اتالارئمئز قازانئ قالاي ةستئرتكةن؟ قازئر شة؟

  استانا. 27 - تامئز. قازاقپارات - قازاق تابيعاتئنان جذمساق حالئق. ءبئر-ءبئرئنئث كوثئلئن اؤلاؤدا، سذرئنگةندئ سذيةپ، جئعئلعاندئ دةمةؤدة قازاقتئث باؤئرمالدئلئعئ عاجاپ-اق. بذرئندارئ قازاق اراسئندا قايئرشئ بولماعاندئعئ دا سوندئقتان. تذرمة بولماعاندئعئ ءوز الدئنا بولةك تاقئرئپ. ءبئز بذل ماقالامئزدا اتالارئمئزدئث قايتئس بولعان ادامنئث تؤئستارئنا قازانئ ةستئرتؤئ جايئن از كةم ءسوز قئلماقپئز.
None
None

قازاق قايتئس بولعان كئسئنئث قازاسئن ونئث ءذي-ئشئنة، تؤئس-تؤعاندارئنا تئكة ايتپايدئ، ةستئرتؤ جولئمةن جةتكئزةدئ. بئرةؤدئث تؤئسئ قايتئس بولعاندا، ءبئر شاثئراقتئث ادامئ الئستا ءجذرئپ ومئردةن وزعاندا ماثايئنداعئ ذلكةندةرگة حابار بةرةدئ. اؤئل ذلكةندةرئ باس قوسئپ، ادامئ قايتئس بولعان ذيگة بارادئ، ورنئعئپ وتئرادئ. سوسئن بارئپ ءار نةدةن سةزئكتةنئپ وتئرعان الگئ ذيدةگئ كئسئلةرگة ارالارئنان سئيلئ، شةشةن بئرةؤئ ءسوز باستايدئ. «ءيا، قاراقتارئم، وتپةيتئن ءومئر، سئنبايتئن تةمئر جوق»، «تؤماق بار دا، ولمةك بار»، «ادامنئث ءوزئ مئث جاسامايدئ، ذرپاعئ مئث جاسايدئ»، «اجالعا اراشاشئ جوق»، «اللانئث جازؤئنان ءبئز تذگئلئ پاتشا دا اسا المايدئ»، «ءولئم حاق بولماسا بابالارئمئز قايدا كةتتئ» دةگةن سةكئلدئ سوزدةردئ تئركةمةلةي ايتئپ كةلئپ «سةندةردئث عانا ةمةس، ءبارئمئزدئث قابئرعامئزعا باتئپ وتئر. سةندةردئث عانا ةمةس ءبارئمئزدئث قايعئمئز. پالةنبةيدان ايئرئلدئق، دذعا قئلئثئزدار!» دةيدئ ةكةن. قازانئ وسئلاي ةستئرتئپ بولعان سوث «ةندئ سابئر قئلئثئزدار، بةرئك بولئثدار، جئلاماثدار، اللا راحئمئنا السئن دةپ دذعا تئلةيمئز» دةپ جذباتاتئن بولعان. مذنئ قازاق «ةستئرتؤ» دةيدئ. وسئلاي سالت بولئپ كةتكةن. ودان ارئ قازانئ ةستئگةن ةر ادامنئث ءبارئ ول ادامدئ تانئسا دا، تانئماسا دا جانازاعا بارعان. جينالئپ قابئر قازئپ (بذگئنگئدةي اقشا الئپ ارنايئ قازاتئندار بولماعان) توپئراعئن تومپايتئپ بارئپ تاراسقان.

ءار ءوثئردئث قازا ةستئرتؤئندة بةلگئلئ ايئرماشئلئقتار بار دةگةنمةن نةگئزئ وسئلاي. كةيدة ةستئرتؤشئ ادام تذسپالداپ قارا سوزبةن دة، ولةث تذرئندةگئ تئركةمةلئ سوزدةرمةن دة ةستئرتةدئ. مئسالئ، جاندوس قالدئبةك ذلئ شوقان قازاسئن شئثعئسقا ةستئرتكةندة بئلاي دةگةن ةكةن:

- ذلئ قايتپاعان رؤدا جوق،

قئزئ قايتپاعان قئرئمدا جورق،

قاتئنئ قايتپاعان حالئقتا جوق،

اعاسئ قايتپاعان ايماقتا جوق،

ءئنئسئ قايتپاعان ةلدة جوق،

اكةسئ قايتاپاعان الةمدة جوق،

شةشةسئ قايتپاعان پةندة جوق،

اققؤ ذشئپ كولگة كةتتئ،

دؤاداق ذشئپ شولگة كةتتئ،

قذداي بئزگة ءبئر گاؤهار تاس بةرئپ ةدئ،

ونئ يةسئ ءوزئ اكةتتئ،

شوقان دةگةن ذلئثئز،

ءبارئمئز باراتئن جةرگة كةتتئ. - دةپ ةستئرتكةن ةكةن.

ال قازاقتئث اتاقتئ بوگةنباي باتئرئنئث قازاسئن ذمبةتاي جئراؤ

ابئلايحانعا ةستئرتؤئ دة وسئ نةگئزدةس. الدئمةن بوگةنبايدئث سوعئستا سالعان سويقاندارئن، ةلدئ قورعاؤداعئ ةرلئكتةرئن، ابئلايدئث ايدئنئن اسئرئپ اينالاسئندا جذرگةندةگئ ايبئنئن، ءبارئن ءبارئن ايتا كةلئپ:

- ةي، ابئلاي، ابئلاي،

ءسوزئمدئ تئثدا تاعئ دا-اي!

وزئثنةن ءبئراز جاسئ ذلكةن،

دومپةش تاؤداي باسئ ذلكةن،

جاسئثدا بولعان سئرلاسئث،

ذلكةن دة بولسا قذرداسئث،

سةكسةننةن اسا بةرگةندة،

قايرئلماس قازا كةلگةندة،

باتئرئث ءولدئ - بوگةنباي!

يمانئن ايتئپ ولةردة،

يةككة جانئ كةلگةندة،

سالةم ايتتئ ءذش قايتا،

كةتتئم دةپ ءسئزدئ كورة الماي.

باتئردئ قولدان وتكئزدئم،

سالةمئن مئنة جةتكئزدئم.

جئلاماي تئثدا، ابئلاي!

جاراعا جاقسئ قاسقارار،

ويبايلاپ جامان باس سالار.

كورئسپةي ايتتئ دةمةثئز،

وسئ ةدئ ءبئزدئث كةلگةن جاي.

كوزئثنئث جاسئن تئيا كور،

جاقسئلئق دذعا قئلا كور.

تاعئ دا تالاي باق بةرسئن،

بالاثا التئن تاق بةرسئن،

بوگةنبايداي جاس بةرسئن،

ولشةؤسئز مال مةن باس بةرسئن!

بوگةنباي سئندئ باتئردئث

بةرةكة بةرسئن ارتئنا-اي،

سابئر بةرسئن حالقئنا-اي.

جاساعان ية جار بولئپ،

بةيئشتة نذرئ شالقئعاي! -دةپ توقتاعان ةكةن.

اتالارئمئزدئث «بذرئنعئ وتكةن زاماندا، دئن مذسئلمان اماندا» دةپ سويلةؤئ اللانئث قاعيداسئنا ساي، وسئنداي ادامي بولمئسئمئز بذزئلماعان قالپئمئزدئ ايتادئ ةكةن عوي. وسئنئث ءبارئ ةلدئكتئث، يماندئلئقتئث، كئسئلئكتئث، مذسئلماندئقتئث ارقاسئ ةمةي نة؟ تةك بوگةنبايدئ عانا ةمةس، باسقا دا قاراپايئم ادامداردئ ولةثدةتپةسة دة جوعارئدا ايتقانئمئزداي جئلئ سوزبةن ةستئرتئپ، كوثئلئنة مةدةؤ بولعان.

وسئ كذنگئ قايتئس بولعان جاقئنئن ءمايتحانادان الا الماي، دةنةسئن الباتئ تئلگئلةتپةس ءذشئن ئشتةگئ ادام سويعئشتارعا اقشا بةرئپ، جةرلةؤگة جةر سذراپ، كةزةكتة تذرئپ قذجات تذرعئزئپ، قايتقان جاقئنئن پالةن كذننةن بةرئ جينالئپ قالعان ولئكتةردئث اراسئنان (ونئث ئشئندة كاپئر مذسئلمان دةگةن ذعئم جوق ارالاس جاتادئ) اتتاپ ءجذرئپ تاؤئپ الئپ، ةسئ شئعئپ ةثسةسئ ةزئلئپ تذرعان قازاقتئ كورگةندة، «شئركئن-اي، باياعئ بابالاردئث تذسئندا بولساث، باسئثدئ سذيةپ، كةكئلثنةن سئيپايتئن ةدئ-اؤ، قاعيدالئ ءسوز ايتئپ، قايعئثدئ ءبولئسئپ، ةسئثدئ جيعئزئپ، ةل بولئپ جينالئپ ةثسةثدئ كوتةرتةر ةدئ-اؤ!..» -دةپ كوكئرةك كةرة كذرسئنةسئث. بذگئنگئ قازانئث ءبارئ وسئلاي دةپ ايتئپ وتئرعانئم جوق ارينة. اللاعا شذكئر تذزةلئپ كةلةمئز. الايدا جوعارئداعئ سةكئلدئ ءمايتحاناداعئ سوراقئلئقتار وتة، وتة، وتة كوپ. جانئث تذرشئگةدئ.

اتئث وشكئر، وتارلئق! اتئث وشكئر، قذدايسئزدئق ءئلئمئ! «ءدئنئ قالماعاننئث دئمئ قالمايدئ» دةپ جامانشئلئقتئ كورة-كورة جانئنا باتقاننان كةيئن ايتقان ةكةن عوي اتالارئم. سولاردان قالعان يماني سارقئنشاق سانامئزدا قايتا ساؤلةلةنئپ، اقيقاتئنداعئ ادامي بولمئسئمئزعا قايتا ورالئپ كةلة جاتئرمئز-اؤ دةگةندئ داتكة قؤات قئلئپ وتئرعانئمئز بولماسا، ولار قايدا؟ ءبئز قايدا؟..

ذلاربةك نذرعالئم ذلئ 

سوڭعى جاڭالىقتار