توسىننان كەلگەن تاجالدار
ءتىپتى جاۋىنىڭ دا جان دۇنيەسىن اۋىرتقان ولىمگە ورتاقتاسقان، كوڭىلىن بىلدىرگەن.
قالاي ايتساڭىز دا، ادام ءۇشىن سوڭعى ساپار وتە اۋىر. ءيا، ەشكىمنىڭ دە ولگىسى كەلمەيدى. ءبىراق اڭدىعان اجال قويسىن با؟ ول جاسقا دا، قارتقا دا قارامايدى.
ءبىراق ءولىم اۋزىنان كەزدەيسوق امان قالىپ جاتقاندار دا بار. ماسەلەن ءمايىتحانادا ءبىر اپتا جاتىپ، دارىگەرلەردىڭ ارقاسىندا قايتا ومىرگە كەلگەندەر دە ۇشىراسادى. وسىعان ۇقساستاۋ وقيعالار ەلىمىزدە دە بولىپ تۇرادى.
ارينە، قاراپايىم كىسىلەردىڭ ءولىمى كوپ جاعدايدا نازاردان تىس قالا بەرەدى. مۇندا جۇرتتى ەلەڭ ەتكىزەتىن ءولىم - شەن-شەكپەندىلەردىڭ اقتىق ساپارى. ولاردىڭ اجالدان سىتىلىپ كەتۋى دە اڭىزعا بەرگىسىز اڭگىمە دەۋگە بولادى.
مىسالى، جاقىندا سەربيادا ەلەكتر جەلىلەرىن جوندەپ جۇرگەن جۇمىسشىلارمەن كەزدەسۋ كەزىندە ەنەرگەتيكا ءمينيسترى الەكساندر انتيچتىڭ باسىنا سۇڭگى ءتۇستى.
قاتتى سوققىدان ءمينيستردىڭ باسىنداعى كاسكا سىنىپ، بىرنەشە مەترگە ۇشىپ كەتكەن. كورەر قىزىعى بار ەكەن. امان قالدى. كەيىن مينيستر باسپا ءسوز ماجىلىسىندە: «ەلەكتر جەلىلەرى» جۇمىسشىلارىنىڭ قانداي قيىن جاعدايدا جۇمىس ىستەيتىنىن بارلىعى كورە الادى» دەپ تىرشىلىكتە قيىندىق پەن قاسىرەتتىڭ قاپتالداسىپ جۇرەتىندىگىن قۇلاققاعىس جاسادى.
انتيچتىڭ امان قالۋى - توسىن وقيعا. ەگەر ول سول جەردە كوز جۇمسا شە؟ ونى قانداي ءولىم قاتارىنا جاتقىزۋعا بولادى؟ كەزدەيسوق قانعا بوگىپ قالۋدىڭ دەرەكتەرى الەمنىڭ ءار شالعايىندا ونسىز دا از ەمەس. ايتالىق، ارگەنتينادا «تيرو فەدەرال دە لا روحا» كلۋبىنىڭ كاپيتانى فرانكو انتونيو نيەتو اۋرۋحانادا كوز جۇمدى. اجالى الىستان كەلمەدى. ويىنشىنى «چاكاريتا» فاناتى كىرپىشپەن ۇرعان. مۇنداي دەرەكتەردى جۇمىر جەردىڭ كەز كەلگەن بۇرىشىنان تابۋعا بولادى. ماسەلەن...
2008 - جىلى كانادالىق ازامات ءوزىنىڭ ۇرلانعان ءاميانىن سۋ قۇبىرىنىڭ ىشىنەن كورىپ قالادى. ونى الۋ ءۇشىن بارىن سالادى. الايدا جاۋىننىڭ لاي سۋى ءاميانعا وڭايلىقپەن قول جەتكىزبەيدى. امالسىزدان ۇيىنە بارىپ، ءبىراز ۋاقىت وتكەندە سول جەرگە قايتا ورالادى. تەمىر توردىڭ اراسىنا باسىن سالىپ، قانشا قول سوزسا دا ءامياندى الا المايدى. بارىنەن قىزىعى، ول تەمىر اراسىنان باسىن شىعارا الماي ۇزاق جاتادى. تەك كەزدەيسوق جولاۋشىلار كورىپ قالىپ، جەدەل جاردەم شاقىرادى. ول اقىرى باسىنان العان اۋىر جاراقات سالدارىنان اۋرۋحانادا كوز جۇمادى.
1998 - جىلى شەكتەن تىس تازالىقتى ۇناتاتاتىن 16 جاستاعى اعىلشىن بوزبالاسى كۇنىنە كەمى ەكى مەزگىل دەزودورانت-اەروزول شاشىپ وتىرعان. بۇل دەنساۋلىعىنا اسەر ەتە باستاعانى دا جاس ءوسپىرىمدى ويلاندىرماپتى. اقىرى ول بۋتان مەن پروپاننىڭ زيانى سالدارىنان كوز جۇمعان.
16- عاسىردىڭ ورتا تۇسىندا ساپسيعان ساقال سالدارىنان دا كوز جۇمعان وقيعا بولىپتى. اۆستريالىق گانس ەسىمدى ازامات ءبىر جارىم مەترلىك ساقالىمەن ماقتاناتىن بولعان. وكىنىشكە قاراي، تۇراتىن باسپانادا ءورت شىعىپ، ساقالىنىڭ كەسىرىنەن ول ءورت ىشىندە قالعان.
1999 - جىلى ەكى اعىلشىن ايەلىنىڭ تۇبىنە بيۋستگالتەردەگى تەمىر سىم جەتكەن. ولار لوندونداعى گايد-پاركتە دەمالىپ جۇرگەندە، كۇشتى نوسەر باستالادى. ەكەۋى دە الىپ اعاشتىڭ ءتۇبىن پانالايدى. سول ساتتە اسپاندى جارىپ كەتە جازداعان نايزاعايدىڭ توگىن الگى كەۋدەتارتقىشتىڭ تەمىرلەرى دەنەدەن وتكىزىپ جىبەرىپتى.
2005 - جىلى وڭتۇستىك كورەيالىق 28 جاستاعى جىگىت «Starcraft» ويىنىنا بەرىلگەنى سونشا، ينتەرنەت-كافەدە 50 ساعات وتىرعان. اقىرى دەنساۋلىعى سىر بەرگەن سوڭ، اۋرۋحاناعا جەتكىزىلەدى. زورىعىپ كەتكەن ونى اجالدان ەشكىم اراشالاپ قالا الماعان.
ال امەريكالىق اعايىندى لەنگلي جانە گومەر كوللايەر 1909 - جىلى نيۋ-يورك قالاسىنىڭ شەتىنە قونىستانادى. 20 جاستاعى جىگىتتەر ءۇيىن كۇل-قوقىسپەن تولتىرادى. ونىڭ 180 توننا بولعانى كەيىن انىقتالعان.
1930 - جىلى گومەر زاعيپ بولىپ، 1940 - جىلى ريەۆماتيزم سالدارىنان توسەككە تاڭىلادى. ءىنىسى ونى ءوزى باعادى. كۇندەردىڭ-كۇنىندە ۇيىلگەن قوقىستار لەنگليدى باسىپ قالىپ، ول سول جەردە جان تاپسىرادى. ال اعاسى ورنىنان قوزعالا الماعاندىقتان اشتان ولگەن.
بىردە حوشيمين قالاسىندا ءوزى-ءوزى ولتىرمەك بولعان قىزدىڭ ارەكەتىن باقىلاعان ۆەتنامدىقتار كوپىرگە جينالادى. الايدا كوپىر ادامداردىڭ سالماعىن كوتەرە الماي، اقىرى قۇلايدى. بۇل وقيعادان 9 ادام ولگەن. ال وزىنە-ءوزى قول سالماق بولعان ارۋ ءتىرى قالىپتى.
وڭتۇستىك كورەيادا بالىقشى ءوزى اۋلاعان ءونىمىن ساتۋ ءۇشىن دايىندالىپ جاتادى. بالىقتى ستولعا قويعان ول قولىنا ەندى پىشاقتى العاندا، شورشىعان بالىقتىڭ قۇيرىعى قولداعى پىشاقتى قاعىپ جىبەرەدى. پىشاق جەرگە ەمەس، بالىقشىنىڭ كەۋدەسىنە قادالىپتى.
وليمپيالىق ويىندار جەڭىمپازى جەرار ومەل ەۆەرەست شىڭىنا التى رەت كوتەرىلگەن. الايدا شىڭ باسىنان قۇلاپ نەمەسە ايازدان ءۇسىپ ەمەس، ءوز ۇيىندە كەزدەيسوق ولگەن. ۆاننا بولمەسىندەگى جارىق لامپاسىن اۋىستىرىپ جاتقاندا قۇلاپ كەتىپ، قول جۋعىشقا باسىن سوعىپ الادى. بۇل سوققى سپورتشىنىڭ تۇبىنە جەتتى.
كانادالىق جاس جىگىت ءسۇت پەن بەنزيندى ارالاستىرىپ، كوكتەيل جاساپ ءىشۋدى ءجون كورەدى. ونى ىشكەن كەزدە جۇرەگى كوتەرىلىپ، ول وت جانىپ تۇرعان كامين پەشىنىڭ ۇستىنە قۇسادى. سول جەردە جارىلىس بولىپ، ءورت شىعادى. ورتەنگەن ءۇيدىڭ ىشىندە جىگىت ءوزى عانا ەمەس، اپكەسى دە قالىپ قويعان.
كامەرۋندا قولىنىڭ جىمىسقىسى بار ۇرى جىگىت تۇرعىنداردىڭ قولىنا ءتۇسىپ قالادى. ولار ۇرىعا تاۋىقتى كۇشتەپ جەگىزەدى. جانىن سالعان جىگىتتىڭ اقىرى تاماعىنا تاۋىقتىڭ سۇيەگى تۇرىپ قالىپ، دەم الا الماي قايتىس بولىپتى.
مۇنىڭ بارلىعىن نەگە ايتىپ وتىرمىز. بارشانى كەزدەيسوق كەلەتىن اجالدان ساقتاندىرعىمىز كەلەدى. «ساق جۇرسەڭ، ساۋ جۇرەسىڭ» دەيدى دانا حالقىمىز. بايقاماساڭىز، باس جارىلىپ، كوزدىڭ شىعۋى از، انا دۇنيەگە دە بىردەن اتتانىپ كەتەسىز. مىسالى... «شىمكەنت قالاسىندا 45 جاستاعى ەر كىسىنىڭ ءمايىتى ءوز ءۇيىنىڭ اۋلاسىنان تابىلدى. ەكىنشى قاباتتان باسپالداقتان ءتۇسىپ كەلە جاتقان ول تومەنگە قۇلاپ، ۇشكىر تەمىر قورشاۋعا تۇسكەن» دەپ حابارلايدى Otyrar.kz.
تۆەرسكايا كوشەسىندەگى جەكە ۇيدە تۇراتىن ول بىرنەشە كۇننەن بەرى كورىنبەگەن سوڭ، كورشىلەرى ءتارتىپ ساقشىلارىنا حابارلاسقان. قازىر اباي پوليتسيا ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرلەرى وقيعانىڭ سەبەپ-سالدارىن انىقتاۋعا كىرىسىپتى.
ال اتىراۋ وبلىسىنىڭ قۇرمانعازى اۋدانىنا قاراستى اقكول اۋىلىندا كۇيىكتەن 7 جاسار بالا قايتىس بولدى. ول 2 - جەلتوقسان كۇنى ىستىق سورپاعا كۇيىپ قالعان.
قاراعاندىدا 29 جاستاعى كەلىنشەك ابايسىزدا بالاسىن تۇنشىقتىرىپ ءولتىرىپ الدى. ول تانىستارىنىڭ ۇيىنە قوناققا كەلىپ، بالاسىن ەمىزىپ جاتقاندا ۇيىقتاپ كەتكەن. سونىڭ سالدارىنان نارەستە اناسىنىڭ كەۋدەسىنە تۇنشىعىپ قايتىس بولعان. قازىر كەلىنشەككە قاتىستى «ابايسىزدا ادام ءولتىردى» دەگەن ق ك 101-بابى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. ازىرگە بۇل ءىس تەرگەۋ دەڭگەيىندە. بالا اناسىنىڭ سالعىرتتىعىنان قايتىس بولدى» دەيدى شاحتينسك قالاسى پروكۋرورىنىڭ كومەكشىسى ەرلان زارير.
مىنە، تىنىمسىز تىرشىلىك وسىلاي جالعاسىپ جاتىر. دۇنيەگە كەلگەن سوڭ امان-ەسەن جۇرگەنگە، اللانىڭ بەرگەن جاسىن جاساعانعا نە جەتسىن!
«ايقىن»
