايدى. قارتتاردىڭ اتىندا مۇلكى بولسا، ۇيالماي-قىزارماي، اتىنا شىعارىپ ساتىپ، پايداسىن كورەدى. ولارعا جازا دا جوق. بالاسىن قاراماي، تاستاپ كەتكەن اتا-انا اليمەنت تولەۋگە مىندەتتى. ال، قارتايعان اتا-اناسىنا قاراماي، قارتتار ۇيىنە تابىستايتىن پەرزەنتتەرگە نەگە اليمەنت تولەتپەيمىز؟
ءبىر كەزدە قازاقتىڭ تۇسىنىگىندە قىلمىس بولىپ تابىلاتىن، قازاققا جات قۇبىلىس بۇگىندە قالىپتى جاعدايعا اينالىپ بارادى. اتا-اناسىنان بەزىنگەن بەزبۇيرەك بالالار كوبەيىپ كەلەدى.
تاياۋدا پەتروپاۆل قالاسىندا 78 جاسار جالعىزباستى قاريانىڭ قاراۋسىز قالعانى تۋرالى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا كورشىلەرى حابار بەرگەن. قاريا وزدىگىنەن ءجۇرىپ-تۇرۋدان قالعان. كورشىلەرىنىڭ ايتۋىنشا، قاريانىڭ قىزى، نەمەرەلەرى بار كورىنەدى. ءبىراق ولار قارياعا قامقورلىق جاساۋدان باس تارتىپتى. الايدا، قاريانىڭ ءۇيىن ساتىپ، جاتاقحانادان بولمە اپەرىپ، قالعان اقشاسىن قالتالارىنا باسىپ العان كورىنەدى. بۇل ءبىر عانا مىسال. مۇنداي تاعدىرلار تالاي ەكەنى انىق.
الاڭداتارلىق جاعداي - اداميلىققا جات قۇبىلىستىڭ قازاق قوعامىندا دا بەلەڭ الىپ بارا جاتۋى. بۇگىنگى تاڭدا قارتتار ۇيىندەگى قاريالاردىڭ جارتىسىنا جۋىعى قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرى ەكەن. جانە ولاردىڭ قاتارى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى. ەڭ سوراقىسى، بالالارى مەن تۋىستارى قارتتار ۇيىندە قايتىس بولعان قاريالاردى جەرلەۋدەن دە باس تارتادى ەكەن.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستىق قارتتار مەن مۇگەدەكتەرگە ارنالعان ينتەرنات ديرەكتورى ماقسۇتحان دۇيسەبەكوۆ ايتۋىنا قاراعاندا، ءوزى باسقارىپ وتىرعان مەكەمەدە تۇرىپ جاتقانداردىڭ 40 پايىزى قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرى كورىنەدى.
«مۇنداعىلاردىڭ قىرىق پايىزى قازاقتار. بالالارى شەتەل اسىپ كەتكەندەر دە بار. پەرزەنتى جوقتار دا، بالالارى بولا تۇرا قاراۋسىز قالعاندار دا بار. وكىنىشتىسى، وسىندا قايتىس بولعان كەيبىر قارتتارىمىزدىڭ بالالارىنا حابار بەرسەك، ولار اتا-اناسىن جەرلەۋدەن باس تارتادى» دەيدى ينتەرنات باسشىسى.
ارينە قارتتار ۇيىندە بارلىق جاعداي جاسالعان. كيىمى ءبۇتىن، قارنى توق. الايدا وتباسىلىق جىلۋدىڭ ورنىن ەشتەڭە دە تولتىرا الماسى انىق. ونداعى قارتتار، بالا-شاعانىڭ، نەمەرەنىڭ مەيىرىنە شولدەيدى. ول ءشولدى وزگە ەشتەڭە دە باسا الماسى انىق. قازاقتا «اكەڭە نە ىستەسەڭ، الدىڭنان سول كەلەدى» دەگەن ءسوز بار. اكەنىڭ تەرىس باتاسىن العان وڭباس. ءبىراق اللادان ءۇمىتى جوقتار مۇنى قايدان ەسكەرسىن.
قازاقتىڭ بولمىسىنا جات قۇبىلىس ىندەتكە اينالماسىن دەسەك، ناقتى شارالاردى قولعا الۋىمىز قاجەت سەكىلدى. بالكىم، اتا-اناسىن قارتتار ۇيىنە تاپسىرعانداردان اليمەنت ءوندىرىپ، قايتىس بولعان اتا-اناسىن جەرلەۋدەن باس تارتقاندارعا ايىپپۇل سالىپ، جازاعا تارتۋ كەرەك شىعار.
قالدار كومەكبايەۆ
«الاش ايناسى»
