كذلكئنئث كوجةسئن ءئشئپ كوردئثئز بة؟

   استانا. 1- ءساؤئر. قازاقپارات - جئلئنا جئميئپ ءبئر رةت قانا كةلةتئن 1 - ءساؤئر - كذلكئ كذنئ كوكتةمنئث كوثئلدئ كذندةرئنئث العاشقئ پاراعئ دةسةك، بويئمئز كئشئرةيئپ، ويئمئز ويدئم-ويدئم، كوثئلئمئز «ويباي، قويدئم، قويدئم!» بولمايتئن شئعار؟ بذعان قاراپ، ةلدئث ءبارئ تةك كذلكئ كذنئ عانا كذلةدئ دة، باسقا كذندةرئ تئمئرايئپ جذرةدئ ةكةن دةگةن دةنئ دذرئس ةمةس وي قالئپتاسپاؤئ كةرةك.
None
None

 كذلكئ كذن تاثدامايدئ، دةگةنمةن، 1 - ءساؤئر - كوكتةم كذلكئسئنئث ورنئ «پلاسكارد» ةمةس، «كؤپة...» ءبئز بذگئن حالئقارالئق «التئن كئرپئ» جانة «الاش» سئيلئعئنئث يةگةرئ، مةملةكةتتئك سئيلئقتئث لاؤرةاتئ ةمةس، ةمةس بولسا دا رةسپؤبليكامئزعا تانئمال جازؤشئ-سئقاقشئ، قازاقستان جازؤشئلار وداعئنئث مذشةسئ مذحتار شةرئممةن شاي ءئشئپ وتئرئپ، سئلق-سئلق سذحباتتاسقان ةدئك.

  - مذحا، ءتئلئثئز قئشئپ وتئر ةكةن، سورايعان سذراقتار بةرسةم، جالپيعان جاؤاپتار بةرؤگة دايئنسئز عوي؟ 

- ارينة، كذلكئ كذنئ كذلكئ كوجةسئن ءئشئپ، ساتيرا سالاتئن جةگئم كةلةدئ دة تذرادئ...

- اپئرم-اي، ساتيرانئث دا سالاتئ بولادئ ما ةكةن؟ 

- دارئگةردئث حالاتئ بولعاندا، ساتيرانئث سالاتئ بولمايدئ دةپ كئم ايتتئ؟! كذلكئنئث كوجةسئن جئل بويئ ءئشئپ كةلةمئن، ءسئز دة ءئشئپ كةلةسئز. ال، ساتيرانئث سالاتئن جؤئردا ءوزئم دايئندادئم.

  - قالاي؟ 

- تارةلكاعا ءتونئپ، بةس-التئ رةت كذلةسئز. 400 گرامم توگئلگةن «كذلكئگة» 200 گرامم «ساركازمدئ» جذقالاپ تؤراپ، «حا-حا-حا!» دةگةن قايماقپةن ارالاستئرئپ، «ؤسويقئ» دةگةن بذرئش قوسئپ، جةتئ مينؤتتان كةيئن جةي بةرةسئز...

- ساياسي ساتيرا جازئپ ءجذرسئز. ساياسي ساتيرانئ تارازئعا ولشةسة، قانشا كةلئ شئعادئ؟

 - تذرمئستئق ءازئل-قالجئث جازؤ مةن ءذشئن «پئستة شاققانمةن» بئردةي... ساياسي ساتيرانئ «سذيكةي سالامئن» دةپ ايتا المايمئن. اؤةلئ الةؤمةتتئك وي كةرةك، قيالدئ قذرئقتاپ، ايتار ويئثدئ سذرئپتاپ، جاؤاپكةرشئلئكپةن جازعاندا عانا، ساياسي ساتيرانئث سالماعئ كةلئ ةمةس، توننانئ دا تارتادئ. تذرئك كلاسسيگئ ءازيز نةسيننئث ساياسي ساتيرالارئ قانداي كةرةمةت! ساياساتتئ جذقالاپ ايتئپ، جذمباقتاي جاسئرا اياقتايدئ...

 - ءازئل-سئقاق تةاترلارئندا مونولوگ ايتئپ جذرگةندةر وزدةرئن «ساتيريكپئز» دةي باستادئ. وسئعان جالت قارايسئز با، الدة جات سانايسئز با؟ 

- قارامايمئن دا.

- نةگة؟ 

- ءوزئث ويلاشئ، «اؤ دةگةننئث ءبارئ ءانشئ، ساقال قويعاننئث ءبارئ مولدا ةمةس» دةمةكشئ، ساحنادا ساتيرا ورئنداعاننئث ءبارئ، جارايدئ، ساتيرالئق كئتاپ شئعارعاندئ دا ساتيريك ةدئ دةي قويامئز با؟ ساحنادا ساتيرا ورئنداپ جذرگةندةردئ سايقئمازاق ءارتئس، كذلدئرگئش، ساحنا ساربازئ دةسة، نةمةنة، تئستةرئ ءتذسئپ قالادئ ما؟ الدة، كيةلئ ساحنانئ مةنسئنبةيدئ مة؟ «ءارتئس» دةگةن سوزگة نامئستانسا، ساحنا ارقئلئ ناندارئن تاؤئپ جةپ ءجذرئپ، نةسئنة ئقئلئق اتادئ؟  ساتيرالئق ءشوپ-شالامدارئن كئتاپ ةتئپ شئعارئپ الئپ، «ساتيريكپئن» دةيتئن دةلئقذلئلار دا كةزدةسةدئ. وسئنداي «جذلدئز اؤرؤئمةن اؤئرعاندار» ادةبي كةشتةردةن جئلتئثداپ قالمايدئ... ذيالئپ كةتةسئث. جوق، ادةبي كةشتةردةن قئزعانبايسئث عوي، دةگةنمةن، وزدةرئن «ذلئ» سةزئنةتئندةرئنة قايران قالامئن.

 - ساتيرالئق تةاترلارعا كوثئلئثئز تولا ما؟

 - ةلئمئزدة ساتيرالئق تةاترلار ساؤساقپةن سانارلئق. شئمكةنتتة ساتيرا جانة ءازئل-سئقاق تةاترئ بار. اتاؤئ «اؤئرئپ» قالعان. ساتيرانئث قازاقشاسئ - سئقاق. دةمةك، ساتيرانئث سورپاسئن دا ئشپةگةن ءبئر پئسئق وسئلاي اتاي سالسا كةرةك. «بازار جوق» كوثئلدئ تاپقئرلار تةاترئ دا مةملةكةتتئك ساتيرا تةاترئ ستاتؤسئنا ية. اشئعئن ايتؤ كةرةك، «بازار جوق» «شانشاردئ» باسئپ وزئپ، «بيپ، بيپ» دةپ كةتئپ قالدئ. تةاترلار از كةزدة حالئقتئث ئستئق ئقئلاسئنا «كذيئپ» قالعان ءؤاليدئث ءوزئ تذرسئنبةك ءئنئسئنئث الدئندا «ارداگةر»... مذنئمةن «شانشار» شايعا شاشالئپ قالدئ، ءبئتتئ دةپ وتئرعان جوقپئن. قذداي ساقتاسئن، ءؤاليدئث دة ساتيرا ساحناسئنداعئ سالماعئن كوتةرة المايسئث... دةگةنمةن نذرجان، جذلدئزايلار كةتكةلئ، كذلكئلةرئنئث كةؤئپ بارا جاتقانئ جاسئرئن ةمةس. بذل مةنئث عانا پئكئرئم.  مةملةكةتتئك ساتيرالئق تةاترلاردئث ئشئندة اقتوبةلئك «ةكئ ةزؤ» تةاترئن ةرةكشة اتار ةدئم. نةگة دةيسئز عوي، ون بةس جئل بويئ ساتيرامةن «اؤئرئپ» جذرگةن سئقاقشئ ءارئ وسئ تةاتردئ ذيئمداستئرؤشئ ديرةكتورئ، اؤةسقوي كومپوزيتور نذرلئبةك جذباتقاننئث «ارقاسئ بار» جئگئت. ءبارئمئزدئث دة ارقامئز بار، ارقامئزدا قارئن جوق، ةكئنشئ كئندئك ورنالاسپاعان. راس، «ةكئ ةزؤ» رةسپؤبليكالئق تةلةارنالاردا از ءناسيحاتتالادئ. سوندئقتان بولسا كةرةك، جاپپاي، جاپئرئلا بئلمةسة كةرةك. جؤئردا «ةكئ ةزؤلئكتةر» مةنئ قوناققا شاقئردئ...

 - سوسئن ماقتاپ وتئرعان جوقسئز با؟ 

- جوعا، جاعئمپازدئعئم بولسا، باياعئدا قئزمةت قؤئپ، ءبئر جةردة شئرةنگةننةن شالبارئم جئرتئلئپ وتئرار ةدئم عوي. شئندئقتئ ايتقان دذرئس. راسئن ايتؤ كةرةك، «ةكئ ةزؤدئث» باستاپقئ جئلدارداعئ ساتيرالئق مونولوگتارئ شذبالاثقئ، كةيبئر ينتةرمةديالارئنئث ءبئر قايناؤئ ئشئندة بولاتئن. بئلتئر شئمقالاعا كونسةرتتئك باعدارلامامةن كةلدئ. كورئپ، قؤانئپ قالدئم. شاپالاق ذردئم. نةگة دةسةثئز، ئزدةنئمپاز نذرلئبةك ءئنئم ساتيرانئث ءسانئن، ءازئلدئث ءانئن كةلتئرئپتئ. قؤاقئ كذلكئنئ قؤالاپتئ. ساتيرانئث سيراعئنان ذستاپ الئپتئ... الةؤمةتتئك ساتيرانئث ارقاسئنا ئرعئپ ءمئنئپ العان. بذل جونئندة وبلئستئق «وثتذستئك قازاقستان» گازةتئنئث ءتئلشئسئ اتانبةك ناؤرئز مايئن تامئزئپ، ماقالا جازدئ.

  - حوش، سونئمةن، اقتوبةنئث كذلكئسئ قانداي؟

 - مايعا پئسكةن نانداي!

 - جايشا شاقئرئپ پا؟ 

- قذدالئققا بارعان جوقپئن، ارينة. اقتوبةنئث كذلكئسئن كورگةلئ باردئم. مةنئث «ءئشئم پئسئپ كةتتئ»، «كةشئرئثئز، تانئماي قالدئم» اتتئ ساتيرالارئم قويئلدئ. اقتوبة كذلكئنئث كذنگةيئ ةكةن. اكئم-قارالارئ دا، مادةنيةت باسقارماسئنئث باستئعئ ءنازيرا تابئلدينوأا حانئم دا كذلكئنئ جاقسئ كورةدئ ةكةن. قالالئق اكئمشئلئكتئث ذيئمداستئرؤئمةن پاروديا بايقاؤئ، «ةكئ ةزؤدئث» ةكپئنئمةن «اؤئلداعئ ايتقئشتار» بايقاؤئ (15-16 - مامئر) ذيئمداستئرئلئپ جاتئر. ايتپاقشئ، «تالاسقانعا تاس تا جوق!» ساتيرالئق پةسامدئ «ةكئ ةزؤ» تةاترئ ساحنالاؤ ءذشئن اتتاي قالاپ الدئ.

- قذتتئ بولسئن، مذحا! ةستؤئمشة، نذرلئبةك جذباتقان «جئندئ» جئگئت دةيدئ عوي؟ 

- ءيا، قازئرگئ جاستار ءبئر نارسةگة قؤانسا، ذناتسا، «جئندئ ةكةن!» دةپ جاتادئ. نذرلئبةك تة «ةكئ ةزؤدئث» باس «جئندئسئ». جازعان ساتيرالارئ دا «جئندئ». تةاتر كذلدئرئمپازدارئ بةكبول مةن بةرئك، قذرالبةك، مذحيت، گذلزات، التئنگذلدةرئث دة «جئندئ ويناپ قويادئ ةكةن». ساتيرانئث سالقئنئ تيگةن دةپ جاتقانئم عوي. ساحنادا جانئپ كةتةدئ ةكةن. وت بولئپ... اقتوبةنئث ستؤدةنتتةر سارايئندا قويئلعان ةكئ كذندئك كونسةرتتة ينة شانشار جةر قالمادئ، سةنسةث دة، سةنبةسةث دة انشلاگپةن ءوتتئ. كورةرمةن نذرلئبةكتئث، بةرئك پةن بةكبولدئث، ءبارئنئث ساتيرالئق وبرازدارئنا دؤئلداتا قول سوعئپ، ءتئپتئ ءبئر قاريانئث قولئ اؤئرئپ، سئنئپ قالا جازدادئ. اقتوبةدةگئ سئقاقشئلاردئث اقساقالئ، كةيدة «سئقاقشئلار تئزئمئنة ةنبةي» قالسا دا، رةسپؤبليكاعا تانئمال، بئرنةشة ساتيرالئق كئتاپتاردئث اأتورئ تورةجان ماندئبايدئث ءوزئ كذلة بةرؤدةن شارشاپ، انشةيئن ئرجيئپ وتئرا بةردئ. ءيا، شئنئن ايتؤ كةرةك، مذنئث ءبارئ نذرلئبةك ءئنئمئزدئث ةثبةكقورلئعئ، تاباندئلئعئ، ساتيرانئ شوپئلدةتئپ سذيةتئندئگئنئث ارقاسئ، وسئ جولعئ قويئلئمدار «كذلكئ كوجةسئ» بولدئ. قذداي قالاسا، كذزگة تامان شئمكةنتتة جانة اؤدانداردا كورةرمةندةرئن كذلكئگة قارق قئلماق.

- مذحا، «قذداعي قذشاقتاي بةرةدئ» مةن ءتورت تومدئق ساتيرالئق جيناقتارئثئزدئ بئلةمئز، بئلتئر دا قاراپ جاتپاعان سئقئلدئسئز...

  - ءيا، مةملةكةتتئك تاپسئرئسپةن «قاشقاندار مةن قؤعاندار» اتتئ كئتابئم شئعئپ، قؤانئپ جاتئرمئز. «قازاقپارات» باسپاسئندا باسئپ شئعارعان قونئسبةك بوتباي ءئنئمئز: «مذحا، وزئثئزگة 150 كئتاپ، ءجذز مئث تةثگة بةرةمئن» دةپ بئلتئر ايتقالئ، ودان بةتةر قؤانئپ ءجذرمئن. ءئنئمدئ تذسئمدة دة كورةمئن، قولئما كئتاپ ذستاتئپ جاتادئ، ايتةؤئر... قالجئثئم عوي، قونئسبةك تة كذلكئنئ جاقسئ كورةدئ.

- كئتابئثئز قذتتئ بولسئن! كذلكئ جارمةثكةسئن قئزدئرا بةرئثئز!

 - كذلكئ جارمةثكةسئ دةمةكشئ، 1986 - جئلئ شئمكةنتتة مادةنيةت باسقارماسئ جانئنان «كذلكئ جارمةثكةسئ» ءازئل-وسپاق وتاؤئن ذيئمداستئرعانمئن. قازئرگئ «شانشار» «كذلكئ جارمةثكةسئنئث» وتاؤئنان ويناقتاپ شئققان بولاتئن. قازئر ءوزئم ارالاسپاعاندئقتان، قويئرتپاقتانئپ قالدئ. «كذلكئ جارمةثكةسئنئث» اأتورئ ءوزئممئن، كؤالئگئم دة بار. سول سةبةپتئ، نذرلئبةك ءئنئم قولقا سالعان سوث، اقتوبةدة «كذلكئ جارمةثكةسئ» قولعا الئنباق. جئل سايئن وتكئزئلئپ، اؤئلدئق جةرلةردةن كةلگةن ساتيرا ساربازدارئ بايقاؤعا قاتئسادئ.

- ساتيرانئ قاي كةزدة جازاسئز؟ 

- ارينة، ذيئقتاپ جاتقانئمدا جازا المايمئن. تاثةرتةث جازعاندئ ذناتامئن. مي تئنئققاندا..

 - كذلكئ كذنئثئز قذتتئ بولسئن! وقئرمانعا تئلةگئثئز؟

 - ايلئقتارئ از بولماسئن، باستارئ تاز بولماسئن! ئشكةندةرئ شاي بولسئن، جةگةندةرئ ماي بولسئن، مسة، مادام بولسئن، ايتةؤئر ومئردة ادام بولسئن! ءاؤمين!

- ايتقانئثئز كةلسئن!  

سئقئلئقتاپ وتئرئپ سذحباتتاسقان  ةرماحان شايحئ ذلئ

دةرةككوزئ:«ايقئن» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار