ايگىلى پارتيزان ءارى جازۋشى قاسىم قايسەنوۆ
قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى، حالىقارالىق فادەيەۆ اتىنداعى سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، كورنەكتى جازۋشى، ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ەرجۇرەك باتىرى قاسىم قايسەنوۆ ايگىلى پارتيزان، كوزى تىرىسىندە اتى اڭىزعا اينالعان حالقىمىزدىڭ قايتالانباس ءبىرتۋار داڭقتى پەرزەنتى.
ول 1918-جىلى 23- ساۋىردە شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ۇلان اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. ول 2006-جىلى 30- جەلتوقسان كۇنى 89 جاسقا قاراعان شاعىندا اۋىر ناۋقاستان دۇنيە سالدى.
1934-جىلى مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن وسكەمەن قالاسىنداعى ساياسي-اعارتۋ تەحنيكۋمىنا ءتۇسىپ، 1938-جىلى ونى بىتىرگەن سوڭ پاۆلودار وبلىستىق وقۋ ءبولىمىنىڭ ساياسي-اعارتۋ جونىندەگى نۇسقاۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقارىپ جۇرگەندە اسكەر قاتارىنا شاقىرىلىپ، اسكەري-بارلاۋ مەكتەبىنە جىبەرىلەدى.
1941-جىلى قاراشا ايىندا وسى مەكتەپتى بىتىرگەن بويدا، وڭتۇستىك-باتىس مايدانىنىڭ شتابىنا جونەلتىلىپ، سول جەردەن ارنايى تاپسىرما الىپ، ۋكراينانىڭ باسقىنشىلار قولىندا قالعان جەرىندە پارتيزان وتريادىن قۇرۋ ءۇشىن جاۋ تىلىنا تۇسىرىلەدى. ول جەردە قايسەنوۆ چاپايەۆ اتىنداعى پارتيزان قۇراماسىنىڭ ءۇشىنشى وتريادىن باسقارادى. ودان كەيىنگى كەزدەردە 1944-جىلدىڭ اياعىنا دەيىن مولداۆيا، چەحوسلوۆاكيا، رۋمىنيا جەرىندەگى پارتيزان قوزعالىستارىنا قاتىسادى.
وترياد كومانديرى بولىپ ءجۇرىپ، جاۋ تىلىندا جۇزدەگەن جورىقتى باسىنان وتكەرەدى. سوعىس اياقتالعان سوڭ وتانىنا - قازاقستانعا ورالىپ، قازاق ك س ر جوعارعى كەڭەسىنىڭ پرەزيديۋمى اپپاراتىندا جاۋاپتى قىزمەتتە بولادى.
جامبىل وبلىسىنىڭ جۋالى، سۆەردلوۆ اۋداندارىندا اتقارۋ كوميتەتتەرى ءتوراعالارىنىڭ ورىنباسارى رەتىندە سوعىستان كەيىنگى اۋىل شارۋاشىلىعىن قالپىنا كەلتىرۋ ناۋقانىنا بەلسەنە ارالاسادى.
1951-1954-جىلدارى قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتى جانىنداعى ەكى جىلدىق پارتيا مەكتەبىنىڭ اۋدارماشىلار بولىمىندە وقيدى.
1953-1972-جىلدار ارالىعىندا «جازۋشى» باسپاسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى، قازاقستان جازۋشىلار وداعى كوركەم ادەبيەتتى ناسيحاتتاۋ بيۋروسى ديرەكتورى، «قاينار» باسپاسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ىستەيدى.
قاسىم قايسەنوۆ ۇلى وتان سوعىسىنىڭ قيىن-قىستاۋ كەزەڭىن، جاۋىنگەرلەردىڭ جانقيارلىق ەرلىگىن شىنايى سۋرەتتەگەن، وقۋشى جۇرتشىلىققا كەڭىنەن ءمالىم كوپتەگەن شىعارمالاردىڭ اۆتورى.
ونىڭ 1954-جىلى ورىس تىلىندە «جاس پارتيزاندار» اتتى العاشقى كىتابى جارىق كوردى. ودان كەيىنگى كەزدەردە «يلكو ۆيترياك»، «پەرەياسلاۆ پارتيزاندارى»، «اجال اۋزىنان»، «جاۋ تىلىنداعى بالا»، «دنەپردە»، «جاۋ تىلىندا»، «پارتيزان سوقپاقتارى»، تاعى باسقا اڭگىمە، وچەرك، پوۆەست جيناقتارى وقىرمان قولىنا ءتيدى.
بۇل شىعارمالارى ورىس، ۋكراين، باسقا دا كوپتەگەن تىلدەرگە اۋدارىلعان. كەيىنگى كەزدەرى «ەلىمنىڭ ەرتەڭىنە سەنەمىن»، «ەستەلىكتەر مەن جازبالار» سىندى تاعى دا باسقا كىتاپتارى جارىق كوردى.
باتىر ق. قايسەنوۆ قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى. ول «بوگدان حمەلنيتسكي»، «وتان سوعىسى»، «چەحوسلوۆاكيا پارتيزاندارى»، ۋكراينانىڭ «زا زاسلۋگي» وردەندەرىمەن، كەڭەس وداعىنىڭ كوپتەگەن وردەن، مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان. سونداي-اق قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باۋىرجان مومىش ۇلى اتىنداعى ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى اتانعان.
