پرةزيدةنتتئك ماندات ادامعا مةملةكةتتئث الدئندا تذرعان مئندةتتةرئن انئقتاؤ ءذشئن بةرئلةدئ-ةلباسئ

ت - كةشة، 4- ءساؤئر كذنئ اقوردادا مةملةكةت باسشئسئ نذرسذلتان نازاربايةأ پرةزيدةنتتئك سايلاؤدئث قورئتئندئسئ بويئنشا وتاندئق جانة شةتةلدئك بذقارالئق اقپارات قذرالدارئنئث وكئلدةرئنة باسپاءسوز ءماسليحاتئن وتكئزدئ. قازاقپارات ق ر پرةزيدةنتئنئث باسپاءسوز قئزمةتئنة سئلتةمة جاساي وتئرئپ، باسپاءسوز ءماسليحاتئنداعئ سذراق-جاؤاپتئث تولئق ءماتئنئن تاراتادئ.
None
None

- قذرمةتتئ بذقارالئق اقپارات قذرالدارئنئث وكئلدةرئ! بارشاثئز بئلةسئزدةر، كةشة قازاقستاندا كةزةكتةن تئس پرةزيدةنت سايلاؤئ ءوتتئ. ونئث الدئن الا ناتيجةسئ بةلگئلئ. قازاقستان سايلاؤشئلارئنئث 90 پروسةنتكة جاقئنئ سايلاؤ ؤچاسكةلةرئنة كةلئپ، ءوز تاثداؤلارئن جاسادئ. ولاردئث 95 پروسةنتكة تاياؤئ مةنئ قولداپ داؤئس بةردئ. ةل قالاعان سايلاؤ وسئلايشا مارةسئنة جةتتئ. قازاقستان تاعئ دا تورتكذل دذنيةنئث نازارئن وزئنة اؤداردئ دةؤگة بولادئ. اشئق ءارئ ءادئل وتكةن سايلاؤعا جوعارئ باعا بةرئلئپ جاتئر. بارلئعئ سئزدةرگة ءمالئم.

قذرمةتتئ بذقارالئق اقپارات قذرالدارئنئث وكئلدةرئ، مةن سئزدةرگة قئزئعؤشئلئق تانئتقاندارئثئز ءذشئن ريزاشئلئعئمدئ بئلدئرةمئن. سئزدةر ءبئزدئث ةلئمئزدة بيئلعئ جئلدئث باسئندا بولئپ وتكةن وقيعالار تؤرالئ جاقسئ بئلةسئزدةر. كةشة قازاقستان پرةزيدةنتئنئث كةزةكتةن تئس سايلاؤ ذدةرئسئ اياقتالدئ. تاريح ماسةلةسئن سئزدةر جاقسئ بئلةسئزدةر. بذگئن سايلاؤدئث الدئن الا قورئتئندئلارئ بةلگئلئ بولدئ. ورتالئق سايلاؤ كوميسسياسئ سايلاؤعا بئزدئث ةلةكتوراتتئث شامامةن 90 پايئزئ قاتئسقانئن جانة ولاردئث 90 پايئزدان استامئ مةنئ قولداپ داؤئس بةرگةنئن ءمالئم ةتتئ. بذل ءذشئن مةن قازاقستان بويئنشا بارلئق مةنئث جاقتاستارئما، قازاقستان حالقئنا ءوز العئسئمدئ ايتامئن. ولار ءبئزدئث تاؤةلسئزدئگئمئزدئث وسئ 20 جئلئ ئشئندة مةن جذرگئزئپ كةلة جاتقان باعئتقا تاعئ دا قولداؤ كورسةتتئ. كوزقاراس تذرعئسئنان العاندا، ولار ئشكئ دامؤدئ، مةملةكةت قذرئلئسئن، نارئقتئق ةكونوميكا قذرئلئسئ مةن ءبئزدئ قورشاعان جانة وزگة مةملةكةتتةرمةن جذرگئزئلگةن كوپأةكتورلئ ساياساتتئ قولدادئ. قازاقستان جاعئمدئ ناتيجةلةرمةن اياقتالعان، ءبئزدئث ةلئمئزدئث ة ق ئ ذ-نا ءتوراعالئعئ مةن استانا سامميتئنئث وتكئزئلؤئنة كورسةتئلگةن سةنئمدئ اقتادئ. ةندئ سئزدةردئث ساؤالدارئثئزعا جاؤاپ بةرؤگة ءازئرمئن.

ةككارد سةيگةر، «CNBC World Business Report»:

- قذرمةتتئ پرةزيدةنت مئرزا، ةث الدئمةن، ءسئزدئ سايلاؤداعئ جةثئسئثئزبةن قذتتئقتاؤعا رذقسات ةتئثئز. الدئمئزداعئ بةس جئلدا قانداي باسئمدئقتاردئ ذستاناسئز؟ قازاقستاننئث كةلةشةك دامؤئنداعئ نةگئزگئ ةلةمةنتتةر قانداي بولماق؟

- بذل جاقسئ ساؤال. پرةزيدةنتتئك ماندات ادامعا مةملةكةتتئث الدئندا تذرعان مئندةتتةرئن انئقتاؤ ءذشئن بةرئلةدئ. ءبئزدئث ةلدئث دامؤئنداعئ ةكونوميكالئق مئندةتتةرگة كةلةتئن بولساق، ولار انئقتالئپ، ءبئز 2015 جانة 2020- جئلعا دةيئن ورئندالاتئن يندؤستريالئق-يننوأاسيالئق باعدارلامانئ ئسكة اسئرؤدئ قولعا الدئق. ءوزئمنئث جئل سايئنعئ جولداؤئمدا مةن بيئل ةلدئ الةؤمةتتئك جاثعئرتؤ ماسةلةسئن العا قويدئم. وندا مةن ازاماتتارئمئزدئ وقئتئپ، ماماندئق الؤ ارقئلئ جذمئسپةن قامتؤدئ، سونداي-اق تذرعئن ذيمةن قامتاماسئز ةتؤ پروبلةمالارئن شةشؤ قاجةتتئگئن اتاپ كورسةتتئم. بذل باعئتتار حالئقتئث تولئق قولداؤئنا ية بولدئ. ويتكةنئ ءبئز ءبئلئم بةرؤ جانة دةنساؤلئق سالاسئنا ذلكةن ءمان بةرئپ وتئرمئز. ماسةلةنئث بذل جاعئ تذسئنئكتئ. ال ساياسات تؤرالئ ايتاتئن بولساق، ءبئز الداعئ ؤاقئتتا دا ذستانعان باعدارئمئزدان اينئمايتئن بولامئز. بولاشاقتا دا رةسةي فةدةراسياسئمةن، قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئمةن تئعئز ئنتئماقتاستئقتئ جالعاستئرا بةرةتئن بولامئز، ةؤرووداق پةن امةريكا قذراما شتاتتارئ ءبئزدئث ذلكةن ارئپتةستةرئمئز بولئپ قالا بةرةدئ. ال ايماقتاعئ باسقا ةلدةرمةن ينتةگراسيالئق پروسةستةر شةثبةرئندةگئ ئنتئماقتاستئقتاردئ جالعاستئرا بةرةتئن بولامئز. ةلدئ ساياسي جاثالاندئرؤ باعئتئن ءبئز ودان ءارئ جالعاستئرامئز. زاثنئث ذستةمدئگئن سوت جذيةسئن تاؤةلسئزدةندئرة ءتذسؤ ارقئلئ نئعايتا بةرةتئن بولامئز. ءبئزدئث مةملةكةتئمئز الئپ تةرريتوريالئ، ؤنيتارلئ ةل بولسا دا ءبئز بيلئكتئ ورتالئقسئزداندئرؤ باعئتئن ودان ءارئ جذرگئزةمئز. كةلةسئ سايلاؤدان باستاپ ءبئزدئث پارلامةنتئمئز كونستيتؤسيامئزدئث تالابئنا سايكةس كوپ پارتيالئ بولادئ. ب ا ق بوستاندئعئ مةن تاؤةلسئزدئگئنة بارلئق باسقا دا دامئعان ةلدةردةگئ سياقتئ ةشقانداي شةك قويئلمايدئ، بذل ئستة ءبئز ءوزئمئزدئث باتئستئق ارئپتةستةرئمئز بةن دوستارئمئزدئث ذسئنئستارئن ذنةمئ ةسكةرئپ، ولارمةن كةثةسئپ وتئراتئن بولامئز. سايلاؤ پروسةسئ كةزئندة ذيئمداسقان «قازاقستان-2020» جالپئ ذلتتئق دةموكراتيالئق كذشتةر كواليسياسئ» الاثئندا ءبئز اپپازيسيالئق پارتيالار جانة قوعامدئق قوزعالئستارمةن ةلئمئزدئ ةكونوميكالئق جانة ساياسي تذرعئدان ودان ءارئ دامئتؤدئث پروبلةمالارئن تالقئلاؤ جونئندةگئ ديالوگتاردئ جالعاستئرؤعا دايئنبئز.

سأةتلانا تؤماكوأا، «يتار-تاسس» رةسةيلئك اگةنتتئگئ:

- نذرسذلتان ءابئش ذلئ، ةث الدئمةن، «يتار-تاسس» اگةنتتئگئ جانة باس ديرةكتور أيتاليي يگناتةنكونئث اتئنان ءسئزدئ سايلاؤداعئ جةثئسئثئزبةن قذتتئقتاؤعا رذقسات ةتئثئثئز. مةنئث ساؤالئم، ءسئز سايلاؤ دوداسئندا جةثئلگةن قارسئلاستارئثئزعا نة ايتار ةدئثئز؟

- مةن بذگئن ولارعا سايلاؤ دوداسئنا قاتئسقاندارئ ءذشئن ريزاشئلئعئمدئ ءبئلدئردئم. مةن باستاپقئ كةزدةن سايلاؤ ذدةرئستةرئ بويئنشا بةلسةندئ جذمئس جذرگئزبةيتئنئمدئ مالئمدةدئم. مةن كذندةلئكتئ قئزمةتئمدة اتقارؤعا ءتيئستئ ئستةرمةن شذعئلداندئم. سوندئقتان وپونةنتتةرگة، وزگة كانديداتتارعا تولئق مذمكئندئكتةر تؤعئزدئم. وزدةرئثئز كوردئثئزدةر، ولار ءبئزدئث ةلئمئزدئث بارلئق ءوثئرئ، اؤئلدار مةن قالالار بويئنشا ةركئن ارالاؤ مذمكئندئگئنة ية بولدئ. ب ا ق-تاردا بارلئق كانديداتتار ءذشئن تةثدةي مذمكئدئكتةر جاسالدئ. مةن سايلاؤ ناؤقانئ بارئسئن قاداعالاپ وتئردئم. بئرئنشئدةن، ولار وتة ماثئزدئ، قئزئقتئ ذسئنئستار ايتتئ. ولار ءبئزدئث كوپتةگةن ازاماتتارئمئزبةن كةزدةستئ، ولاردئ تئثدادئ. الداعئ ؤاقئتتا ولار قارسئ بولماسا، ءبئز ءوزارا ئنتئماقتاسا وتئرئپ، قذندئ ذسئنئستاردئ بئرلةسة جذزةگة اسئرؤعا دايئنبئز. ءبئراق ناتيجةسئ سئزدةرگة بةلگئلئ. وكئنئشكة وراي، وزگة وپپوزيسيالئق (وقئلؤئ:اپپازيسيالئق- قارسئ پارتيا) پارتيالار پرةزيدةنتتئك سايلاؤعا قاتئسپادئ. ارينة، بذل ءار پارتيانئث ءوزئنئث قالاؤئ، ءبئراق ءبئز ءوز تاراپئمئزدان ولاردئ سايلاؤعا قاتئسؤعا شاقئردئق.

جاقسئباي سامذرات، «ةگةمةن قازاقستان»:

- قذرمةتتئ نذرسذلتان ءابئش ذلئ! ءسئزدئ ةلئمئزدةگئ باس باسئلئم "ةگةمةن قازاقستاننئث" اتئنان جانة ونئث ةكئ ءجذز مئثداي وقئرمانئ اتئنان سايلاؤداعئ ذلكةن جةثئسئثئزبةن قذتتئقتايمئز. جةثئس جةثئسكة جالعاسا بةرسئن! مةنئث سذراعئم مئناداي: ءسئز كةلةشةكتةگئ كةمةل قازاقستاندئ كوزگة قالاي ةلةستةتةسئز؟ حالئقتئث ءال-اؤقاتئ قاي دةثگةيدة بولادئ؟

- قازاقستاننئث كةمةل بولاشاعئ 2030- جئلعا دةيئنگئ دامؤ ستراتةگياسئندا ايقئن كورسةتئلگةن. مةنئث وسئ جئلدار ئشئندةگئ اتقارعان بارلئق قئزمةتئم - پةشةنةمة جازئلعان جاثا قازاقستان مةملةكةتئن قذرؤ، ونئث تةرةزةسئن وركةنيةتتئ ةلدةرمةن تةث ةتؤ، ةكونوميكاسئن تذزةپ، حالئقتئث ءال-اؤقاتئن جاقسارتؤعا جذمسالعانئن وزدةرئثئز بئلةسئزدةر.

سوندئقتان الداعئ جئلدارعا ذسئنئپ وتئرعان باعدارلامامئزدئ ورئنداؤ بارئسئندا حالئقتئث ءال-اؤقاتئ بذدان دا ارتا تذسةدئ دةپ ويلايمئز.

مئسالئ، اؤئلداعئ كاسئپ ئستةيمئن دةگةن اعايئنعا ءبئز شاعئن نةسيةلةر ذسئنامئز. ال اؤئلدا جذمئسئ جوق وتئرعان ادامداردئ مةملةكةتتئث ةسةبئنةن وقئتئپ، ماماندئق بةرئپ، جذمئسقا ورنالاستئراتئن بولامئز. اؤئلدارداعئ تازا اؤئز سؤ ماسةلةسئن جذيةلئ شةشئپ، تذرعئن ءذي قذرئلئسئن قايتا جانداندئرئپ، بذرئنعئ دةثگةيگة الئپ كةلؤ كوزدةلؤدة. وسئلايشا قاراپايئم حالئق، اسئرةسة جاستار قيئندئقسئز باسپانالئ بولا الاتئنداي جاعداي جاساؤدئ قاراستئرؤدامئز.

سونئمةن قاتار، ءاربئر قازاقستاندئق وتباسئنئث بالالارئنا جاقسئ بالاباقشاعا بارؤعا، جاقسئ مةكتةپتة وقؤعا، جايلئ اؤرؤحانادا ةمدةلؤگة جاعداي جاسايتئن بولامئز. وسئنئث بارلئعئ بئزگة حالقئمئزدئث ءال-اؤقاتئن ارتتئرؤعا مذمكئندئك بةرةدئ.

بذگئندة الةمنئث كوپتةگةن ةلئندة، وزدةرئثئز كورئپ وتئرسئزدار، وق اتئلئپ، قان توگئلئپ جاتئر. ال ءبئز اينئماس اؤئزبئرلئك كورسةتئپ وتئرمئز. جالپئ، سايلاؤ بارئسئندا كوپتةگةن مةملةكةتتةردة حالئق جئك-جئككة بولئنةدئ، ال ءبئز كةرئسئنشة ذيئسا تذستئك، بئرلئك-بةرةكةنئث ونةگةلئ ذلگئسئن كورسةتتئك. داعدارئس دةندةگةن ةلدةر جذمئس ورئندارئن قئسقارتئپ جاتئر، ال ءبئز مئثداعان جاثا جذمئس ورئندارئن اشئپ جاتئرمئز. زاؤئت-فابريكالارئ جذمئسئن توقتاتئپ جاتقاندار بار، ال ءبئز جاثا زاؤئت-فابريكالار سالئپ جاتئرمئز. ءبئر ةلدةر زةينةتاقئ مةن جالاقئنئ تومةندةتئپ جاتئر، ءبئز كةرئسئنشة جوعارئلاتئپ كةلةمئز.

مئنةكي، ءبئزدئث ةرةكشةلئكتةرئمئز وسئنداي. سوندئقتان دا ءبئزدئث دامؤ مودةلئمئزدئ، ءبئزدئث داعدارئسپةن كذرةسؤ مودةلئمئزدئ دذنية ءجذزئ وسئ كذنئ زةرتتةپ، وزدةرئنة پايدالانؤدا.

لاؤرا تذسئپبةكوأا، «كازاحستانسكايا پراأدا»:

- نذرسذلتان ءابئش ذلئ، بذگئندة شةتةلدةردئث كوبئندة داؤ-داماي بولئپ، كةيدة قان توگئلئپ جاتقاندا قازاقستانداعئ سايلاؤدئث تئنئش ءوتؤ قذپياسئ نةدة دةپ ويلايسئز؟

- مةملةكةت باسشئسئ ةلدة ذنةمئ جاقسئ باعئتتاعئ وزگةرئستةردئث بولئپ تذرعانئن قامتاماسئز ةتؤئ كةرةك. بئزدة ونداي وزگةرئستةر كوپ. ةگةر ءبئز قازاقستاندئ پوست كةثةستئك ةلدةرمةن سالئستئراتئن بولساق، باسقا ءبئر ةلدة دة بئزدةگئدةي جاقسئ كورسةتكئشتةر بولعان جوق. ءبئز ءئ ج ءو-نئ 700 دوللاردان 9 مئثعا دةيئن جةتكئزئپ، 12 ةسة وسئرة الدئق. ةثبةكاقئ 5-6 ةسةگة ءوستئ، ةكونوميكانئث ءوسؤ قارقئنئ جونئندة مئنانئ ايتار ةدئم: قازئر قازاقستان ةكونوميكاسئ ت م د-عا قارايتئن بارلئق ورتالئق ازيا مةن قاپ تاؤئنداعئ رةسپؤبليكالاردئكئن قوسقانداعئدان دا ارتئق.

مئنة، قذپيالئق وسئندا دةپ ويلايمئن. بئزدةگئ جذمئسسئزدئق سول ةلدةرمةن سالئستئرعاندا ةث تومةنئ. ونئث ذستئنة جاثا جذمئس ورئندارئ تذراقتئ تذردة اشئلئپ جاتئر. تةك قانا «باتئس ةؤروپا - باتئس قئتاي» جولئ 50 مئث ادامعا جذمئس بةرئپ وتئر. 2009- جئلئ بذكئل الةمدةگئ ةكونوميكالئق داعدارئس شةگئنة جةتئپ، جذمئسسئزدئق ارتئپ جاتقاندا، قازاقستان «جول كارتاسئ» باعدارلاماسئ ارقئلئ جاثادان 25 مئث جذمئس ورنئن اشا ءبئلدئ. 2014- جئلعا دةيئن ءبئز ءالئ دة 160 مئث جذمئس ورنئن اشامئز. 16 ميلليون تذرعئنئ بار قازاقستان ءذشئن بذل وراسان سيفر. مئنة، بئزدةگئ تذراقتئلئقتئث قذپياسئ وسئندا.

ةث باستئسئ، الةمدة نة بولئپ جاتقانئن كورئپ وتئرسئزدار. ءدئنارالئق سوقتئعئسؤلار، ذلتارالئق سوقتئعئسؤلار ورئن الؤدا. جازئقسئز ادامداردئث قاندارئ توگئلؤدة. بذنداي وقيعالار قازاقستاندا بولعان ةمةس، ءبئزدئث حالقئمئز ءتوزئمدئ حالئق ةكةنئ تاريحتان بةلگئلئ. ونئث ذستئنة، ةگةر ةلئمئزدة تئنئشتئق، تذراقتئلئق بولاتئن بولسا، وندا ءبئز ونئث قذنئن تذسئنةتئن بولعانئمئز عوي. تةك سوندا عانا دامؤ بولؤئ، تةك سوندا عانا ءال-اؤقاتئمئز ارتؤئ مذمكئن.

قازئر سولتذستئك افريكانئث بارلئق مةملةكةتتةرئندة ةكونوميكا 10 جئلعا، مذمكئن 20 جئلعا دةيئن ارتتا قالماق. ولار وزدةرئندةگئ جاعدايعا تالاي وكئنةتئن بولار. مئنة، سونان قاشقان بوسقئندار ةؤروپاعا اعئلؤدا، قاراپايئم ادامدار كوز جاسئنا ةرئك بةرئپ، ولئمگة ذشئراؤدا. مةن قازاقستاندئقتار وسئنئ ةسكةرگةن بولار دةپ ويلايمئن.

دوگان يئلدئز، «جيحان» اقپارات اگةنتتئگئ:

- نذرسذلتان ءابئش ذلئ، قازاقستان - ءئرئ مذناي تاسئمالداؤشئ. شيكئزاتتئق تاؤةلدئلئكتئ ةثسةرؤ ءذشئن يندؤستريالاندئرؤ باعدارلاماسئ قابئلداندئ. ول قانشالئقتئ ءتيئمدئ ئسكة اسئرئلؤدا؟

- ءوزئثئز دة بئلةسئز، قازاقستاننئث يندؤستريالئق-يننوأاسيالئق دامؤ باعدارلاماسئ ازئرلةندئ. 2010- جئلئ العاشقئ جئلئ ئسكة قوسئلدئ. مئنة، ئسكة قوسئلعان ءبئرئنشئ جئلئ ءبئز 152 جاثا كاسئپورئندئ اياعئنان تئك تذرعئزدئق. جاي جاثا كاسئپورئن عانا ةمةس، ءوز ونئمدةرئن قازاقستاننان تئس جةرلةرگة ةكسپورتتاي الاتئن كاسئپورئندار ئسكة قوسئلدئ.

وسئنئث ناتيجةسئندة، مةن اتاپ وتكةندةي، ءبئز 25 مئث جاثا جذمئس ورنئن اشتئق. ءبئزدئث ةكونوميكامئزدئث ءوسئمئنئث جالپئ كولةمئنئث 8،5 پايئزئنئث 2 پايئزئ وسئ جاثا كاسئپورئندار ذلةسئنة تيةسئلئ. 2014- جئلعا دةيئن ءبئز ورتالئق، ذكئمةت ارقئلئ تاعئ 300 جاثا كاسئپورئنداردئ تذرعئزؤدئ جوسپارلاؤدامئز. ال 800 كاسئپورئن جةرگئلئكتئ، وثئرلئك بيلئك ارقئلئ سالئناتئن بولادئ.

ياعني، وتكةن جئلمةن سالئستئرعاندا، وثدةؤشئ ونةركاسئپ، ماشينا جاساؤ سالاسئ 19 پايئزعا ءوستئ، ال ةكونوميكانئث قالعان بولئگئ 10 پايئزعا وسپةك. مئنة، ءبئز وسئعان قول جةتكئزة الدئق.

ةكئنشئدةن، يندؤستريالئق ساياسات بويئنشا ءبئز اگارلئق ةلمئز، ال قازئر ازئق-تذلئك پروبلةماسئ الةم نازارئن اؤدارئپ وتئر. سوندئقتان ءبئز اؤئل شارؤاشئلئعئنا ذلكةن ءمان بةردئك. ءبئز استئق وندئرئسئنة كوثئل ءبولئپ كةلسةك، ةندئ مال شارؤاشئلئعئنا كوثئل بولةمئز. ءسويتئپ، 2014- جئلعا قاراي 60 مئث توننا ةت ونئمدةرئن ةلئمئزدةن تئسقارئ ةكسپورتقا شئعارؤدئ قالاپ وتئرمئز. بذل ةتتئث قذنئ 4،5 ميلليون توننا بيدايدئث قذنئمةن بئردةي. ةگةر ءبئز 2020- جئلعا قاراي 180 مئث توننا ةتتئ ةكسپورتقا شئعاراتئن بولساق، وندا بذل ةلئمئزدئث ةكونوميكاسئنا قوسئلعان سذبةلئ ذلةس بولعان بولار ةدئ.

الةكساندر اكسيؤتيس، «حابار» اگةنتتئگئ:

- ةث الدئمةن، ءسئزدئ جةثئسئثئزبةن قذتتئقتاؤعا رذقسات ةتئثئز. پرةزيدةنت مئرزا، ءسئز سايلاؤ الدئ كةزةثدة ايتئلعان وپپوزيسيانئث سئنئنا قالاي قارايسئز؟

- كةز كةلگةن پرةزيدةنتتئ، سونئث ئشئندة ذلكةن تابئستارعا قول جةتكئزئپ وتئرعان پرةزيدةنتتئث جانئندا ءارقاشاندا سئن دا جذرةدئ. بذل قالئپتاعئ جاعداي. سوندئقتان مةن ولاردئث سئنئنا بايئپتئلئقپةن قارايمئن.

سئن - ءبئزدئث قوعامنئث قوزعاؤشئ كذشئ. ونئ قابئلداؤعا دا نةمةسة قابئلداماؤعا دا بولادئ، ءبئراق ونئمةن ساناسؤ كةرةك. ونئث ذستئنة، سئن ءادئل بولسا، دةموكراتيالئق ذدةرئستةر دامي تذسةدئ.

ةث باستئسئ، وسئ سايلاؤ كةزةثئنئث ةرةكشةلئگئ، «قارا» پيارعا جول بةرئلگةن جوق. ةشكئم دة ةشكئمنئث ارئنا كئر كةلتئرگةن جوق. مةن قازاقستاندئقتادئث ساياسي مادةنيةتئ اناعذرلئم وسكةنئن سةزئندئم.

بذگئنگئ مئندةت: «مةن زةينةتاقئنئ 10 ةسة، ةثبةكاقئنئ 18 ةسة ارتتئرئپ، ءبارئثئزدئ باسپانامةن قامتيمئن» دةپ، پوپؤليزممةن اينالئسؤ ةمةس. ادامدارعا اقشانئ قايدان الاسئث، نةنئ تذرعئزاسئث، سونئ ايتؤ كةرةك. ويتكةنئ مةملةكةتتئك بيؤدجةت - ول داثعاراداي قاپ ةمةس، ال اقشانئث دا سذراؤئ بار، ول حالئقتئث، سالئق تولةؤشئلةردئث اقشاسئ.

ياعني، تةك قانا ءبئز ةلئمئزدئ ةكونوميكانئ ارتتئرؤ ةسةبئنةن دامئتا الامئز.

ءوز تاراپئمنان مةن وپپوزيسياعا: بيلئككة تالاسقاننان گورئ، ةلدئث جاقسئ تذرمئسقا جةتؤئنة اتسالئسساثئزدار دذرئس بولار ةدئ دةگةن ذسئنئس ايتار ةدئم. بذگئندة بارلئعئ داعدارئستئ ةثسةردئك دةپ ايتادئ.

ءيا، بذگئندة تاجئريبة رةتئندة زةرتتةلئپ وتئرعانداي، ءبئز ءوزئمئزدئث داعدارئسقا قارسئ ءئس-قيمئل ءادئسئن قذردئق. سونداي-اق تاجئريبة رةتئندة زةرتتةلئپ جاتقانداي، ءبئز ءوزئمئزدئث ةكونوميكانئ دامئتؤدئث ءادئسئن قذردئق. ءبئراق مةن مذنداي داعدارئس قايتالانؤئ مذمكئن دةپ سةسكةنةمئن.

قازئرگئ كةزدة الةمدة جاسالئپ جاتقانداي، مةملةكةتتئك اقشامةن ةكونوميكانئ قالاي اينالدئرئپ جاتقانئ، بيؤدجةتتئك شئعئندار قالاي ءوسئپ وتئرعانئ بةلگئلئ. بذل جاقسئ ئسكة اپارماؤئ مذمكئن.

سول سةكئلدئ بذگئنگئ كذنئ مذناي باعاسئ وسؤدة، دةگةنمةن وتكةن جئلئ ورئن العانداي، تومةندةؤئنة اكةلئپ سوعؤئ دا مذمكئن. مئنة، ءبئز اينالئساتئن جذمئستار. مةن بارلئق ساياسي پارتيالاردئ تاياؤدا قذرئلعان دةموكراتيالئق «2020-كواليسيا» اياسئندا كةلئسسوزدةر ذستةلئنة وتئرئپ، بئرگة جذمئس ئستةؤگة شاقئرامئن. ياعني، ناقتئ باعدارلاماسئن، ناقتئ يدةيالارئن ذسئنئپ، حالئقتئ سةندئرةتئن وپپوزيسيا كةلةسئ پارلامةنتتئك سايلاؤعا ازئرلةنةتئن بولادئ جانة سةنئمگة ية بولادئ - مئنة، بذل ءبئز جذرةتئن جول.

ايبةك قوبداباي، «قازاقستان» ذلتتئق تةلةارناسئ:

- قذرمةتتئ ةلباسئ! ءسئزدئث سايلاؤ الدئ باعدارلاماثئزدا اؤئل شارؤاشئلئعئن دامئتئپ، اؤئلدئ كوركةيتؤگة باسا نازار اؤدارئلاتئنئ ايتئلعان. وسئ ورايدا، ناقتئ قانداي باعئتتارعا باسئمدئق بةرئلةدئ؟

- جاثا مةن ايتئپ كةتتئم، ءبئز 2003- جئلدان باستاپ اؤئل شارؤاشئلئعئنا ايرئقشا كوثئل ءبولئپ كةلة جاتئرمئز. 670 ميلليارد تةثگةدةن استام اقشا ءبولئندئ.

كوپ جاعدايدا ءبئز اؤئل شارؤاشئلئعئنا سؤبسيديا، ياعني قايتارئلمايتئن مةملةكةت اقشاسئن بةرئپ وتئرمئز. سونئث ارقاسئندا، اسئرةسة، ءداندئ داقئلداردئث ءونئمئ ايتارلئقتاي ارتتئ. بئلتئرعئ قذرعاقشئلئقتئث وزئندة ءبئز ورتاشا دةثگةيدة ءونئم الدئق. وسئنئث ءبارئ مةملةكةت جاساپ وتئرعان قامقورلئقتئث ارقاسئ. سونئث ارقاسئندا اؤئل شارؤاشئلئعئنا جاثا تةحنيكا كةلدئ، جاثا كومباين، ماشينالار كةلدئ. وزئق اگروتةحنولوگيانئ قولداناتئن بولدئق. قازئرگئ قولعا الئپ جاتقانئمئز - اؤئلشارؤاشئلئق ونئمدةرئن وثدةؤ ماسةلةسئ. اتاپ ايتقاندا، سذتتةن باسقا ونئمدةر جاساپ شئعارؤ، ةتتةن باسقا ونئمدةر جاساپ شئعارؤ دةگةندةي.

بذگئندة مال شارؤاشئلئعئن دامئتؤعا باسا نازار اؤدارا باستادئق. مال بورداقئلايتئن 52 پؤنكت اشئلاتئن بولادئ. ونئث توثئرةگئندة 2300 شاعئن فةرمةرلئك بيزنةستةر جذمئس ئستةيدئ. اؤئلداعئ كوپتةگةن ادامدارعا، ميلليونداعان ادامدارعا جذمئس تابئلئپ، كذنكورئس كوزئ اشئلادئ.

ءداندئ داقئلداردئ مولايتئپ، اؤئل شارؤاشئلئعئنداعئ جئلئجايلاردئ وركةندةتؤ ءئسئ دة بئرگة اتقارئلا بةرةتئن بولادئ. ماسةلةن، وثتذستئك وثئرلةردة - كوكونئس، جةمئس-جيدةك سالؤ، سولتذستئك پةن تاعئ ءبئرقاتار وثئرلةردة - ءبيداي ءوسئرؤ، دالالئق جايئلئمدارئمئزدا مال ءوسئرؤ جذمئستارئ جوعارئ دةثگةيدة جولعا قويئلاتئن بولادئ. مذنئث بارلئعئ مةنئث سايلاؤ الدئ باعدارلامامدا ايتئلعان.

يرينا مؤحامادةةأا، م ت ر ك «م ي ر»:

- ءسئز كةدةن وداعئنئث دامؤ قارقئنئن قالاي باعالايسئز؟ بذل بئرلةستئك تاياؤ كةلةشةكتة الةمدئك نارئقتا سالماقتئ ويئنشئعا اينالا الا ما؟

- بذل ساؤالئثئزعا راحمةت! مةن - ذنةمئ ينتةگراسيالئق پروسةستةردئث جاقتاؤشئسئمئن. بذل مةنئث قانداي دا ءبئر ساياسي ذپاي جيناؤدئ كوزدةگةندئگئمنةن ةمةس. مةن ينتةگراسيانئث بولاشاعئ بارئنا سةنةمئن. اسئرةسة، ةؤرازيالئق ينتةگراسيانئ ايتامئن. ويتكةنئ مةملةكةتتئث دامؤئ مةن ةكونوميكانئث قذرئلئم لوگيكاسئ وسئعان اكةلئپ سايادئ، ةؤرازيالئق بئرلةستئك كةثئستئگئندة بذل ذعئمدار ءبئرئن-ءبئرئ تولئقتئرا تذسةدئ.

ةگةر ةسئثئزدة بولسا، 1994- جئلئ م م ؤ (ماسكةؤ مةملةكةتتئث ؤنيأةرسيتةتتئ) -نئث قابئرعاسئندا مةن ايتقان ذسئنئستار، ةؤرازيالئق وداقتئق مودةلدئك جوباسئ، كةدةن وداعئندا ءئس جذزئنة اسئرئلدئ.

سئزدةرگة تةك ءبئرئنشئ جئلئ جذرگئزئلگةن جذمئس ناتيجةسئندة رةسةي مةن قازاقستان اراسئنداعئ تاؤار اينالئمئ وتكةن جئلئ 30 پايئزعا ارتقانئن حابارلاعئم كةلةدئ. رةسةيدةن قازاقستانعا - 35 پايئز. مذنداي ةشقاشان بولماعان.

ويلاپ كورئثئزدةرشئ، قانشاما ئسكةر ادامدار، قانشاما ءبئزدئث زاؤئتتار، فابريكالار ونئمدةرئن ءوندئردئ، ساتتئ جانة ساتئپ الدئ. سونداي-اق، مئسالئ، بةلارؤستئث قازاقستانعا تاؤار اينالئمئ ءبئر جئلدا 2 ةسةگة ارتتئ. ياعني، مذنئث ذلكةن بولاشاعئ بار.

بذل ةش مةلةكةتتئث تاؤةلسئزدئگئنة نذقسان كةلتئرمةيدئ. بذل تازا ةكونوميكالئق ءئس.

ءبئزدئث كوز الدئمئزدا - ةؤروپالئق وداق. بارلئعئ بذدان تيئمدئلئك كذتةدئ.

قازئر ءبئرئثعاي ةكونوميكالئق كةثئستئككة وتؤدةمئز. بيئلعئ جئلدئث 1- شئلدةسئنةن باستاپ ءبئزدئث رةسةيمةن كةدةندةرئمئز ءبئرجولا الئنئپ تاستالادئ. قاجةت دةپ سانالاتئن شةكاراشئلار عانا قالادئ.

ياعني، مةنئثشة، قازئر استاناعا ذشئپ كةلگةندةرئثئزدة، سئزدةر باسقالارعا قاراعاندا، وزگة دالئزبةن جذرةسئزدةر. سول سياقتئ قازاقستاندئقتارعا ماسكةؤدة دة سونداي جاعداي جاسالعان.

ايتئثئزدارشئ كانةكي، بذل يگئلئك ءذشئن ةمةس پة. سوندئقتان بذل بيزنةستئ دامئتؤ ءذشئن، مذنئث بارلئعئ دامؤئمئز ءذشئن جاسالئپ وتئر. ءبئزدئث ءبارئمئز دة بذكئل الةمدئك ساؤدا ذيئمئنا كئرؤگة ازئرلةنؤدةمئز. ةگةر ءبئز ئشئمئزدة باسةكةلةستئكتئ دامئتپاساق، ءوز بيزئنسئمئزدئ شئثداماساق، وندا ول جاققا ءوز تاؤارلارئمئزبةن قالاي بارماقپئز؟

سوندئقتان بارلئق جاعئنان الئپ قاراعاندا، بذل پايدالئ ءئس بولعاندئقتان مةن تولئق قولدايمئن.

ياروسلاأ كراسيةنكو، «ك ت ك» تةلة ارناسئ:

- ءومئرلئك ماثئزئ بار ساؤال - تذرعئن ءذي ماسةلةسئ بولئپ تابئلادئ. بذگئندة تذرعئن ءذي ساتئپ الؤ بذرئنعئشا، اسئرةسة جاستار ءذشئن كذردةلئ كذيئندة قالؤدا. مةملةكةت بذل پروبلةمانئ شةشؤدة قانداي كومةكتةر كورسةتپةك؟

- ةگةر ءبئز ةشقانداي شارا قولدانباعاندا، تذرعئن ءذي قذرئلئسئ جارتئلاي توقتاعان بولار ةدئ. داعدارئسقا دةيئنگئ كةزةثدة قازاقستان جئل سايئن 6 ميلليون شارشئ مةتر تذرعئن ءذيدئ پايدالانؤعا بةردئ. بيئلعئ جئلئ ءبئز 3 ميلليون شارشئ مةتر دةثگةيئنة تومةندةدئك.

سوندئقتان مةن جاثا يدةيا كوتةرئپ، تذرعئن ءذي قذرئلئسئنئث جاثا باعدارلاماسئن ذسئندئم.

ءبئرئنشئ. پاتةر العئسئ كةلةتئن ادام «تذرعئن ءذي قذرئلئس جيناق بانكئنة» قارجئسئنئث 50 پايئزئن جيناقتاؤ قاجةت، بذل مةملةكةتتئك بانك. تذسئنةتئن بولارسئز، ةگةر جاس بولسا، ءبئر بولمةلئ پاتةر ءذشئن قارجئ سالادئ. سالئستئرئپ قاراعاندا، ونئث باعاسئ ارزانداؤ. قالعان 50 پايئزدئ بانك بةرةدئ. قولئندا اقشاسئ بار ادام ةندئ پاتةر ساتئپ الا الادئ. ال بذل پاتةرلةردئ قايدان الؤ كةرةك؟

بذل پاتةرلةرگة ية بولؤ ءذشئن، ءبئز بارلئق وبلئستئق اكئمدئكتةرگة اقشا بولدئك. وسئ اقشاعا ولار ءذي تذرعئزادئ. ادامدار كةلئپ ءوز اقشالارئن بةرةدئ. اقشا مةملةكةتكة جانة بانككة قايتارئلادئ. پاتةر يةسئ العان ذيئندة تذرئپ، اقشاسئن تولةيدئ جانة قارئزئن بةلگئلئ ءبئر مةرزئمدة قايتارادئ.

پاتةر يةسئ ءوز پاتةرئنئث قذنئن تولئق قايتارعاندا بارئپ، ول جةكةمةنشئگئنة وتةدئ. وعان دةيئن ول پاتةر كةپئلدئكتة بولادئ. بذل وتة جاقسئ ءتاسئل.

ةكئنشئ. ةكئنشئ دةثگةيدةگئ بانكتةردئ قورلاندئرؤ. مةملةكةت، بانك جانة ادام. ادامدار پاتةر قذنئنئث 20 پايئزئن، مةملةكةت 40 پايئزئن، بانك 40 پايئزئن سالادئ. وسئلايشا تذرعئن ءذي قذرئلئسئ ءذشئن اقشا جيناقتالادئ.

بارلئق بيؤدجةتتئك ذيئمداردئث ةثبةكاقئسئن 1- شئلدةدةن باستاپ 30 پايئزعا ارتتئرؤ حالئقتئث مذنداي نةسيةنئ تولةؤئنة جاقسئ مذمكئندئكتةر تؤعئزادئ.

ءذشئنشئ باعدارلاما بويئنشا مةملةكةت كوممؤنيكاسيا، الاث ازئرلةپ، سؤ تارتئپ، ةلةكتر جةلئسئ مةن كارئزدةردئ جذرگئزةدئ. سوسئن بارئپ: «ءذي سالئثدار» دةيدئ. بذل ينجةنةرلئك كوممؤنيكاسيا قذرئلئستئث 30-35 پايئزئن قذرايدئ. ءئس جذزئندة ءبئز تذرعئن ءذي قذنئنئث 30-35 پايئزئن ءوز مئندةتئمئزگة الامئز. كةز كةلگةن ينأةستور ول جةرگة تذرعئن ءذي سالئپ، ونئ ساتا الادئ. نةمةسة جةكة مةنشئك يةلةرئ تذرعئن ءذي سالئپ، ساتؤئ مذمكئن.

سوندئقتان مةن سئزدةردةن، بذقارالئق اقپارات قذرالدارئنان، حالئقتئث ساؤاتئن كوتةرؤگة اتسالئسؤلارئثئزدئ سذرايمئن. ارينة، بانكتةر اقشانئ وثايلئقپةن بةرة سالمايدئ. سئزدةر بذل نةسيةنئ قايتارا الاسئزدار ما، جوق پا، سئزدةر قايدا جذمئس ئستةيسئزدةر، سئزدةردئث ةثبةكاقئلائثئز قانداي، ءبارئن تةكسةرةدئ. سوندئقتان مةن ذنةمئ قازاقستاندئقتاردئ جاتئپ ئشةر بولا بةرمةي، جذمئس ئستةؤگة شاقئرامئن. كئم جذمئس ئستةيتئن بولسا، سول بارئنة ية بولادئ. بئزدة قازئر جذمئس قولئ جةتئسپةيدئ. ءئس جذزئندة قازاقستاندا جذمئسسئزدئق بولماؤئ ءتيئس. بئزدة ادامدار جةتئسپةيدئ. كوپتةگةن ماماندئق يةلةرئ جةتئسپةيدئ. ءبئز جاثا زاؤئتتار تذرعئزؤدامئز. بئزدة جذمئس ورنئ بار، ءبئراق ونئث ماماندئعئ جوق. مئنة، وسئ سةبةپتئ باعدارلاما ازئرلةندئ. وسئلايشا ءوزئن-ءوزئ قامتئعان ادامدئ مةملةكةت ةسةبئنةن وقؤ ورئندارئنا جئبةرئپ، وقئتئپ، وعان ستيپةنديا تولةپ، سودان كةيئن ماماندئق العان سوث بارئپ، جاثا زاؤئتتارعا جذمئسقا ورنالاستئرؤ قاجةت.

مةن ذلكةن قئزئعؤشئلئق تؤعئزعاندارئثئز ءذشئن العئسئمدئ ايتامئن. بذل قازاقستاننئث اشئقتئعئن بئلدئرةدئ. وزدةرئثئز بئلةسئزدةر، الةم ةلدةرئنةن 1059 باقئلاؤشئ، 200 دةن استام جؤرناليستةر كةلدئ. بذگئن مةن كوپتةگةن شةتةلدئك باقئلاؤشئنئ قابئلدادئم. ولار جالپئ سايلاؤ زاثناماسئنئث بذزئلعاندئعئ نةمةسة وسئ سايلاؤ بارئسئندا قانداي دا ءبئر زاث بذزؤشئلئقتئث بولعاندئعئ تؤرالئ سئن ايتقان جوق. مةن بذل ءبئرئنشئ رةت وسئلاي بولئپ وتئر دةپ سانايمئن. ءبئز وتكةن جئلئ ة ق ئ ذ ءتوراعاسئ رةتئندة، 2010- جئلئ ة ق ئ ذ سامميتئن وتكئزگةن مةملةكةت رةتئندة الةمنةن كوپتةگةن دوستار تاپتئق، ءبئز ولاردئ ذياتقا قالدئرماعانئمئزدئ كورسةتتئك. ءبئز العا، ةلئمئزدئ ةكونوميكالئق جانة ساياسي جاثعئرتؤعا قادام باستئق.

باعلان مايلئبايةأ، قازاقستان رةسپؤبليكاسئ پرةزيدةنتئنئث باسپاءسوز حاتشئسئ:

- قذرمةتتئ نذرسذلتان ءابئش ذلئ، ءسئزدئ جؤرناليستةر اتئنان سةنئمدئ جةثئسئثئزبةن تاعئ دا قذتتئقتاؤعا رذقسات ةتئثئز.

سوڭعى جاڭالىقتار