نازاربايةأ: بولشةكتةنگةن اتوم الةمدئ بولشةكتةپ جذرمةسئن

ءتوراعا مئرزا،
حانئمدار مةن مئرزالار!
ةث اؤةلئ، سامميتتئ ذيئمداستئرؤشئلارعا جانة تئكةلةي ا ق ش پرةزيدةنتئ باراك وباماعا ئقئلاستئ قوناقجايلئلئعئ جانة ءبئزدئث كةزدةسؤئمئزدئ تاماشا ذيئمداستئرعانئ، تاريحي فورؤمدئ وتكئزؤدةگئ كوش باسشئلئعئ ءذشئن ريزاشئلئعئمدئ بئلدئرگئم كةلةدئ.
قذرمةتتئ ارئپتةستةر!
يادرولئق سئناقتاردئث سوراقئ سذمدئعئن بارئنشا كورئپ بئلگةن، سةمةي يادرولئق پوليگونئن جاپقان جانة الةمدةگئ ءتورتئنشئ زئمئراندئق-يادرولئق الةؤةتتةن ءوز ةركئمةن باس تارتقان قازاقستان م ا گ ا ت ة-مةن تئعئز ئنتئماقتاستئقتا يادرولئق قاتةردئ تاراتپاؤ جانة ازايتؤدئث جاهاندئق ذدةرئسئنئث تاباندئ جاقتاؤشئسئ بولئپ تابئلادئ.
ناق سوندئقتان بذگئن قازاقستان حالئقارالئق قوعامداستئققا ءبئرقاتار قاعيداتتئق ماثئزدئ شارالاردئ ذسئنادئ.
بئرئنشئدةن، ءبئزدئث ةلئمئز ؤراننئث ءئرئ ءوندئرؤشئسئ رةتئندة ءارئ جوعارئ بايئتئلعان ؤراندئ تومةن بايئتئلعان فورماسئنا قايتا وثدةؤ مذمكئندئگئنة ية بولا وتئرئپ، بةيبئت يادرولئق ةنةرگةتيكانئ دامئتؤعا ءوز ذلةسئن قوسؤ نيةتئندة.
وسئ ماقساتتا قازاقستان ءوز اؤماعئندا حالئقارالئق يادرولئق وتئن بانكئن ورنالاستئرؤعا ءازئر.
ةكئنشئدةن، ءبئز يادرولئق قارؤسئز ايماقتار ءذشئن، قاتئسؤشئ ةلدةردئث قاؤئپسئزدئگئنة تةرئس كةپئلدئكتةردئ قوسا العاندا، حالئقارالئق-قذقئقتئق نورمالار قابئلداؤ قاجةت دةپ سانايمئز.
ءبئز جاثا يادرولئق قارؤسئز ايماقتار قالئپتاستئرؤدئ، سونئث ئشئندة تاياؤ شئعئستا قالئپتاستئرؤدئ جاقتايمئز.
ورتالئق ازيا ايماعئ اياسئندا قازاقستان يادرولئق قاؤئپسئزدئكتئ نئعايتؤ، يادرولئق ماتةريالداردئث تارالؤئنا جول بةرمةؤ جانة يادرولئق لاثكةستئكپةن كذرةس جونئندة وثئرلئك ءئس-قيمئل جوسپارئنءازئرلةؤگة باستاماشئ بولدئ. وسئ تاجئريبةنئ الةمنئث باسقا وثئرلةرئنة دة تاراتؤ ورئندئ بولار ةدئ.
ذشئنشئدةن، ءبئز اسكةري ماقساتتا بولشةكتةنةتئن ماتةريالداردئ وندئرؤگة تئيئم سالؤ تؤرالئ شارتتئ جةدةل قابئلداؤ قاجةتتئگئنة سةنئمدئمئز.
تورتئنشئدةن، ءبئز يادرولئق سئناقتارعا بارشانئ قامتيتئن تئيئم سالؤ تؤرالئ شارتتئث ءئس-ارةكةتكة كئرئسؤئ تاؤةلدئ بولاتئن بارلئق مةملةكةتتةردئ ونئ راتيفيكاسيالاؤعا شاقئرامئز جانة پرةزيدةنت باراك وبامانئث اتالعان شارتتئ سةناتتئث بةكئتؤئنة ذسئنؤ شةشئمئن قذپتايمئز.
يادرولئق قاتةردئ جانة يادرولئق لاثكةستئكتئ بولدئرماؤ سالاسئنداعئ ةكئ ذشتئلئق پةن تذراقسئزدئق احؤالئن مئناداي فاكتورلار تؤئنداتادئ:
- ةلدةر اراسئندا اسئرةسة سوعئس جانة بةيبئتشئلئك، يادرولئق قارؤسئزدانؤ نةمةسة جالپئ قارؤسئزدانؤ ماسةلةلةرئندة جاهاندئق سةنئمنئث جوقتئعئ؛
- قولداعئ يادرولئق قارؤلاردئ جانة ولاردئ ءوندئرؤ ءذشئن جارايتئن ماتةريالداردئ ساقتاؤ، قاتتاؤ، تاسئمالداؤ قاؤئپسئزدئگئن قامتاماسئز ةتؤ سالاسئندا پروبلةمالار بار؛
- مةملةكةتارالئق كووپةراسيانئث اسئرةسة جاهاندئق قاؤئپسئزدئكتئ قامتاماسئز ةتؤ ماسةلةسئندة جذيةلئك السئزدئك كورئنئستةرئ بايقالادئ.
"يادرولئق كلؤبقا" دة-فاكتو يادرولئق قارؤئ بار مةملةكةتتةردئ قوسئپ، ونئث جاثا فورماتئن زاثداستئراتئن ؤاقئت جةتتئ. بذل ةلدةر ءتذرلئ جاقتاردا بولماؤئ ءتيئس. وسئ كلؤب جانة ونئث ءاربئر مذشةسئ وزئنة تةك قانا ب ذ ذ قاؤئپسئزدئك كةثةسئمةن كةلئسة وتئرئپ ارةكةت ةتؤ مئندةتتةمةسئن الؤئ ءتيئس.
ال يادرولئق شامشئلدئققا سالئناتئن ةلدةر ولاردان تولئق باس تارتؤعا مئندةتتئ.
مذنئث وتةؤئنة ولار قاؤئپسئزدئك كةثةسئ قؤاتتايتئن، بذكئل "يادرولئق كلؤبتان" ولارعا يادرولئق قارؤدئ قولدانباؤ جانة شابؤئل جاعدايئندا قورعاؤ كةپئلئن الؤئ ءتيئس. بذل ذدةرئسكة بئرئككئسئ كةلمةيتئن ةلدةرگة قاتئستئ ب ذ ذ قاؤئپسئزدئك كةثةسئ سانكسيالار مةن ماجبذرلةؤگة دةيئنگئ شةشؤشئ شارالار قولدانؤئ ءتيئس.
تاراتپاؤ جانة يادرولئق لاثكةستئك جايتتةرئمةن كذرةس سالاسئنداعئ بارلئق حالئقارالئق اكتئلةرگة ساراپتامالئق تالداؤ جذرگئزئپ، ءبئر عانا باعدارلامالئق-ستراتةگيالئق قذجاتقا - يادرولئق قارؤدئ بارشاعا ورتاق كولبةؤ جانة تئكتةپ تاراتپاؤ جانة جويؤ تؤرالئ جاثا امبةباپ شارتقا كةلتئرؤ قاجةت. مذنداي قذجات "قوسالقئ ستاندارتتاردئ" قولدانباؤعا جانة ونئ بذزؤشئلارعا سانكسيالاردئث ناقتئ تةتئكتةرئنة كةپئلدئك بةرؤئ ءتيئس.
سونئمةن قاتار ءبئز م ا گ ا ت ة-نئث بارلئق تالاپتارئن ساقتاؤ نةگئزئندة ا ق ت ش-نئث مذشةسئ بولئپ تابئلاتئن ءاربئر مةملةكةتتئث بةيبئت يادرولئق ةنةرگةتيكانئ دامئتؤعا جانة پايدالانؤعا دةگةن زاثدئ دا اجئراعئسئز قذقئعئنا قولداؤ بئلدئرةمئز. مذندا مونوپوليالئق كوزقاراستار مةن قوسالقئ ستاندارتتار بولماؤئ ءتيئس.
حانئمدار مةن مئرزالار!
سوثعئ كذندةرئ بئزدةر يادرولئق تاراتپاؤ، قارؤسئزدانؤ جانة قاؤئپسئزدئك سالاسئندا ايقئن پروگرةستئ بايقاپ وتئرمئز. ا ق ش-تئث جاثا يادرولئق دوكتريناسئ قابئلداندئ. ءبئز پرةزيدةنتتةر باراك وباما مةن دميتريي مةدأةدةأتئ ستراتةگيالئق شابؤئل قارؤلارئ بويئنشا سةرپئندئ كةلئسئمگة قول قويعانئ ءذشئن شئن نيةتپةن قذتتئقتاؤعا ءتيئسپئز. بذل تاريحي قادام بارشامئزدان قولداؤ تابؤئ جانة ذلگئ بولؤئ كةرةك.
بارلئق يادرولئق دةرجاأالاردئث يادرولئق ارسةنالداردئ قئسقارتؤئ جونئندةگئ بذل جذمئس جةر بةتئندةگئ بةيبئتشئلئك ءذشئن ولاردئ تولئق جويعانعا دةيئن توقتالماؤئ ءتيئس.
وسئ سامميتتةگئ پئكئرتالاس بارئسئ ذلكةن ءذمئت تؤعئزادئ. جاهاندئق سامميتتئث شةشئمدةرئن ئسكة اسئرؤعا قوسقان ءبئزدئث ذلةسئمئز وسئ جئلدئث ماؤسئمئندا استانادا يادرولئق لاثكةستئكپةن كذرةس جونئندةگئ جاهاندئق باستاما كونفةرةنسياسئن وتكئزؤ ذسئنئسئ بولئپ تابئلادئ.
جاهاندانؤ جاعدايئندا لاثكةستئك ذيئمدار قذرئلؤئن جانة جذمئس ئستةؤئن جالعاستئرؤدا ةكةندئگئن ةسكةرؤ قاجةت. ولار جاهاندئق كوممؤنيكاسيا جةلئلةرئن پايدالانؤدا، ال كةيدة يدةولوگيالئق جاقئندئعئ نةمةسة كادئمگئ سئبايلاستئق نةگئزئندة بةلگئلئ ءبئر مةملةكةتتئك رةجئمدةردئث قولداؤئنا ارقا سذيةيدئ. مذنئث ءوزئ حالئقارالئق لاثكةسشئلدئككة ءتيئستئ ءينفراقذرئلئمدار قذرئپ، قارجئ جانة باسقا رةسؤرستاردئ شوعئرلاندئرؤعا مذمكئندئك بةرةدئ.
وسئعان بايلانئستئ اتالعان كونفةرةنسيادا قارسئ ارةكةت شارالارئ مةن تةتئكتةرئن ازئرلةؤ ماسةلةسئن ونئث ب ذ ذ باسشئلئعئنداعئ ارناؤلئ ورگان قذرئپ، كةيئننةن باس اسسامبلةيانئث قاراؤئنا شئعارؤعا دةيئن كةث تارتئپارالئق جانة أةدومستأوارالئق قويئلئسئندا تالقئلاؤدئ ذسئنامئز.
بذگئندة بارشاعا ورتاق يادرولئق قارؤسئز الةم دةكلاراسياسئن بولاشاقتا قابئلداؤ تؤرالئ ماسةلةنئ تالقئلاؤدئ باستايتئن ؤاقئت جةتتئ.
ءبئزدئث سامميت شةشئمدةرئن ورئستةتؤ مةملةكةتتةر كوش باسشئلارئنئث قولئندا تذر جانة ءبئزدئث ءارقايسئمئز بولشةكتةنگةن اتوم الةمدئ بولشةكتةپ جذرمةؤئ ءذشئن جاؤاپكةرشئلئكتئث ءوز ذلةسئن موينئنا الادئ.
«ةگةمةن قازاقستان» گازةتئ. 2010 جئلعئ 13 ساؤئر.