اقئننئث ازؤئ - جاركةن بودةش ذلئنئث ق ر مةملةكةتتئك سئيلئعئنا ذسئنئلعان جئر جيناعئ تؤرالئ

استانا. 9- تامئز. قازاقپارات- اقئن جاركةن بودةش ذلئنئث ق ر مةملةكةتتئك سئيلئعئنا  ذسئنئلعان «جذلدئزتاس» اتتئ جئر جيناعئنئث رةداكتورئ بولعاندئقتان، بذل تؤئندئنئث قئرئ مةن سئرئنا ءبئرشاما قانئقپئن دةسةم دة بولادئ.
None
None

 كئتاپ «اتامذرا» باسپاسئنان جارئق كوردئ. جيناققا ةنگةن ولةث-جئردئث ءاربئر ءذتئر، نذكتةسئنة دةيئن قاداعالاپ، ءبئر ةمةس، بئرنةشة رةت بار زةيئنئمدئ سالئپ، قذمارلانا وقئپ شئقتئم.

      قولجازباسئن تاپسئرعان اقئن: «جذلدئزتاستئث» ةندئگئ تاعدئرئ، باؤئرئم، سةنئث قولئثدا»، - دةدئ. اقئننئث بذل تئلةگئ ماعان ذلكةن جاؤاپكةرشئلئك جذكتةگةندةي بولدئ. ئسكة كئرئستئم. قولجازبانئ پاراقتاي باستادئم. العاشقئ بةتئندةگئ «ازؤ ءتئس» دةگةن ولةث كوزئمة وتتاي باسئلدئ. بذل ولةثدئ بذرئن «قازاق ادةبيةتئ» گازةتئنةن وقئعان بولاتئنمئن. ولةث «ءبئر ولةث - ءبئر الةم» ءمذشايراسئندا جذلدةلئ ورئن العانئ دا ةسئمة ءتذستئ.

          ازؤئن قاعئپ السا -

          اؤئزئنا قان تولار.

          ايدئن اينئپ، قاعئ قالسا -

          اققؤ-قازئ جار سوعار.

     بذل بةتاشارئنا بةرئلگةن ةپيگراف. سيرةك كةزدةسةتئن ادةبي ءتاسئل. ويتكةنئ، اقئننئث ءوز ولةثئنةن الئنعان. العاشئندا توسئرقاپ قالعانئممةن «ازؤ ءتئس» جئرئنا باعدارلاپ تذرعان وسئ ءبئر شؤماقتئث ءوزئ شئعارمانئث نةگئزگئ وزةگئ ئسپةتتةس، ءار جولئ داؤئستئ دئبئستان باستالاتئن اسسونانس تذرئندةگئ كذشةيتئلگةن شئمئر ويدئث قؤات-قارئمئنداي ةكةن. تاؤةكةل دةپ «ازؤ ءتئستئ» وقي باستادئم.

پةيئلئ كةث ةل ةدئم، ةشكئمگة جوق جازئعئم،

      ةركئن وسكةن ءبورئ ةدئم، جول-جونةكةي ازئعئم.

      اقسيئپ ءبئر كذلگةندة اي مةن كذنگة شاعئلئپ -

     الداسپانداي جارقئلدار التئ قارئس ازؤئم.

     الداسپانداي جارقئلدار ازؤ ءتئسئم - ايبارئم،

     ايبارئمنئث بارئندا ةسكة تذسةر قايداعئم:

      بارةكةلدئ! كةنةتتةن بذيئعئپ قالعان ويئم جازئلئپ، سةرگئپ سالا بةردئم. ءسوز جوق، رؤحتئ جئر. «الاث دا الاث، الاث جذرت» دةپ تولعانعان قازتؤعان، «تولعامالئ الا بالتا قولعا الئپ، توپ باستادئم، وكئنبةن» دةگةن دوسپامبةت، «كذلدئر كذلدئر كئسئنةتئپ، كذرةثدئ مئنگةن» اقتامبةردئ، شالكيئز، بذقار سياقتئ ذلئ جئراؤلار جئرئمةن ذندةسةتئن زاثدئ جالعاسئنداي بولعان اقئندئ مارقذم ةسةنباي دذيسةنباي ذلئ اعامئز بةكةر جاركةن جئراؤ دةپ اتاماعان ةكةن-اؤ دةپ ءبئر توقتادئم.

    «ازؤ ءتئس» - تذتاس ءبئر ذلتتئث، تذتاس ءبئر حالئقتئث كذردةلئ دة قيئن تاريحئن تولعاعان تؤمئسئ بولةك تؤئندئ بولئپ شئقتئ.

    بئرئنشئدةن، «ازؤ ءتئس» - قازاق دةگةن قاهارمان حالئقتئث قايئسپاس قاجئرئ، بةت قاراتپاس اشؤ-ئزاسئ، كةگئنئث، ةرلئك پةن ةلدئگئنئث كةپئلئ.

    ةكئنشئدةن، ذرپاقتان ذرپاققا جالعاسئپ كةلة جاتقان ذلتتئق رؤحتئث اسقاق دابئلئ.

    ذشئنشئدةن، «ازؤ ءتئس» - ءتئلئ مةن ءدئلئنئث، عاجايئپ ونةرئنئث الدئرماس قورعانئ، قامقورشئ قورمالئ.

    تورتئنشئدةن، «ازؤ ءتئس» - قازاقتئث ذلان-بايتاق دالاسئن، اسقار تاؤ، ايدئن كولئن، وزةن-دارياسئن بئلايعئ جاؤدان قورعاپ قالعان ايبئنئ كذشتئ ةرلئك جئگةرئ، نامئس قايراعئ.

     بةسئنشئدةن، بولاشاققا اداستئرماي اپاراتئن تةمئرقازئعئ.

«ازؤئ باردئث ازئعئ جولدا»، «ازؤئ جوقتئث ازئعئ جوق». وسئنئ بئلگةن اككئ جاؤ - باسقئنشئ يمپةريالار قازاقتئ وتارعا اينالدئرؤ ءذشئن ةث الدئمةن ازؤئن قاعئپ الؤعا ارةكةت ةتكةن. ءدال وسئ تذستا اقئننئث وزئنة جذگئنةلئك.

        كةنةكةثنئث ازؤئن -

       احاثداردئث ازؤئن -

       جاقاثداردئث ازؤئن -

        ءاليحاننئث ازؤئن -

       ماعجاننئث ازؤئن -

       جاؤئزدئق قاعئپ العان كذن،

        زورلئعئن كوردئم زاماننئث.

       قورلئعئن كوردئم جالعاننئث.

       قاسئرةت تاؤئن ارقالاپ،

       كذنئم باتتئ قانتالاپ،

      ايئم باتتئ شالقالاپ،

       قاراؤئتئپ شارتاراپ.

      قولدئراپ قئزئل يةگئ، ساؤدئراپ اسئل سذيةگئ

      ازؤسئز قالدئ اق وردام،

      ازؤسئز قالدئ التئ الاش.

       ازؤسئز قالدئ ءدئلئم دة،

       ازؤسئز قالدئ ءتئلئم دة.

 نةتكةن قاسئرةت! نةتكةن تاعدئر بذل! وسئ ءبئر وتارشئلدئق وكتةمدئكتةن ءبئزدئ تةك تاؤةلسئزدئك قانا قذتقاردئ. اقئن ايتقانداي:

 قابئل عئپ اللا تئلةكتئ،

       الاشئم قايتا ءدذر ةتتئ،

      بوستاندئقتئث ساؤلةسئ قازئعئمدئ بةكئتتئ.

      ازؤئمدئ تذلةتتئ.

      دوس كوثئلئ مارقايئپ،

       سئندئ وكتةمشئل جاؤ ساعئ.

      تامساندئردئ الةمدئ

       تاؤةلسئز تذثعئش تاث ءسارئ.

       قازئعئ مئقتئ بولعان سوث،

        ازؤئ مئقتئ بولعان سوث،

      قازاقتئث قايسار بالاسئ تاس شايناپ،

      مذز قاؤسادئ.

      كوپ جاساعان جئراؤداي

      الاتاؤدئث باسئ اپپاق،

       اسپان اشئق، جول نذرلئ.

      استاناسئن جاساقتاپ،

      ةسئل بويلاپ قوندئردئ.

    دةمةك، تاؤةلسئزدئك مذقالعان ازؤدئ قايراپ جةتئلدئردئ. ورنئندا بار وثالدئ، وشكةنئمئز جاندئ. ازؤلئ قازاقتئ بذدان بئلاي ةشكئم دة بيلةپ-توستةپ، قورلاي المايدئ. ازؤلئ قازاقتئث ةرتةثئ جارقئن. اقئن ازؤسئزدئقتئث ازابئن عذمئر بويئ ذمئتپاستاي ةتئپ، تايعا تاثبا باسقانداي انئق تا قانئق، باتئل دا باتئر جئر جولدارئمةن ورنةكتةيدئ.    مئسالئ:

      تةلةگةي تةثئز سارقئلسا،

      جوتاسئ تاؤداي كيت عارئپ،

      ازؤئ جوق پةندةنئث اؤزئنا كةتةر ءيت سارئپ.

      قولدئراعان يةكتئ قذجئناعان قذرت جةيدئ.

      ازؤسئز قالعان ارئستاننئث

       اتئنان قويان ذرئكپةيدئ.

      ازؤسئز قالعان حانداردئث،

      قارؤسئز قالعان پاثداردئث -

       ةتةگئمةن داليعان قذلدار قولئن سذرتپةيدئ.

     وسئ ولةث جولدارئن وقئپ وتئرعاندا اللا تاعالا مذنداي باقئتسئزدئقتئ، مذنداي بةيشارالئقتئ ادام بالاسئنئث باسئنا بةرمةسئن دةپ يمانئثدئ ذيئرةرئث حاق.

 اقئن تاؤةلسئز قازاق ازاماتتارئن قئراعئلئققا، ساقتئققا شاقئرادئ. قوعامدا بولئپ جاتقان كةلةثسئزدئكتةردئ شئمبايئنا باتئرئپ ايتادئ. «ازؤ ءتئس» جئرئنئث تاعئ ءبئر اتتاپ وتؤگة بولمايتئن تذسئ بار. ول - اشكوزدئك پةن جةمقورلئق جايئندا. يمانسئز الاياقتاردا ازؤ ءتئس قايدان بولسئن، تةك تويمايتئن قذلقئن، قورقاؤلئق عانا بار. اقئنشا ايتساق:

        ازؤسئزدار قاشاندا زاماننئث وبئر قوناعئ،

       الدئنا دايئن اس قويساث شاينامايدئ، وبادئ.

        ونداي ئندةتتةن يماندئلئق قانا قذتقارماق.

«ازؤ ءتئستئث» قادئر-قاسيةتئن ةكئ اياقتئ ادامدار عانا ةمةس، ءتورت اياقتئ حايؤاندار دا جاقسئ بئلةدئ. اث پاتشاسئ ارئستان مةن جولبارئستئ بئلاي قويعاندا، ازؤئ التئ قارئس كوكجال ءبورئ ارانئ اشئلئپ، ابدةن اشئققان كةزدة قوتانداعئ قويعا شابؤئلداؤعا جورتئپ كةلة جاتقاندا، اؤئلدئث ساق توبةتتةرئ ونئث ءيئسئن الئستان سةزةدئ ةكةن. ايتاقتاعان كذزةتشئنئث ايعايئنان «شابئت» العان الگئ توبةتتةر بذعئپ جاتقان قاسقئردئث ذستئنةن تذسكةندة ءبورئ تةك قانا ازؤئن اقسيتئپ كورسةتئپ، ايبات شةكسة بولعانئ تةبئتئپ، ارسئلداپ، كذرسئلدةپ، كذبئنئپ تذرعان ءداؤ-ءداؤ توبةتتةر ءجذنئ جئعئلئپ، ءار جاققا جان ساؤعالاپ زئتئپ وتئرادئ ةكةن. مئنة، اقئننئث «ازؤئ باردئث - ازئعئ بار» دةيتئنئ وسئعان سايادئ.

     ءبئز ازؤلئلاردئث اؤزئنان امان شئققان حالئقپئز. ةگةر ءبئز كةشةگئ كةنةسارئنئث باسئن تاپساق، ازؤلئ ايبارئمئزدئ قاستةرلةپ كية تذتار ةدئك-اؤ. ئزدةدئك، تابا المادئق.           

    ءبئراق اقئن ايتقانداي:

          ابئلاي حاننئث ازؤئن،

          ءتاثئرتاؤداعئ رايئمبةكتئث ازؤئن،

          قؤباس اتتئ قابانبايدئث ازؤئن

          شاپئراشتئ ناؤرئزبايدئث ازؤئن،

          قانجئعالئ بوگةنبايدئث ازؤئن،

           كوكشةدةگئ ةر باياننئث ازؤئن، -

    مذراجايدان تاپپايمئن، تةك سانامدا ساقتايمئن.

  اقئن ذلتئمئزدئث قذندئ مذرالارئن، اسئل جادئگةرلةرئ مةن ذلئ بابالار ةسئمئن وشئرمةي ماثگئ ساقتاؤعا ذندةيدئ.

       حالقئمئز «ازؤ ءتئسئ - التئ قارئس»، «ازؤئن ايعا بئلةگةن»، «ازؤلئنئث اؤزئنا تذسپة» دةگةن جئرعا بةرگئسئز شةشةندئك، شةجئرةلئ سوزدةر كذنئ بذگئنگة دةيئن ءوز ءمانئن جويعان جوق. مذنئ دا اقئن نازاردان تئس قالدئرماعان. كةرةك دةسةثئز، وسئنداي رؤحئ ذستةم تامسئلدةر اقئننئث شابئتئنا شابئت قوسقانئ كامئل.

     اقئن جاركةن بودةش ذلئنئث شئعارماشئلئعئ تؤرالئ سوثعئ جئلدارئ تولايئم سئن ماقالالار جازئلئپ، ءتئپتئ عئلئمي اينالئسقا دا ةنگئزئلة باستادئ. سونئث ءبئرئ، ءبئرئ عانا ةمةس بئرةگةيئ كورنةكتئ اقئن تةمئرحان مةدةتبةكتئث «اقئن مةن اتاجذرت» اتتئ ماقالاسئ. جاركةن اعانئث زامانداسئ تةمئرحان مةدةتبةك ونئث تؤعان جةرگة دةگةن ولةثئن تالداي كةلئپ، بئلاي دةيدئ.

 «مةن وسئ ولةثنةن ماحامبةتتئث «اؤ، قئزعئش قذس، قئزعئش قذس، ةل قورئعان مةن ةدئم، مةن دة ايرئلدئم ةلئمنةن. كول قورئعان سةن ةدئث، سةن دة ايرئلدئث كولئثنةن. اسپاندا ذشقان قئزعئش قذس، سةنئ كولدةن ايئرعان لاشئن قذستئث تةپكئنئ، مةنئ ةلدةن ايئرعان حان جاثئگئردئث ةكپئنئ» دةپ قايتارا سوعئپ، قايئرئلا سويلةيتئن عاسئرلار استئنان ةستئلگةن «لاشئن قذستئث» قاناتئنئث سؤئلئن؛ ماعجاننئث «ساعئمئ سايران قذرادئ، بورانئ ذلئپ تذرادئ، قئس - اق كةبئن، جاز - سارئ، ورمانئ جوق، شؤئ جوق، سؤئ جوق، ماثگئ ولئك ساحاراسئ. سارئ ارقا دةگةن جةرئم بار. نةگة ةكةنئن بئلمةيمئن - سول ارقامدئ سذيةمئن» دةپ جةرئ ءذشئن ةت جذرةگئ ةلجئرةپ، سذيةگئ ذگئتئلئپ تذرعان «سذيةمئن» ولةثئنئث وتتاي ئستئق لةبئ مةن دةمئن، تولةگةن ايبةرگةنوأتئث «ارؤانا جاؤدئث قولئنا تذسسة بوتاسئن شايناپ ءولتئرئپ، قارالئ موينئنئ قايتادان ارتقا بذرماستاي حالگة كةلتئرئپ، جةرئنة تارتئپ وتئرادئ ةكةن مونشاقتاپ جاسئ بوزداؤمةن، ومئراؤئن شةرگة تولتئرئپ» دةگةن ءارئ قايسار ءارئ قاسئرةتتئ جولدارئنداعئ ةرةك ةكپئندئ اعئستئ سةزئنگةندةي بولاسئث».

     قالامگةردئث اقئنعا بةرگةن باعاسئنا قوسارئمئز دا، الارئمئز دا جوق. «تةثئز دامئ تامشئدان» دةگةندةي كةث تئنئستئ، قازاق پوةزياسئندا وزئندئك قولتاثباسئمةن جارقئراپ جذرگةن اقئننئث قوعام، ادام جايلئ فيلوسوفيالئق ولةثدةرئنئث ئشئنةن ءبئر عانا «ازؤ ءتئس» اتتئ ولةثئنةن العان اسةرئمئزدئ تئلگة تيةك ةتتئك. «ازؤ ءتئس» جئرئن اقئن اق تئلةكپةن اياقتايدئ.

            تاس توبةمدة وينايدئ جارقئلداعان

            جاسئن كةپ،

            ساؤئسقانداي ساقسئنام،

            قاپاسقا قيار باسئم جوق.

            جاراتقاننان تئلةيمئن:

            ذلتئم ءذشئن تئلةيمئن،

             جذرتئم ءذشئن تئلةيمئن -

             ةل يةسئ پاتشانئث ازؤئ مذقالماسئن دةپ،

             جذيكةسئ جذقارماسئن دةپ.

     بذل تئلةك بذكئل حالئقتئث تئلةگئ. الاش جذرتئنئث تئلةگئ! كةشةگئ ارئستارئمئزدئث ارمانئ ورئندالئپ، بذگئندة اؤزئن ايعا بئلةگةن ئرگةلئ ةگةمةن مةملةكةتكة اينالدئق. تاؤةلسئزدئگئمئز باياندئ، ةلدئگئمئز تذعئرلئ، ازؤئمئز امان بولسئن، اعايئن.

اقئن جاركةن بودةش ذلئنئث بايگةگة قوسقان ازؤلئ تذلپارئنا ساتتئلئك تئلةيمئز!

                                                                                سةرئك قاليةأ،

                                                                               ق ر مادةنيةت قايراتكةرئ.

سوڭعى جاڭالىقتار