ةل بئرلئگئ دوكتريناسئن ئسكة اسئرؤ جونئندةگئ ءئس-شارالار جوسپارئ جالپئ حالئقتئق مئندةتكة اينالسا يگئ

ذكئمةت مذشةلةرئ ماقذلداعاننان كةيئن سويلةگةن سوزئندة پرةمةر-مينيستر كارئم ءماسئموأ: «قازاقستاننئث ةل بئرلئگئ دوكتريناسئ وتة ماثئزدئ قذجات. ونئ جاساؤعا بارلئق مينيسترلئكتةر اتسالئستئ. دوكترينا قازاقستاننئث 2020 جئلعا دةيئنگئ دامؤ ستراتةگياسئنا تولئق سايكةس كةلةدئ.
سوندئقتان ءاربئر مينيسترلئك، ءاربئر مينيستر دوكترينادا كورسةتئلگةن ءئس-شارالاردئ ورئنداؤئ كةرةك. ةلباسئنئث تاپسئرماسئ بويئنشا جاسالعان دوكترينا ةل بئرلئگئنة قئزمةت ةتؤئ ءتيئس»، دةپ اتاپ كورسةتتئ.
ايتا كةتةيئك، دوكترينانئث جةتئلدئرئلگةن نذسقاسئ اعئمداعئ جئلعئ ءساؤئردئث 19 دا ق ر مةملةكةتتئك حاتشئسئ - سئرتقئ ئستةر ءمينيسترئ قانات ساؤدابايةأتئث توراعالئعئمةن وتكئزئلگةن قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئ كةثةسئنئث وتئرئسئندا بةكئتئلئپ، كةيئننةن ونئ مةملةكةت باسشئسئ ماقذلداعان بولاتئن. ودان سوث ونئ جذزةگة اسئرؤ جونئندةگئ ءئس-شارالاردئ ازئرلةؤ ءذشئن ذكئمةتكة باعئتتالدئ. ذكئمةت تة كوپ كةشئكتئرمةي ماقسات-مذددةسئ - ةلدئث بئرلئگئ مةن ئنتئماعئن نئعايتاتئن دوكترينانئ ئسكة اسئرؤ تؤرالئ ءئس-شارالار جوسپارئن ازئرلةپ، ماقذلداپ وتئر. ءئس-شارالار جوسپارئ دوكترينانئث نةگئزگئ قاعيداتتارئنا سايكةس كةلةتئن «ءبئر ةل - ءبئر تاعدئر»، «تةگئ باسقا - تةثدئگئ ءبئر» جانة «ذلت رؤحئنئث دامؤئ» دةپ اتالاتئن ءذش نةگئزگئ تاراؤدان تذرادئ.
مادةنيةت ءمينيسترئ مذحتار قذل-مذحاممةدتئث سوزئنة قاراعاندا، «ءبئر ةل - ءبئر تاعدئر»، دةپ اتالاتئن ءبئرئنشئ تاراؤدئث ءئس-شارالارئ ةل بئرلئگئن جانة قازاقستاندئق پاتريوتيزمدئ نئعايتؤعا باعئتتالعان. مذندا بئرئنشئدةن، قوعامدئ وسئ ذردئسكة كةثئنةن تارتؤدئ كوزدةيتئن، ءبئرقاتار جاثا اقپاراتتئق تةحنولوگيالاردئ قولدانا وتئرئپ مةملةكةتتئك تةلةارنالاردئث تاقئرئپتئق سارالاؤ بارئسئن اياقتاؤدئ جانة قازنةت جوبالارئن دامئتؤدئ قاراستئراتئن اقپاراتتئق-ناسيحاتتئق ءئس-شارالاردئث تذتاستاي كةشةنئ قاراستئرئلعان. سونئمةن قاتار، دوكترينانئ ئسكة اسئرؤ بارئسئنا اقپاراتتئق قولداؤعا ارنالعان مةديا-جوسپار ازئرلةنةتئن بولادئ، ةتنيكا ارالئق جانة كونفةسسيا ارالئق قاتئناستار ماسةلةلةرئن بذقارالئق اقپارات قذرالدارئندا شئنايئ كورسةتؤدئ قامتاماسئز ةتةتئن ءئس-شارالار قابئلدانباق. ةكئنشئدةن، ءبئرقاتار ينستيتؤسيونالدئق شارالار قابئلدانعان، ياعني اقساقالدار كةثةسئ، ءدئني تاقئرئپتاردئ جاريالاؤعا ارنالعان ادئستةمةلئك كةثةس قذرئلاتئن بولادئ، ةتنوسارالئق قاتئناستار ماسةلةلةرئ بويئنشا ذزدئك ساراپشئ جؤرناليستةر كلؤبئنئث قئزمةتئ قامتاماسئز ةتئلةدئ جانة ءدئني ليدةرلةر كةثةسئ قئزمةتئنئث تذجئرئمداماسئ ازئرلةنگةن. ذشئنشئدةن، حالئق بئرلئگئنة قاؤئپ توندئرةتئن كةز كةلگةن ارةكةتتئ انئقتاؤ جانة الدئن الؤ جونئندةگئ ساؤئقتئرؤ جذمئستارئ كذشةيتئلةتئن بولادئ. سونداي-اق، وسئ تاراؤ اياسئندا ءدئن ارالئق، ةتنيكاارالئق جانة مادةنيةتارالئق ديالوگتئ دامئتؤ جونئندةگئ باستامالاردئ كوتةرةتئن جانة ئسكة اسئراتئن يؤنةسكو، وركةنيةتتةر اليانسئ، ةؤروپا كةثةسئ، يسلام كونفةرةنسياسئ ذيئمئ، اراب مةملةكةتتةرئنئث ليگاسئ سياقتئ حالئقارالئق ذيئمدارمةن ئنتئماقتاستئقتئ كةثةيتؤ جوسپارلانئپ وتئر. ماثئزدئ حالئقارالئق ءئس-شارالاردئث ئشئنةن كذن تارتئبئنة تولةرانتتئق تاقئرئبئ ةنگئزئلةتئن ة ق ئ ذ-عا مذشة مةملةكةت باسشئلارئنئث ءساميتئن جانة ة ق ئ ذ-نئث تولةرانتتئق جانة كةمسئتپةؤشئلئك جونئندةگئ جوعارئ دةثگةيدةگئ كونفةرةنسياسئن ناسيحاتتاؤ كوزدةلئپ وتئر.
ال «تةگئ باسقا - تةثدئگئ ءبئر»، دةپ اتالاتئن ةكئنشئ تاراؤدئث اياسئندا اتقارئلاتئن ءئس-شارالار ةث الدئمةن ومئردئث بارلئق سالالارئندا ءاربئر قازاقستاندئقتئث ءوزئن-ءوزئ تانؤئ ءذشئن تةثدةي مذمكئندئكتةردئ قامتاماسئز ةتةتئن الةؤمةتتئك ماثئزئ زور باعدارلامالئق قذجاتتار كةشةنئن قابئلداؤدئ جانة ونئ ءارئ قاراي جذزةگة اسئرؤدئ قاراستئرادئ. ءبئرئنشئدةن، بذل تاراؤ اياسئندا 2009-2012 جئلدارعا ارنالعان ادام قذقئعئ سالاسئنداعئ ذلتتئق ءئس-قيمئل جوسپارئ، 2010-2014 جئلدارعا ارنالعان قازاقستاندئ يندؤستريالاندئرؤ كارتاسئ، 2004-2010 جئلدارعا ارنالعان اؤئلدئ اؤماقتاردئ دامئتؤدئث مةملةكةتتئك باعدارلاماسئ، «نذرلئ كوش» باعدارلاماسئ جذزةگة اسئرئلادئ. سونئمةن قاتار «اؤئل جاستارئ» جالپئ ذلتتئق باستاماسئن، «ديپلوممةن - اؤئلعا» جوباسئن جذزةگة اسئرؤ جالعاسپاق. ةكئنشئدةن، تاراؤ اياسئندا 2011-2015 جئلدارعا ارنالعان «سالاؤاتتئ قازاقستان» مةملةكةتتئك باعدارلاماسئ، 2010-2014 جئلدارعا ارنالعان ةثبةك نارئعئن رةتتةؤ جانة قازاقستان رةسپؤبليكاسئندا ةثبةك رةسؤرستارئن قامتاماسئز ةتؤ باعدارلاماسئ ءتارئزدئ الةؤمةتتئك ماثئزئ زور قذجاتتاردئ قابئلداؤ قاراستئرئلئپ وتئر. ءذشئنشئدةن، جوعارئ وقؤ ورئندارئنا ارنالعان «ةتنوس ارالئق جانة كونفةسسياارالئق تولةرانتتئق نةگئزدةرئ» اتتئ تيپتئك وقؤ باعدارلامالارئنئث جوباسئن ازئرلةؤ، تذراقتئ جذمئس ئستةيتئن «ءدئن تانؤ دارئسحاناسئن» قذرؤ، ءتيئستئ تالدامالئق ماتةريالدار، بروشيؤرالار، جيناقتار، جذرنالدار، ادئستةمةلئك ادةبيةتتةر ازئرلةؤ جانة باسئپ شئعارؤ سياقتئ عئلئمي-ادئستةمةلئك ءئس-شارالار كةشةنئن ئسكة اسئرؤ قاراستئرئلعان. «جالپئ، بذل تاراؤدئث ءئس-شارالارئن ئسكة اسئرؤ ازاماتتاردئث كونستيتؤسيالئق قذقئعئن تولئق قامتاماسئز ةتؤ ءذشئن ةكونوميكالئق جانة الةؤمةتتئك بةرئك ئرگةتاس قالاؤعا مذمكئندئك بةرةدئ»، دةيدئ مينيستر.
م. قذل-مذحاممةدتئث سوزئنة قاراعاندا، «ذلت رؤحئنئث دامؤئ»، دةپ اتالاتئن ءذشئنشئ تاراؤدا رؤحاني جانة ذلتتئق بئرلئكتئث باستئ فاكتورلارئنئث ءبئرئ - مادةنيةت، ءتئل، ءداستذر بولئپ تابئلاتئنئ ةسكةرئلگةن. بذل باعئتتاعئ جذمئستئث ماثئزدئ بولئگئن مةملةكةتتئك ءتئلدئ قولدانؤدئث اياسئن كةثةيتؤ، «مادةني مذرا» ذلتتئق ستراتةگيالئق جوباسئن ءتيئمدئ جذزةگة اسئرؤ، ءداستذرلئ، ءمورالدئق جانة ادامگةرشئلئك قذندئلئقتاردئ ناسيحاتتايتئن ذكئمةتتئك ةمةس ذيئمدار جوبالارئن ذتئمدئ ئسكة اسئرؤ، ةتنو-مادةني بئرلةستئكتةردئث، مةملةكةتتئك جانة ةتنوس تئلدةرئندةگئ بذقارالئق اقپارات قذرالدارئنئث قئزمةتئن قولداؤ جونئندةگئ ءئس-شارالار قذرايدئ. «اعئمداعئ جئلئ مةملةكةتتئك ءتئلدئ قولدانؤ مةن دامئتؤدئث 2011-2020 جئلدارعا ارنالعان مةملةكةتتئك باعدارلاماسئنئث جوباسئ ازئرلةنةتئن بولادئ. قازاق تئلئندةگئ تةلةارنالار قذرئلادئ جانة قازاق ءتئلدئ باسئلئمدار مةن ينتةرنةت-رةسؤرستاردئث باسةكةلةستئككة قابئلةتتئلئگئن ارتتئرؤ جونئندةگئ شارالار قابئلداناتئن بولادئ»، دةيدئ مينيستر.
وسئ ورايدا م. قذل-مذحاممةد ءبئرقاتار ذسئنئستار ايتتئ. ونئث پئكئرئنشة، ةلدئث ينتةللةكتؤالدئق الةؤةتئن ءارئ قاراي دامئتؤدئث ماثئزدئلئعئن جانة قاجةتتئلئگئن ةسكةرة وتئرئپ، ذستئمئزدةگئ جئلئ مةملةكةتتئك جانة سالالئق باعدارلامالار، ستراتةگيالئق جوسپارلار شةثبةرئندة ونئ قالئپتاستئرؤعا باعئتتالعان شارالار كةشةنئن قاراستئرؤ قاجةت. سونداي-اق جوسپارعا سايكةس، قازاقستان رةسپؤبليكاسئندا ءبئلئم بةرؤدئ دامئتؤدئث 2011-2020 جئلدارعا ارنالعان مةملةكةتتئك باعدارلاماسئن ذكئمةتكة ةنگئزؤ كةرةك، رةسؤرستئق ورتالئقتار ارقئلئ جاستار مةن جاستار ذيئمدارئنا ارنالعان ءبئلئمدئ ذلئقتاؤدئث كةث قانات جايؤئنا باعئتتالعان جوبالاردئ ئسكة اسئرؤ مذمكئندئكتةرئن قامتاماسئز ةتؤ قاجةت. وتاندئق عئلئم، ءبئلئم، مادةنيةت جانة سپورت وكئلدةرئنئث قول جةتكئزگةن جةتئستئكتةرئن كةثئنةن ناسيحاتتاؤ كةرةك.
جالپئ، قازئرگئ تاثدا دذنية جذزئندة، ءتئپتئ توثئرةگئمئزدة بولئپ جاتقان ءتذرلئ سيپاتتاعئ وقيعالاردان ساباق الاتئن بولساق، «قازاقستاننئث ةل بئرلئگئ» دوكتريناسئن ةلئمئز دةر كةزئندة ازئرلةپ، قابئلداپ وتئر. قازئرگئ تاثدا قازاقستانداعئ تذراقتئلئققا قئزئعا دا، قئزعانا دا قارايتئن ةلدةر از ةمةس. الةمدةگئ كةيبئر مةملةكةتتةر قالاي دامؤئن بئلمةي، ابدئراپ قالعان تذستا قازاقستان قاي جولمةن جذرةتئنئن، ناقتئ قانداي ماقساتتئ كوزدةيتئنئن الدةقاشان انئقتاپ قويدئ. ال كةز-كةلگةن ءورشئل مئندةتتئ ةلدئث بئرلئگئ ارقئلئ عانا باعئندئرؤعا بولادئ. دوكترينانئث وزئندة جازئلعانداي: «ذلت بئرلئگئن قامتاماسئز ةتؤ - دةموكراتيالئق، زايئرلئ، قذقئقتئق جانة الةؤمةتتئك مةملةكةتتئ قذرؤدئث ماثئزدئ شارتئ. مةملةكةتتئث ةكونوميكالئق ءوسؤئ، الةؤمةتتئك ئلگةرئلةؤئ، دةموكراتيالئق دامؤئ قوعام بئرلئگئ ذيئسقان جانة ساقتالعان جاعدايدا عانا جذزةگة اسؤئ مذمكئن. بذل مئندةتتئ شةشؤ ءذشئن تاؤةلسئز، ةگةمةن، بارلئق الةم مويئنداعان مةملةكةت رةتئندة قازاقستاندا ساياسي ةرئك جانة قاجةتتئ ةكونوميكالئق، الةؤمةتتئك رةسؤرستئث ءبارئ بار. تاؤةلسئزدئكتئ ساقتاؤ جانة مةملةكةتتئلئكتئ نئعايتؤ، مذمكئندئكتةر تةثدئگئن جانة ازاماتتار قذقئعئ مةن بوستاندئعئن قورعاؤ، ينتةللةكتؤالدئق ذلت قذرؤ جانة ذلتتئق رؤحتئ دامئتؤ - ءبئزدئث ذلتتئق بئرلئگئمئزدئث باستئ ذستانئمئ ءارئ ءاربئرئمئزدئث ءومئرلئك قاعيداتتارئمئز بولؤئ شارت». ولاي بولسا، ذكئمةت دوكتريناداعئ ءئس-شارالار جوسپارئن ءتيئمدئ جذزةگة اسئرا بئلسة، ول جذمئستاردئث جوعارئدا ايتئلعان مئندةتتةردئ شةشؤگة، سونئث ئشئندة مةملةكةتتئلئگئمئزدئ نئعايتؤعا، ةكونوميكامئزدئ كذشةيتؤگة قوساتئن ذلةسئ مول بولادئ.