التئناي جورابايةأا: گاسترولدئك ساپارمةن قئتايعا شاقئرتئپ جاتئر
-وتة ورئندئ سذراق. «ةكئ قوشقاردئث باسئ ءبئر قازانعا سئيمايدئ»- دةپ ايتئپ جاتادئ. ال وسئ ءسوز مةنئثشة، ونةر سالاسئندا كةرئسئنشة ايتئلعان ءتارئزدئ. ويتكةنئ، ةكةؤئ دة ونةر ادامئ بولعان وتباسئنئث ءومئر ءسذرؤئ، ونةردئ الئپ ءجذرؤئ جةثئلئرةك بولادئ. ونداي ادامدار ءبئر-بئرئنة تذسئنئستئكپةن قارايدئ. ةگةر ءوزئم تؤرالئ ايتار بولسام، ومئرلئك جولداسئم - ءسابيت ونةر ادامئ. ول ءبئر جاعئنان ءوزئمنئث پروديؤسةر-جةتةكشئم بولعاندئقتان، كذن ءتارتئبئن، گاسترولدئك ساپارلارئمدئ ءوزئ جوسپارلايدئ. ال مةنئث جذمئسئم تةك ءاندئ ورئنداؤ، كونسةرتتةردة ونةر كورسةتؤ. سونئمةن قاتار، ونةر ادامئ ءذشئن -شئعارماشئلئق ءوز الدئنا، ةث اؤةلئ وتباسئ ءبئرئنشئ كةزةكتة تذرؤئ كةرةك. سول سياقتئ، مةن دة بالا تاربيةسئمةن اينالئسئپ، قوناق كذتئپ، دذكةن ارالاعاندئ جاقسئ كورةمئن. اللاهقا شذكئر، ءسابيت ةكةؤئمئز دة ونةر ادامئ بولعاندئقتان، ءبئر-بئرئمئزگة تذسئنئستئكپةن قاراؤعا تئرئسامئز. ويتكةنئ ونةردئ تذسئنبةيتئن ادام بولسا، ول ونةرگة تةرئس كوزقاراسپةن قاراپ ماعان قيئنداؤ بولار ما ةدئ بالكئم؟ قئزعانئش سةزئمئ دةگةن تاعئ بار. ةگةر مةنئث جولداسئم ونةر ادامئ بولماسا، مةن وسئلاي ساحناعا شئعار ما ةدئم، شئقپاس پا ةدئم؟ كئم ءبئلسئن؟!
- كةيبئر ونةر ادامدارئنئث قاراپايئم حالئقتان جاسئرئنئپ جذرؤگة تئرئساتئنئن بئلةمئز. ءسوزئثئزدئث اراسئندا «دذكةن ارالاعاندئ جاقسئ كورةمئن» - دةپ ايتئپ قالدئثئز. سوعان قاراعاندا كوپشئلئك جذرةتئن قوعامدئق ورئنداردا جاسئرئنباي، اشئق-جارقئن جذرة بةرةتئن سياقتئسئز..؟
- ءوز باسئم حالئقتان ةشقاشان تئعئلئپ جذرمةيمئن. شئنئ كةرةك، مةنئث قاراپايئم ادامنان قاي جةرئم ارتئق؟ ةش جةرئم دة ارتئق ةمةس. مةن دة سولار سياقتئ اداممئن. ايةل زاتئ بولعان سوث، ذيگة قاجةتتئ زاتتار، ازئق-تذلئك الؤ ءذشئن دذكةندةرگة دة ءوزئم بارا بةرةمئن. سونداي-اق، كوكونئس ساتاتئن بازارلارعا دا بارئپ تذرامئن. ساتؤشئلار دا ماعان ذيرةنئپ قالعان «التئناي كةلدئ»- دةپ ايتئپ جاتادئ. شئنئمدئ ايتسام، ادامداردان تئعئلئپ، قاشئپ جذرة المايمئن. ونئث ذستئنة، ءوزئم قاراپايئم وتباسئندا تاربيةلةنگةندئكتةن ادامداردئث اراسئندا كادئمگئدةي اشئق-جارقئن جذرؤگة تئرئسامئن.
-وتباسئندا ةر ادامنئث ورنئ ايةلدةن ءبئر ساتئ جوعارئ تذرؤئ كةرةك دةگةن- حالقئمئزدا جاقسئ ءبئر قاعيدا بار. ذيدة ءسابيت اعا قانداي وتاعاسئ؟
-«ةركةك-ءتذزدئث ادامئ»-دةيدئ. ايةل زاتئ ةر ادامدئ ءاربئر كوزقاراسئنان، ءئس-قيمئلئنان تانئپ-ءبئلؤئ ءتيئس. اللاهقا شذكئر، وسئ كذنگة دةيئن ءسابيت ةكةؤئمئز ءبئر-ءبئرئمئزدئ ءبئلئپ الدئق قوي. قذراندا دا: «ايةل-ةركةكتةن ءبئر ساتئ تومةن تذرؤئ كةرةك»- دةپ جازئلعان. ول ةشقانداي تومةندةتؤ ةمةس. كةرئسئنشة، ءوزئم دة «ةركةكتةن تومةن بولؤ - تةك مئقتئ ايةلدئث عانا قولئنان كةلةتئن دذنية»- دةپ ذنةمئ ايتئپ وتئرامئن. ةر اداممةن ءسوز جارئستئرئپ، دالانئث ساياساتئنا ارالاسؤدئ ءوز باسئم قالامايمئن. ايةل ادام ءوز ءجونئن بئلسة، ءومئردئث بارلئعئ ادةمئ بولادئ. «ةكئ جارتئ ءبئر ءبذتئن»-دةمةكشئ، ءسابيت ةكةؤئمئز ءبئر جذپ بولعاندئقتان، ءبئر-بئرئمئزبةن اقئلداسپاي ةشقانداي تئرلئك ئستةمةيمئز. كوبئنةسة، مةن سابيتكة «وزئثنئث كوثئلئث نةنئ قالايدئ؟ ءوز جذرةگئثنئث لذپئلئن تئثداشئ»-دةيمئن قالجئثداپ. ال قئزدارئم اكةسئنة وتة جاقئن. سونداي-اق، ءسابيت تة قئزدارئنا ومئرئندة داؤئس كوتةرئپ نة بولماسا، قاباق شئتئپ كورگةن ةمةس. ول قئزدارئنا وتة مةيئرئممةن قارايدئ. قئزدارئن كورگةندة ةت باؤئرئ ةزئلئپ كةتةدئ. كةيدة ذيدة قئزدارئنئث ةركةلئگئنة «كذشئ كةلمةي» كةتكةندة: «قئزدار قويئثدار، جةنپي قويئثدار»- دةپ ايتادئ (كذلئپ).
-«جذبايلار ءبئر-بئرئنة ذقساس كةلةدئ» دةپ ايتئپ جاتادئ. ءسابيت اعا ةكةؤئثئزدئث بويلارئثئزدا قانداي دا ءبئر ذقساستئق قاسيةتتةر بار ما؟
-«ذيلةنة كةلة جذبايلار ءبئر-بئرئنة ذقساپ كةتةدئ» دةپ ايتادئ عوي. ذلتجاندئلئعئمئز ءبئر-بئرئمئزگة قاتتئ ذقسايدئ. قازاقپةن قازاق ورئسشا سويلةسئپ جاتسا، جانئم اؤئرادئ، ءتئپتئ، قان قئسئمئم كوتةرئلئپ كةتةدئ. ارينة، ءبئراق، ونداي ادامدارعا بئردةن ايقايعا باسپايسئث عوي، جايلاپ ءتذسئندئرئپ ايتؤعا تئرئسامئن. «كةشئرئثئز، قازاق بولعان سوث، قازاقشا سويلةسةثئز»-دةپ ءوتئنئش بئلدئرةمئن. بذل ذلتشئلدئق ةمةس. «وزگة ءتئلدئث ءبارئن ءبئل، ءوز تئلئثدئ قذرمةتتة»-دةمةكشئ، ءاربئر ادام وزگة ءتئلدئ ءبئلؤئ كةرةك، ءبئراق، ءاربئر ازامات ءوز ذلتئن، ءوز ءتئلئن دة ءسذيؤئ قاجةت. ال ةندئ وتباسئ ماسةلةسئنة كةلسةك، كوبئنةسة، ءسابيت ةكةؤئمئزدئث ويئمئز ءبئر جةردةن شئعئپ جاتادئ. ال مئنةزئمئز ذقسايدئ دةپ ايتا المايمئن. ونئث جذلدئزئ - ارئستان بولعاننان كةيئن، مئسئ باسئم، قئزؤقاندئ، ةموسياعا كوپ بةرئلةدئ. دةگةنمةن، «بولسا بولدئ، بولماسا جوق»-دةپ سابئرعا كةلئپ، ءوزئن-ءوزئ باسا دا بئلةدئ. ءوز باسئم ونداي مئنةز ةر ادامعا قاجةت دةپ ةسةپتةيمئن.
-سوزئثئزگة قاراعاندا، جذلدئز-جورامالعا سةنةتئن سياقتئسئز..؟
-بارلئعئ اللاه تاعالانئث قولداؤئمةن بولعاندئقتان، بولاشاق ءومئرئث جايلئ ايتئلاتئن جورامالدارعا سةنبةيمئن. سونداي-اق، ءبئزدئث ةلئمئزدة بذگئندة كوبةيئپ كةتكةن ءتذرلئ ءدئني-سةكتالاردئث ةل ئشئندة ةمئن-ةركئن ءجذرئپ، كئتاپتارئن تاراتؤعا ذكئمةتئمئزدئث قالاي رذقسات بةرئپ وتئرعانئن دا تذسئنبةيمئن. جاقئندا «اسئل ارنا» تةلةارناسئ جارئققا شئقتئ. مةن سوعان قاتتئ قؤاندئم. يماندئ جاستارئمئزدئث ءوز دئنئنةن اداسپاي، اللاه تاعالامئزدئث بذيئرتقان اق جولئنا ادال بولؤئ ءذشئن، مذنداي ارنالار ةلئمئزدة بئرةؤ-اق بولماؤ كةرةك. ءبئز مذسئلمان مةملةكةتئ بولعاندئقتان، ءدئندئ دذرئس باعئتتا ءناسيحاتتايتئن مذنداي ارنالار كوپ بولؤئ قاجةت. باسقا سةكتالاردئث ةركئن جذرمةؤئن جوعارعئ جاق قولعا السا ةكةن -دةپ ويلايمئن. سوندا عانا ءبئز ءوز ةلئمئزدئث بولاشاعئن، ونئث ئشئندة قاراكوز باؤئرلارئمئزدئ ءتذرلئ اداسؤلار مةن جاماندئقتاردان ساقتاپ قالا الامئز دةپ ويلايمئن. ال جذلدئز جورامالعا كةلةر بولساق، ادامنئث الدئندا نة كذتئپ تذرعانئن ءبئزدئ جاراتؤشئ اللاه تاعالامئزدان باسقا ةشكئم دة بئلة المايدئ!
-التئناي، «كةلئن قايئن ةنةنئث توپئراعئنان»-دةگةن حالقئمئزدا ادةمئ ءسوز بار. قانداي كةلئنسئز؟
-ءوزئم وثتذستئكتئث قئزئ بولعاندئقتان، مةن ءذشئن كةلئن بولؤ اسا قيئن ةمةس. سةبةبئ، ذيدةگئ اتقارئلاتئن شارؤانئث بارلئعئن ءوزئمئز كئشكةنتايئمئزدان ئستةپ وستئك قوي. دةگةنمةن، بذل شاثئراققا كةلئن بولئپ تذسكةننةن باستاپ، اتا-ةنةم مةنئ الاقانئنا سالئپ ةركةلةتئپ كةلةدئ. اؤئلعا بارئپ ساماؤئرعا شاي قويئپ جذرسةم: «وي، قوي! بئرةؤ-مئرةؤ كورسة، ذيات بولادئ» - دةپ بايةك بولادئ. وعان ءوزئمدئ ئثعايسئز سةزئنئپ «مةن بذل ذيدة ءانشئ ةمةس، وسئ شاثئراقتئث كةلئنئمئن عوي»-دةپ ايتامئن (كذلئپ). ةنةم ذنةمئ «التئناي وزئمة تارتقان»- دةپ ماقتاپ وتئرادئ.
-حالقئمئزدا كةلئن قايئن جذرتئندا وزئنة جاقئن تارتقان جاندارعا ات تةلؤ ءداستذرئ بار. وسئ رةتپةن ءسئز ءوزئثئزدئث جاقئن قايئندارئثئزدئ، قايئن سئثلئلةرئثئزدئ قازاق داستذرئمئزبةن ةركةلةتئپ قالاي اتايسئز؟
-بئزدة كوبئنةسة، قايئن سئثلئلةردئ «بيكةش» - دةپ اتايدئ عوي. ال مةن سابيتتةن ءبئر جاس كئشئ، ءبئراق، مةنةن جاسئ ذلكةن قايئن ءسئثلئمدئ ءبئر كذنئ «بيكةش» دةپ شاقئرسام، ول ماعان «التئناي، مةنئ ولاي اتاماي-اق قويشئ»- دةپ ئشةگئ قاتئپ كذلدئ. ول قايئن ءسئثلئمنئث ةسئمئ-مايرا، وزئمنةن ذلكةن بولعان سوث، ءالئ كذنگة دةيئن مايرا اپكة دةپ ايتامئن. ال قايئندارئمدئ ءوز ةسئمدةرئمةن اتايمئن.
-«ابئسئن تاتؤ بولسا اس كوپ..»- دةمةكشئ ابئسئندارئثئزبةن قارئم-قاتئناسئثئز قالاي؟
-مةن شاثئراقتاعئ ذلكةن كةلئنمئن. سوندئقتان، ةنةم مةنئ «گةنةرال كةلئن» -دةپ اتايدئ(كذلئپ). مةنةن كةيئنگئ ةكئ كةلئنگة دة «التئناي سياقتئ بولئثدار!»- دةپ ايتةؤئر ماقتاپ وتئرادئ . ول ةكةؤئ دة مةنئ سئيلاپ، اقئل سذراپ وتئرادئ. اؤئلعا بارعان كةزدة «جةثةشة، وتئرا بةرئثئز، ءوزئمئز ئستةيمئز» - دةپ، شايلارئن قويئپ، وزدةرئ بارلئعئن جيناستئرئپ اياعئمدئ جةرگة تيگئزبةيدئ. اللاه ساقتاسئن، ةشقاشان ءبئر-بئرئمئزبةن رةنجئسئپ، كوثئلدةرئمئزدئ قالدئرئپ كورمةپپئز.
-التئناي، قاراپ وتئرسام ءوزئثئز بذگئندة مذسئلماندئق بةس پارئزدئث ءبئرئ نامازعا جئعئلئپ، اللاه جولئندا يماندئلئقتئ جانئثئزعا سةرئك ةتئپ جذرگةن ونةر ادامئنئث ءبئرئسئز. بةس ؤاقئت ناماز ؤاقئتئسئن بذلجئتپاي عيبادات ةتؤگة ذلگةرئپ ءجذرسئز بة؟
-كوبئنةسة، ادامدار باسئنا قيئن ءئس تذسكةندة، قينالعان ساتتةردة دئنگة ءار ءتذرلئ سةبةپتةرمةن كةلئپ جاتادئ عوي. اللاهقا شذكئر، بذل جولعا ءوزئمنئث جان دذنيةمدةگئ يمانئممةن شئن ئقئلاسئممةن كةلدئم. كوپشئلئگئ ماعان «ناماز وقئعان قيئن ةمةس پة؟ قالاي ذلگةرةسئث؟ جاسسئث عوي ءالئ!» - دةپ ايتئپ جاتادئ. ءبئراق، جاسپئن دةپ ةشقاشان ايتؤعا بولمايدئ. سةبةبئ، ناماز - ءبئزدئ جاراتقان اللاهتئث بئزگة بورئشتاعان بةس پارئزئنئث ءبئرئ. سوندئقتان، پةندة بولئپ جاراتئلعاننان كةيئن، مذسئلمان بالاسئ باليعات جاسئنا تولعان سوث اللاه رازئلئعئ ءذشئن قذلشئلئق ةتؤ ءار پةندةنئث پارئزئ. ول ةرتة مة، كةش پة ونئ ءبئر اللاه قانا بئلةدئ. ءسابيت ةكةؤئمئزدئث دة جذرةگئمئزدة يمان ويانئپ، اللاه تاعالانئث ادال اق جولئنا كةلگةنئمئزگة شذكئرشئلئك ةتةمئن. جذرةگئثة يمان ذيالاتقان سوث، اللاه تاعالا بارلئق ؤاقئتئثدئ دا سايكةستةندئرئپ قويادئ ةكةن. كذندةلئكتئ جةتپةيتئن ؤاقئت ونسئز دا جةتپةيدئ. قايدا جذرسةم دة، وزئممةن بئرگة ذنةمئ ناماز وقيتئن زاتتارئمدئ الئپ جذرةمئن. دارةتئمدئ الئپ، كةز-كةلگةن جةردة، نامازدئ قازا قئلماي، كولئكتة بولسئن وقي بةرةمئن. ونئث ةشقانداي قيئندئعئ جوق.
-بذل رةتتة، ساحنالئق كيئمدةردئ اشئق-شاشئق قئلماي كيؤدئ قالاي ويلاستئرئپ جاتئرسئز..؟
- كوپشئلئگئ ماعان «نةگة ذنةمئ ورامال تاعئپ، جذرمةيسئث؟»-دةپ ايتادئ. ءبئراق، ءسابيت «سةن ءانشئ بولئپ حالئقتئث الدئندا جذرگةننةن كةيئن، بئردةن جابئنئپ الساث، حالئق دذرئس تذسئنبةي قالادئ»-دةپ وعان رذقسات بةرمةيدئ. حيدجاپ - نةگئزئ ارابتئث دا كيئمئ ةمةس قوي، قذراندا دا «ايةلدةر بذركةنشئگئن جامئلئپ جذرسئن»-دةپ جازئلعان. ال قازئر سولاي جابئنئپ كيئنئپ جذرةتئن بولسام، كوپشئلئك ادامدار تذسئنبةي «نة، أاحاأيست بولئپ كةتكةن بة؟»-دةپ شئعا كةلةدئ. بويئمداعئ ونةردئث ءوزئن اللاه تاعالا ءناسئپ ةتكةن عوي. سوندئقتان، بارلئعئن ورئن-ورنئمةن رةتتةپ، وعان الدئمةن اقئرئنداپ حالئقتئث كوزئن ذيرةتؤ قاجةت دةپ ويلايمئن. اللاه رازئلئعئ ءذشئن ناماز وقئپ، يماندئلئققا بةت بذردئم، ونئث ذستئنة، ءذش بالانئث اناسئمئن. سوندئقتان، ساحناعا نةعذرلئم جابئق كيئنئپ شئعؤعا تئرئسامئن. سول ءذشئن دة، قازئرگئ تاثدا ستيليستةرمةن ساحنالئق كيئمدةرئم جايئندا ارنايئ اقئلداسئپ جذمئس ئستةؤدةمئز.
- يماندئلئقتئث- وتباسئ بةرةكةسئنة اسةرئ قانداي ةكةن؟
-ارينة، وتباسئندا وزگةشةلئكتةر بار. بذرئن ءسال بئردةثة دذرئس بولماي جاتسا، «وي، نةگة وسئلاي بولادئ ةكةن»- دةپ رةنجئپ اشؤلاناتئن ةدئك. ال بذگئندة، بارلئعئ كةرئسئنشة، قانداي قيئندئق بولسا دا، «اللاه قالاماي تذر عوي»-دةپ، بارلئق نارسةگة سابئرمةن قاراؤعا تئرئسامئز. وتكةن جولئ كولئگئمئزدئ ذيدةن ذرلاپ كةتكةندة دة، جذرةگئم «قئلپ» ةتكةن جوق. «بذيئرتسا كةلةدئ، بذيئرماسا كةتةدئ»- دةپ وتئرا بةردئم. ينشاللاه، بذل اللاهتئث سئناعئ عوي دةپ ويلادئق. اللاهتئث ءبئزدئ وسئلاي دذنيةمةن سئناعانئنا دا شذكئر ةتةمئن. ايتپةسة، قازئر قوعامدا ادامدار «داعدارئس، داعدارئس»-دةپ بولماشئ اقشا ءذشئن نةءبئر قيئن جاعدايلارعا ذرئنئپ جاتئر عوي. اللاه تاعالا ادامنئث نيةتئنة قاراي ورتاسئن دا وزگةرتةدئ ةكةن. جاثا ذيگة قونئس اؤدارعانئمئزدا جاثا ذيئمئزدةگئ كورشئلةرئمئز دة، ءذيدئ سالعان ادامداردئث بارلئعئ دا نامازحان كئسئلةر ةكةن. اللاهقا شذكئر، بذگئنگئ تاثدا ارالاساتئن ورتامئزدئث، دوستارئمئزدئث بارلئعئ ناماز وقيتئن جاندار.
-جاثا ءوزئثئز ايتئپ قالعانداي، ذيلةرئثئزگة ذرئ ءتذستئ دةپ ةستئدئك. ءسابيت اعا ءبئر سذحباتئندا «ذيدةن ةشبئر زات جوعالماعان. تةك، ذيدةگئ بارلئق كئلتتةر مةن كولئگئمئزدئ ذرلاپ كةتئپتئ! ولاردئث كئم ةكةنئن ئشئم سةزةدئ...»دةگةن ةكةن. بذل تؤرالئ ءسئز نة ايتاسئز؟
-بذل وقيعانئث قالاي بولعانئ بئزگة دة ءبئر بةلگئسئز جذمباق بولئپ قالدئ. ءوزئمئز الماتئ قالاسئنئث شةتكئ اؤدانئ «كامةنكا» جاقتا تذرامئز. ءبئر «كامةنكانئث» وزئندة كذنئنة قانشاما قئلمئستئ وقيعالار بولئپ جاتادئ. ءبئراق، ولاردئث بارلئعئن ةشكئم اشئپ ايتپايدئ.ميليسيا قئزمةتكةرلةرئ رةنجئمةسئن، مةن ولاردئ كئنالاؤدان اؤلاقپئن. ءبئراق، ولار ئزدةگةن قئلمئسكةرلةرئن نة ءذشئن تابا المايدئ ةكةن دةپ ويلايمئن. ولار «ماشينةنئ بئرةؤلةر ادةيئ ورتةپ كةتكةن شئعار»-دةيدئ. ول مذمكئن ةمةس نارسة! ءدال ذرلئق بولاتئن كذنئ ماشينةنئث دوثگةلةگئ جارئلئپ كةلگةن بولاتئن. ءسابيت ونئ جاماتئپ جوندةپ قويعان ةدئ. ماشينةنئ ذرلاپ كةتكةن كذنئ تاثعا جؤئق ءبئر ادامدار جولدا سول ماشينةنئث قاتتئ ءجذرئپ بارا جاتقانئن كورئپتئ. ولاردئث ايتؤئ بويئنشا: «ماشينةنئث ديسكئسئ تاقئلداپ وت شاشئپ بارا جاتقان»- دةدئ. سوعان قاراعاندا، جامالعان دوثگةلةك جولدا تاعئ دا جارئلعان سياقتئ. ولار «ماي قئزمةتكةرلةرئنةن قاشئپ بارا جاتقان كولئك شئعار دةپ، وعان اسا ءمان بةرمةدئك»- دةيدئ. ماشينة ءبئراز الئسقا ذزاپ كةتكةن سوث، ماشينةدةن وت شئعا باستاعان ةكةن. ءسويتئپ، ءسال جاقئنداپ بارعان كةزدة، ماشينة اتئلئپتئ. ال، ماشينةنئث ئشئندة ادام جوق بولئپ شئققان. سوعان قاراعاندا، ول ادامنئث ماقساتئ - ماشينةنئ بئرةؤگة اپارئپ بةرمةك بولعان سياقتئ. ونئ ادةيئ ورتةپ جئبةردئ دةپ ويلاساق، ادام ءوز ءومئرئن ءوزئ قذربان ةتپةيدئ عوي! ءبئراق، ذرلئق ناعئز «شةبةرلةردئث» قولئنان شئققانئ كورئنئپ تذر. ويتكةنئ، ةشقانداي ءئز قالدئرماي، وتة ادةمئ ئستةلئنگةن قئلمئس بولدئ. كةيئننةن، ماشينة قولدئ بولعان سوث، بذل جايئندا ءسابيت: «ماشينةنئ سئرتقا قويئپ ذيگة كئرگةن كةزدة، ذنةمئ بئرةؤ مةنئث سئرتئمنان قاراپ تذراتئن سياقتئ كورئنةتئن. ءوزئمدئ ءبئر ءتذرلئ سةزئنئپ جذردئم. مذمكئن، سول كةزدة سئرتتان قاراپ، باقئلاپ جذرگةن ةكةن عوي»- دةپ ايتتئ. سونداي-اق، ذيئمئزگة ئرگةلةس كورشئمئزدئث انشةيئندة تذنئمةن شاؤئلدةپ، ءتذننئث ءبئر ؤاقئتئنا دةيئن ذيقئ بةرمةيتئن ءيتئ بار ةدئ. سول سياقتئ اينالادا شاؤئلدةپ جذرةتئن تاعئ ءبئر يتتةر بار سياقتئ ةدئ. ارتئنان ويلاپ قاراساق، ءبئزدئث ذيگة ذرلئق تذسةردةن ءبئر-ةكئ كذن بذرئن سول ءيتتئث دة داؤئسئ شئقپاي قالعان ةكةن. ول كةزدة «نةگة ذرمةي قالدئ» دةپ بئرةؤدئث ءيتئن ويلامايسئث دا عوي. كةيئننةن كورشئمئزدةن سذراستئرساق، ءبئزدئث ماشينةمئز جوعالاردان ةكئ-ذش كذن بذرئن الگئ يتتةر دة جوعالئپ كةتكةن ةكةن. سوعان قاراعاندا، الدئن-الا ءبئر ايعا جؤئق ؤاقئت بذرئن قئلمئسكةرلةردئث كادئمگئدةي ءبئزدئث ءذيدئ ابدةن زةرتتةگةنئ، بذل ءئستئث ادةيئلةپ دايئندالعان ءئس ةكةنئ كورئنئپ-اق تذر! الايدا، ماشينة شئنئمةن، ادةيئ ورتةلگةن بولسا، ونئ ئستةگةن ادام تذپتئث-تذبئندة تابئلادئ دةپ ويلايمئن.
-بذل جايتقا قاتئستئ وزدةرئثئز كذدئكتةنئپ وتئرعان، سةزئكتئ ادامدار بار ما؟
-ونداي كذدئكتةنةتئندةي ةشكئمئمئز جوق. مذمكئن، اللاه تاعالا بئزگة ةسكةرتؤ جاساعان بولار دةپ ويلايمئن. ويتكةنئ، ءبئز گاسترولگة كةتكةن كةزدة كذتؤشئ قئز ءذش قئزئمئزبةن جالعئز دا قالا بةرةتئن كةزدةر بولعان. ماثدايعا تيمةگةنشة ةشتةثة ئستةمةيسئث عوي! وسئ جاعدايدان كةيئن، قازئر ذيئمئزگة ارنايئ كذزةتشئلةر قويدئق.
-«ءبئر قئز تاربيةلةگةنئث بذكئل ءبئر ذلتتئ تاربيةلةگةنمةن تةث»- دةمةكشئ، ءوز قئزدارئثئزدئث تاربيةسئنة قانشالئقتئ كوثئل بولةسئز؟
-اللاهقا شذكئر، ءذش قئزئمئز بار. ذلكةن قئزئمئزدئث ةسئمئ - اياؤلئم جةتئ جاستا. ةكئنشئ قئزئمئز - اينارا بةستة، كئشكةنتاي سةمانذرئمئز جاقئندا التئ ايعا تولادئ. ايتا كةتةرلئك ءبئر جايت، اللاه تاعالا بئزگة ذلكةن سئي جاساپ، ذلكةن قئزئمئز جةتئ جاسقا تولعان كذن قؤانئشئندا-ءدال سول كذنئ كئشكةنتاي سةمانذرئمئز دا دذنيةگة كةلدئ. ةندئ ةكةؤئنئث تؤئلعان كذنئ ءبئر كذندة- 19 ماؤسئم. ال ةندئ، تاربية جاعئنا كةلةر بولساق، ذلكةن قئزئمئز اياؤلئم قازئر ةكئنشئ سئنئپتا وقيدئ. ونئث ساباعئن ذنةمئ قاداعالاپ، اسا كوثئل ءبولئپ وتئرامئن. ءوزئمئز ذيدة يماندئلئققا قاتتئ كوثئل بولگةندئكتةن، مذنداي تاربيةنئ بالالارئمئزدئث دا بويئنا ءسئثئرئپ ءوسئرئپ جاتئرمئز. اس ئشؤدةن بذرئن، دارةتحاناعا كئرئپ-شئققاندا قانداي دذعا وقؤ كةرةك ةكةنئن قئزدارئم جاقسئ بئلةدئ. كئتاپتاردان وقئپ-بئلگةنئمدئ بالا-شاعاممةن وتئرئپ بئرگة تالقئلايمئز. ولار دا كوپ نارسةنئ بئلؤگة قذمار. «حالال استاردئ عانا جةؤ كةرةك» دةگةن ءتارئزدئ ءبئراز دذنيةلةردئ ءبئلئپ قالدئ.
-التئناي، ونةر ادامئ بولعان سوث، گاسترولدئك ساپارعا دا ءجيئ شئعئپ تذراسئز. سونداي ؤاقئتتا قئزدارئثئزدئث تاربيةسئمةن كئم اينالئسادئ؟
-شئنئندا دا، ونةر ادامئ بولعان سوث، ءبئر ؤاقئتتا ساحناعا دا، ذيگة دة بئردةي كوثئل ءبولؤ ءذشئن جانئثدا كومةكشئ كئسئلةرئثنئث بولعانئ دذرئس ةكةن. سول ءذشئن، دة بذگئندة ءبئزدئث ذيدة ارنايئ كذتؤشئ قئز جذمئس ئستةيدئ. اللاهقا شذكئر، قئزدارئم دا وعان باؤئر باسئپ قالدئ. سونئمةن قاتار، قولئمئزدا قايئن ءسئثلئم تذرادئ. ذيگة قارايلاسؤعا سول كئسئلةردئث ذلكةن كومةگئ ءتيئپ جاتئر. گاسترولگة كةتكةنئمئزدة قئزدارئمدئ دا سولارعا سةنئپ تابئستاپ كةتةمئز. الايدا، مةنئث قئزدارئم بولمايتئن نارسةگة مازالاناتئن شةكتةن تئس تةنتةك ةمةس. كةيدة 3-4 كذندئك گاسترولدئك ساپاردان ورالعان كةزدة، ءوزئم دة قئزداردان «قئزدارئم سةندةردئ رةنجئتپةي مة؟ «تئلدةرئثدئ الماسا، قئزدارئما ذرساتئن جةردة ذرسئپ الئثدار.مةن سةندةرگة رةنجئمةيمئن. كةرئسئنشة، ولارعا وزدةرئثدئ سئيلاتا بئلئثدةر»- دةپ تةكسةرئپ، بارلئعئن سذراپ وتئرامئن. ولار دا «اقئلمةن ايتساق تئثداپ، ءتئلئمئزدئ الادئ، رةنجئتپةيدئ»- دةپ ايتئپ جاتادئ. مةن دة قئزدارئما «اناؤ بئلاي دةدئ، مذناؤ بئلاي دةپ ايتتئ»-دةپ ةشقاشان ايتقئزبايمئن. كةرئسئنشة، «ول ساعان سولاي دةپ ايتسا، ءوزئث ءبئر نارسةنئ بذلدئرگةنسئث عوي»- دةپ جونگة سالئپ قويامئن. كةيبئرةؤلةر «بالاعا قاتتئ ذرسا بةرسةث جةك كورئپ كةتةدئ» - دةپ ايتئپ جاتادئ. ارينة، ذرسئپ-ذرسئپ كةتئپ قالساث، سةنئ بالا جةك كورةدئ. بالاعا نة ءذشئن ذرئسقانئثدئ ءتذسئندئرئپ ايتؤ كةرةك. بالانئ ةركةلةتؤدئث دة ءوز ورنئ بولادئ. قئزدارئمدئ ورنئمةن ةركةلةتةمئن. قئز بالا بولعان سوث، ولاردئث تاربيةسئنة قاتتئ الاثدايمئن. ولاردئث يناباتتئ، يماندئ بولئپ وسسة ةكةن دةپ ويلايمئن. اللاه بئزگة بالا مةن دذنيةنئ سئناق ءذشئن بةرةدئ ةكةن. سول سئناقتان سذرئنبةي ءوتؤ ءذشئن- دذنيةنئ جذرةكپةن ةمةس، قولمةن ذستاؤ قاجةت دةپ ويلايمئن. تاپقان دذنيةسئن قولمةن ذستاپ، ونئ ورئن-ورنئمةن قويئپ، بالا-شاعاسئنئث تاربيةسئنة كوثئل بولئپ، ولاردئ ةشكئمنةن كةندة قئلماي ءوسئرؤ ءار اتا-انانئث باستئ مئندةتئ دةپ بئلةمئن.
-الداعئ ؤاقئتتا، ةلئمئزدئث قاي ايماقتارئنا گاسترولدئك ساپارعا شئعؤ جوسپارئثئزدا بار؟
-گاسترولدئك ساپارمةن قئتايعا شاقئرتئپ جاتئر. ال ةلئمئزدئث ايماقتارئن ارالاماعانئما كوپ ؤاقئت بولدئ. اللاه قالاسا، ةلئمئزدئث بارلئق ءوثئرئن قايتادان ارالاپ شئعؤ جوسپارئمدا بار.
-شئعارماشئلئعئثئزدا قانداي جاثالئقتار بار؟
-وزدةرئثئز بئلةتئندةي، مةن ءذشئنشئ قئزئمدئ دذنيةگة اكةلدئم. كئشكةنتاي سةمانذرئما التئ اي بولئپ قالدئ. ةندئ عانا كونسةرتتةرگة شئعئپ، ونةرئمدئ قولعا الئپ جاتئرمئن. بئرنةشة جاثا اندةر جازدئردئم. اللاه قالاسا، ءسابيت كينو ءتذسئرئپ بئتكةن سوث، بةينةبايان ءتذسئرؤ جوسپارئمدا بار.
-قازئرگئ تاثدا، قانداي اقئن-كومپوزيتورلارمةن شئعارماشئلئق بايلانئستاسئز؟
-مةنئث قورجئنئمداعئ اندةردئث كوپشئلئگئ بةيبئت ورال ذلئ مةن ارمان دذيسةنوأتئث اندةرئ. جاقئندا «قازاقستان» اتتئ جاثا ءانئمدئ ساحناعا ورئنداپ شئقتئم. ول ءاننئث ءسوزئن جازعان تولئمبةك الئمبةك ذلئ، ال ءانئ وكتةم التايةأتئكئ. پاتريوتتئق ادةمئ اندةردئث ءبئرئ بولدئ دةپ ويلايمئن. كوپشئلئك كوبئنةسة «التئناي نةگة ءاندئ ايقايلاپ ايتادئ؟»- دةپ ايتاتئن دا بولار؟! ال ءبئراق، مةن باياؤ ءان ورئندايئن دةسةم، حالئق كةث دياپازوندئ ءانئمدئ كذتئپ وتئراتئن سياقتئ كورئنةدئ. ءبئر-ةكئ جةرلةردة تئثدارماندارئمنئث: «كوپتئث بئرةؤئ بولئپ قالماثئز، پاتريوتتئق، كةث دياپازوندئ اندةردئ كوبئرةك ايتساثئز» - دةپ ايتقانئ بار ةدئ. ءبئراق، ءوزئم دة اندةرئمنئث ءار ءتذرلئ باعئتتا بولعانئن قالايمئن.
- شئعارماشئلئق جةكة كونسةرتئثئزدئ وتكئزؤ جوسپارئ قاشانعا بةلگئلةنؤدة؟
-ارينة، جةكة كونسةرتئمدئ وتكئزؤ ويئمدا بار. اللاه قالاسا، 2010 جئلدئث كذز مةزگئلئنة جوسپارلاپ وتئرمئن.
-«توي - حالئقتئث قازئناسئ»- دةپ ايتادئ. تويعا قانشالئقتئ ءجيئ شئعئپ تذراسئز؟
- اللاهقا شذكئر، قازاق حالقئ كةثپةيئلدئ حالئق.كئشكةنتاي ءبئر قؤانئشئ بولسا، اعايئن-تؤعانئنئث باسئن قوسئپ سول قؤانئشئن بئرگة بولئسؤگة تئرئسادئ. بذل - دذنيةگة نة بولماسا، بايلئققا ماقتانؤ ةمةس. ءوز باسئم تويدئث نةگئزگئ ماقساتئ- اعايئننئث باسئن قوسئپ، ءبئر-بئرئنة جاقئنداستئرؤ دةپ تذسئنةمئن. سول تويدئث كوثئلدئ ءوتؤئ ءذشئن ونةر ادامدارئن شاقئرادئ. ال ءبئزدئث ءان جازدئرؤ، ول ءاندئ وثدةؤ، كيةتئن كوستيؤمدةرئمئزدئ تئكتئرؤ دة تةگئن كةلةتئن دذنية ةمةس. ونئث بارلئعئ ةثبةكپةن كةلةتئن دذنية. «الما پئس، اؤزئما ءتذس»- دةپ جايباراقات جاتا بةرسةث ساعان كئم بةرةدئ؟ «اللاه ةثبةكتةنگةن قذلدارئن سذيةدئ» - دةپ، قاسيةتتئ قذراندا دا ايتئلعان عوي. اللاهقا شذكئر، حالئق ونةرئمدئ قانشالئقتئ باعالايدئ، سوعان قاراي تويعا دا شاقئرئپ تذرادئ. ءوزئمنئث باعامدئ ءوزئم دة بئلةمئن. ونئث بارلئعئ ورتاق كةلئسئممةن شةشئلةتئن دذنية. ةثبةگئثدئ باعالاپ، ءوزئثدئ قادئرلةپ شاقئرعان قؤانئشقا نةگة ورتاقتاسپاسقا؟! توي حالئقتئث قازئناسئ دةمةكشئ، ةلئمئزدئث توي-قؤانئشئ مول بولسئن دةمةكپئن!
-«ارمانسئز ادام-قاناتسئز قذسپةن تةث» دةيدئ عوي. ءسئزدئث دة ارمانئثئز بار شئعار؟
-اللاهقا شذكئر، تذزؤ جولدا جذرگةنئمئزگة جاراتقانعا ءتاؤبا ةتةمئن. وتباسئم، قئزدارئم يماندئ بولئپ وسسة ةكةن دةپ ارماندايمئن. ءاربئر جةر باسئپ جذرگةن مذسئلمان بالاسئ يماندئلئققا بةت بذرسا ةكةن دةپ ويلايمئن. تةرةثئنةن ذثئلسةك، ةث باستئ ارمان - ول اقئرةت كذنئندة جاراتؤشئمئزدئث ءجذزئن كورؤ. ودان اسقان ارمان جوق شئعار؟! ونداي باقئتتئث كئمگة بذيئراتئنئ اللاهقا عانا ايان نارسة.
-ونةر ادامئ بولعان سوث، ذنةمئ حالئقتئث نازارئندا جذرةسئسز. ونةر كورسةتؤ ءذشئن حالئق الدئنا شئققان سايئن بةتئثئزدئ ءتذرلئ وپامةن گريممدةؤ ساحنا شارتئ. سوندئقتان دا، بةت كذتئمئنة ةرةكشة كوثئل بولةتئن شئعارسئز؟
- ءوز باسئم كذنئمةن كةشكة دةيئن سيپالانئپ كذتئنة بةرمةيمئن. سپورتپةن شذعئلدانعان دةنساؤلئققا وتة پايدالئ ةكةنئن بئلةمئن. الايدا، بذل رةتتة مةن ءبئر ةرةكشة دذنيةنئ اتاپ ايتقئم كةلئپ وتئر. ايةل زاتئ ءوزئنئث انالئق بورئشئنئث ءبئرئ- دذنيةگة بالا اكةلئپ، بوسانئپ تذرسا- مئنةكةي، وسئ قاسيةت ايةلدئث ءوزئنئث دةنساؤلئعئنا دا، بةت تةرئسئنئث جاسارؤئنا دا كوپ سةپتئگئ بار ةكةن. سةبةبئ، ايةل ادام اياعئ اؤئر كةزدة كوپ اشؤلانباي، دةنساؤلئققا پايدالئ دارؤمةندةر جةپ، ءوز-وزئن كذتة بئلسة، بوسانعان كةزدة دةنة، بةت تةرئسئ مةن جذيكة جذيةسئ - تابيعي جولمةن جاثارادئ ةكةن. ايةل دذنيةگة ذرپاق اكةلگةن كةزدة بويئنداعئ قانئ جاثارئپ، الماسئپ، تازارادئ ةكةن. وعان ءوزئمنئث كوزئم ابدةن جةتتئ. سونداي-اق، ايةل ادامعا ؤاقئتئمةن ذيئقتاپ، دذرئس تاماقتانئپ تذرؤ قاجةت. سونئمةن بئرگة، ادامنئث ئشكئ جان دذنيةسئ دة تازا بولؤئ شارت. ةگةر جان دذنيةث دذرئس بولماسا، ادامنئث جانارئ مةن جذزئنةن ءبارئ كورئنئپ تذرادئ.
-ايةل باقئتئ دةگةندئ قالاي تذسئنةسئز؟
-اللاه كوپ كورمةسئن، ايةل باقئتئ دةگةندة- مةن ءوزئمدئ مئسالعا كةلتئرةر ةدئم. ويتكةنئ، اللاهقا شذكئر، اتا-انام، تؤئستارئم امان-ةسةن، جانئمدا بالا-شاعام، ءوزئمدئ تذسئنةتئن جان-جارئم بار. سول ءذشئن اللاه تاعالاما مئث دا ءبئر شذكئرلئك ةتةمئن. شئندئقتئ ايتقاندا، مةنئث ونةرئم ءذشئن ءسابيت ءوز ونةرئن قذربان ةتكةن جان. ومئرلئك جان جارئمنئث وسئنداي ارداقتئ ازامات بولئپ كةزدةسكةنئنئث ءوزئن، ايرانداي ذيئپ وتئرعان وتباسئمدئ، بالا-شاعامدئ مةن وزئمة بةرئلگةن زور باقئت دةپ تذسئنةمئن.
-دوستئقتئ قالاي تذسئنةسئز؟ ونةردة، ومئردة ارالاساتئن دوستارئثئز كئمدةر؟
-قؤانئشتئ دا قايعئنئ دا بئرگة بولئسة بئلةتئن جانداردئ ناعئز دوستار دةپ ايتار ةدئم. ونةردة دة، ومئردة دة ةشكئممةن رةنجئسپةؤگة تئرئسامئن. ءوزئم كئشكةنتايئمنان كوپ ةشكئمگة سئرئمدئ اشا بةرمةيمئن. اللاهقا شذكئر، وتباسئمئزبةن ارالاساتئن دوستارئمئز بار.
-جالپئ ومئردة ءوزئثئزدئ قانداي مئنةزدئ جانمئن دةپ ويلايسئز؟
-شئنئ كةرةك، مةن اشؤشاث ةمةسپئئن. سونداي-اق، كوپ نارسةنئ كوثئلئمة دة الا بةرمةيمئن. سئرتئمنان ايتئلعان اثگئمةلةرگة دة ءمان بةرمةيمئن. سةبةبئ، كئمنئث اؤزئنا قاقپاق بولاسئث؟ ايتسا ايتا بةرسئن. ءاركئم ءوز ءسوزئ ءذشئن جاؤاپ بةرةتئن كذن كةلةدئ عوي. اينالاما قولئمنان كةلگةنشة كومةكتةسؤگة تئرئسئپ تذرامئن.
-وزئثئزگة ذنامايتئن قاسيةتئثئز بار ما؟
-ماعان ءسابيت: «ءوز ورنئثدئ بئلمةي، شةكتةن تئس قاراپايئم بولئپ كةتةسئث»-دةپ ايتئپ جاتادئ. مةن كوپشئلئكتئث ورتاسئندا ءانشئ ةكةنمئن دةپ ءوز-وزئمدئ بيئك ذستاؤعا ذيالامئن. «ذيات قوي، ذيات قوي»-دةپ ءبئر كذنئ ةكةؤئمئز قئپ-قئزئل بولئپ ءولئپ قالمايئق»- دةپ كذلةدئ ءسابيت. كوبئنةسة، وسئ ءذشئن ذرئس ةستئپ قالامئن.
-ادام بويئنداعئ قانداي قاسيةتتةردئ جوعارئ باعالايسئز؟
-ةث باستئسئ - ادامگةرشئلئك. كةز-كةلگةن ادام ادامدئق قاسيةتئن جوعالتپاسا ةكةن دةيمئن. سونداي-اق، كئشئپةيئل بولا ءبئلؤ كةرةك. «جةمئس بئتكةن سايئن، اعاش نةگة يئلةدئ؟»- دةمةكشئ، ابئرويئث وسكةن سايئن، ادام دا كئشئپةيئل بولؤ كةرةك دةپ ةسةپتةيمئن.
-قازاق حالقئ ئرئمشئل حالئق قوي. ئرئمعا سةنةسئز بة؟
-«مئسئق جولئثدئ كةسسة، جولئث بولمايدئ، يت جولئثدئ كةسسة، جولئث بولادئ ةكةن» -دةگةن ءتارئزدئ ئرئمدارعا سةنبةيمئن. شئنئنا كةلگةندة، تازا جانؤار ول - مئسئق. س.ع.س. مذحاممةد پايعامبارئمئزدئث ءوزئ مئسئقتئ وتة قاتتئ جاقسئ كورگةن ةكةن. ال كةرئسئنشة، «يت - جةتئ قازئنانئث ءبئرئ» بولسا-داعئ، يت جالاعان ئدئستئ جةتئ رةت جؤ دةپ ايتئپ جاتادئ.
-اسحانادا قانداي تاعامداردئ دايئنداعاندئ ذناتاسئز؟
-ءار تاماق دايئنداردان بذرئن ئشتةي دذعالارئمدئ وقئپ، شئن نيةتپةن دايئنداؤعا تئرئسامئن. شئن نيةتپةن دايئنداعان دذنية ءارقاشان دذرئس بولادئ. پالاؤدئ، بورششتئ، ورامانئ، كةسپة كوجةنئ دايئنداعاندئ ذناتامئن. ءئنئم تالعات «التئنايدئث كةز-كةلگةن تاماعئ ءدامدئ بولادئ عوي!»-دةپ ايتادئ. سوعان قاراعاندا، تاماقتئ ءدامسئز پئسئرمةيمئن-اؤ، ءسئرا! (كذلئپ).
-«جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئنا ءوزئثئزدئث ايتار جئلئ لةبئزئثئز قانداي؟
-«جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئنئث عذمئرئ عاسئرلارعا جالعاسئن تاپسئن! وقئرماندارئثئز كوبةية بةرسئن! شابئتتان شابئتقا جةتة بةرئثئزدةر! تةك ةلئمئزگة عانا ةمةس، الةمگة تانئمال باسئلئم بولسئن!
-اثگئمةثئزگة كوپ-كوپ راحمةت! شئعارماشئلئعئثئزعا زور تابئستار تئلةيمئز!
سذحباتتاسقان: اينذر قاناتبةك قئزئ
(«جذلدئزبةن سئرلاسؤ» جؤرنالئ. 2009)