قذداباي ذلئ كيئكباي زاثگئ

None
None
استانا. قازاقپارات - قذداباي ذلئ كيئكبايدئث تؤعان ناعاشئسئ مةركئت رؤئنئث اتاقتئ ءبيئ اتئ اباق كةرةيگة ايگئلئ «مةركئتتئث اكةسئ كةرةيدئث جاكةسئ» اتانعان جاكة قويتان ذلئ.

قئسقاشا ايتقاندا سول ءبيدئث قارئنداسئنان كيئكباي اتامئز تؤئپتئ.

جاس كةزئندة ناعاشئ جاعئندا ءجذرئپ جاكة ءبيدئث تاربيةسئن العان.

مذندا جاستايئنان شةشةن العئرلئعئ تانئلئپ، سوندئقتان ناعاشئسئ قانداي ءبئر داؤ-شاردئ شةشؤگة ءجيئ ارالاستئرئپ، بيلئك ايتقئزئپ، جول كورسةتكةن.

سول ؤاقئتتا يتةلئنئث بيلةرئ داؤدان جةثئلئپ، ءوز ةسةلةرئن باسقا رؤلاردان قايتارا الماي جذرسة كةرةك.

وسئ كةزدة يتةلئنئث جيدةباي باستاعان بئرنةشة اقساقالدارئ جيئلئپ، اباق كةرةيدئ بيلةگةن تارئ دةگةن كئسئگة سالةم بةرة بارادئ.

توبةسئز ءبي، تورةسئز ةل بولمايدئ تاقسئر، بئزگة يتةلئنئ باستايتئن ءبيدئث كورسةتؤئثئزدئ قالايمئز دةگةندة، تارئ: «ة! جيدةباي دةگةن اتئثدئ ةستؤئشئ ةدئم، جيدئگةن جئپتةي كئسئ مة دةسةم، ةسكةن جئپتةي شئمئر ةكةنسئث»- دةپ ءبئر توقتاعان.

اقئل كةثةس سذراپ كةلگةنئثة راحمةت دةي كةلئپ، كةثةس-جيئن سوثئندا، «سةنئث ةلئثة ية بولار ناعاشئسئ مةركئت ءبيئ جاكةنئث قولئندا كيئكباي دةگةن بالالارئث بار. 12 جئلئگئ 12 كةرةيگة تاتيدئ. تاپ سول بالا ةلئثة ءبي، جةرئثة ية بولادئ، قؤلئعئ مةن اقئلئ تةث»-دةگةن ةكةن. ارتئنان كوپ ذزاماي يتةلئنئث بئرنةشة اقساقالدارئ جاكة بيگة بارئپ، كيئكبايدئ ةلئنة قايتارؤدئ ءوتئنئپ، سول كئسئنئث رذقساتئمةن يتةلئ ئشئنة كوشئرئپ اكةلئپتئ.

سول كةزدة يتةلئنئث زاثگئسئ توپاي ذرپاعئنان مونداي دةگةن كئسئ ةكةن. ول ءوزئ مومئن، سوزگة شورقاق، اقئل ايلاسئ شامالئ، قئسقاشا ايتقاندا جؤاستئقتان باسقا ءمئنئ جوق ادام بولسا كةرةك. يتةلئنئث اقساقالدارئ كةثةسة وتئرئپ كيئكبايدئ زاثگئ ةتئپ سايلاؤ ارةكةتئنة كوشئپ، زاثگئلئك شةن - «قاراكوك تاس» جانة «ءموردئ» الئپ بةرئپتئ. ةل اؤزئنان ةستؤئمئزشة اتامئز كيئكباي 20 جاسقا تولماعان، ءبئراق تا سول كذننةن باستاپ يتةلئ قاي ءبئر داؤدا جةثئلئس كورمةي، باسقا كةرةيلةرمةن تةرةزةسئ تةث بولادئ.

كيئكباي ةلئ قذمئل ايماعئ بوعدا، بايتئك، قاپتئق تاؤلارئ اراسئندا كوشئپ-قونئپ، كةيبئر جئلدارئ قارا ةرتئس، سذمدئ-ايرئققا دةيئن بارئپ مةكةندةپ جذرگةنئن اپامئز (زاثگئنئث بايبئشةسئ ءاتئباي قئزئ نذكةي) ايتئپ وتئراتئن.

1928 - جئلئ زذقانئث، 1931 - جئلئ جانتايلاقتئث، 1932 - جئلئ ءالئپتئث باسئن قئتاي الادئ. وسئ كةزدة يتةلئ اؤئلئن (كيئكباي زاثگئ ةلئن) بالاسئ قذناپيا زالئث، شاثيا شذداباي، باي اقمةر، قذيقابايلار باستاپ موثعولياعا اياق-استئ اسئرئپ، قازئرگئ قوبدا ايماعئنئث بذلعئن سذمئنئن (جالپاقتئ) قئستاعاننان باستاپ سول جةردئ تذراقتئ مةكةن ةتكةن.

كيئكباي اتامئز كةنجة ذلئ قابيدولدا تؤئلئپ قئرقئنان شئعا قويماعان، كذز ايئنئث ورتا كةزئندة ذرئمجئگة شاقئرئلئپتئ. جولعا شئعاردا بةسئكتةگئ بالاسئنئث بةتئن اشئپ، ماثدايئنان يئسكةپ، «ةل بالاسئ ما دةسةم، ءذي بالاسئ ةكةنسئث. عذمئر جاسئث ذزاق، شاثئراق يةسئ بولاسئث»-دةگةنئ، بالاسئمةن قوشتاسؤئ ةكةن-دئ. سةبةبئ، ذرئمجئگة بارئپ قايتقان جولدا اؤرئپ، بايتئك تاؤئنئث باتئسئنداعئ قذدالارئنئث اؤئلئ سارجان قئزئنئث ذيئندة جاتئپ دذنية سالعان. وتةر الدئندا: «ءولئم قايدان بولسا توپئراق سونان، مةنئ ةشقايدا اپارماثدار»-دةگةنئ بويئنشا، ورانبذلاققا قويئپ قورعان تذرعئزئپتئ.

زاثگئ اتامئزدئث قانشا جاس جاساعانئ جايئندا ءبئر ناقتئ دةرةك مئناؤ: ذلكةن بالاسئ قذناپيا اؤرئپ جاتئپ ناشارلاي باستاعان شاعئندا، اپام ةكةؤئمئز (مةن قابيدولدا ذلئ اكئشتاي) سوندا ةدئك. قذناپيا اتامئز: «اكةم 62 دةن 63 كة قاراعان كةزئندة دذنيةدةن وزعان ةدئ. مةن دة اكةمنئث جاسئنان وزبايمئن»-دةپ اقئرعئ ءسوزئن ايتقانئن ءوز قذلاعئممةن ةستئگةنمئن.

قذداباي ذلئ كيئكباي زاثگئ اتامئزدئث ءمورئ جانة زاثگئلئك شةن بةلگئسئ، «كوك تاس» تؤرالئ ةستةلئك

مذنئ اپام ءاتئباي قئزئ نذكةي (اتامئزدئث بايبئشةسئ) بئلاي اثگئمة ةتؤشئ ةدئ. 1938 - جئلئ جازدا شئلدة ايئندا «ةسةرگذذ» دةپ (بذرئنعئ زاثگئ ذرپاقتارئ، باي ماناپتئث بالالارئ، مولدا قوجالاردئ) ذستاپ اكةتكةننةن كةيئن كوپ ذزاماي، ولاردئث ارتئنداعئ مال-مذلكئن كونفةسكةلةؤ ءجذرئلدئ.

مذثعئلدان ؤرتناسان، قازاقتان يتةلئ بوقاناي باستاعان ادامدار كةلئپ، دذنية مذلئكتئ شاشئپ، كةبةجة ساندئقتاردئ اقتاردئ. سوندا زاثگئ اتامئزدئث تاقياسئن العاندا، توبةسئندة زاثئلئك شةن بةلگئسئ «كوك تاس» (ذزئندئعئ ءبئر سذيةم، التئ قئرلئ) ذكئ، توتئقذستئث قاناتتارئ بولعان. بذدان كوك تاسئن عانا الئپ، باسقاسئن لاقتئرئپ تاستايدئ.

ال ءمور جذزئك اپامئزدئث قالتاسئندا (ادةيئ جاسئرئپ) بئلئنبةي قالعان. مئنةكي سول ءمور جذزئكتئ مةن جوعارعئ مةكتةپتئ ءبئتئرئپ كةلگةننةن كةيئن اپام ماعان بةرئپ: «مئناؤ اتاثنئث ءمورئ، وسئعان سةن ية بول»-دةگةن ةدئ.

مةن ساباققا كئرمةگةن 4-5 جاس شاماسئندا ةدئم. قابدولدا (1938 جئلئ جازدا ةسةرگذذ، زاثگئ ءئسئن جالعاستئرؤشئ دةپ ذستالعان) اتامئزدئث بايبئشةسئ اقاتان قئزئ قانيپا اپامئز (ساعايدئث اپاسئ دةپ اتايتئنمئن) ءبئزدئث ذيگة كةلئپ: «زاثگئ اتانئث بةلبةؤئن، كةنجةمنئث (مةنئث اكةم كيئكباي ذلئ قابيدولدانئ سولاي اتايتئن) بالاسئ عانا بؤئنا ما، مةنئث دة بالاما بةرئثدةر»-دةپ وتئرئپ الدئ.

اقئرئ بةلبةؤدئ كئسة، وقشانتايئمةن كةرةگةنئث باسئنان الئپ ةكئگة ءبولدئ. كئسةسئ بار بولئگئن ماعان، وقشانتايئ بار بولئگئن قابدولدا ذلئ سولتاننئث ذلئ ساعئنعانعا (ساعاي) بةرگةن ةدئ.

مئنة سول كئسة مةن مور وسئلاي مةنئث قولئما كةلئپ بذگئنگة دةيئن ساقتالؤدا.

جازعان: قابيدولدا ذلئ اكئشتاي

kerey.kz

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram