بةلسئزدئكتئث بةلةث الؤ سةبةبئ نة؟

None
None
استانا. قازاقپارات - سوثعئ كةزدة ةلئمئزدة ةرلةر اراسئنداعئ بةلسئزدئكتئث بةلةث الئپ بارا جاتقانئ دابئل قاقتئرارلئق ماسةلةگة اينالئپ بارادئ.

وتباسئن قذرعان ءاربئر بةسئنشئ جذپ وسئ سئرقاتپةن بةتپة-بةت كةلةدئ ةكةن.

بذل كورسةتكئش جئل وتكةن سايئن كوبةيمةسة، ازايماي وتئر.

وسئعان وراي ب.جاربوسئنوأ  اتئنداعئ ؤرولوگيا عئلئمي ورتالئعئ باس ديرةكتورئنئث ةمحانا قئزمةتئ جونئندةگئ ورئنباسارئ، مةديسينا عئلئمدارئنئث كانديداتئ مارات باتئربةكوأكة جولئعئپ، وسئ اؤرؤ جايلئ سذراقتار قويعان ةدئك.

-مارات تاعا ذلئ، قازئرگئ تاثدا بةلسئزدئك ماسةلةسئ وتكئر قويئلئپ وتئر. بذل دةرتتئث اسقئنؤ سةبةبئ نةلئكتةن؟

-بةلسئزدئك دةرتئنئث كوبةيؤئنة ةث باستئ سةبةپ - ةكولوگيا. قازئر - عئلئمي-تةحنيكالئق ذدةرئستةردئث دامئپ جاتقان كةزئ عوي. ال ودان بولئنئپ جاتقان حيميالئق زاتتاردئ اؤامةن بئرگة جذتامئز. ةكئنشئ سةبةپ - تاماق ساپاسئنئث تومةندةؤئ، ويتكةنئ كذندةلئكتئ تاعامدارئمئز حيميالئق زاتتارعا تولئ.

وسئنئث سالدارئنان ادام اعزاسئنداعئ گةندةر وزگةرئسكة ذشئرايدئ. ذشئنشئدةن، جئنئستئق قارئم-قاتئناس توثئرةگئندةگئ ساؤاتسئزدئق سةبةپ بولادئ.

ةرتة جئنئستئق قاتئناس، كةزدةيسوق اداممةن جئنئستئق قاتئناستار دا اتالمئش دةرتتئث كوبةيؤئنة اكةپ سوقتئرادئ. سولاردئث سةبةبئنةن بولاتئن قابئنؤ ذدةرئستةرئ ايةلدة دة، ةركةكتة دة كةزدةسئپ جاتئر. وسئنئث سالدارئنان ةكةؤئندة دة ذرئق ازايئپ، ساپاسئ تومةندةيدئ. قازاقستاندا بةدةؤلئك ايةلدةر تاراپئنان 50 پايئز بولسا، ةركةكتةر جاعئنان دا - 50 پايئز، دةمةك، وسئناؤ جاعئمسئز دةرت ةكئ جاققا دا بئردةي تاراعان. جاستاردئث سالاؤاتتئ ءومئر سالتئن ذستانباي، اراق، سئرا، تةمةكئگة اؤةستةنؤئنئث سالدارئ دا - بةلسئزدئك پةن بةدةؤلئككة باستار بئردةن-ءبئر جول.

ونئمةن قوسا ادام جذيكةسئنئث زاقئمدانؤئ دا، ءدارئ-دارمةكتئ شةكتةن تئس پايدالانؤ دا اعزاعا كةرئ اسةر ةتةدئ. ماسةلةن، داعدارئس كةزئندة جذمئستان قئسقارئپ قالؤ سةكئلدئ فاكتئلةردئث كوبةيگةندئگئ دة ةر-ازاماتتاردئث كوثئل كذيئنة عانا ةمةس، دةنساؤلئعئنا دا اسا زيان كةلتئرؤدة.

ايةل ادام قانشا دةگةنمةن جذمئستان بوساپ قالسا، ءذيدئث كذندةلئكتئ تئرشئلئگئمةن اينالئسئپ جذرة بةرةدئ. ال ةر ادامدارعا بذل قاتتئ تيؤدة. جذيكةسئنة سالماق تذسكةن جئگئتتةردئث گارموندارئ تومةندةپ كةتةدئ. فيزيولوگيالئق جاعدايدا 45-55 جاستان كةيئن ةركةكتةردئث گارموندارئ ازايا باستايدئ. ال كذيزةلئس جاعدايئندا بذل ذدةرئس تئم جئلدامداپ كةتةدئ. گارموندار ازايعاننان كةيئن اعزاداعئ باسقا مذشةلةردئث قئزمةتئ دة بذزئلا باستايدئ. وكئنئشتئسئ، قازئر بذل دةرتپةن اؤئراتئندار كذن وتكةن سايئن كوبةيئپ بارادئ.

-سئزدةردئث ورتالئقتارئثئزعا ناؤقاستار قاي وثئردةن كوبئرةك تذسةدئ؟

-ءبئزدئث ورتالئققا كةلئپ ةمدةلئپ جاتقان ناؤقاستار وتة كوپ. بذرئن بئزگة يادرولئق پوليگوننئث زاردابئنا بايلانئستئ سةمةي وثئرئنةن عانا ادامدار ءجيئ كةلؤشئ ةدئ. ال قازئر قازاقستاننئث بارلئق ايماقتارئنان، سونئث ئشئندة اقتاؤ، اتئراؤ، شئمكةنت، جامبئل، قئزئلوردا، ماثعئستاؤ وبلئستارئنان كةلئپ ةم-دوم الئپ جاتقاندار بارشئلئق. بذرئنئراقتا 50-60 جاستان اسقان كئسئلةر اؤرؤئنا ةم ئزدةپ شاعئمدانسا، قازئر 30 بةن 40 تئث ارالئعئنداعئ ةر-ازاماتتاردئ دا وسئ دةرت قذرئعئنا تذسئرگةنئ انئق.

-بذل اؤرؤدان ايئعؤدئث قانداي جولدارئ بار. ةمدةلة قالعان جاعدايدا تولئق ايئعؤعا مذمكئندئك بار ما؟

-اؤرؤدان قذلان تازا جازئلؤ ءذشئن، ةث الدئمةن، ناؤقاستئث دةرتتئ جةثةم دةگةن سةنئمئ مئقتئ بولؤئ كةرةك. ارينة، ذزاق ؤاقئت بويئ جذيةلئ جاسالعان ةم-دوم، ارينة، ءوز ناتيجةسئن بةرةرئ كذمانسئز.

بئرةر جئل توثئرةگئندة ءبئزدئث عئلئمي ورتالئقتئث باسشئسئ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث باس ؤرولوگئ، بةلگئلئ عالئم، پروفةسسور مئرزاكةرئم كارئم ذلئ الشئنبايةأ اعامئز قازاقستانداعئ ادامداردئث رةپرودؤكتيأتئ دةنساؤلئعئنئث قاناعاتتانارلئق جاعدايدا ةمةستئگئنة الاثداؤشئلئق ءبئلدئرئپ، وسئ ماسةلةنئ شةشؤ ماقساتئندا «ةرلةر جانة رةپرودؤكتيأتئ دةنساؤلئق» باعدارلاماسئن ازئرلةپ، ونئ ءوزئمئزدئث عئلئمي كةثةستة تالقئلادئ. ودان كةيئن بذل باعدارلاما ق ر پرةزيدةنتئ جانئنداعئ وتباسئ ئستةرئ جانة گةندةرلئك ساياسات جونئندةگئ ذلتتئق كوميسسيانئث وتئرئسئندا قارالئپ، ءبئراؤئزدان قابئلداندئ.

ةندئ باعدارلامانئ جذزةگة اسئرؤ ءذشئن ذكئمةتتةن تيئسئنشة قارجئ ءبولئنؤئن كذتئپ وتئرمئز. ةركةكتةردئث رةپرودؤكتيأتئ دةنساؤلئعئنئث ماسةلةلةرئ وسئ زامانعئ مةديسينانئث بئردةن-ءبئر نةگئزگئ شةشئمئ تابئلماعان سالاسئ بولئپ سانالادئ. وكئنئشكة قاراي، وسئ ؤاقئتقا دةيئن بذل سالاعا جةتة كوثئل بولئنبةي كةلگةندئگئ راس. كةرئسئنشة، حالئقتئث رةپرودؤكتيأتئ دةنساؤلئعئن زةرتتةگةندة، نةگئزئنةن، تةك ايةلدةر عانا قامتئلئپ وتئرعان. ةرلةردئث رةپرودؤكتيأتئ قئزمةتئ جانة ومئرگة دةنئ ساؤ ذرپاق اكةلؤدةگئ ورنئ ايةلدةرمةن سالئستئرعاندا دذرئس زةرتتةلمةگةن.

سوندئقتان بذل ماسةلةنئ شةشؤ ءذشئن كةشةندئ جذمئس قاجةت. ةگةر اتالمئش باعدارلاما ويداعئداي ئسكة اسسا، ةركةكتةرگة بايلانئستئ بةدةؤ نةكةلةر سانئ تومةندةپ، دةموگرافيالئق جاعداي جاقسارئپ، دةنساؤلئق تا تذزةلةدئ. مذنئث بارلئعئ قاراجاتقا كةلئپ تئرةلةتئندئكتةن، ذكئمةتتةن قولداؤ كذتةمئز.

- قازئر ةلئمئزدة جاساندئ ذرئقتاندئرؤ ءادئسئ قولعا الئنا باستادئ. مامان رةتئندة وسئ ءتاسئل ءتيئمدئ دةپ ويلايسئز با؟

-بئرئنشئدةن، بذل ءبئزدئث مةديسينانئث العا جئلجئپ، دامؤئنئث جةمئسئ دةپ قاراؤئمئز كةرةك. جاساندئ ذرئقتاندئرؤ، ياعني ةكستراكورپورالدئ ذرئقتاندئرؤ (ة ك و) ارقئلئ ةركةكتةر مةن ايةل بةدةؤلئگئ، دونور ساقتاؤ ئسئندة ءبئرشاما ناتيجةلةرگة قول جةتكئزدئك. ونئ مويئنداؤئمئز كةرةك. ءبئراق وسئ ة ك و-نئث 99 پايئزئ - قازئر جةكةمةنشئكتئث قولئندا. ونئمةن قوسا، باعاسئ دا تئم قئمبات. بذل اؤئلداعئ ءبئر پةرزةنتكة زار بولئپ وتئرعان ةرلئ-زايئپتئلارعا وتة اؤئر تيةدئ. سوندئقتان بةلسئزدئك جايئن تولئققاندئ تةكسةرئپ، ولاردئ ةمدةؤ ءذشئن ؤ ع و-دا ةكستراكورپورالدئ ذرئقتاندئرؤ زةرتحاناسئن مذمكئندئگئنشة تةزئرةك اشؤ قاجةتتئگئ تؤئنداپ وتئر.

بةلسئزدئكتئث بةلةث الؤ سةبةبئ نة؟

بئزدة اپپاراتتاردئث بارلئعئ بار، ونئ قاجةتئنشة قولدانئپ كةلةمئز. ويتكةنئ ذرئق شئعاتئن جولدارعا رةپرودؤكتيأتئ پلاستيكالئق وپةراسيا جاسايمئز. ول اپپاراتتاردئ قولداناتئن بئلئكتئ ماماندارئمئز دا جةتكئلئكتئ. ذستازئمئز مئرزاكةرئم كارئم ذلئ جاس، تالابئ بار كادرلاردئ شةتةلدةرگة ءبئلئمئن جةتئلدئرؤگة ارنايئ جئبةرئپ تذرادئ.

يسپانيا، يتاليا، ةؤروپاعا بارئپ، ءبئلئمئن جةتئلدئرگةن ماماندارئمئز بار. قازئر ولاردئث بارلئعئ وسئندا جذمئس ئستةپ، العان بئلئمدةرئن پايدالانئپ وتئر. ةندئ پروفةسسور ذستازئمئزدئث مامانداردان قازئرگئ تالاپ ةتئپ وتئرعانئ - ول اعئلشئن ءتئلئن مةثگةرؤ.

وسئ رةتتة، ورتالئقتا ارنايئ كؤرستار اشئلدئ. كذندة مذعالئمدةر كةلئپ، ءدارئس ءوتئپ تذرادئ. ةگةر اعئلشئن ءتئلئن جاقسئ ءبئلئپ، كومپيؤتةردئ جاقسئ مةثگةرگةن كادر بولسا، ول مئندةتتئ تذردة شةتةلدة ءبئلئمئن جةتئلدئرةدئ. وسئنداي ءداستذر قالئپتاستئرعان.

-ةلئمئزدةگئ ةر-ازاماتتار اقئل-كةثةس الئپ، ةمدةلةتئن ورتالئقتار تؤرالئ ايتئپ بةرسةثئز؟

-بارلئق ايماق-اؤئلداردا ايةلدةردئث كةثةس الاتئن ورتالئقتارئ بار. ءبئراق ةر-ازاماتتار كةثةس الاتئن ارنايئ بولئمشةلةر جوق. بذل - ذلكةن ماسةلة. ذستئمئزدةگئ جئلدئث 8-قاثتارئندا دةنساؤلئق مينيسترلئگئنئث №3-بذيرئعئ بويئنشا ةلئمئزدئث 12 ايماعئنداعئ اؤدانداردا «ةرلةر دةنساؤلئعئ جانة جانذيالئق ذزاق ءومئر ءسذرؤ» ورتالئقتارئ ءوز جذمئسئن باستادئ.

بذل مةكةمةلةرگة ادئستةمةلئك، ذيئمدئق باسشئلئق جذمئسئ بارئسئنداعئ كومةكتئ ءبئزدئث ورتالئق كورسةتةدئ. ورتالئقتاردئث بارلئق كةرةكتئ شئعئندارئ، ماماندار دايئنداؤعا جانة كةرةكتئ جابدئقتار الؤعا وبلئستئق مةديسينالئق ذيئمدار مةن مةملةكةتتئك قارجئلاندئرؤ جانة جةرگئلئكتئ بيؤدجةتپةن قامتاماسئز ةتئلگةن.

سونئمةن قاتار بذل ورتالئقتاردا «ةرلةر دةنساؤلئعئ مةكتةبئ» جذمئس ئستةيدئ. ول جةردة ازاماتتاردئ جامان ادةتتةردةن ارئلتؤعا، سالاؤاتتئ ءومئر سالتئن ذستانؤعا شاقئراتئن ءتذرلئ ترةنينگتةر مةن ارنايئ ساباقتار وتكئزئلةدئ. قازئر اؤئلدئق جةردة جةتئ ءتذرلئ مامانداندئرئلعان دارئگةر شتاتئ قاراستئرئلعان. ال قالا جاعدايئندا اقئسئز دا، اقئلئ دا قابئلدايتئن ؤرولوگتاردئث كابينةتتةرئ جةتكئلئكتئ. كوپشئلئك ؤرولوگتئ تةك زار جذرمةگةندة عانا كةرةك مامان دةپ تذسئنةدئ. اؤئلدئق جةردة ةر-ازاماتتاردئث اندرولوگيالئق (اؤرؤشاثدئق) دةثگةيئ، ةرةكتيلدئ (جئنئستئق) جانة  رةپرودؤكتيأتئ (بالالئ بولؤ قابئلةتئ) فؤنكسياسئنئث بذزئلؤ ماسةلةسئ كوپ جاعدايدا قارالماي قالاتئنئ راس.

مةنئثشة، قالانئث ةر-ازاماتتارئ دارئگةرگة ؤاقتئلئ كورئنئپ، اؤرؤلارئنان ايئعئپ، قالئپتئ ءومئر كةشةدئ. اؤئلدئق جةردة جاعداي ءبئرشاما كذردةلئ. قازئرگئ تاثدا قازاقستاننئث بارلئق ايماقتارئندا اندرولوگيالئق اؤرؤلاردئث دةثگةيئ وتة جوعارئ.

اندرولوگيا دةگةنئمئز - ةركةكتئث نةسةپتئك-جئنئستئق اعزالار اؤرؤئن زةرتتةيتئن ؤرولوگيانئث ءبئر سالاسئ. بئزدةر ةركةكتةردئث رةپرودؤكتيأتئ دةنساؤلئعئنئث قانشالئقتئ دةثگةيدة ةكةنئن ءبئلؤ ماقساتئندا قازاقستاننئث بارلئق وبلئسئندا تذراتئن 20 مئثنان اسا ةر ادامعا ساؤالناما بويئنشا زةرتتةؤ جذرگئزدئك.

تةكسةرؤ ناتيجةسئندة 56،3 پايئز ةركةكتة - ءتذرلئ كةزةثدةگئ ةرةكتيلدئ ديسفؤنكسيا بةلگئلةرئ، 30،4 پايئزئندا - شاؤةتتئث وزگةرئستةرئ (ذرئقتئث بولماؤئنا دةيئن)، 42،4 پايئزئندا جئنئس جولئمةن بةرئلةتئن اؤرؤلار بار ةكةنئ انئقتالدئ.

ونئث ذستئنة وسئنداي كورسةتكئشكة قاراماستان، حالئقتئث سذرانئسئ اندرولوگ-دارئگةرلةرمةن تولئق قامتاماسئز ةتئلمةي وتئر. مئسالئ، قازاقستانداعئ 580 ؤرولوگتئث جةتةؤئ عانا - اندرولوگ-دارئگةر. ولاردئث 0،5 پايئزئ - قاراعاندئ، 0،25 ئ - شئعئس قازاقستان وبلئستارئندا، 0،5 ئ - استانا، 1،75 ئ - الماتئ قالالارئندا. بذل دةگةنئثئز - رةسپؤبليكادا ةركةكتةر اندرولوگيالئق كومةكپةن تولئق قامتئلماي وتئر دةگةن ءسوز. بذل ءوز كةزةگئندة ةركةكتةر اراسئندا بةلسئزدئكتئث وسؤئنة اكةلئپ وتئر. ال اتالمئش باعدارلامادا وسئلاردئث بارلئعئن رةتكة كةلتئرؤدئث ناقتئ جولدارئ قاراستئرئلعان.

- ؤرولوگيا سالاسئنا كةلةتئن جاس مامانداردئث بئلئكتئلئگئ قانداي؟

-قازئرگئ تاثدا ؤرولوگيا سالاسئندا ةثبةك ةتئپ جذرگةن ءبئلئمدئ ماماندار كوپ. ولار الماتئداعئ سونئ ؤرولوگيالئق تةحنيكالاردئ كورئپ، تاجئريبة جيناقتاؤدا. ءبئراق ةرتةث ولار اؤئلدئق جةرلةرگة جذمئسقا باراتئن بولسا، ونداي جاثا اپپاراتتارعا قول جةتكئزة الماي، تاؤئ شاعئلاتئنئ ءسوزسئز. جاستار وسئ جاعدايدئ بئلگةندئكتةن دة ذلكةن قالادان كةتكئسئ كةلمةيدئ.

- وسئ اؤرؤدئ زةرتتةؤ ماسةلةسئ قالاي ءجذرئپ جاتئر؟

- ةلئمئزدةگئ ةثبةككة قابئلةتتئ ةرلةردئث (30-45 جاس ارالئعئنداعئ) 45 پايئزعا جؤئعئ سوزئلمالئ پروستاتيتتةن زارداپ شةگةدئ ةكةن. رةسپؤبليكانئث بارلئق 14 وبلئسئندا جانة الماتئ مةن استانا قالالارئندا 25 مئث استام ةر-ازاماتتئث رةپرودؤكتيأتئ جذيةسئ بويئنشا جذرگئزئلگةن سكرينينگتئك زةرتتةؤلةر ناتيجةسئ مئناداي بولدئ:

- ةرةكتيلدئ ديسفؤنكسيا بةلگئلةرئ (ةركةكتئك قابئلةتئنئث تومةندةؤئ) - 56،3 پايئزئندا.

-فةرتيلدئ بذزئلئس بةلگئلةرئ - 30،4 پايئزئندا.

-جئنئستئق قاتئناس ارقئلئ بةرئلةتئن اؤرؤلار - 42،4 پايئزئندا.

ةلئمئزدئث تةحنوگةندئ ايماقتارئندا جذمئس جاسايتئن ةرلةردئث دةنساؤلئق جاعدايئنئث كورسةتكئشتةرئ: مذناي ءوندئرؤ جذمئستارئمةن اينالئساتئن ازاماتتاردئث 63،5 پايئزئندا (15  مئث 491) رةپرودؤكتيأتئ جذيةنئث بذزئلؤئ؛ تذستئ مةتاللؤرگيا سالاسئندا جذمئس جاسايتئن ازاماتتاردئث 53،2 پايئزئندا (12 مئث 978 ) رةپرودؤكتيأتئ جذيةنئث بذزئلؤئ بايقالدئ.

2009-2011 جئلدار ارالئعئندا 396 3  ةر-ازاماتتار مةن ذل بالالار اراسئندا تةكسةرؤ جذمئستارئ جذرگئزئلدئ. ناتيجةسئ مئناداي:

ؤرواندرولوگيالئق پاتولوگيا - 806 2.

پروستاتيت -   099 1.

پروستاتانئث ادةنوماسئ نةمةسة قؤئق استئ بةزئنئث قاتةرسئز گيپةرپلازياسئ - 595.

2014 جئلدئث 11-12 قئركذيةگئ ارالئعئندا الماتئ قالاسئندا اكادةميك ب.جاربوسئنوأ اتئنداعئ ؤرولوگيا عئلئمي ورتالئعئنئث ذيئتقئ بولؤئمةن «دذنيةجذزئلئك ةرلةر دةنساؤلئعئ جانة ساپالئ ذزاق ءومئر ءسذرؤ. سالا ارالئق كوزقاراس كونگرةسسئ» وتةدئ. بذل كونگرةسس قازاقستان مةملةكةتئندة وسئنداي جوعارئ دةثگةيدة العاش رةت وتكئزئلمةكشئ.

كونگرةسس ماقساتئ - جان-جاقتان كةلةتئن ارئپتةستةرئمئزگة ءبئزدئث جذمئستئث ناتيجةسئن كورسةتة وتئرئپ، تاجئريبة جانة پئكئر الماسؤ، بذكئل الةمدئك ؤرولوگيا، اندرولوگيا، ةندوكرينولوگيا، كارديولوگيا جانة گةرونتولوگيا جذمئستارئمةن تانئسئپ، بئرلةسة كوكةيكةستئ ماسةلةلةردئ شةشؤ.

- اؤرؤدئث الدئن الؤ ءذشئن ةر بالانئث گيگيةناسئنا ةرتة كوثئل بولگةنئ دذرئس دةيمئز. ولاردئ نةشة جاسئنان باستاپ ؤرولوگقا قاراتؤ كةرةك دةپ سانايسئز؟ 

- نةگئزئ ذل بالا دذنيةگة كةلئسئمةن جئل سايئن دارئگةرگة كورسةتئپ تذرعان جاقسئ. ودان ةشقانداي زيان جوق. سوسئن كامةلةتتئك جاسقا جةتئپ، مةكتةپ بئتئرةر كةزدة جاستار اسكةر قاتارئنا ءوتؤ ءذشئن ارنايئ مةديسينالئق ساراپتامادان وتةدئ.

ناق وسئ كةزدة جئگئتتةر تولئق قارالئپ، وزئنة كةرةكتئ ةم-دومدئ العانئ ءجون. سول كوميسسيالئق تةكسةرؤ كةزئندة كوپتةگةن جةتكئنشةكتةرئمئزدئث اؤرؤلارعا شالدئققانئ بايقالئپ جاتادئ. حالئققا اقپارات بةرؤ ماقساتئندا ءبئزدئث عئلئمي ورتالئقتا ؤرولوگيا سالاسئنا ارنالعان قازاقشا دا، ورئسشا دا كئتاپتار شئعادئ. الداعئ ؤاقئتتا كوپشئلئككة تذسئنئكتئ، ذعئنئقتئ تئلمةن جازئلعان كئتاپتار شئعارؤ جوسپارئمئزدا بار.

- اثگئمةثئزگة راحمةت.

سذحباتتاسقان نذرلان قذمار

qaznews

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram