التى ءجۇز كاسىپكەر نەگە نارازى؟

600 دەن اسا كاسىپكەر قول قويعان، ەلباسىنىڭ اتىنا جازىلعان اشىق حات باسپا ءسوز بەتىنە جاريالانعاننان كەيىن، ءتىپتى كاسىپكەرلەردىڭ ىزىنە ءتۇسىپ الىپتى.
ارنايى باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن كاسىپكەرلەردىڭ ايتۋىنشا، كەيبىرىن كابينەتتەرىنە شاقىرىپ الىپ قورقىتۋعا كوشكەن.
ال وبلىس بويىنشا پروكۋراتۋرانىڭ قاتاڭ قاداعالاۋىن قاجەت ەتەتىن كۇردەلى ماسەلەلەر قوردالانىپ قالسا دا، ولار باسىن اۋلاق سالىپ وتىر دەپ تۇجىرىمدايدى كاسىپكەرلەر.
- قازاقستان زاڭناماسى بويىنشا، مەملەكەتتىك قىزمەتكەر ادال قىزمەت ەتۋگە انت بەرەدى. ءبىراق تالدىقورعاندىق پروكۋرورلار حالىققا قىزمەت ەتە الماي وتىر. بۇعان 600 كاسىپكەردىڭ قولى قويىلعان ارىز دالەل.
ولار وبلىستىق پروكۋراتۋرا باسشىلىعىنا بىرنەشە رەت حات جازىپ، ۇندەۋ جولدادى. ءبىراق بۇلاردىڭ بارلىعى نازارعا ىلىكپەدى. نەگە؟ ويتكەنى پروكۋرورلار ەلباسىنىڭ ءوزى قول قويعان زاڭدى ەلەمەيدى. بىزدە زاڭدى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ ارىز-شاعىمدارىن قاراۋ ءتارتىبى تۋرالى زاڭ بار.
ءبىراق ول ءىس جۇزىندە قولدانىلمايدى. وسى جاعدايدىڭ بارلىعى الماتى وبلىسى مەن تالدىقورعان قالاسىنىڭ كاسىپكەرلەرىن، تۇرعىندارىن اشىندىرىپ، باسپا ءسوز ءماسليحاتىن ۇيىمداستىرۋىنا تۇرتكى بولدى، - دەيدى «يسكرا-جەتىسۋ» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى بايان تاڭاتاروۆا.
ۇكىمەتتىڭ «بالاپان» باعدارلاماسى بويىنشا، بۇرىنعى بالاباقشالاردىڭ عيماراتىن قايتارىپ، قايتادان اشۋ ناۋقانى جۇرگەنى بەلگىلى. وسى كەزدە بۇل ىسكە العاشقى بولىپ بىلەك سىبانا كىرىسكەن كاسىپكەرلەردىڭ ءبىرى - «نۇر-شاپاعات» ج ش س ديرەكتورى سارجان ەرجۇمان بولعان.
ول 1979 - جىلى تۇرعىزىلعان بالاباقشانىڭ ەسكى عيماراتىن ساتىپ الىپ، قايتادان اشۋعا نيەتتەنەدى. ءبىراق 2010 - جىلدىڭ جەلتوقسانىنان 2011 - جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنا دەيىن قالالىق س ە س بالاباقشانى اشۋعا رۇقسات بەرمەگەن.
ودان كەيىن، ناۋرىز ايىندا وبلىستىق پروكۋروردىڭ نۇسقاۋىمەن جاڭادان اشىلعان بالاباقشالاردىڭ بارلىعىنا تەكسەرۋ جۇرگىزىلگەن. تەكسەرۋ جۇرگىزىلگەن 12 بالاباقشانىڭ ىشىندە «وركەن» جانە «قارلىعاش» بالاباقشالارىنىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالىپتى. سودان بەرى كاسىپكەر 2 جىل بويى سوتتان-سوتقا شاپقىلاپ ءجۇر.
كاسىپكەردىڭ ايتۋىنشا، بالاباقشا العاشىندا 320 ورىنعا لايىقتالعان. 2010 - جىلى 410 ءبۇلدىرشىن ەركىن سياتىنداي ەتىپ كەڭەيتكەن. ويتكەنى الماتى وبلىسى بويىنشا 13 مىڭنان اسا بالا بالاباقشا كەزەگىندە تۇر ەكەن.
- ەكى جىل بۇرىن مەنىڭ ۇستىمنەن «ۇلكەن كولەمدەگى مەملەكەت قارجىسىن جىمقىردى» دەگەن ايىپپەن قىلمىستىق ءىس قوزعالدى. ءبىراق سوتتا بۇل ايىپ دالەلدەنبەي، سوت مەنىڭ پايداما شەشىم شىعاردى. ءبىراق پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرى مەملەكەتتەن قارجى زاڭسىز بولىنگەن دەپ تاۋىپ سوتقا قايتا جۇگىنگەن. بۇل جولى سوت قارجىنى مەملەكەتكە قايتارۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى. وبلىستاعى بالاباقشالاردى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن رەسپۋبليكالىق جانە وبلىستىق بيۋدجەتتەن 5 ميلليارد تەڭگە ءبولۋ جونىندەگى قۇجاتتار بار. سونىڭ ىشىندە بىزگە 17 ميلليون 600 مىڭ تەڭگە بالاباقشاعا جيھاز الۋ ءۇشىن ءبولىندى. ولاردىڭ بارلىعى بالاباقشادا تۇر. بۇدان ەشتەڭە تابا الماعاننان كەيىن، جوبا بويىنشا كورسەتىلگەن بالالار سانى كەلۋشىلەردىڭ سانىمەن سايكەس كەلمەيدى دەگەن سەبەپ تاپتى. ءبىراق ريەۆيزورلار ءبىر توپتاعى بالالاردىڭ سانىن ەسەپتەمەي كەتتى. وسىنىڭ بارلىعىن ايتىپ، اشپاعان ەسىگىمىز جوق، - دەپ اشىنادى كاسىپكەر.
وسىدان كەيىن كاسىپكەردىڭ يەلىگىندەگى بارلىق نىساندارعا تەكسەرۋ جۇرگىزىلە باستاعان. ناتيجەسىندە، مەملەكەتتىڭ بالاباقشالاردى دامىتۋعا بولگەن قارجىسىن پروكۋرورلاردىڭ كومەگىمەن مەملەكەتكە قايتارىپ بەرۋگە ءماجبۇر بولىپتى.
سونىمەن قاتار «پروكۋرورلار ارىزىمدى قاراماي جاتىر» دەپ شاعىمدانىپ كەلگەن جاننىڭ ءبىرى - اسقار سىدىقوۆ. ەسكەلدى اۋدانى، باقتىباي اۋىلى تۇرعىنىنىڭ ايتۋىنشا، جۇبايىن جەڭىل كولىك قاعىپ كەتىپ، مۇگەدەك بولىپ قالعان.
- پروكۋراتۋراعا جازدىم، ەشقانداي جاۋاپ جوق. ءۇش بالام بار، كولىك قاققان سوڭ ايەلىم مۇگەدەك بولىپ قالدى. 2013 - جىلدىڭ جەلتوقسانىندا وبلىستىق م ا ي-دىڭ قاسىندا، اكىمدىكتىڭ كولىگى قاعىپ كەتكەن. كولىك تىزگىندەگەن ادام ايەلىم «شوك» بوپ تۇرعاندا «ءبارىن سوتتا شەشەمىز» دەپ، 50 مىڭ تەڭگە بەرگەن دە، مەن بارعانشا قولحات الىپ العان. وبلىستىق اۋرۋحانادا ەكى ۋكول سالدىرعان دا، قول قويدىرعان. قازىر اقساپ ءجۇر. وسى ماسەلە بويىنشا ءىس قوزعالسىن دەپ وبلىستىق پروكۋراتۋراعا شاعىم ءتۇسىردىم، ءبىراق ەشقانداي جاۋاپ جوق، - دەيدى اسقار سىدىقوۆ.
وسىلايشا پروكۋرورلار وبلىستاعى الەۋمەتتىك جاعدايدى شيەلەنىستىرىپ وتىر، دەپ مالىمدەگەن كاسىپكەرلەر قالىپتاسقان جاعدايعا بيلىكتىڭ نازار اۋدارۋىن سۇرايدى.
ءۇمىتجان جاپار
«ايقىن»