ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساعئندا ةثبةك ةتؤ - ةلباسئنئث جاستارعا ارتقان سةنئم ذدةسئنةن شئعؤ - جذماعالي ةسةنبةك

مذساحايةأ/ - حالئق دانالئعئندا «ةردئث اتئن ةثبةك شئعارادئ»، «ةثبةك ةرلئككة جةتكئزةر، ةرلئك ةلدئككة جةتكئزةر»، «باقئت كئلتئ ةثبةكتة» تاعئسئن-تاعئ ةثبةككة قاتئستئ ماقالدار مةن ماتةلدةر ءتئزئلئپ كةتة بةرةدئ. بذل قاي زاماندا دا ةثبةكتئث ماثئزئن كورسةتةتئن قاناتتئ سوزدةر.
None
None

بذگئندة ةل تذتقاسئن ذستاپ، حالئق قالاؤلئسئ بولئپ وتئرعان ةليتالئ توپتئث كةي-كةيدة ةستةلئگئن وقي قالساثئز دا بيلئككة، اتاققا، ءمانساپقا جةتؤدة زور ةثبةكتئث كذشئمةن كةلگةنئن اثعاراسئز. ناعئز ةثبةك قانات جايعان كةزدة عانا قاي قئزمةتتئث بولسئن بةدةلئ اسقاق، حالئق يگئلئگئنة جاراماعئ بار

وسئ ورايدا ءبئرئ بولاشاق جؤرناليست، ءبئرئ زاثگةر، ءبئرئ قارجئگةر، ةندئ ءبئرئ بولاشاق ديپلوماتتار وزدةرئن ةثبةككة باؤلؤدئ ستؤدةنتتئك شاقتان باستاؤئ - ولاردئث بولاشاعئنان زور ءذمئت كذتتئرسة كةرةك. «بذگئنگئ جاستار ةثبةك مادةنيةتئن قالاي ءتذسئنئپ، قالاي جذزةگة اسئرؤدا؟» دةگةن ماقساتپةن، ءال-فارابي اتئنداعئ قازاق ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئ ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ شتابئنئث باستئعئ جذماعالي ةسةنبةكپةن سذقباتتاسقان ةدئك.

- ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ قاي كةزةثنةن باستاؤ الادئ؟

- ةلباسئ ن.ا.نازارباةأتئث «قازاقستان ةكونوميكالئق، الةؤمةتتئك جانة ساياسي جةدةل جاثارؤ جولئندا» اتتئ قازاقستان حالقئنا جولداؤئن جانة الماتئ قالاسئ اكئمدئگئنئث 2005 - جئلدئث 17 - ماؤسئمئنداعئ №3№358 «الماتئ قالاسئ ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئنئث شتابئ تؤرالئ» قاؤلئسئن ورئنداؤ ماقساتئمةن ءال-فارابي اتئنداعئ قازاق ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئندة ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ ءوز مئندةتتةرئن اتقارئپ كةلةدئ. جالپئ ةلئمئزدة ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ ءوز جذمئستارئن 1969- جئلدارئ باستاعان، ال قازذؤ-دا العاشقئ س ق ج 1963- جئلئ قذرئلعان. ولار ةلئمئزدئث قالالارئ مةن اؤئلدئ ةلدئمةكةندةر قذرئلئسئنا بةلسةندئ ذلةس قوسا وتئرئپ، رةسةي، ؤكراينا، مولدوأا، بةلورؤسسيا، قئرعئزستان، وزبةكستان، موثعوليادا ةثبةك ةتتئ. ال 1973- جئلئ قازذؤ قالاشئعئندا كومسومولدئق قذرئلئس جاريالانعان. ةندةشة، قالاشئعئمئزدئث، قالالارئمئزدئث كوركةيؤئندة قاشاندا ستؤدةنتتةر ذلةسئ زور بولعان. كةزئندة س ق ج بارلئق جوعارئ وقؤ ورئندارئندا بولدئ. تاريح دةرةكتةرئندةگئ مذنداي ءذردئس ءبئراز جئل ذزئلئسكة ذشئراعان. كةيئننةن ؤنيأةرسيتةت باسشئلارئنئث قولداؤئمةن ءداستذر جالعاستئعئن تاپتئ. س ق ج-نئث كةمةلدةنگةن كةزئ قاراشاثئراقتئث 75 جئلدئق مةرةيتويئنا ءدال كةلدئ. 2009 -جئلدئث 1-ماؤسئمئندا ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ قالاشئعئمئزدئ اباتتاندئرؤعا كئرئستئ.

-از-كةم تاريحتئ قوزعاپ ءوتتئثئز. ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ كئمدةردئ ذلگئ تذتادئ؟

- قازذؤ-داعئ س ق ج تاريحئنا ذثئلةتئن بولساق، سول كةزدةگئ بةلسةندئلةردئث بارلئعئ وسئ قذرامدا بولعان. بذل مةكتةپتةن ءبئزدئث ؤنيأةرسيتةتتئث تانئمال تذلةكتةرئ تاجئريبة جينادئ. ولاردئث قاتارئندا توتةنشة جانة وكئلةتتئ ةلشئ ك.جيگالوأ، ا.أولكوأ، سةناتور ب.مذحامةدجانوأ، بذرئنعئ ادئلةت ءمينيسترئ ز.باليةأا، مادةنيةت ءمينيسترئ م.قذل-مذحاممةد، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ جوعارعئ سوتئنئث توراعاسئ ق.ءمامي، ق ر ءبئلئم جانة عئلئم ءمينيسترئ ب.جذماعذلوأ جانة تاعئ دا باسقا پروفةسسورلار، عالئمدار، مةملةكةت قايراتكةرلةرئ بار.

- جذمئس ماؤسئمئ قاي ؤاقئت ارالئعئن قامتئدئ جانة س ق ج قذرامئنا جذمئسقا قابئلداؤ قانداي تالاپتارعا ساي جذرگئزئلةدئ؟

- جازعئ جذمئس ماؤسئمئ 1 - ماؤسئم مةن 25 - تامئز ارالئعئن قامتئدئ. 2011- جئلعئ جاز ماؤسئمئندا ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ شتابئ قذرامئنا جذمئسقا ذمئتكةرلةر وتة كوپ ءوتئنئش بئلدئرگةندئكتةن ستؤدةنتتةر «بايقاؤ» نةگئزئندة تاثدالدئ. بايقاؤ قورئتئندئسئن تاربية جذمئسئ جانة تئلدةردئ دامئتؤ جونئندةگئ دةپارتامةنتئ، ستؤدةنتتةردئث ءوزئن-ءوزئ باسقارؤ ذيئمدارئ مةن ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئ جاسادئ. بايقاؤ ؤنيأةرسيتةتتئث بارلئق فاكؤلتةتتةرئ اراسئندا جذرگئزئلئپ، ناتيجةسئندة وقؤدا ذزدئك، الةؤمةتتئك جاعدايئ تومةن جانة قوعامدئق شارالارعا بةلسةندئ قاتئسقان 120 ستؤدةنت-جاساق تاثداپ الئندئ. ونئث 95 ئ ذل، ال 25 ئ قئز بالا.

- بايقاؤدان وتكةن جاساقتار قانداي مذمكئندئكتةرگة ية، ياعني س ق ج ستؤدةنتتةرئنة قانداي جاعدايلار جاسالئنعان؟

- بارلئق جوعارئ وقؤ ورئندارئنئث كوش باسشئسئ بولئپ سانالاتئن ءال-فارابي اتئنداعئ قازاق ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئ ستؤدةنتتةردئ جذمئسپةن قامتاماسز ةتؤدة دة الدا ةكةندئگئن ماقتانئشپةن ايتؤعا بولادئ. قازذؤ-دئث ستؤدةنتتةر قذرئلئس جاساعئنا ةنگةن 120 ستؤدةنت جذمئس ماؤسئمئ بارئسئندا ؤنيأةرسيتةت تاراپئنان ءذش ؤاقئت تةگئن تاماقپةن، ارنايئ كيئم فورماسئمةن قامتاماسئز ةتئلئپ، جاتاقحانادا تةگئن تذردئ. س ق ج ستؤدةنتئنئث ايلئق جالاقئسئ ورتا ةسةپپةن 35000 تةثگةنئ قذرادئ. ءبئلئم ورداسئنان بارلئق قاجةتتئ جاعدايدئ سةزئنگةن جاساقتار دا «ءبئز ؤنيأةرسيتةتكة نة بةرةمئز؟» دةگةن ذرانمةن قارقئندئ جذمئس اتقاردئ.

- جازعئ ماؤسئمداعئ ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساقتارئنئث اتقارعان جذمئستارئنا توقتالساثئز؟

- س ق ج اتقارعان جذمئستارئن 10 باعئتتا قاراستئرؤعا بولادئ. ولار بارلئق باعئتتار بويئنشا ؤنيأةرسيتةتتةگئ وندئرئستئك دةپارتامةنت قئزمةتكةرلةرئمةن بئرئگئپ جذمئستار اتقاردئ. ناقتئ توقتالار بولساق، س ق ج قازذؤ قالاشئعئ اؤماعئن تازارتؤ، اباتتاندئرؤ جذمئستارئن اتقاردئ. ستؤدةنتتئك كامپؤستاعئ بارلئق 13 جاتاقحانا مةن وقؤ عيماراتتارئندا جانة رةكتورات عيماراتئنئث بولمةلةرئنة اعئمداعئ جوندةؤ جذمئستارئن جذرگئزدئ. فيزيكا-تةحنيكالئق، حيميا جانة حيميالئق تةحنولوگيا، مةحانيكا-ماتةماتيكا فاكؤلتةتتةرئنئث ةسكئ وقؤ عيماراتتارئندا جذمئستار اتقاردئ. حالئقارالئق قاتئناستار فاكؤلتةتئنئث وقؤ عيماراتئ بوساتئلئپ، وقؤ جيهازدارئ، تةحنيكالئق قذرالدار شئعارئلدئ. ةكسپةريمةنتالدئ وندئرئستئك ورتالئققا جيهاز جاساؤ جذمئستارئنا اتسالئستئ، بيولوگيا جانة بيوتةحنولوگيا فاكؤلتةتئنئث جةر تولةسئندة قذرئلئس جذمئستارئ جذرگئزئلدئ. تئزبةكتةپ ايتار بولساق، جاساقتار تاراپئنان جاسالئنعان ةثبةك ذشان-تةثئز.

- س ق ج تاثنان كةشكة دةيئن تةك ةثبةك ةتؤمةن عانا اينالئسادئ ما؟ جذمئستان تئس ؤاقئتتارئ بار ما؟ بولسا قالاي وتكئزةدئ؟

- جذمئستان تئس ؤاقئتتا جاساقتار اراسئندا بئرنةشة مادةني-كوپشئلئك شارالارئن ذيئمداستئردئق. ءئس-شارالار ستؤدةنتتةردئث ءبئر-بئرئنة دةگةن دوستئق قارئم-قاتئناسئن نئعايتئپ، جذمئستئ جذمئلا اتقارؤعا، بئرئگة تاتؤ-ءتاتتئ ةثبةك ةتؤگة سةپتئگئن تيگئزدئ.

- سولاردئث بئرنةشةؤئن اتاپ وتسةثئز؟

- ماسةلةن 4 - ماؤسئم ق ر رامئزدةر كذنئنة بايلانئستئ جاساقتار اراسئندا ينتةللةكتؤالدئ سايئستار ذيئمداستئرئلدئ. س ق ج-دا تةاتر كذنئ اتالئپ، جاساقتارئمئز بئرئگئپ ع.مذسئرةپوأ اتئنداعئ قازاق مةملةكةتتئك اكادةميالئق بالالار مةن جاسوسپئرئمدةر تةاترئنداعئ قويئلئمدارمةن ءجئتئ تانئسئپ تذردئق. سونئمةن بئرگة ءتذرلئ سپورتتئق ويئندار ذيئمداستئرئلدئ. جاقئندا عانا جؤرناليستيكا، بيولوگيا جانة بيوتةحنولوگيا، فيلولوگيا، ادةبيةتتةناؤ جانة الةم تئلدةرئ، شئعئس تانؤ، حيميا جانة حيميالئق تةحنولوگيا، فيلوسوفيا جانة ساياساتتانؤ، فيزيكا-تةحنيكالئق، مةحانيكا-ماتةماتيكا فاكؤلتةتتةرئندة قذرئلئس جاساقتارئنئث ذيئمداستئرؤئمةن ورازا ذستاعان ستؤدةنتتةرگة اؤئزاشار بةرئلدئ.

- ماؤسئمدئق ةثبةك قالاي قورتئندئلاندئ؟

- «سذثقار» ستؤدةنتتةر كاسئپوداعئ بذگئنگة دةيئن، ياعني 25- تامئزعا دةيئن ماؤسئمدئق ةثبةك ةتتئ. ولاردئث قورئتئندئ مةرةكةلئك سالتاناتتئ كةشئ 22- تامئزدا ءوتتئ. ستؤدةنتتةر كاسئپوداعئ قذرئلئس جاساعئندا ذزدئك جذمئس جاساعان 30 جاساققا ئستئق كولدةگئ «بوستةرئ» ساؤئقتئرؤ لاگةرئنة دةمالؤ ءذشئن جولداما ذسئندئ. جاساقتار اراسئنان 1،2،3 ورئن يةگةرلةرئ انئقتالدئ. سونداي-اق ءبئر «ةث ذزدئك كوماندير» جانة ءذش «ةث ذزدئك جاؤئنگةر» ماراپاتتالدئ. جةثئمپازدار قازذؤ رةكتورئ عالئمقايئر مذتانوأتئث قولئنان ديپلوم يةلةندئ. س ق ج-دا بةلسةندئلئك تانئتقان باسقا دا جاساقتارعا الةؤمةتتئك دامؤ جونئندةگئ پرورةكتور شولپان ةربول قئزئ ارنايئ ديپلومدار تابئس ةتتئ.

- تاعئ ءبئر ماؤسئمدئ ارتقا قالدئرعان س ق ج قانداي ذسئنئس-تئلةگئثئز بار؟

- ةثبةك ماؤسئمئندا قازذؤلئق ستؤدةنتتةر وزدةرئن سةگئز قئرلئ، ءبئر سئرلئ جاستار رةتئندة تانئتئپ ءجذر. وتة جاؤاپتئ. تازالئق ءذشئن، قالانئث كوركةيؤئ ءذشئن، ستؤدةنتتئك كامپؤستئث جاسارؤئ ءذشئن ايانباي تةر توكتئ. ةلباسئمئز ايتقان «قازاقستاننئث بولاشئعئ جاستاردئث قولئندا» دةگةن ءسوزئ بذگئنگئ تاثداعئ جاستارعا، سونئث ئشئندة ستؤدةنتتئك قذرئلئس جاساعئندا جذمئس جاساعان ءاربئر ستؤدةنتكة ارنالعانداي. س ق ج جاستارئ تولاعاي تابئستئ جذمئس اتقارا الدئ دةپ كامئل سةنئممةن ايتا الامئن. ستؤدةنتتةرگة وسئنداي جاعداي جاساپ، قولداؤ كورسةتئپ وتئرعان ؤنيأةرسيتةتئمئزگة، ءال-فارابي اتئنداعئ قازذؤ رةكتورئ مذتانوأ عالئمقايئر مذتان ذلئنا زور العئسئمئزدئ ايتامئز.

- اثگئمةثئزگة راحمةت.

سوڭعى جاڭالىقتار