قازاقستاننئث ةل بئرلئگئ دوكتريناسئ

قازاقستاننئث بارشا ازاماتئنا تةث مذمكئندئكتةر
مةن لايئقتئ تئرشئلئك جاعدايئن تؤعئزؤعا ذمتئلؤ،
ادام قذقئقتارئنئث جالپئعا بئردةي دةكلاراسياسئن
مويئنداؤ، ذلت تاعدئرئنا جاؤاپكةرشئلئكتئ سةزئنؤ،
مةملةكةتتئك ةگةمةندئك تؤرالئ دةكلاراسيادا،
مةملةكةتتئك تاؤةلسئزدئك تؤرالئ كونستيتؤسيالئق زاثدا
جانة قازاقستان رةسپؤبليكاسئ كونستيتؤسياسئندا
كورسةتئلگةندةي بايئرعئ قازاق جةرئندة
ذلتتئق مةملةكةتتئلئك قذرؤ مةن نئعايتؤ جانة دة
باسقا قاعيداتتاردئ نةگئزگة الا وتئرئپ،
قوعام مةن ذلتقا
قازاقستاننئث ذلت بئرلئگئ دوكتريناسئ ذسئنئلادئ
جالپئ ةرةجةلةر
قازاقستان رةسپؤبليكاسئ قازاق حالقئنئث سان عاسئرلئق مةملةكةتتئلئگئنئث قذقئقتئق، تاريحي جالعئز دارا مذراگةرئ جانة ونئث ساياسي، مةملةكةتتئك قذرئلئمئنئث تابيعي جالعاسئ بولئپ تابئلادئ. قازاقستان رةسپؤبليكاسئ ءوز تاؤةلسئزدئگئن قورعاؤ جانة ذلتتئق مةملةكةتتئلئگئن كذشةيتؤ جولئنداعئ بارلئق شارالاردئ اتقارادئ.
ةل تاريحئ - كوپتةگةن قايعئلئ وقيعالاردئث كؤاگةرئ. حالئقتئث ءومئرئ، ونئث ءتئلئ مةن مادةنيةتئ جويئلؤدئث الدئندا تذرعان دا كةزدةر بولعان. قازاق حالقئ اسا اؤئر سئناقتان ءوتئپ، ءجاي عانا امان قالعان جوق، مةملةكةتئن دة قذردئ، تاؤةلسئزدئگئن دة الدئ.
«قازاق ك س ر مةملةكةتتئك ةگةمةندئگئ تؤرالئ» دةكلاراسيادا جانة «قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث مةملةكةتتئك تاؤةلسئزدئگئ تؤرالئ» كونستيتؤسيالئق زاثدا ةگةمةندئ ذلتتئث ءارئ قاراي ذيئسؤئنئث نةگئزدةرئن ايقئنداعان ةكئ قاعيدات جاريا ةتئلدئ: بئرئنشئدةن - قازاقستان مةملةكةتئن قذرؤدئث العئ شارتئ بولئپ تابئلاتئن قازاق حالقئنئث ءوز تاعدئرئن ءوزئ تاثداؤ قذقئ؛ ةكئنشئسئ - ةلدئث بارلئق ازاماتتارئ ءذشئن جاسالاتئن تةث مذمكئندئك.
حالئقتئث دانالئعئ، كةثدئگئ مةن سئيلاستئعئ ةتنيكالئق تةگئنة، الةؤمةتتئك، ءدئني جانة دة شئعؤ تةگئنة قاراماي جاثا مةملةكةتتئث بارشا ازاماتئنئث ذيئسؤئنا نةگئز بولدئ.
تاؤةلسئزدئك ورنئعؤئنئث ةث قيئن جئلدارئندا حالئقتئث كةمةلدئگئ مةن ةلدئث تذثعئش پرةزيدةنتئ - نذرسذلتان ءابئش ذلئ نازاربايةأتئث قايراتكةرلئگئ ناتيجةسئندة قازاقستاندا ةتنوسارالئق جاثجال مةن قوعامنئث بولئنؤئنة جول بةرئلگةن جوق.
سول جئلدارئ، كةثةستئك داؤئردةن قالعان داعدارئستان ءوتؤ، جاثا ةكونوميكالئق جانة ساياسي قاتئناستاردئ قالئپتاستئرؤ جاعدايئندا، قوعامدئ ذيئستئرؤ ءئسئ: ئشكئ ساياسي تذراقتئلئق، ازاماتتئق تاتؤلئق جانة ةتنوسارالئق كةلئسئم قاعيدالارئ نةگئزئندة جذزةگة اسقان ةدئ.
سودان بةرئ قازاقستاننئث جةتئستئگئنة اينالعان قوعامدئق كةلئسئمئمئز ةلدئث ناتيجةلئ الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق، قوعامدئق-ساياسي دامؤئنئث كةپئلئ جانة نةگئزئ بولئپ تابئلدئ.
الايدا ءومئر ءبئر ورئندا تذرمايدئ. وتكةن جئلداردا كوپ نارسة وزگةردئ. ءوزئمئز دة وزگةردئك، ءبئزدئث سانامئز توتاليتارلئق جذيةنئث قالدئقتارئنان قذتئلؤدا. تاؤةلسئزدئك العان جئلئ تؤعان ذرپاق كامةلةتكة تولدئ.
ءبئزدئ قورشاعان الةمدةگئ جاعداي دا وزگةردئ. جاهاندانؤ ئقپالئ ارتتئ. قازاقستان الةمدئك قاؤئمداستئقتئث بةلسةندئ مذشةسئ عانا بولئپ قالعان جوق، ول ءتذرلئ گةوساياسي مذددةلةردئث نئسانئنا دا اينالدئ. جاثا عاسئردئث ةكئنشئ ون جئلدئعئندا ةلدئث الدئندا يننوأاسيالئق-وندئرئستئك دامؤعا ءوتؤ جونئندة جاثا الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق مئندةتتةر تذر.
وسئنئث بارلئعئ، جاثارعان قوعامنان، وزگةرگةن الةم الدئندا ءوزئنئث بئرلئگئن تةرةث سةزئنگةن جاثا تيپتةگئ ذيئسؤدئ تالاپ ةتةدئ.
ةگةر مةملةكةتتئث قالئپتاسؤ كةزةثئندة باستئ مئندةت ةتنوسارالئق توزئمدئلئك پةن قوعامدئق كةلئسئم نةگئزئندة قوعامدئ ذيئستئرؤ بولسا، ةل دامؤئنئث جاثا كةزةثئندة، ستراتةگيالئق باسئمدئق رةتئندة، قوعامنئث بارلئق ازاماتتارئ مويئنداعان ورتاق قذندئلئقتار مةن قاعيداتتار جذيةسئنة نةگئزدةلگةن ذلت بئرلئگئنة جةتؤ بولئپ تابئلادئ.
سوندئقتان دا ءدال قازئر، ازاماتتئق قوعام مةن مةملةكةتتئك ينستيتؤتتاردئث، ازاماتتاردئث سئندارلئ ذسئنئستارئن جيناقتاعان قازاقستاننئث ذلت بئرلئگئ دوكتريناسئن قابئلداؤ اسا قاجةت.
ذلت بئرلئگئ دوكتريناسئ - حالئقتئث، ؤاقئت تالابئنا سايكةس، بئرئگؤ قاجةتتئگئن تذسئنؤئنة نةگئز. بذل - ءبئزدئ قانداي كذش بئرئكتئرةدئ جانة ءبئرتذتاس ةتةدئ - سونئ ءتذسئنؤدئث ءتاسئلئ. بذل - بولاشاققا بئرئگئپ ذمتئلؤدئث سةرپئنئ.
دوكترينانئث قاجةتتئلئگئ ءومئردئث وزئنةن، ءبئزدئث جالپئ تاعدئرئمئزدان، تاريح لوگيكاسئنان تؤئنداپ وتئر. ويتكةنئ بئرلئكسئز - ذلت جوق. ذلتسئز - مةملةكةت جوق. ال، مةملةكةتسئز - بولاشاق جوق.
وسئلاردئ نةگئزگة الا وتئرئپ، قازاقستاننئث ذلت بئرلئگئنئث تومةندةگئدةي قاعيداتتارئ جاريا ةتئلةدئ.
•I. . «بئر ةل - بئر تاعدئر»
ذلت بئرلئگئن نةگئزدةيتئن ءبئرئنشئ قاعيدات - ءار ازاماتتئث ءوزئنئث ورتاق تاعدئرئ مةن وتانئنئث - قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث - ورتاق ةكةنئن ذعئنؤ.
ءبئزدئث ذلتتئق بئرلئگئمئز، ةتنيكالئق شئعؤ تةگئنة قاراماستان، ءاربئر ادامنئث جوعارئ دةثگةيدة قازاقستانمةن جانة ونئث بولاشاعئمةن ةتةنة بئرئگؤئنة نةگئزدةلگةن.
قانداي دا ءبئر ةلدئث ازاماتئ بولؤ - ءار ادامنئث تاعدئرئ. الايدا، ادامدار ءارقاشان تاثداؤ قذقئعئنا ية - ال ءبئز ءوز تاثداؤئمئزدئ جاسادئق. ءبئزدئث تاثداؤئمئز تةرةث دارا سيپاتتا، وسئ تاثداؤ - ءبئزدئث بارلئعئمئزدئ وتانداستار ةتةدئ. سةبةبئ ءبئزدئث ورتاق ةلئمئز، ورتاق وتانئمئز بار، ول - تاؤةلسئز قازاقستان. تاريحي تاعدئرئمئزدئث ورتاقتئعئن ءتذسئنؤ جانة وسئ تاثداؤدئ تذيسئنة ءبئلؤ - ةلدئث بارشا ازاماتئن بئرئكتئرةتئن ةث باستئ نةگئز.
ءبئر مةملةكةتتة تذرئپ، وزگة ةلدئث زاثئنا باعئنئپ ءومئر سذرؤ، ازاماتتئث بارلئق قذقئعئنا ية بولا وتئرئپ، ءبئراق ونئث مئندةتتةرئن ورئنداماؤ مذمكئن ةمةس. قذقئقتار مةن مئندةتتةردئث مذنداي بئرلئگئ ءبئزدئث تاعدئرئمئزدئ دا، بولاشاعئمئزدئ دا ءبئر ارناعا قوسادئ.
ورتاق بولاشاعئمئزدئ بئرلةسة قالئپتاستئرماي تاعدئرلاسا ءومئر سذرؤ مذمكئن ةمةس. تاؤةلسئزدئك العاننان سوث ءبئز ءوز مةملةكةتئمئزدئ بئرلةسئپ قذرؤعا تاريحي مذمكئندئك الدئق. سودان بةرگئ جئلداردا ءبئز، ءبارئمئز، كذشتئ، قؤاتتئ، زاماناؤي مةملةكةت قذرؤ جولئندا بئرگة ةثبةك ةتتئك. ةلدئث ةگةمةندئگئ، ونئث تةرريتوريالئق تذتاستئعئ، قاؤئپسئزدئگئ، ةكونوميكالئق دامؤئ، قوعامدئق كةلئسئمئ - ءبئزدئث بئرلةسكةن ةثبةگئمئزدئث ناتيجةسئ.
سوندئقتان ءبئز، ءبارئمئز، ءبئر وتاننئث ذلدارئ مةن قئزدارئ ةكةندئگئمئزدئ، ال ءبئزدئث تاؤةلسئزدئگئمئز - سان ذرپاقتئث ورئندالعان ارمانئ، حالقئمئزدئث ةرةن ةثبةگئنئث، ةرلئگئنئث جانة ةرئك-جئگةرئنئث جةمئسئ ةكةندئگئن ءارقايسئمئز تذسئنؤگة ءتيئسپئز. تاؤةلسئزدئك پةن بايئرعئ قازاق جةرئندة قذرئلعان مةملةكةتتئلئگئمئزدئ دامئتؤ - ءبئزدئث باستئ قذندئلئعئمئز بولئپ تابئلادئ.
جاثا تاريحي كةزةثدة مةملةكةتئمئز قازاقستانعا ءوزئنئث اسقاق ةسئمئن بةرگةن قازاق حالقئنئث الدئندا ذلتتئ ذيئستئرؤدئث التئن دئثگةگئنة اينالؤ جونئندة جاثا تاريحي ميسسيا تذر. جاثا تاريحي جاعدايدا قازاق حالقئنئث الدئندا جاثا تاريحي پارئز تذر.
قازاقستان تاعدئرئ ءذشئن، ءوتكةن اتا-بابالار مةن بولاشاق ذرپاق الدئندا، قازاق حالقئ - باستئ جاؤاپكةر. سوندئقتان دا ءبئزدئث ئلگةرئ وركةندةپ، تةثدةس جانة دامئعان ةلدةردئث قاؤئمداستئعئنا قادام باسامئز با، الدة وتكةن داثقتئ جولئمئزدان جذبانئش تاؤئپ، وكپة مةن وكئنئشكة كومئلئپ، تاريح قالتارئسئندا قالامئز با - ول قازاق حالقئنئث پاراساتئنا بايلانئستئ.
ءبئزدئث ذلئ ماقساتئمئز - ةتنيكالئق شئعؤ تةگئمئزگة قاراماي بئرئگئپ، داثقتئ ذلتقا اينالؤ جانة قولئمئزدا تذرعان ةث باعالئ قذندئلئق -
ةگةمةن، تاؤةلسئز قازاقستاندئ كوزئمئزدئث قاراشئعئنداي ساقتاپ، بولاشاق ذرپاققا امانات ةتؤ. ول ءذشئن ءبئز ءالئ كذنگة دةيئن ئنتئماعئمئزعا كةدةرگئ كةلتئرةتئن بولئمسئز ئستةردةن جانة قولدان جاسالعان كةدةرگئلةردةن ارئلؤئمئز كةرةك.
مذنان شئعاتئن قورئتئندئ، ءاربئر ازامات، قوعام جانة مةملةكةت، حالئقتئث، بولاشاق ذرپاقتئث الدئندا ءوز جاؤاپكةرشئلئگئن سةزئنئپ، تومةندةگئدةي قاجةتتئ ءارئ ذتئمدئ شارالاردئ قامتاماسئز ةتؤئ كةرةك:
ةلئمئزدئث بارلئق ازاماتئنئث ءوز تاعدئرئن وتانئ - قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث تاعدئرئمةن بئرگة ءارئ تةرةث تامئرلاس ةكةنئن سةزئنؤئ؛
ءبئزدئ ئدئراتؤعا جانة ئنتئماعئمئزدئ بذزؤعا باعئتتالعان كةز كةلگةن ئقپالعا بةلسةندئ تذردة قارسئ تذرؤ؛
رةسپؤبليكا كونستيتؤسيالئق قذرئلئسئنئث، تةرريتوريالئق تذتاستئعئ مةن ؤنيتارلئق قذرئلئمئنئث مئزعئماس بةرئكتئگئن نئعايتؤ؛
ذلتتئق مذددةگة نةگئزدةلگةن ةلدئث ةكونوميكالئق، ساياسي، رؤحاني، اقپاراتتئق قاؤئپسئزدئگئن ودان ءارئ نئعايتؤ، باسقا مةملةكةتتةر تاراپئنان بولاتئن اقپاراتتئق تاؤةلدئلئك پةن باسقئنشئلئققا نةمةسة قئسئمعا جول بةرمةؤ؛
ةلدئث ةگةمةندئگئ مةن تاؤةلسئزدئگئن نئعايتؤ ءذشئن رةسپؤبليكانئث بارشا ازاماتئن قازاق حالقئنئث توثئرةگئنة ذيئستئرؤ؛
ةل ةگةمةندئگئنئث بةرئكتئگئنة نةگئزدةلگةن حالئقارالئق ارئپتةستئك سالاسئندا ذلتتئق مذددة باسئمدئعئن ذستانؤ؛
باستئ بايلئعئمئز - تاؤةلسئزدئككة، جةرگة، بئرلئك پةن رؤحاني قذندئلئقتارعا تاعزئم ةتؤ؛
ازاماتتار مةن قوعام تاراپئنان مةملةكةتتئلئكتئ نئعايتؤ، تاؤةلسئزدئك پةن تةرريتوريالئق تذتاستئقتئ قورعاؤعا مةيلئنشة جاردةمدةسؤ.
•III. «تةگئ باسقا - تةثدگئ ءبئر»
ةكئنشئ باستئ قاعيدات - ةتنيكالئق، بولماسا باسقا دا شئققان تةگئنة، ءدئني ذستانئمئنا جانة الةؤمةتتئك جاعدايئنا قاراماي بارلئق ازاماتتارعا تةث مذمكئندئك بةرؤ.
ءبئرئمئزدئث الدئندا بئرئمئزگة الدئن الا ارتئقشئلئق بةرئلمةيدئ. بذل ذستانئم بئزدئث بئرلئك عيماراتئمئزعا بةرئك ئرگةتاس بولئپ قالانعان. ول قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث كونستيتؤسياسئندا جاريا ةتئلگةن.
بذل قاعيدات ءاربئر قازاقستان ازاماتئ ءوزئنئث جةكة ارتئقشئلئعئ مةن شئعؤ تةگئنة قاراماي، قابئلةتئنة قاراي بارلئق مذمكئندئگئن جذزةگة اسئرئپ، جةتئستئكتةرگة جةتة الاتئنئن اثعارتادئ. وتان مةن قوعامعا قئزمةت ةتؤگة باعئتتالعان قابئلةت پةن ءدارئن ةركئن دامؤئ ءتيئس، وعان ةشقانداي كةدةرگئ بولمايدئ.
بذل مةملةكةت پةن قوعامنئث دامؤئنا قولايلئ جاعداي تؤعئزادئ: قابئلةتئ مةن مذمكئندئگئ ارتقان ادامدار سانئ كوبةيگةن سايئن ةل ةگةمةندئگئ نئعايئپ، قوعامنئث ءبئرتذتاستئعئ ارتادئ.
مةملةكةت تاراپئنان بارلئق ادامعا بئردةي ادئلةتتئ جانة تةث مذمكئندئك جاسالادئ. مةنشئك ةركئندئگئن دامئتؤ - ةل وركةندةؤئ ءذشئن قاجةتتئ شارت. ورتاشا تاپتئ جةدةل قالئپتاستئرؤدئث ةكونوميكالئق جانة قذقئقتئق نةگئزدةرئن جاساؤ - قازاقستاننئث بذگئنئ مةن بولاشاعئ ءذشئن ومئرلئك قاجةتتئلئك.
تةثدئك قاعيداتئ اؤئل مةن قالا تذرعئندارئنئث، سونداي-اق قايتا ورالعان وتانداستارئمئزدئث ءومئر سذرؤ دارةجةسئن تةثةستئرةدئ، قالاعا كةلؤشئلةردئث بةيئمدةلؤئ مةن ؤربانيزاسيا ذدةرئسئن باسقارؤدئ رةتتةيدئ.
مذمكئندئكتةردئث تةثدئگئ، شئعؤ تةگئ مةن ءدئني ذستانئمئنا قاراماي، اركئمنئث قوعام مةن مةملةكةت ءومئرئنئث بارلئق سالاسئنا قاتئسؤ قذقئعئنا ية بولا الاتئنئن كورسةتةدئ.
ءبئزدئث باستئ بايلئعئمئز - ءارالؤاندئقتئث بئرلئگئ. سوندئقتان مةملةكةت ءوز حالقئنئث مادةني، رؤحاني داستذرلةرئنئث ذلتتئق يگئلئك رةتئندة ساقتالؤئنا قامقورلئق جاسايدئ. وسئ قامقورلئقتئث ءبئر تةتئگئ رةتئندة مادةنيةت ارالئق سذحباتتئث ايرئقشا ينستيتؤتئ - قازاقستان حالقئ اسسامبلةياسئنئث قئزمةتئ وسئعان باعئتتالادئ.
ءبئز مذمكئندئكتةر تةثدئگئ قاعيداتئن ساقتاي وتئرئپ كوپ نارسةگة قول جةتكئزدئك، كةلةشةكتة بذدان دا زور ناتيجةگة قول جةتكئزةمئز. ول ءذشئن ازاماتتار، قوعام جانة مةملةكةت جاؤاپكةرشئلئكتئ تةث ءبولئسؤئ جانة مئناداي قاجةتتئ شارالاردئ پارمةندئ قولدانؤئ قاجةت:
ةتنيكالئق شئعؤ تةگئنة، ناسئلئنة، تئلئنة، ءدئني سةنئمئنة، سونداي-اق قانداي دا الةؤمةتئك توپقا نةمةسة قوعامدئق ذيئمدار مةن پارتيالارعا جاتاتئنئنا قاراماستان، ادام مةن ازاماتتئث قذقئعئ مةن بوستاندئعئ تةثدئگئن قامتاماسئز ةتؤ؛
قوعامداعئ ةتنوسارالئق جانة ءدئن ارالئق الاؤئزدئقتئث الدئن-الؤ جانة جولئن كةسؤ؛
ةتنيكالئق جانة ءدئني قاعيداتتار بويئنشا قذرئلعان ساياسي ذيئمدارعا زاثمةن تئيئم سالؤ؛
ذلت ارالئق قاتئناس ماسةلةلةرئن بذقارالئق اقپارات قذرالدارئندا جالپئ قابئلدانعان ادةپ نورمالارئ مةن قاعيداتتارئن ساقتاي وتئرئپ شئنايئ تذردة جاريالاؤ؛
ازاماتتئق تةثدئكتئ جذزةگة اسئرؤ تةتئكتةرئن ودان ءارئ جةتئلدئرؤ؛
ذلتتئق بئرلئكتئ نئعايتاتئن الةؤمةتتئك نةگئز رةتئندة ورتاشا تاپتئث قالئپتاسؤئن جةدةلدةتؤ؛
ءاربئر ادامنئث ازاماتتئق قذقئعئن جانة بارلئق ازاماتتئث زاث الدئنداعئ بئردةي جاؤاپكةرشئلئگئن ساقتاؤ؛
اؤئلدئق جةرلةردئ الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق جانة مادةني جاعئنان دامئتؤ، ميگراسيا جانة ؤربانيزاسيا ذدةرئستةرئن رةتتةؤ.
ІІІ. «ذلت رؤحئنئث دامؤئ»
ذلت بئرلئگئنئث ءذشئنشئ نةگئزگئ قاعيداتئ - بئرئكتئرؤشئ جانة بةكئتؤشئ باستاؤ رةتئندة ذلت رؤحئن نئعايتؤ جانة دامئتؤ.
رؤحاني باستاؤ - ذلتتئ ءبئر تذتاستئققا بئرئكتئرةتئن كذش. حالئقتئث رؤحئ كذشتئ بولعان سايئن، ونئث مةملةكةتتئلئگئنئث دة بولاشاعئ زور. بذل - تاريحتئث جانة تاعدئرئمئزدئث باستئ قوزعاؤشئ كذشئ. تاپ وسئ ذلتتئق رؤح كةز كةلگةن ةلدئث بةت-بةينةسئن ايقئندايدئ، باعئت-باعدارئن نذسقاپ، دامؤئنا سةرپئن بةرةدئ.
ءبئزدئث ذلتتئق رؤحئمئزدئ كوتةرؤ ءذشئن نةگئزگئ باسئمدئقتار مئنالار: ءداستذر مةن وتانسذيگئشتئك رؤحئ، جاثارؤ رؤحئ، جارئس پةن جةثئس رؤحئ.
ذلتتئث رؤحئ حالئقتئث وزئندئك ساناسئنئث ءبئر بولئگئ بولئپ تابئلاتئن مئثداعان جئلدئق داستذرگة، قذندئلئقتار مةن مادةنيةتكة، تئلگة سذيةنةدئ. وسئ ءتئل، ءداستذرلئ قذندئلئقتار مةن قايتالانباس ءتول مادةنيةتئمئز حالئققا جذزدةگةن جئلدار بويئ دةمةؤ بولئپ، ونئ تاريح جولئندا تاراپ كةتؤدةن ساقتاپ قالدئ. بذلار بذگئندة دة ءبئزدئ وزگةلةردةن ايئرئپ، ةرةكشةلةيدئ. ءارئ قايتالانباس ءبئر تذتاس رؤحانياتئمئزدئث ئرگةتاسئ بولئپ تابئلادئ. سوندئقتان دا مادةنيةتتئ، ءداستذر مةن ءتئلدئ جاثعئرتؤ مةن دامئتؤ، ذلتتئق قادئر-قاسيةتتئ نئعايتؤ - مةملةكةتتئث ةث ماثئزدئ مئندةتتةرئنئث ءبئرئ.
بذل، ةث الدئمةن، قازاق ءتئلئنئث مةملةكةتتئك ءتئل رةتئندة قولدانئس اياسئن كةثةيتؤگة قاتئستئ. ونئ مةثگةرؤ اركئمنئث پارئزئ مةن مئندةتئ، جةكة باسةكةگة قابئلةتتئلئگئ مةن قوعامدئق ومئرگة اتسالئسؤداعئ بةلسةندئلئگئن ايقئندايتئن ذمتئلئسئ مةن ئنتالانؤئنا اينالؤئ قاجةت. بذل - شةشؤشئ باسئمدئق، رؤحاني جانة ذلتتئق بئرلئكتئث نةگئزگئ فاكتورئ.
سونئمةن قاتار مةملةكةت تاراپئنان قازاقستاندا تذرئپ جاتقان بارلئق ةتنوستئث مادةني، رؤحاني جانة تئلدئك قاجةتتئلئكتةرئن قاناعاتتاندئرؤعا قامقورلئق كورسةتئلؤئ ءتيئس.
قوعامنئث رؤحاني نةگئزئ بولئپ تابئلاتئن ءداستذرلئ قذندئلئقتاردئ ارقاؤ ةتؤ (ءتئل مةن مادةنيةتكة قذرمةت، يماندئلئق، وتباسئ، ذرپاقتار ساباقتاستئعئ، وتانسذيگئشتئك جانة سئيلاستئق) قازئرگئ الةمدة ءبئزدئث بئرلئگئمئز بةن وزئندئك ةرةكشةلئگئمئزدئ نئعايتا ءتذسؤدئث سذيةنئشئنة اينالؤدا.
قازئرگئ الةم كذن وتكةن سايئن ةلدةر مةن ذلتتارعا قاتال تالاپ قويئپ وتئر. ولاردئث ئشئندة تذپكئ داستذرلةرئ مةن قذندئلئقتارئن جوعالتپاعان، ذنةمئ جاثارؤعا، مودةرنيزاسياعا، باسةكةلئك باسئمدئقتارئن كذشةيتؤگة ذمتئلاتئنداردئث عانا دةربةس بولاشاقتان ءذمئتئ بار. بذل - ؤاقئت تالابئ، وعان ةندئ ءبئز لايئقتئ بولؤئمئز شارت. داستذرگة سذيةنگةن مودةرنيزاسيا مةن باسةكةگة قابئلةتتئلئك ءبئزدئث ذلتتئق رؤحئمئزدئث ХХІ عاسئرداعئ وركةندةؤئنة نةگئز بولادئ.
تةك قانا عالامدئق دةثگةيدةگئ اسقارالئ مئندةتتةرگة ذمتئلعان ذلتتار عانا جةثئسكة جةتةدئ. سوندئقتان باسةكةگة قابئلةتتئلئككة بةت تذزةؤ ذلت رؤحئنئث ةث ماثئزدئ بولئگئنة اينالؤئ شارت. بذل - ذلتتئث العا قارئشتاپ قادام باسؤئنئث، سةرپئلئپ جاثا كوكجيةكتةرگة ذمتئلؤئنئث نةگئزئ مةن كةپئلئ. قازاقستاننئث ءاربئر ازاماتئ مذنئ جاقسئلئققا، بايلئققا، اقئلدئلئققا ذمتئلئس دةپ تانئپ، تؤعان ةلئنئث گذلدةنؤئنة قولدان كةلگةننئث ءبارئن ئستةؤ قاجةت دةپ سةزئنؤئ كةرةك. ءاربئر ادام ءوز بويئنداعئ وسئ قاسيةتتةردئ دامئتؤئ شارت، ولار جةثئس رؤحئنئث ءوز عذمئرئنئث، قوعام مةن مةملةكةت ءومئرئنئث ءبئر بولشةگئنة اينالؤئنا بار كذش-جئگةرئن سارپ ةتؤئ ءتيئس.
قوعامنئث بارلئق سالالارئن مودةرنيزاسيالاؤ ارقئلئ عانا باسةكةگة قابئلةتتئلئككة قول جةتكئزؤگة بولادئ. ال، ةث باستئسئ، مودةرنيزاسيا، ذنةمئ جاثارؤعا دةگةن ذمتئلئس رةتئندة ءبئزدئث سانامئزدئث اجئراماس بولشةگئنة، جالپئ ذلت رؤحئنئث بولئگئنة اينالؤئ ءتيئس. بذل - ءبئزدئث ؤاقئت دابئلئنا قايتارعان جاؤابئمئز، ويتكةنئ دامؤعا ذمتئلماعان ذلتتئث كذنئ ساناؤلئ.
بئزگة ذلت الةؤةتئن وياتاتئن ينتةللةكتؤالدئق سةرپئلئس قاجةت. بئلئمگة، عئلئمعا جانة يننوأاسيالارعا كوزقاراستئ وزگةرتؤدئث ومئرلئك ماثئزئ زور. ХХІ عاسئردا تةك ينتةللةكتؤالدئ ذلت قانا جةثئس تذعئرئنان كورئنؤ مذمكئندئگئنة ية بولا الادئ.
تةك وسئنداي جولمةن عانا، داستذرلةرگة سذيةنئپ ذنةمئ جةتئلؤ ارقئلئ، بيئك ماقساتتار قويا وتئرئپ ذلتتئث بئرئگؤئنة، ذلت رؤحئنئث نئعايؤئنا قول جةتكئزة الامئز.
بذعان جةتؤ ءذشئن مةملةكةت، ءارقايسئمئز، بذتئن قوعام جاؤاپكةرشئلئكتئ ءبولئسؤئ ءتيئس جانة قاجةتتئ ءارئ ذتئمدئ مئناداي شارالاردئ قامتاماسئز ةتؤئ كةرةك:
- ذلت رؤحئن دامئتؤ جانة نئعايتؤ، وسئنئ ةلئمئزدةگئ ءاربئر ازاماتتئث ومئرلئك باعدارئنا اينالدئرؤ؛
- مةملةكةتتئك ءتئلدئ دامئتؤعا جانة ونئث اياسئن كةثةيتؤگة ذلت بئرلئگئن نئعايتاتئن فاكتور رةتئندة باسئمدئق بةرؤ؛
- قازاقستاندا تذراتئن ةتنوس وكئلدةرئنئث مادةنيةتئن، ءداستذرئن، سالتئن، ءتئلئن دامئتؤعا جاعداي جاساؤ؛
- ذلتتئث، مةملةكةتتئث، قوعام جانة وتباسئنئث مئزعئماستئعئنا باعئتتالعان رؤحاني داستذرلةردئ، ادامگةرشئلئك قذندئلئقتاردئ، دذنيةتانئمدئق ذستانئمداردئ ساقتاؤ جانة نئعايتؤ؛
- ذلتتئق قذندئلئقتار مةن يگئلئكتةرگة قامقورلئق جاساؤ؛
- جاس ذرپاقتئ سئيلاستئق، وتانشئلدئق، ةلئنة جانة حالقئنا ادال قئزمةت ةتؤ قذندئلئقتارئ رؤحئندا تاربيةلةؤ؛
- ءاربئر ادام ءوزئنئث ءبئلئمئن، قابئلةتئن، كاسئبيلئگئن جانة باسةكةگة قابئلةتتئلئگئن ذنةمئ جةتئلدئرئپ وتئرؤ؛
- قوعامنئث ومئرلئك ماثئزدئ بارلئق سالاسئن ودان ءارئ مودةرنيزاسيالاؤعا بايلانئستئ بئرلةسكةن دايةكتئ جذمئستار جذرگئزؤ؛
- قازاقستاننئث باسةكةگة قابئلةتتئلئگئنئث كةپئلئ رةتئندة ينتةللةكتؤالدئ ذلت قالئپتاستئرؤ.
قورئتئندئ ةرةجةلةر
وسئ دوكترينا حالئق بئرلئگئن نئعايتؤعا، دةموكراتيانئ، مادةنيةتتةر جانة وركةنيةتتةر سذحباتئن دامئتؤعا باعئتتالعان قذقئقتئق، الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق، ساياسي، مةملةكةتتئك باسقارؤ شارالارئنئث ءبئرتذتاس جذيةسئن جاساؤدئث نةگئزئ بولادئ.
دوكترينانئ جذزةگة اسئرؤ قازاقستاننئث جةدةل دامؤئ ءذشئن، ءارقايسئمئزدئث لايئقتئ ءومئر سذرؤئمئز ءذشئن ةلدئث ادامي، ينتةللةكتؤالدئق الةؤةتئن جانداندئرؤ مةن جذمئلدئرؤعا، ازاماتتاردئث قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث كونستيتؤسياسئندا كةپئلدئك بةرئلگةن قذقئعئ مةن بوستاندئعئن ساقتاؤ جانة قورعاؤعا باعئتتالعان.
قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث 2020 جئلعا دةيئنگئ ستراتةگيالئق دامؤ جوسپارئنا سايكةس، دوكترينا قازاقستاندئق قوعامدئ ذيئستئرؤ ذدةرئسئنئث باستئ قذرالئ بولماق.
ذلت بئرلئگئن قامتاماسئز ةتؤ - دةموكراتيالئق، زايئرلئ، قذقئقتئق جانة الةؤمةتتئك مةملةكةتتئ قذرؤدئث ماثئزدئ شارتئ. مةملةكةتتئث ةكونوميكالئق ءوسؤئ، الةؤمةتتئك ئلگةرئلةؤئ، دةموكراتيالئق دامؤئ قوعام بئرلئگئ ذيئسقان جانة ساقتالعان جاعدايدا عانا جذزةگة اسؤئ مذمكئن. بذل مئندةتتئ شةشؤ ءذشئن تاؤةلسئز، ةگةمةن، بارلئق الةم مويئنداعان مةملةكةت رةتئندة قازاقستاندا ساياسي ةرئك جانة قاجةتتئ ةكونوميكالئق، الةؤمةتتئك رةسؤرستئث ءبارئ بار.
تاؤةلسئزدئكتئ ساقتاؤ جانة مةملةكةتتئلئكتئ نئعايتؤ، مذمكئندئكتةر تةثدئگئن جانة ازاماتتار قذقئعئ مةن بوستاندئعئن قورعاؤ، ينتةللةكتؤالدئ ذلت قذرؤ جانة ذلتتئق رؤحتئ دامئتؤ - ءبئزدئث ذلتتئق بئرلئگئمئزدئث باستئ ذستانئمئ ءارئ ءاربئرئمئزدئث ومئرلئك قاعيداتتارئمئز بولؤئ شارت.
وسئنئث ءبارئ الدئمئزداعئ جئلداردا ةلئمئزدئث قارقئندئ دامؤئنئث نةگئزئن قالايدئ.