تۇپكى اتاسى تۇرىكشە تۇتانىپ ءبىر ۇمتىلسىن، ات پەن قازاق بىرىكسە بوگەت بولىپ كىم تۇرسىن؟ ! - ۇلىقبەك ەسداۋلەتتىڭ ولەڭدەرى
قۋانتارى بولادى؛
جاسىق بولساڭ - تۇزاقتالعان ارقاننىڭ دا
جۇبانتارى بولادى -
پەرىشتەنىڭ پارمەنى دەپ مويىنسۇنىپ ولەسىڭ؛
ال، الايدا،
قازاق دەگەن ۇلى ۇلتىڭنان قاشپاساڭ:
قىلقىندىرعان اجىرعى مەن قارعىعا،
باسىڭداعى نوقتاعا،
قولىڭداعى كىسەنگە،
اياقتاعى تۇساۋعا،
اۋىزداعى قۇلىپقا،
مويىنسۇنۋ مۇمكىن ەمەس ەشقاشان!
***
اتاڭا نالەت كونبىستىك!
قولىندا ولەر ادامعا
قۇشاق جايىپ، قول قىستىق؛
تاسپەن اتقان تاجالعا
تاباق تارتىپ، ءتور بەردىك؛
اسا جۇرتقا تەڭگەردىك،
قوناقجايلىعىمىز قىر اسىپ،
دارا قىلىعىمىز - داراقىلىققا ۇلاسىپ،
كىشىپەيىلدىگىمىز گۇل اشىپ،
تومەنشىك تارتساق - وڭ كوردىك؛
جاعىمپازدىقپەن تەڭدەسىپ،
قۇلشىلىقپەن شەندەسىپ،
نامىسىمىزدى قاسقىرداي قارماپ،
كوڭىلدىڭ ۇزىگىن باسقۇرداي جالعاپ،
دوستىقتان بيىك تاۋ جوق دەپ،
نيەتتەن تەرەڭ كول جوق دەپ،
ەبەلەكتەي ەلبەكتەپ،
كوبەلەكتەي كولبەكتەپ،
قوناق كورسەك قۇلادىق
دەلبە بولعان اتتاي دەلبەكتەپ؛
كوكەيىمىزدى كەك تەسپەي،
وكپەمىزدى وق تەسىپ،
ولەر جەرىن بىلمەيتىن،
ولەرمەندەي ورەكپىپ،
جالاڭاياق وت كەشىپ،
ەتىمىزدەن ەت كەسىپ.. .
كولدەنەڭ كوك اتتىعا كومەك قىپ:
بىرەۋ ءۇشىن جەلگە ۇشتىق،
بىرەۋ ءۇشىن جەر قۇشتىق،
اينالايىن اق پەيىل،
اتاڭا نالەت كونبىستىك!..
***
ەشبىر ساعات شىرىلداپ،
ەشبىر اتەش قيقۋلاپ،
ەشبىر ازان شاقىرىپ،
وياتا الماعان ويماۋىت، -
ۇيقىڭدى جىلى قوي جاۋىپ!
و دۇنيەنىڭ ۇيقىسى بۇ دۇنيەگە ءدارى ەمەس،
ولگەنىنشە ءتۇس كورەر ءبىزدىڭ ۇلت
سونشا كارى ەمەس،
ءولى ۇيقىدا جاتقانداي بەرى ەمەس،
ءبىراق، ءارى ەمەس،
وياتا دا المادى- اۋ، ايتىس، اتتان، ەرەگەس.. .
تىلىنە ءمىنىپ شاپقاندا جەل جەتپەيتىن ەلەۋلى,
ۇيقىداعى ارۋداي ۇيىپ قالعان قالاۋلى،
قۇيىپ قويعان ىدىستا سۋىپ قالعان سورپاداي
ساناسى ەلگە توڭ- تورىس،
ەرىتىندىدەي ماقتاۋعا ەلتىپ قالعان ەلتەرىس،
تورەلەرى - تويىمسىز،
تولەڭگىتى - توباسىز،
ەلدىڭ ءىسى دەگەندە
ەلپ ەتپەيتىن ەرىنشەك،
جۇرتتىڭ ءىسى دەگەندە
جالت بەرەتىن جاسقانشاق،
ۇلتتىڭ ءۇنى دەگەندە
سەلت ەتپەيتىن سەسكەنشەك،
ار- نامىسى - اتكەنشەك،
كەجەگەسى - كوتكەنشەك،
ويانار ما ۇيقىدان،
كەڭىردەكتەن شاپ بەرسەك!
ەلدىڭ ىسى
مىنەزى - ءمىنسىز،
كوڭىلى - كىرسىز،
اقىلى - اقاۋسىز،
ادىمى - ماتاۋسىز قايسىڭ بار؟
تەز ءوسسىن دەپ ءبيدايدى
كەكىلىنەن تارتقان كىم ەدى؟
ورماق بوپ شي- قۋرايدى
ساقالىنان العان كىم ەدى؟
كۇشى سىيماي بويىنا
تولاعايداي الىپ بولعان كىم ەدى؟
قارا كۇشىن كومكەرىپ،
توڭكەرۋىن - توڭكەرىپ،
تاۋ استىندا قالىپ قويعان كىم ەدى؟
بەۋ، سەندەر دە ءبىر- ءبىر تولاعايداي تاۋسىڭدار!
ەلدىڭ ءىسى دەگەندە
بۇعىنبايتىڭ قايسىڭ بار،
تىعىلمايتىن قايسىڭ بار،
ەلدىڭ جۇگى دەگەندە قايىسپايتىن قايسىڭ بار؟
مايىسپايتىن قايسىڭ بار؟
ەلدىڭ ىسى دەگەندە!
***
جىلقى جىلى
قىل ارقاننان قىلقىنىپ، ءبىزدىڭ قازاق سىلكىنىپ،
جىلقى جىلى شىعادى جىلقىدايىن جۇلقىنىپ!..
ات ۇستىندە وياۋ- دى، اتتان ءتۇستى - قالعىدى.. .
جان- جۇرەگى قاياۋلى، زاپىرانداي زار- مۇڭى.. .
ات ۇستىندە باسقان ول بار الەمدى تاقىمعا!
قاسىم سالعان قاسقا جول اينالدى ما تاقىرعا؟
اتتان ءتۇستى - ايىرىلدى.. . ات باسىنداي ايباتتان،
قاناتىنان قايىرىلدى، ايىرىلدى قايراتتان؛
اياق- قولى ماتالدى، بۇعاۋ ءتۇستى مويىنعا،
ازازىلدەن وت الدى، جىلان كىردى قويىنعا.. .
جاياۋ قالىپ جاسىدى، ەڭبەكتەۋگە كونبەدى,
الشى تۇسپەي اسىعى تىزەرلەۋى ءجون بە ەدى؟
ەسكىرمەيتىن ءداستۇر ول - ەركىندىگى قۇس كەۋدە،
ەسىم سالعان ەسكى جول ەسكە قايتا تۇسكەندە، -
دۇنيەنى شايقاعان كورسەتسىن ءبىر عاجاپتى،
اتقا مىنگىز قايتادان جاياۋ قالعان قازاقتى!
تۇپكى اتاسى تۇرىكشە تۇتانىپ ءبىر ۇمتىلسىن،
ات پەن قازاق بىرىكسە بوگەت بولىپ كىم تۇرسىن؟ !
«ورالمان»
بازارلار جاتىر ورتەنىپ.. .
اكىمقارالار اكىرەڭدەپ ءجۇر جەر كەڭىپ.. .
ادالبەك اقىن جۇمىسسىز قالدى،
ورتەنىپ كەتتى اقىنعا بىتكەن ەركەلىك.
بالا- شاعاسى اشىقتى.. .
شيەتتەي ەدى شەتىنەن.. .
ارعى بەت اسىپ، اڭساپ ءبىر جەتكەن عاشىقتى
اتامەكەنى قاقتى بەتىنەن.
ارتيۋر رەمبوداي ساۋداعا كىردى اڭعال جان،
ساۋدايى زامانى سولاي باسقا سالعاسىن،
ارمانى كۇيىپ، الدانعان،
دۇڭگىرشەك دۇكەن جانعاسىن؛
ءار تۇما تاۋىپ ارناسىن،
دەسەك تە سولاي ءوز جولىن ءوزى جالعاسىن.. .
ارنالى وزەن اعىسى تولى كوپ ارمان،
قۇردىمعا قۇلاپ جوعالعان.. .
جاڭبىر بوپ تامعان جاناردان.. .
ۋاقىتتىڭ ءوزى وشىرە دە الماي قالماسىن،
قورقاۋي قوعام ماڭدايعا باسقان تاڭباسىن:
«و- رال- مان؟ !».. .
«الاش ايناسى»
