استانا قالاسى تۋرالى دەرەكتەر

1863 - جىلى 16 - شىلدەدە اقمولا قالاسى ايماقتىق قالا بولىپ رەسمي تۇردە بەكىتىلدى. 1960 - جىلدىڭ جەلتوقسانىندا اقمولا قازاقستاننىڭ بارلىق تىڭ يگەرەتىن وبلىستارىنىڭ ورتالىعى بولىپ جاريالاندى.
قالا 1961 - جىلعا دەيىن اقمولا، 1961 - جىلدان 1992 - جىلعا دەيىن سەلينوگراد، 1992 - جىلدان 1998 - جىلعا دەيىن اقمولا دەپ اتالدى.
1998 - جىلى اقمولا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى بولىپ جاريالانعان سوڭ، قالا اتاۋى استانا دەپ وزگەرتىلدى. قالا سارى ارقانىڭ سولتۇستىگىندە، ەسىل وزەنىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. ەۋروپا مەن ازيانى بايلانىستىراتىن تاريحي ورتالىق.
حالىق سانى: 697,3 مىڭ ادام (2011)
حالىق سانىنىڭ تىعىزدىعى: 958 ادام/شارشى شاقىرىم
اۋماعى: 72,2 مىڭ گەكتار: «الماتى» اۋدانى - 21,4 مىڭ گەكتار، «سارى ارقا» اۋدانى - 19,6 مىڭ گەكتار، «ەسىل» اۋدانى - 31,2 مىڭ گەكتار.
تەلەفون كودى: قازاقستان بويىنشا قالا ارالىق كود - 7172؛
حالىقارالىق كود - 107 - 7172
كليماتى: كونتينەنتالدى. قىس مەزگىلى وتە سۋىق، ۇزاق، قاتتى. جاز مەزگىلى قۇرعاق، شىلدە ايىنىڭ ورتاشا تەمپەراتۋراسى с+20
قىزىقتى مالىمەتتەر
1998 - جىلى يۋنەسكو شەشىمى استانا قالاسىن «بەيبىتشىلىك قالاسى» دەگەن اتاۋعا ساي دەپ تانىپ، مەدالمەن ماراپاتتادى. برازيليادا وتكەن دۇنيەجۇزىلىك بايقاۋدا الەم بويىنشا 12 جاس قالانىڭ ىشىنەن استانا جوعارى اتاقتى يەلەندى.
استانا - ازيا ەلدەرىنىڭ ىشىندەگى سولتۇستىكتە ورنالاسقان قالا.
استانا - الەمدەگى سۋىق استانالاردىڭ قاتارىندا. ۇلان-باتور قالاسىنان جىلىراق، ال وتتاۆادان سۋىق.
الەمدەگى ەكى استانا اتاۋى «استانا» دەگەن ماعىنا بەرەدى: سەۋل جانە استانا قالالارى
الەمدەگى ەكى ەلدىڭ استاناسى سولتۇستىك مۇزدى مۇحيت باسسەينىندە ورنالاسقان. موڭعوليا استاناسى ۇلان-باتور قالاسى ەنيسەي، ال استانا ەسىل وزەنىندە ورنالاسقان.
قالا جوباسىمەن اتاقتى جاپون ساۋلەتشىسى كيسە كۋروكاۆا اينالىستى.
استانا قالاسىنىڭ كورىكتى جەرلەرى
1. «استانا- بايتەرەك» كەشەنىنىڭ بيىكتىگى - 97 مەتر. مەتالل، اينەك جانە بەتوننان تۇرعىزىلعان «بايتەرەك اعاشىنىڭ» جالپى بيىكتىگى 105 مەتر، سالماعى 1000 توننادان اسادى. كەشەننىڭ ۇستىڭگى جاعىندا ورنالاسقان الىپ شار ديامەترى - 22 مەتر، سالماعى - 300 توننا. الىپ شار «حامەلەون» اينەكتەرىنەن جاسالعان. كۇن ساۋلەسىنىڭ تۇسۋىنە بايلانىستى شار ءتۇسى اۋىسىپ تۇرادى. جوبا ساۋلەتشىسى - نورمان فوستەر.
2002 - جىلى اشىلعان كەشەن استانا قالاسىنىڭ عانا ەمەس، كۇللى قازاقستاننىڭ نىشانىنا اينالدى. مۇنارا نەگىزگى ءۇش الەمنەن قۇرىلعان: جەر استى، جەر جانە اسپان الەمى. ءتورت جارىم مەتر تەرەڭدىكتە ورنالاسقان استىڭعى قاباتتا كافە، اكۆاريۋم جانە «بايتەرەك» ميني- گالەرەياسى ورنالاسقان.
الىپ شارعا ليفت ارقىلى كوتەرىلىپ، ۇلكەن زالعا ەنىپ، قالانىڭ تولىق كورىنىسىن كورۋگە بولادى. زال ورتاسىندا الەمدىك دىندەردىڭ وكىلدەرى قول قويعان 17 جاپىراقتى اعاش گلوبۋس جانە قازاق ەلىنىڭ بەيبىتشىلىك نىشانىنا اينالعان «ايالى الاقان» - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ الاقانىنىڭ تاڭباسى ورنالاسقان.
2. «اتامەكەن - قازاقستان كارتاسى» ەتنو-مەموريالدى كەشەنى. اشىق اسپان استىنداعى «اتامەكەن - قازاقستان كارتاسى» ەتنو-مەموريالدى كەشەنىندە قازاق جەرىنىڭ سۇلۋ تابيعاتى بەينەلەنگەن. كارتادا 14 وبلىس جانە استانا مەن الماتى قالالارى ورنالاسقان. قازاق جەرىنىڭ تابيعي- كليماتتىق ايماقتارى، لاندشافت، ساۋلەتتى كوركەم عيماراتتارى مەن كولىك جولدارىن كورۋگە بولادى.
3. «قازاق ەلى» مەموريالدى كەشەنى. ءمارمار مونۋمەنت - كەڭ- بايتاق قازاق جەرى مەن ونىڭ حالقىنىڭ بىرلىگىن، بولاشاقتا كوركەيىپ، دامۋىنىڭ بەلگىسى. بيىكتىگى 91 مەترگە جەتەتىن مونۋمەنت قازاق ەلىنىڭ 1991 - جىلى ەگەمەندىك العانىن بەينەلەيدى. مونۋمەنت شىڭىندا الىپ قۇس سامۇرىق، ءتورت جاعىندا «العاشقى پرەزيدەنت پەن قازاق حالقى»، «قاھارمان»، «بولاشاق» جانە «جاسامپازدىق» قولا بارەلەفتەرى قاشالعان.
4. «حان شاتىر» ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعى. تانىمال بريتان ساۋلەتشىسى نورمان فوستەردىڭ جوباسىمەن سالىنعان. قالا ورتالىعىندا بوي كوتەرگەن بۇل ورتالىق سالماعى 2300 توننا بولاتىن مەتالل قوندىرعىلاردان تۇرعىزىلعان. شاتىر بيىكتىگى 150 مەترگە دەيىن جەتەدى، سىرتقى جاعى تۇتاس اينەكتەرمەن قاپتالعان.
ارنايى قوندىرعىلار ىشكى تەمپەراتۋرانى ءبىر قالىپتى ساقتايدى. التى قاباتتى ورتالىقتا ساۋدا نۇكتەلەرىمەن قاتار، ويىن-ساۋىق ورىندارى جۇمىس ىستەيدى.
5. دۋمان ويىن- ساۋىق ورتالىعى. 2003 - جىلى مامىر ايىندا جۇمىسىن باستاعان بۇل كەشەندە مۇحيت ارالى، D5- كينوتەاتر، ۇلكەن كۇمبەزدى كەڭىستىك، ساۋدا نۇكتەلەرى مەن تاماقتانۋ ورىندارى بار. بۇل ت م د- داعى العاشقى مۇحيت ارالى بار ۇلكەن كەشەن.
سۋ قورى 3 ميلليون ليترگە جەتەتىن مۇحيت ارالدا تەڭىز جاندىكتەرىنىڭ 100- دەن استام ءتۇرى مەكەن ەتەدى. ءار ءتۇرلى كولەمدەگى 11 اكۆاريۋمدى ەكى ۇلكەن كورمە ايماعى مەن قالىڭدىعى جەتى سانتيمەترگە جەتەتىن 70 مەترلىك ءدالىز بار.
6. «وتان انا» كەشەنى. جوڭعار شاپقىنشىلىعى مەن ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە ەرلىكپەن قازا تاپقان جانداردىڭ قۇرمەتىنە سالىنعان. ۇزىندىعى 24 مەتردى قۇرايتىن مەموريال ورتاسىندا گرانيتتەن تۇرعىزىلعان تاستا التىن شارا ۇستاعان ايەل بەينەلەنگەن. قولىنداعى شارا تىنىشتىق پەن گۇلدەنۋدىڭ بەلگىسى. بارەلەفتىڭ وڭ جاعىندا كەڭەس اسكەرلەرى، ال سول جاعىندا جوڭعار شاپقىنشىلىعىندا قاھارماندىق تانىتقان قازاق باتىرلارى بەينەلەنگەن. تومەنگى جاقتا ماڭگىلىك الاۋ ورنالاسقان.
7. دەكوراتيۆتىك مۇسىندەر. استانا قالاسىنىڭ باسشىلىعى سۋرەتشىلەر، ديزاينەرلەر جانە ساۋلەتشىلەردىڭ اراسىندا ۇلكەن بايقاۋ ۇيىمداستىردى. شارت بويىنشا بايقاۋعا قالا كوركىن اشاتىن جوبالاردى ۇسىنۋ كەرەك ەدى. بايقاۋ اياقتالعان سوڭ، ۇزدىك دەپ تانىلعان جوبالار استانا كوشەلەرىندە ورىن الدى. قولادان تۇرعىزىلعان مۇسىندەر ءار قيلى بولعانىمەن، ولاردى بارلىعى قالانىڭ ءسانىن كىرگىزىپ، كوپشىلىك قاۋىمنىڭ سۇيىكتى دەمالىس ورىندارىنىڭ بىرىنە اينالدى.