د. قونايةأتئث ومئردةن وتةرئندة كورگةن ءتذسئ

 استانا. 12- قاثتار. قازاقپارات.  الماتئداعئ مذسئلمان مةشئتئندة قذران ساؤاتئن اشئپ، «اپتيةكتئ» تاؤئسقان ديمةكةث - دئنمذحامةد جانئ پاك، جذرةگئ تازا قذدايدئث سذيئكتئ قذلئ ةدئ. ديمةكةثنئث ءدئندارلئعئ جايئندا ول كئسئنئ جاقسئ بئلةتئن ادامنئث ءبئرئ - بةلگئلئ دارئگةر، قاجئ كارئم بةكمذحامبةت بولاتئن.
None
None

  ونئث اتالارئ ديمةكةثنئث اكةلةرئمةن، باؤئر-تؤئستارئمةن ةرتةدةن ارالاسقان. كارئم ديماش احمةت ذلئنئث جارئ زؤحرا اپانئث دا وتة تازا، كةثةس ذكئمةتئ تذسئندا-اق يماندئلئق جولئن ذستانعان ايةلدةردئث ءبئرئ ةكةنئن ايتئپ، ذيلةرئندة التئن ارئپپةن جازئلعان قذراننئث ءتذر-ءتذرئ بولعانئن اثگئمةلةيتئن ةدئ. شئن ءدئندار قاجئ-يمامداردئث، مولدا-قاريالاردئث ومئردةن وتةتئنئن تؤئس-جاقئندارئنا الدئن الا تذسپالداپ سةزدئرئپ نةمةسة «مةن پالةن كذنئ و دذنيةگة اتتانامئن» دةپ اشئق ايتاتئن ساؤةگةيلئك قاسيةتتةرئ جونئندة قازاقتئث سالت-ذردئسئنةن كوپ مئسالدار كةلتئرؤگة بولادئ. مئسالئ، ارقاداعئ اقئن - قذران-قاري فايزوللا، جةتئسؤداعئ بوجبان اتا، بذرئنعئ الماتئ مةشئتئنئث مولداسئ قئرئقباي قاريا قاي كذنئ دذنية سالاتئندارئن، ءتئپتئ اي-كذنئنة دةيئن ايتئپ، سول كذنئ كوز جذمعان.

    ديمةكةث دة ومئردةن وتةتئنئن كورشئلةرئنة، تانئستارئنا سةزدئرئپ كةتكةن. ولاي دةيتئنئمئز، ديمةكةثمةن ةجةلدةن سئيلاس، كوپ جئل قذدايئ كورشئسئ بولعان، سئرتقئ ةسئكتةرئ ءبئر ذيدة تذرعان (قازئر دة سول ذيدة تذرادئ) سذلتان سذلةيمةن ذلئنا ءومئرئنئث سوثعئ جئلدارئ ديمةكةث: «ءاي، سذلتان، ءبارئمئزدئث سذيةگئمئز وسئ ذيدةن شئعادئ. سوندئقتان سئيلاستئعئمئزعا سئزات تذسپةسئن»، - دةگةن ءسوزدئ ءجيئ ايتادئ. سذلتةكةث: «ديمةكة، قويئثئزشئ قايداعئنئ ايتپاي»، - دةپ بذعان رةنجيدئ...

      كوپ ؤاقئت وتپةي، ديمةكةث كةنةت اياق استئنان باقيلئق بولادئ. سذلتةكةث كورشئسئنئث نةنئ مةثزةگةنئن سوندا عانا بئلةدئ. ومئردةن وتةرئنة ون شاقتئ كذن قالعاندا، ديمةكةث جاقسئ كورةتئن «التئن ينة» دارئگةرئ كارئمدئ ذيئنة شاقئرادئ. «كارئم قاجئ، - دةپ ءسوز باستايدئ ديمةكةث. - بذگئن ءبئر ءتذس كوردئم. مئنا ءذيدئث تورئندة مارقذم برةجنةأ، ونئث قاسئندا الدةقاشان و دذنيةلئك بولعان كوسئگين قوناق بولئپ، ءدام تاتئپ وتئر ةكةن. ولارعا شاي قذيئپ، مةنئ فاني دذنيةگة تاستاپ كةتكةن سذيئكتئ جارئم زؤحرا ءشارئپ قئزئ دا مةيماندارمةن بئرگة وتئر. ءبارئ كوثئلدئ. برةجنةأ الماتئعا كةلگةن سايئن زؤحرانئث قولئنان شاي ءئشؤشئ ةدئ. مةن ةسئكتةن كئرئپ كةلدئم. توردة وتئرعان لةونيد يليچ: «ديماش، كةل، كةل» دةپ ماعان قولئن سوزدئ. سولاي قاراي ءجذردئم. سوعان قاراعاندا، انا جاقتا مةنئ ارؤاقتار شاقئرئپ جاتئر عوي. بذرئنعئ ةسكئ مذسئلمان قورئمئندا مةنئث اجةم، نةمةرة اعام، تاعئ دا ءبئراز تانئس، تؤئستار جاتئر عوي. ءجذر، سولارعا بارئپ، قذران وقيئق»، - دةيدئ.

ذستئنة اعاش وسكةن قورئم باسئنا كةلگةندة، ديمةكةث: «كارئم، سةن قاجئعا بارئپ كةلدئث عوي. قذراندئ سةن وقئ»، - دةيدئ. كاكةث قذران وقئپ، ةكةؤئ قاتار بةت سيپايدئ. «بذل، جاثئلماسام، تامئز ايئنئث باس كةزئ ةدئ. وسئ جةردة تذرئپ ديمةكةث ءبئر اپتادان كةيئن تالدئقورعانعا - تئنئشبايةأتئث تويئنا باراتئنئن ايتتئ. ارادا ون شاقتئ كذن وتكةندة، ياعني تامئزدئث 22-كذنئ ديمةكةثنئث سول جاقتا كوز جذمعانئن ةستئدئم. ةسئمنةن تانئپ قالا جازدادئم. بارئنةن بذرئن جارئقتئقتئث ماعان ايتقان ءتذسئنئث قالاي ءدال كةلگةنئنة كذنئ بذگئنگة دةيئن قايرانمئن. ديمةكةثنئث مايئتئنة ءتذسئپ، كةبئندةگةندةردئث ءبئرئ بولدئم»، - دةپ قونايةأ قازاسئن وسئلاي ةسكة العان ةدئ كاكةث.

    ديمةكةث ءوزئنئث از ؤاقئتتا تالقانئنئث تاؤسئلاتئنئن قالاي بئلگةن. «بذل - اؤليةلةرگة عانا ءتان قاسيةت. ونداي ادام ءجذز جئلدا ءبئر-اق تؤادئ عوي» دةگةن ءسوزدئ كاكةث ءجيئ ايتاتئن. ايتپاقشئ، ديمةكةثنئث سوثعئ تالدئقورعان ساپارئندا ول كئسئنئث قاسئندا ءجذرئپ، سةرئك بولعان ذلكةن كئسئلةر: «بذل قونايةأتئث تؤعان حالقئمةن باقيلئق قوشتاسؤئ ةكةن. ايتةؤئر، ول كئسئنئ كورؤگة كةلگةن حالئق قاراقذرئم بولئپ كةتتئ»، - دةپ ةسكة الادئ.

  ايةلئ ومئردةن وتكةندة ديمةكةث 1992- جئلئ سول كةزدةگئ باس ءمذفتي راتبةك قاجئنئ قوناققا شاقئرادئ. «مةشئت-قذجئرادا» ءدئني ساؤات اشقانئن ايتئپ، «ياسين» سذرةسئ جونئندة قذراندئ اشئپ، ءبئراز سئرئن سئرتقا شئعارادئ. راتبةك قاجئ ديمةكةثنئث «ولاي-بذلاي بولئپ كةتسةم، و دذنيةگة اللانئث اق جولئمةن اتتاندئرؤ ويئثئزدا بولسئن» دةگةندئ تذسپالداپ وتئرعانئن ئشتةي ذعادئ.

كةلةسئ جئلئ (1993- جئلئ) جازدا ديمةكةث دذنية سالعاندا، راتبةك قاجئ جانازانئ ءوزئ شئعارئپ، مذسئلمان ءدئنئ عذرپئمةن سوثعئ ساپارعا اتتاندئرئپ سالدئ.

                                                  «تاثعاجايئپ قونايةأ» كئتابئنان ءذزئندئ

 

سوڭعى جاڭالىقتار