يران «سالقئنئ» قالاي بولادئ؟

None
None
 استانا. 4 - تامئز. قازاقپارات - ا ق ش كونگرةسئ الةمدئ تاث قالدئرعان تاعئ ءبئر زاث قابئلدادئ. ونئسئ يرانعا سانكسيانئ كذشةيتة تذسؤگة باعئتتالعان. مذنئ ءبئز «ولةتئن بالا مولاعا قاراي جذگئرةدئ» دةگةن قازاق ماقالئمةن تذزدئقتاپ تذرعانئمئزدئث سةبةبئن وقئرمان تذسئنةتئن شئعار.

ةندةشة «ولةتئن بالا مولاعا قالاي جذگئرةدئ؟». الةمدئك ةكونوميكانئ بئلاي قويعاندا، ءوزئ ءالئ وثالا الماي تذرعان، اتاپ ايتساق، بةرةشةگئ جئلدئق ئشكئ جالپئ ونئمنةن 20 پايئزعا اسئپ كةتكةن، ول - ول ما، ةكسپورت-يمپورت الماسؤدئث جةتئمسئز بولئگئ 12،8 پايئزدئ قذراپ تذرعان ا ق ش كونگرةسئ الةمدئ تاث قالدئرعان تاعئ ءبئر زاث قابئلدادئ. ونئسئ يرانعا سانكسيانئ كذشةيتة تذسؤگة باعئتتالعان. مذنئ ءبئز «ولةتئن بالا مولاعا قاراي جذگئرةدئ» دةگةن قازاق ماقالئمةن تذزدئقتاپ تذرعانئمئزدئث سةبةبئن وقئرمان تذسئنةتئن شئعار.

جاعدايئ مذلدة سئن كوتةرمةيتئن ةلدئث جوعارعئ بيلئگئ نةنئ ويلاعانئ تذسئنئكسئز. ولاي دةيتئن سةبةبئمئز، يرانعا سانكسيا ءارقاشان دا كومئرسؤتةكتةرئنئث باعاسئ وسؤئمةن قاتار جذرةتئنئ بارشاعا بةلگئلئ. سانكسيا جونئندة حابار تاراعان كذنئ كةشة بولعان ساؤدا بارئسئندا مذناي باررةلئ 110 دوللارلئق مةجةگة جةتتئ. ءبئر ساؤدا كذنئندة عانا شامامةن ةكئ دوللارعا جؤئق قئمباتتادئ. نة ذتتئ؟ اقيقاتئندا بذل ذتئس ةمةس، ذتئلئس بولئپ تذر عوي.

ءدال وسئ كةزدة ا ق ش فةدةرالدئق قارجئ جذيةسئ دوللاردئ ذستةپ قورةكتةندئرؤ مولشةرئنئث سول باياعئ 0،25 پايئز كولةمئندة قالاتئنئن مالئمدةدئ. ال پةنتاگون بيؤدجةتتئث قئسقاراتئنئنا بايلانئستئ مئثداعان ادامنئث جذمئستان كةتةتئنئن ايتتئ. ونسئز دا تذتئنؤشئلارئنئث ساتئپ الؤ قابئلةتئ تومةندةگةن ةلدة ةندئ ةكونوميكالئق ءوسئم بولماسئ ايقئن.

ا ق ش ارينة دوللاردئ كوپتةپ باسئپ شئعارئپ، ءوز جاعدايئن از دا بولسا جةثئلدةتةتئنئنة سةنةدئ. ونئث ذستئنة بذل ةلدة جانارمايدئ باسقا شيكئزاتتان الؤ تةحنولوگياسئ تولئق قؤاتئندا جذمئس ئستةپ تذر. ال جاعداي باسقا جاقتا، اتاپ ايتار بولساق، ةؤروپادا مذلدة بولةك. ولار ةسةپسئز ةأرو باسئپ شئعارا المايدئ. ول - ول ما، كومئرسؤتةكتةرئنئث باعاسئ قئمباتتاسا وداقتئث حالئ مذشكئلدةنة تذسةدئ. سةبةبئ، وداق بويئنشا پايدالانئلاتئن ةنةرگيانئث 70 پايئزدان استامئ مذنايدان الئنادئ. رةسةسسيا مةن قئسقارتؤلار توقتاماي تذرعان، سوعان بايلانئستئ ازاماتتئق نارازئلئقتار كةث قانات جايعان ايماق ءذشئن مذنايدئث قئمباتتاؤئ اؤئر سوققئ بولارئ ءسوزسئز.

ةگةر يران جاعئنا كةلةتئن بولساق بذل ةلگة ا ق ش جانة ةؤرو وداق تاراپئنان بذعان دةيئن دة تالاي شةكتةؤلةر قويئلعان. دةسةك تة يراندئقتار «قايئر سذراپ» كةتكةن جوق. دةمةك، ولار بذل تذيئقتان دا شئعادئ. ويتكةنئ الةمنئث سوثعئ جئلدارئ قارقئندئ دامئپ كةلة جاتقان قئتاي، ءذندئستان سةكئلدئ ةلدةرئنة مذناي كةرةك. بذعان دةيئن دة ولار يراننان ةكئجاقتئ كةلئسئم بويئنشا ارزان باعاعا مذناي ساتئپ الئپ كةلگةن. دةمةك، بذل ءذردئس بذدان بئلاي قارقئندئ جالعاسؤئ مذمكئن. ال ونئث سالدارئ بئلايشا ورنةكتةلةدئ:

الةمدئك قور بيرجالارئندا ساتئلاتئن مذناي باعاسئ وسة بةرةدئ. ويتكةنئ وندا تذسةتئن مذناي كولةمئ ازايادئ عوي. ال وثتذستئك شئعئس ازيانئث قارقئندئ دامؤشئ الئپ مةملةكةتتةرئ يراننان ارزانعا مذناي ساتئپ الئپ، دامؤئن ودان ءارئ جالعاستئرا بةرةدئ. سوندا ذتئلاتئن نةگئزئنةن ةؤرو وداق بولئپ شئعادئ. مذنداي قذقايدان ا ق ش-تئث ءوزئ دة از زارداپ شةكپةيدئ.

ءيا، باتئستان يرانعا «سالقئن» جئبةرئلدئ. ءبئراق، ول تاياؤ شئعئسقا جةتة سالئسئمةن ازيا ءذشئن سالقئن سامالعا اينالئپ شئقپاق. قئسقاسئ، يراندئ سانكسيامةن «باس يدئرةمئز» دةگةن باتئس ذستانئمئ وزدةرئنة سوققئ بولئپ تية باستادئ.

جوعارئداعئداي، يرانعا قاتئستئ حالئقارالئق جاعدايدئث شيةلةنئسة ءتذسؤئ قازاقستان ةكونوميكاسئنا قالاي اسةر ةتپةك؟ مةنئثشة مذنئث جاؤابئ انئق. يراننئث جاثا پرةزيدةنتئن ذلئقتاؤ راسئمئنة ةلباسئمئز قذرمةتتئ قوناق رةتئندة شاقئرئلدئ. جالپئ قازاقستاننئث جانة ونئث وداقتاستارئ قئتاي مةن رةسةي فةدةراسياسئنئث يرانعا قاتئستئ ساياساتئ انئق. مةملةكةتتةر يراننئث ؤراننان اتوم بومباسئن جاساؤئن قالامايدئ. سولاي بولا تذرسا دا، بةيبئت ماقساتتاعئ ؤران وندئرئسئنة اتوم بومباسئ بار ةلدةردئث شةكتةؤ قويؤئن جانة ايئپتايدئ.

ا ق ش جانة ةؤرووداقتئث يرانعا سانكسياسئ قئتاي-يران، رةسةي-يران، قازاقستان-يران اراسئنداعئ ةكونوميكالئق جانة ساياسي بايلانئسقا ةشقانداي وزگةرئس ةنگئزبةسئ بةلگئلئ. ولاي بولسا، ا ق ش بيلئگئ تاعئ دا شيةلةنئستئرة تذسكةن ماسةلة باتئستئث ءوزئ ءذشئن عانا كةرئ اسةرلئ بولماق. ال قازاقستانعا نةگئزگئ ةكسپورتتئق تاؤارئمئز كومئرسؤتةكتةرئنئث قئمباتتاؤئ تةك پايدالئ.

قورئتا ايتقاندا، ا ق ش جانة ةؤرو وداق جوعارعئ ساياسي بيلئگئندةگئ مئرزالاردئث ءاربئر قادامئ بار بولعانئ وزدةرئنة وزدةرئ جاساعان قاستاندئق سةكئلدئ بولئپ تذر. سولتذستئك افريكا جانة اراب الةمئندةگئ باتئستئث ارالاسؤئمةن بولئپ جاتقان جاعداي دةلئنةتئن قانتوگئستةر دة باتئستئث وزئنة كةرئ اسةرلئ بولؤئن كذشةيتؤدة. ةندئ قانداي شارا قولعا الئنادئ؟ ول جاعئن ؤاقئت كورسةتةر. ةث باستئسئ تةكة-تئرةس ونئ تؤعئزؤشئلاردئث وزدةرئ ءذشئن پايداسئز ةكةنئن تذسئنةتئن كةز جةتتئ. ءبئراق ولار قاشان تذسئنةدئ، بةلگئسئزئ وسئ تذس.

 

ال بذگئن حاسان رؤحاني رةسمي تذردة يران پرةزيدةنتئ لاؤازئمئندا ماحمذد احمادينةجادتئ اؤئستئردئ. يراننئث جوعارعئ كوشباسشئسئ اياتوللا ءالي حامةنةي تةگةراندا وتكةن ارنايئ سالتاناتتا رؤحانيدئث سايلانؤئن ماقذلدادئ، دةپ حابارلادئ بي-بي-سي. بذل سالتانات يراندا بيلئكتئث اؤئسقانئن بئلدئرةدئ. رؤحانيدئ ذلئقتاؤ سالتاناتئ جةكسةنبئ كذنئ يران پارلامةنتئندة وتةدئ.

ماؤسئمدا وتكةن پرةزيدةنتتئك سايلاؤدا جةثئسكة جةتكةن 64 جاستاعئ ءدئن قئزمةتكةرئ رةفورما جاساؤعا جانة يراننئث حالئقارالئق وقشاؤلانؤئن توقتاتؤعا ؤادة بةرئپ وتئر.

رؤحاني پارلامةنتتة ءارتذرلئ قئزمةتتةر اتقاردئ، سونداي-اق يراننئث يادرولئق پروبلةمالار جونئندةگئ كةلئسسوزدةرئنة قاتئستئ، ءبئراق احمادينةجاد ونئ بذل رولئنةن ايئردئ. ول 1979 - جئلعئ يرانداعئ رةأوليؤسياعا دةيئن يسلام بةلسةندئسئ بولدئ.

«مةن وزگةرئستةردئ جانة جاقسئ ءومئردئ قالايتئن، سئبايلاس جةمقورلئقتئ، كةدةيشئلئك پةن كةمسئتؤدئ جويعئسئ كةلةتئندةردئث، ءوزئن قذرمةتتةيتئن جان ءوزئنئث ار-نامئسئن جوعارئ قويئپ، بولشاققا ذمئتتةنةتئندةردئث قولداؤئمةن جاؤاپكةرشئلئكتئ ءوز موينئما الامئن»، دةدئ رؤحاني سةنبئدةگئ سالتاناتتا.

رؤحانيدئ رةفورما جاقتاستارئ قولدايدئ، ولار جاثا پرةزيدةنتتةن ناقتئ وزگةرئستةردئ، سونئث ئشئندة ساياسي سوتتالعانداردئث بوساتئلؤئن جانة ةل ةكونوميكاسئنا سالماق ءتذسئرئپ وتئرعان حالئقارالئق سانكسيالاردئ جويؤدئ كذتةدئ.

الايدا رؤحاني پرةزيدةنت ورئنتاعئنا وتئرعانئمةن، وزةكتئ شةشئمدةر قابئلداؤدا ول باستئ رول اتقارمايدئ. يسلام رةسپؤبليكاسئندا سوثعئ سوزدئ پرةزيدةنت ةمةس، جوعارعئ كوشباسشئ ايتادئ، دةپ تذسئندئرةدئ بي-بي-سي ءتئلشئسئ.

جذمادا يةرؤساليم كذنئندةگئ ميتينگئدة سويلةگةن سوزئندة رؤحاني يزرايلدئث پالةستينالئق اؤماقتئ جاؤلاؤئن «يسلام الةمئنئث دةنةسئندةگئ ةسكئ جارا» دةپ اتادئ جانة يراندئق كوشباسشئلاردئث پالةستينالئقتاردئ قولداعان جانة يزرايلدئ ايئپتاعان سوزدةرئن قايتالادئ.

يران 1979 - جئلعئ يسلام رةأوليؤسياسئ كةزئنةن بةرئ يزرايلدئث ءومئر ءسذرؤ قذقئعئن جوققا شئعارئپ كةلةدئ.

 

كوپتةگةن يراندئقتار ةكئ مةرزئم بويئ پرةزيدةنت ورئن تاعئندا بولعان احمادينةجاد ةلدئ ةكونوميكالئق كذيزةلئسكة ذشئراتتئ جانة سئرتقئ الةممةن قاراما-قايشئلئقتئ كذشةيتتئ دةپ سانايدئ.

جذمابةك جاندئلدين

«ايقئن»

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram