توقتئباي ذلئ ساثئرئق

ئق (1692 - ولگةن جئلئ بةلگئسئز) - جوثعار باسقئنشئلئعئنا قارسئ كذرةستةگئ اتاقتئ باتئرلاردئث ءبئرئ. شئققان تةگئ- ذلئ ءجذزدئث وشاقتئ تايپاسئنئث تاسجذرةك رؤئنان
None
None

اكةسئ - توقتئباي دا باتئر بولعان. ول كئسئ كةزئندة باتئرلئعئمةن بئرگة، تايماس تؤراشئلدئعئمةن، اؤئتقئماس ادئلدئگئمةن دة ةلگة تانئلئپ، اتئ شئعئپتئ. اكةنئث وسئ قاسيةتئ بالالارئنا دا جذعئپ، ساثئرئقتئث اعاسئ دانةن دة، ءئنئسئ سارئ مةرگةن دة باتئر بولعان. اتادان بالاعا بةرئلگةن اثگئمةلةر ارقئلئ ساثئرئقتئث بذگئنگئ ذرپاقتارئ اتالارئن: «ذزئن بويلئ، جاؤئرئنئ ءسال ةثكئشتةؤ، قولدارئ الةؤةتتئ، الا كوز، ءتذسئ سؤئق، سذستئ كئسئ بولعان» دةپ سؤرةتتةيدئ. ساثئرئقتئث ةرةكشة قاسيةتئ ؟ قذرالايدئ كوزگة اتقان مةرگةن بولعان. العاشقئدا اتاعئ وسئ مةرگةندئگئمةن شئققان. وشاقتئنئث اتاقتئ ءبئر بايئ توي جاساپ، سوندا مةرگةندةر جارئسئن وتكئزئپ، باس بايگةگة قالئ كئلةم جابئلعان قارا نار باستاعان توعئز جانة سذيةكتةن جاساپ، التئنمةن اپتاپ، كذمئسپةن كذپتةگةن كةرةمةت ساداقتئ تئگةدئ. وسئ سايئستا 16 جاسار ساثئرئق باس جذلدةنئ جةثئپ الادئ. كةيئن «ساثئرئقتئث سارناؤئعئ» دةپ اتالئپ كةتكةن وسئ ساداق باتئردئث جوثعارمةن سوعئستاعئ باس قارؤئنئث ءبئرئ بولدئ. ساثئرئقتئث باتئرلئق جولئ ايگئلئ «اقتابان شذبئرئندئدان» كةيئن باستالادئ. اتامةكةنئ جاؤ قولئندا قالئپ، بوسقان ةلدئث اؤئر حالئن كورئپ، ةت جذرةگئ ةزئلگةن قازاقتئث نامئستئ ذلدارئ اتا جاؤدان كةك الؤ قامئنا كئرئسئپ، جةر-جةردة جاؤئنگةر جاساقتار قذرايدئ. ولار جاؤشئ جئبةرئپ، ءوزارا حابارلاسئپ، بئر-بئرئمةن بئرئگئپ، كوپ ذزاماي بذكئل حالئقتئق ذلئ كذشكة اينالادئ. وسئنداي بئرئگؤلةر كةزئندة العاشقئلاردئث ءبئرئ بولئپ تئزة قوسقان ذلئ ءجذزدئث ساثئرئق باتئرئمةن كئشئ ءجذزدئث تايلاق باتئرئ بولادئ. ولار وسئدان كةيئن جذپ جازباي، ةل ةثسةسئن كوتةرگةن تذثعئش جةثئستئ اكةلگةن بذلانتئ شايقاسئندا، تذپكئلئكتئ جةثئسكة بةتبذرئس جاساتقان اثئراقاي شايقاسئندا دا ءبئر بولادئ. تاريحشئلار بذلانتئ شايقاسئندا شابؤئلداؤشئ اسكةردئث قولباسشئلارئ بولعان ساثئرئق پةن تايلاق باتئرلاردئ وسئ جولعئ جةثئستئث «جول اشارلارئ» بولدئ دةپ باعالايدئ. ساثئرئق باتئر جاساعئ بذدان كةيئن دة تالاي شايقاسقا قاتئستئ. ونئث تالاس بويئن جاؤدان تازارتؤداعئ، اسئرةسة، اقكةسةنة، كوككةسةنة دةپ اتالاتئن ةكئ مذنارا تذبئندةگئ شايقاستاعئ ةرلئگئ ةل اؤزئندا اثئزعا، جئر-داستانعا اينالعان. حالئق اراسئنداعئ سونداي جئرلاردئث بئرئندةگئ: بوسقان ةلدئ قذراپ، قول باستاعان ساثئرئق. قارسئ كةلگةن جاؤئنا، قئرعئن سالعان ساثئرئق. انتالاعان قالماققا، سذرگئن سالعان ساثئرئق. تايلاق باتئر ةكةؤئ سةرئك بولعان ساثئرئق، - دةپ جالعاسا بةرةتئن ءور جولدار ةل قورعاعان ةرئنة ريزا بولعان حالقئنئث ةرةن قذرمةتئندةي، ةستة ساقتار ماثگئ ةسكةرتكئشئندةي كورئنئپ، تئم اسقاق ةستئلةدئ. ساثئرئق باتئردئث ةرلئگئنة ريزاشئلئعئن تانئتقان تولة ءبي وعان ارنايئ كئسئ جئبةرئپ، دارئندئ قولباسشئلارعا عانا تيةسئلئ سئي ؟ كةؤدةگة تاعاتئن ايرئقشا بةلگئ تارتئپ، باتاسئن بةرگةن. كةيبئر دةرةكتةرگة قاراعاندا باتئر 1740 جئلدئث سوثئنا قاراي جاؤمةن بولعان شايقاستا اؤئر جارالانئپ، سونئث سالدارئنان كوز جذمادئ. تولة ءبيدئث جارلئعئمةن باتئردئث دةنةسئ تذركئستانعا جةرلةنگةن.

دةرةككوزدةرئ: قازاقستان تاريحئ ةنسيكلوپةديالئق انئقتامالئعئ «تاريحي تذلعالار» كئتابئ

سوڭعى جاڭالىقتار