ۋاقىتتى توقتاتقان ادام
استانا. قازاقپارات - ءتۇپسىز تۇمانعا تۇڭعيىق مىنەز قوسىلسا نە بولادى؟! ال وعان ءومىردىڭ ماعىناسىزدىعىن، جارقىلداق الەم مەن مانسىزدىككە كوندىككەن ادامداردى ايناقاتەسىز بەدەرلەيتىن تىلسىم يىرىمدەردى قوسىڭىز. وسى عاجايىپ ۇشتىكتىڭ توعىسى - ەرەكشە قۇبىلىس، تاڭعالارلىق تۇيسىك.
تۇيسىك دەگەن دۇنيەنى ءتۇيسىنۋ، ادىپتەپ، انىقتاماسىن ايتۋ بەيمۇمكىن. ول قۇبىلىستىڭ عالاماتتىعى ءبىزدىڭ قيال شەگىمىزدەن دە ارىدە. دەگەنمەن سونداي ەرەك بولمىستى ءبىر ادام بالاسىنىڭ پەشەنەسىنە جازۋ دا جاراتۋشىنىڭ قۇزىرى-قالاۋىندا ەكەن. سول قۇداي سۇيگەن ايرىقشا تۇيسىك يەسى امەريكالىق ساز سۋرەتكەرى كەنني دجەي شىعارمالارى تۋراسىندا ازدى-كەم ءسوز قوزعاماقپىز.
ماڭگىلىك مەكەنگە ورالۋ
تابيعات دىبىستارى - بولاشاق مۋزىكانىڭ ۋادەسى. اققان سۋ، سوققان جەل، جاۋعان جاڭبىر مەن ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭنىڭ وزىنە عانا ءتان سيپاتىن، ەرەكشەلىگىن سەزىنىپ، ونى زەردەلەپ، اۋەنگە اينالدىرۋ ناعىز تالانت پەن ەڭبەكتىڭ جەمىسى دەسەك اسىلىق بولماس. ونى اسپاپپەن ارلەۋ، ونەر دەڭگەيىنە كوتەرۋ، تىڭدارمانعا جەتكىزۋ سالماعى ودان دا اۋىر جۇك بولماق.
كولەڭكە باسى ۇزارىپ، كوكجيەكتىڭ قىزىل مۇنارى قويۋلانىپ، كۇن قوناقتاۋعا بەت العان شاقتا پەكين شارىندە جۇمىس اياقتالۋعا جارتى ساعات شاماسىندا قالعان. كەنەت تۇمان ارالاس تۇتىننەن اسپانى كورىنبەيتىن الىپ شاھاردىڭ ءتورت كوشە تۇيىلىستەرىندە، ساۋدا ورتالىقتارىندا، الدەبىر جول باعانالارىندا ءىڭىر قاراڭعىسىنا جەتپەي كەنني دجەيدىڭ Going Home مەلودياسى قوسىلادى. ءاربىر قالتارىس بۇرىشتاردىڭ ساعاسىنان ەڭىرەي قاشقان سىنىق اۋەز ادام بويىنا بەيمالىم جىلۋ، بەلگىسىز جايلىلىق سىيلايدى.
ەۋروپالىق الدە لاتىن امەريكالىق بولسىن نەمەسە الەمنىڭ كەز كەلگەن تۇكپىرىندەگى ءبىر حالىقتىڭ قازاقتىڭ دومبىرا اسپابىن، كۇيىن بىلمەيتىنى، ياكي ومىرىندە تىڭداپ كورمەگەنى تۋرالى كەسىپ ايتۋعا بولادى. ونداعى قۇدىرەتتى سەزىنبەگەنى الدە دۇرىس، الدە وكىنىش.
سول تاقىلەتتەس قازاق حالقىنا ەتەنە جاقىن ەمەس، تولىق سىڭبەگەن، سىبىزعىنىڭ تۋىسقانى ىسپەتتى ساكسافون اسپابىنىڭ كەرەمەتتىگىن، اۋەزدىلىگىن، ادامنىڭ جان ارياسىن سۋرەتتەۋدە كوپ مۇمكىندىككە يە ەكەنىن جوعارىداعى جىلى سازدى تىڭداي وتىرىپ تۇيسىنەسىز.
الپىس ەكى تامىرىڭدى يدىرەتىن، تۇڭعيىققا باتىراتىن شەر تارقاتار قايعىدان اۋلاق. الىپ ۇشقان ەرەك كوڭىل، جەلپىنگەن مىنەز دە ەمەس. تەك ءبىر دۇنيەنى ەسكەرتكىسى كەلەتىن قيمىلسىز يشارا، ءۇنسىز ەمەۋرىن. جادىڭنان باياعىدا ۇمىت بولعان ساعىنىش سازىنا تولى جىلى تولقىن-دى. بۇل تۇرعىلىقتى حالىقتىڭ ءبىر كۇنگى شارۋاسىن ءتامامداپ، كوڭىلدى كۇيدە ۇيىنە قايتۋىنا بەرىلگەن بەلگى سازى. قۇلاققا سونداي ەتەنە تانىس اۋەندى تىڭداپ قارايعان حالىق ۇيىنە، جانۇياسىمەن قاۋىشۋعا اسىعادى. ولارعا بۇل ساز ۇيگە قايتار الدىندا قوسىلاتىن بەيرەسمي ءانۇرانعا اينالىپ كەتكەندەي ەدى.
مۋزىكالىق كومپوزيتسيا كوپتەگەن ادام ءۇشىن ساعىنىش، تىنىشتىق جانە ۇيگە ورالۋ سەزىمىن تۋدىرادى. ءتىپتى، Going Home مەلودياسىن «ءۇي» دەگەن ۇعىمعا الماستىرساق تا ىڭعايعا كەلەدى. ويتكەنى ءبىر كۇنگى قاربالاس تىرلىكتى اياقتاعان ادامدار وسى اۋەندى تىڭداعان ساتتە-اق بىردەن ۇيىنە قايتۋدى ويلايدى. سونداي جان تىنىشتىعىن سىيلايتىن راقات سەزىم.
كەيبىر دەرەكتەردە ءشولدى داۋىلدا، بۋىرقانعان تەڭىزدە قىزمەت اتقاراتىن جاۋىنگەرلەر جاپالى جۇمىستان ايلاپ، جىلداپ بارىپ ۇيىنە ورالادى.
ولار تىڭدايتىن «قارۋلى كۇشتەر» راديوسىندا وسى اسەم ساز، جىلى تولقىن ءجيى قوسىلسا كەرەك، ءاربىر ازاماتتىڭ ۇيىنە قايتۋىنا، اتا-انا، بالا-شاعاسىمەن امان-ەسەن قاۋىشۋىنا وسى مەلوديا ۇلى كۇش، اسقاق شابىت سىيلايدى ەكەن. مۇنداي جاناشىر سەزىمدى وياتار مىسالدار كوپتەپ كەزدەسەدى.
ايتالىق، ۇزاق جولدا جۇرەتىن جۇك كولىگىن جۇرگىزۋشىلەر ساپار بارىسىندا شەكسىز ساعاتتاردى وتكىزىپ، ۇيگە قايتار سوڭعى كۇنىندە وسى جاعىمدى اۋەندى تىڭداپ ساعىنىشتان ەرىكسىز كوز جاسىنا ەرىك بەرەدى. تالاي جاس جۇبايلاردىڭ ەستەلىگىنە اينالىپ، ۇيلەنۋ تويىندا قوسىلعان باقىت سيمفونياسى دا وسى - Going Home مەلودياسى. ۇزىنا عۇمىردى بىرگە وتكىزگەن ەگدە وتباسىنىڭ ءبىرى پانيدەن وزعاندا، ەكىنشىسىنىڭ اڭسارىن باسار ارقاۋ جۇبانىشى دا وسى - سۇلۋ اۋەز. ولار ونى سوڭعى تۇراعىنا، ماڭگىلىك ۇيىنە قايتتى دەپ ەسەپتەيدى.
ءبىر ىڭعايدا كۇيبەڭ تىرشىلىكتەن، ءمانسىز ومىردەن اۋاشالايتىن، ادامداردى ماڭگىلىك مەكەنىنە قايتاراتىن ازا داۋىسى ىسپەتتى.
مۋزىكا - ادامزاتتىڭ تاريحىنداعى ەڭ كونە جانە ەڭ قۇدىرەتتى ونەر ءتۇرى. ول ادامنىڭ جان دۇنيەسىندەگى بوستىقتى تەرەڭ سەزىمدەرمەن تولتىراتىن شيپا ءدارى، اسىل داۋا. Going Home مەلودياسى سونىڭ ۇدەسىنەن شىققان عاجاپ تۋىندى. ءيا، ادامنىڭ ۇيگە قايتۋى - ادام ايتىپ جەتكىزە المايتىن ۇلى سەزىم. ول ءساتتى ءاربىر ادام بالاسى باسىنان وتكەرەدى.
سوعان اسىعادى، اڭسايدى… بۇل ۇعىمدى بولمىستىڭ بيىك دەڭگەيىنە كوتەرگەن فيلوسوفيالىق تۇجىرىمدار دا بار.
گومەردىڭ «وديسسەيا» ەپوسىندا ماڭىزدى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى - وديسسەيدىڭ ۇيگە قايتۋى. ول ۇزاق جانە ءقاۋىپتى ساپاردان كەيىن ۇيىنە ورالۋعا تىرىسادى. بۇل ادامزاتتىڭ ءوز تۇپكى ماقساتىنا جەتۋگە، تۇپكى بولمىسىنا قايتۋعا دەگەن ۇمتىلىسىن كورسەتەدى.
مارتين حايدەگگەر نەمەسە جان-پول سارتر، البەر كاميۋ سياقتى ەكزيستەنتسياليست فيلوسوفتار ءۇشىن ۇيگە قايتۋ - ادام ءومىرىنىڭ ءمانىن ىزدەۋ، ءوزىن-ءوزى ءتۇسىنۋ جانە شىنايى بولمىسىنا جەتۋ سياقتى تەرەڭ ماسەلەلەردى قامتيدى. كوپتەگەن ءدىني جانە رۋحاني ماتىندە ادامنىڭ «ۇيگە قايتۋى» رۋحاني جولدىڭ اياقتالۋى، قۇدايعا نەمەسە جوعارعى بولمىسقا ورالۋ رەتىندە قاراستىرىلادى. بۇل تۇجىرىم بۋدديزم، حريستيان، يسلام جانە باسقا دا دىندەردە كەزدەسەدى.
ادامنىڭ ۇيگە قايتۋى تۋرالى بۇل تۇجىرىمدار ادامنىڭ ءوز تۇپكى مانىنە، ومىرلىك ماقساتتارىنا، رۋحاني نەمەسە ەكزيستەنتسيالدىق تۇپكى نەگىزىنە ورالۋىن بىلدىرەدى. الايدا ءبىز ايتىپ وتىرعان كەنني دجەي Going Home مەلودياسىندا وسى ۇعىمداردى ەسكەردى نەمەسە ەسكەرمەدى دەپ ناقتى ايتا المايمىز. ايتسە دە، كوكىرەك كەۋلەپ تۇنشىققان اۋەننىڭ سىرتقا شىعۋى، ونىڭ ءاربىر ادامعا جان تىنىشتىعىن سىيلايتىن بولەك تابيعاتىن ەسكەرسەك، وسى ۇعىمداردان تىم الىس ەمەس ەكەنىن دە اڭعارامىز.
اۆتوردىڭ Going Home كومپوزيتسياسى 1990 -جىلى 21-قاڭتاردا Kenny G Live البومىندا العاش رەت جاريالاندى. بۇل تۋىندى ساكسافونشىنىڭ ەڭ تانىمال جانە سۇيىكتى شىعارمالارىنىڭ ءبىرى. كومپوزيتسيا كەنني دجەيدىڭ تۋعان جەرىنە ساعىنىشىن جانە ۇيگە قايتۋ سەزىمىن بىلدىرەدى. بۇل شىعارمانىڭ ەموتسيانالدى تەرەڭدىگى مەن جايلى اۋەنى تىڭداۋشىلارعا ءۇيدىڭ جىلى اۋراسىن ەسكە سالادى. مادەني تۇرعىدان العاندا، Going Home ءارتۇرلى كونتەكستتەردە قولدانىلعان، كوبىنەسە ءىس- شارالاردىڭ نەمەسە جيىنداردىڭ سوڭىندا وينالادى، بۇل قالىپتى جاعدايعا ورالۋدى جانە ساپاردىڭ، ساياحاتتىڭ اياقتالۋىن مەڭزەيدى.
كەنني دجەيدىڭ وسىنداي كۇشتى بەينەلەر مەن ەموتسيالاردى تەك اسپاپتىڭ كومەگىمەن وياتۋ قابىلەتى ونىڭ مۋزىكانت رەتىندەگى شەبەرلىگىنىڭ دالەلى بولا الماق. شىعارما ءومىردىڭ بارلىق سالالارىنداعى تىڭداۋشىلارى اراسىندا رەزونانس تۋدىردى، بۇل قۇبىلىس تۋىندىنى بۇكىل الەمدەگى ءتىرى جان بالاسىنىڭ جۇرەگىن تىرنايتىن ماڭگىلىك كلاسسيكاعا اينالدىردى.
كومپوزيتسيانىڭ نەگىزگى ەرەكشەلىگى - ونىڭ قاراپايىم ءارى اسەم مەلودياسى، ول ساكسافوننىڭ جانعا جايلى دىبىستارىمەن جەتكىزىلەدى. اۋەننىڭ قۇرىلىمى بويىنشا، ول باياۋ، مەديتاتيۆتى سيپاتتا ءارى تەرەڭ ەموتسيالاردى جەتكىزۋ ءۇشىن جاسالعان.
Going Home كەنني دجەيدىڭ كاسىبي مانسابىنداعى ەرەكشە ورىنعا يە تۋىندى. ول ونىڭ تانىلۋىنا، ديسكى ساتىلىمىنىڭ كورسەتكىشتەرىن جوعارىلاتۋعا جانە ونىڭ جەكە ستيلىن نىعايتۋعا كومەكتەستى. كومپوزيتسيانىڭ قاراپايىم ءارى اسەمدىگى كوپتەگەن تىڭداۋشىنى باۋراپ الىپ، ونى كەنني دجەيدىڭ شىعارماشىلىعىنداعى ەڭ ەستە قالارلىق جانە سۇيىكتى تۋىندىلاردىڭ بىرىنە اينالدىردى.
«قيىن كەزەڭدە ەسكە الارلىق باقىتتان ارتىق قايعى جوق»، - دەيدى اري شەففەر. اياۋلى دوسىم! ءسىز دە كەنني دجەيدىڭ ساكسافونىنان تۋعان وسى اۋەندى تىڭداعانىڭىزدا قانداي جاعداي بولماسىن بولەك ءبىر الەمنىڭ جەتەگىندە تىلسىم كۇي كەشىپ، الدەبىر سەزىم پەرنەڭىزدى ءدوپ باساتىنىنا، الدەبىر ۇمىت بولعان ساعىنىش كارتيناسىن كوز الدىڭىزعا اكەلەتىنىنە سەنىمدىمىن. ءسىز دە بۇل شىعارمانى تىڭداپ، قانشاما ۇزاق ساپاردى ارتقا قالدىرىپ، تۋعان ۇيىڭىزگە قايتۋىڭىزعا، ماڭگىلىك مەكەنگە ورالۋدى اڭساۋىڭىزعا مارحابات دەيمىز.
سيقىرلى ساز
بوزالا تاڭنىڭ، بوزامىق كەشتىڭ ءبىر تارابىنان الىستان تامىلجىپ، ءۇزىلىپ، ۇزدىكتىرىپ جەتكەن سىنىق اۋەز كىم- كىمدى بولسىن ءوز الەمىنە جەتەلەپ، تۇڭعيىعىنا باتىرار ەدى. قۇلاقتى قىتىقتار جۇمساق اۋەز كوڭىلىڭە قوناقتاعان سايىن كوكىرەگىڭدى تىلگىلەي تۇسەدى. الدەبىر ءازازىل سەزىم ازعىرعانداي. جۇيكە جۇيەڭ بوساپ، قۇرىس-تىرىسىڭ جازىلا باستايدى.
جۇرەگىڭدەگى اعىلعان الاساپىران سۋرەت كوزىڭدەگى بوتانىڭ ءبىر تامشى جاسىنداي ىركىلىپ تۇر. توگىپ- اق جىبەرگىڭ كەلەدى، اتتەڭ، كوڭىلىڭ داۋالامايدى. كەڭسىرىگىڭ اشىپ، تۇنشىعا كۇرسىنگەن اۋىر ءۇن مەن ءولىم حالىنە دايىندالعان قۇر سۇلدەر عانا. ەندى بىردە سىزاشىقتاي بۇلقىنعان تۇما كوڭىلدىڭ، وتكەن كۇندەردىڭ بولماشى ءبىر ەستەلىكتەرىنە ورالاسىڭ.
اۋەن - Forever In Love. ءبىزدىڭ ءاربىر تىنىس دەمىمىزدى ءوزىنىڭ اق پاراعىنا جازىپ جاتقان ءادىل تورەشى، ۇكىمگەر - ۋاقىت.
اۋەن سونى جىرلايدى، سونى قوزعايدى، سونى ەمدەيدى. كوك وتىننىڭ ءتۇتىنى كولبەي ۇشاتىن بەيعام بالالىققا، وي اسىعىن ءيىرىپ، شيىرىپ جۇرگەن كەربەز كەسكىن بوزبالا شاققا، ماڭگىلىك الاسارمايتىنداي كورىنگەن قوس دىڭگەكتىڭ قاۋساعانىن كورىپ كەمسەڭدەگەنىڭە، بولاشاققا، وتكەنگە، كەتكەنگە، ءبارى-بارىنە كوز سالاسىڭ. الەمدى ءبىر ءسات تىنىش قالپىندا قالدىرىپ، ساعات ءتىلىن توقتاتۋعا تۋرا كەلەدى. ناقتىراق ۋاقىت كەڭىستىگىنە ساياحات جاسايسىڭ. بۇل سىرلى اۋەز اياقتالعانشا قانشاما ۋاقىت سىرعىپ، قانشاما عۇمىر سونەتىنىن دە باعامداۋ قيىن. اشى ىشەكتەي ۇزىننان ۇزاققا سوزىلىپ جاتقان تىرلىكتىڭ كەرمەك ءدامى ەمەس، ەڭ ءنارلى، ءتاتتى شاقتارىنا ورالاسىڭ. تامسانساڭ، تاڭدايىڭ كۇيىك ەمەس بال تاتيدى. سونسوڭ تامسانا بەرەسىڭ...
ءوزىمىز تىرشىلىك قىلىپ وتىرعان عالامشاردا ادامنىڭ كەز كەلگەن ماسەلەنى شەشەرلىك مۇمكىندىگى بار عوي. دەسە دە، ۋاقىت دەگەن الىپ كۇشتىڭ الدىندا ەش دارمەنسىزسىڭ. قاۋقارسىزسىڭ. سەن ويلاپ تاپقان ميلليونداعان تاپقىرلىق پەن مىڭداعان جاڭالىق وعان قارسى داۋ ايتا المايدى.
ەرىكسىز بەرىلەسىڭ. كونەسىڭ، كوندىگەسىڭ. ايتكەنمەن، ونەردىڭ اقىرعى ايالداماسىنان قايتاتىن شىعارمالار بولادى، سول شىعارمانى تۋدىراتىن مىڭ جىلدا ءبىر تۋاتىن ۇلى پەرزەنتتەر بولادى. ءازازىل ۋاقىتتىڭ ەزۋىن ءتىلىپ، باسىن تىزگىندەيتىن انە سول جان.
جازۋلى تۇرعان ۋاقىتتىڭ اياۋسىز ۇكىمىن، ەشقاشان توقتامايتىن ۋاقىتتىڭ تابىن بايقايتىن دا سول باقىر باستى پاندە. سول ادام مەن ۋاقىت اراسىنداعى بايلانىس ۋاقىت قايشىلىعىنان اۋەندەر قاقتىعىسىنا ۇلاسىپ، بولەك الەم، عاجاپ كەڭىستىككە ەنەسىڭ. ەندىگىدە بۇل نۇكتەلەر بىرتىندەپ الىستايدى. باعانادان بەرى وتكەننىڭ بەلگىسىن ساناپ، بولاشاعىنىڭ بەلگىسىز قيىرلارىنا ساپار شەككەن اۋەن مەن ادام كۇنگەيدەن تەرىسكەيگە، باتىستان شىعىسقا قاراي ساپ تۇزەيدى. ءموپ- ءمولدىر مۇلتىكسىز اۋەننىڭ تۇساۋىنا تۇسكەن ادام بالاسى عۇمىرىنىڭ اقپان، قاڭتارلارىن ساناپ، بوشالاپ كەتكەن تۇيەنىڭ ورالعانىنداي وزگەشە كۇي كەشەدى.
دۇنيە بۋالدىر بوپ باداناداي ەكى كوزدەن قوس تامشى اۋناپ ءتۇستى. اۋەندى بيلەگەن، اۋەنگە جۇگىنگەن سەزىمتال ادام بۇل كەزدە ەندى مۋزىكانت ەمەس، ءوزى كوركەم شىعارماعا اينالادى. تابيعاتتىڭ بۇكىل كوركەمدىك كۇش قۋاتى اقىلعا ەمەس، ماستىققا ساي اشىلادى. «جالعان»، «قايران» دەپ انىقتاما بەرگەن قازەكەمنىڭ فيلوسوفيالىق ءسوز ءتۇيىنىن سوندا بارىپ تۇيسىنەسىز...
اۋەن تاعى دا - Forever In Love. كوكجيەكتەن كۇن باتىپ، كەلەسى تاڭ قىزارعان ۋاقىت ارالىعىندا تىنىمسىز قوسىلعان اۋەز، ۇزدىكسىز تىڭداعان ادام، دامىلسىز ويناعان تانىس ءارى بوتەن ءبىر عارىپ. جۇرەگىنە شۋىلدان قاشقان ءۇننىڭ سىنىق ساۋلەسى ۇيەزدەگەن كەنني دجەي كەشكى ىڭىردە قىزىل تەڭىزبەن بىرگە بۇيرا شاشى تولقىندالىپ ەرەك كۇي كەشەدى. دىبىس - عايىپ دۇنيەنىڭ بار ەكەندىگىنىڭ ايعاعى. ونسىز الەمدى ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. سول بولەك كۇيدەن، بولەك دىبىستان، بولەك اسپاپتان شىققان جات سارىننىڭ جاڭعىرىعى ەسكى نيزامدى قالىپقا كەلتىرسە ەكەن دەپ سىڭسيدى. ەسكى ءبىر عاداۋات شاقتىڭ ورالۋىن اڭسايدى.
Forever In Love - ادام جانىنىڭ نازىك ۇتىمدى تەتىكتەرىن ءدال تاۋىپ، تامىرىن ءدوپ باساتىن، سەن قاجەت ەتكەن، ساعان ءتيىستى بارلىق كەزەڭدى كوز الدىڭدا تەربەيتىن اقىلدى دا، ايالى ساز.
تامىرلاپ، تۇبىرلەپ كەلگەندە كەنني دجەيدىڭ مۋزىكاسى قوسىلعان ساتتە ۋاقىت توقتايدى. ءارقاشان وتكەن ەستەلىكتەردى قايتارىپ، بولاشاعىڭدى بولجاي الادى. حارري پوتتەر شىعارماسىنداعى «ارمان ايناسى» ىسپەتتى تىلەگىڭنىڭ ورىندالعانىن كوز الدىڭا اكەلەدى. ونىڭ Forever In Love نەمەسە The Moment تۋىندىلارىنىڭ سارتاپ ساعىنىشتارعا بوككەن باياعى، ەسكى زامانعا ورالتۋ جانە ادام ومىرىندەگى ەڭ ءتاتتى ەستەلىكتەردى قايتارۋ سيقىرى بار. بۇل - شىن مانىندە ەڭ ۇلى سەزىمدى سىيلايتىن سيقىرلى سۇيەم، ومىردەگى ەڭ باعالى سىيلىقتاردىڭ ءبىرى. ول عاجايىپ سىيلىقتى سىزگە، ارينە، كەنني دجەي ۇسىنا الادى.
The Moment تۋراسىندا ايتار بولساق، ونىڭ سالماعى دا توعىز تۇيەگە ارتىلار توعاناق جۇك. مۇندا ءوزىڭنىڭ الەمىڭنەن ءوتىپ، وزگەنىڭ كەڭىستىگىنە ەنەسىڭ. عۇمىرىڭدا كەزدەسكەن ءاربىر پەندەنىڭ ءارتۇرلى تاعدىر تالايىنا بويلايسىڭ. سونىڭ كەرمەك ءدامىن تاتىپ، مۇڭىن شاعاسىڭ. اڭداساق، بوگدەنىڭ قايعىسىنا جىلاۋدىڭ وزىندىك قايتالانباس ءلاززاتى بار. سول اسەرلى دە، قامىرىقتى كوڭىل كۇيدىڭ توبەسىنەن تۇسەتىن ەسسىز اۋەز سەنى وزىڭنەن اجىراتىپ، وزگەنىڭ تاعدىرىن بويىڭا تەليدى. ادۋىن اعىنمەن بىرگە جانتالاسقان وڭگەنىڭ كۇيى ساعان كوشەدى. تانىس ءارى بەيتانىس بوگدەنىڭ الەمتاپىرىق جان دۇنيەسى، كورگەن كورەشەگى، تاعدىر تاۋقىمەتى ساعان شاق. ەندىگىدە ەسسىز اۋەننىڭ جەتەگىمەن وزىڭنەن ولمەس كۇرەسكەر جاساۋدان باسقا شارا قانشا. سونداي الابۇرتقان قۇبىلمالى، ەسسىز اۋەنگە جۇگىنۋ ءجيى قايتالانىپ وتىرادى. بۇل، ارينە، سيقىرلى سازدىڭ ومىرشەڭدىگىندە.
ساكسافوننىڭ تەگىس، اعىندى نوتالارى جان دۇنيەڭدى ەرىكتەن تىس ساياحاتتاۋ سەزىمىنە ەلىتەدى، مەيلى ول تۋعان جەرىڭە، وسكەن قالاڭا فيزيكالىق ساياحات بولسىن نەمەسە ىشكى تىنىشتىق كۇيىڭە ەموتسيونال ساياحات بولسىن، الاعىزعان سەزىم، اعىزعان كۇي، مۇڭلى كوڭىلدىڭ حوشىنان ويانعان سيرەك ءسات قايتىپ ورالمايدى.
ليۋدۆيگ ۆان بەتحوۆەن ايتتى دەيتىن ءسوز بار ەدى. «مۋزىكا - بۇل ءبىزدىڭ سەزىمدەرىمىزدىڭ ورنىنا سويلەيتىن تىلدىك تاڭبا» دەپ. سول ادام سەزىنبەس سەزىمدەردى تاڭباعا اينالدىرىپ، ءزاۋ بيىكتەن بىزگە جەتكىزگەن ۇلى مۋزىكانت بولسا، ول - كەنني دجەي. سول تاڭبانى «كۇلتەگىن» جازباسىنداي تاسقا قاشاپ ماڭگىلىككە قالدىرعان ۇلى سۋرەتكەر دە - انە، سول، گورەليك كەنني دجەي.
كەنني دجەي كەڭىستىگى
مۋزىكا - جۇرەكتىڭ تەرەڭ تۇپكىرىنە بويلاي الاتىن ەرەكشە ونەر. ونىڭ ىشىندە ساكسافون - قۇبىلمالى سەزىمدەردى جەتكىزۋدىڭ ەڭ كۇشتى قۇرالدارىنىڭ ءبىرى. بۇل اسپاپتىڭ يىرىمىندە ءتاتتى ءارى نازىك اۋەندەر، كەيدە جان تەبىرەنتەرلىك تولقىنىستار مەن قايعىعا تولى ساتتەر دە جاتادى. جۇرەگىنە شۋىلدان قاشقان ءۇننىڭ سىنىق ساۋلەسى ۇيەزدەگەن كەنني دجەي دەدىك قوي. ول اتى اڭىزعا اينالعان ساكسافونيست، وسى اسپاپتىڭ مۇمكىندىكتەرىن جاڭا بيىككە كوتەرگەن ساناۋلى تۇلعالاردىڭ ءبىرى.
ەندىگىدە جەر باۋىرلاپ ۇشقان قارلىعاشتاي ءبىر اعىنداعى تۇمسا جۇرەك يەسىنىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىنە دە قىسقاشا توقتالۋدى ءجون كورىپ وتىرمىز. كەنني دجەيدىڭ مۋزىكالىق ستيلى نەگىزىنەن تەگىس دجاز (smooth jazz) جانرىندا. ونىڭ شىعارمالارى جاعىمدى، رومانتيكالىق جانە ءبىر اعىندى اۋەندەرمەن ەرەكشەلەنەدى. كەنني دجەي مۋزىكالىق مانسابىن 1970 -جىلدارى باستادى. ونەر ساپارىندا ۇزەڭگىگە اياعىڭدى ءبىر سالساڭ، قايتا ءتۇسۋىڭ قيىنعا سوعارى داۋسىز. ول العاشىندا باريتون ساكسافوندا وينادى، ءبىراق كەيىننەن سوپرانو ساكسافونىندا ويناۋىمەن كەڭىنەن تانىمال بولدى. ول ءوز كومپوزيتسيالارىندا سوپرانو ساكسافوندى اسقان شەبەرلىكپەن قولدانادى، بۇل ونىڭ ەرەك ءستيلىن ايقىندايتىن ەرەكشە قۇرال.
كەنني دجەي جەكە ءوزى عانا ەمەس، كوپتەگەن پوپ مۋزىكانتپەن، تالانتتى تۇلعالارمەن بىرگە جۇمىس ىستەدى. تارقاتىپ ايتار بولساق اندرەا بوچەللي، ۋيتني حيۋستون، ارەتتا فرانكلين، توني برەكستون، مايكل بولتون، سەلين ديون سىندى الەمدىك ونەردە وزىندىك قولتاڭباسىن قالىپتاستىرعان ءىرى تۇلعالار. ولارمەن بىرگە تەك دۋەت، مۋزىكا جازۋ، ءفيلمنىڭ ساۋندترەكتەرىندە بىرگە جۇمىس جاساۋ عانا ەمەس، بۇرىنعى عالامات تۋىندىلاردى قايتا ءتىرىلتۋ، تۇرلەندىرۋ، جاڭاشا ستيلدە جانداندىرۋمەن دە ەرەكشەلەندى.
بۇعان مىسال دجاز ونەرىنىڭ تانىلۋىنا ىقپال ەتكەن، سول جانردىڭ نەگىزىن قالاۋشى «دجاز كورولى» لۋي دەنيەل ارمسترونگتىڭ (Louis Armstrong) الەمگە تانىمال - What A Wonderful World تۋىندىسىنا كەنني دجەي دۋەت جازعان-دى. ەكەۋى كوز كورىسكەن ادام ەمەس. جانە تۋىندىنى بىرگە ورىنداماسا دا، تىڭدارمان قاۋىم شىعارمانى ماحابباتپەن، ىستىق ىقىلاسپەن قۋانا قارسى الدى. ەكى بولەك الەمنىڭ ءبىر ارنادا ءساتتى توعىسقانىن ايتىسىپ، مۋزىكانىڭ ومىرشەڭدىگىنە كوز جۇمباي، اسەم اۋەن مەن ءار بەرگەن كوركەم اۋەزدىڭ بۇرىن بولماعان، باسقاشا ءوڭىن كوردى. ەكى ۇلى سۋرەتكەردىڭ ءبىر بيىكتە تۇيىلىسكەن عاجاپ ۇيلەسىمىنە سۇيسىنە قاراپ، تامسانا تىڭداعان-دى.
بۇل جاڭالىق ونەر ادامدارىنا اقيقاتتى بۇزىپ، جوقتان بار جاسايتىن جاڭا ءبىر كەڭىستىكتىڭ شەتىن اشقان ەدى. جانە دە وپەرا وتانى يتالياداعى اندرەا بوچەللي دە كەنني دجەيگە ارنايى ۇسىنىس جاساپ، ورتاق مۋزىكا جازىپ، بىرگە ساحنا تورىنە كوتەرىلۋدى قۇپ كورگەن ەكەن. بۇل دا كورەرمەن كوزايىمىنا اينالىپ، جۇرەك تۇپكىرىنە تەرەڭ بويلاعان اسەم ىرعاق.
وسى سارىنداس ورتاق جۇمىستاردى كەنني دجەي شىعارماشىلىعىنان كوپتەپ كەزدەستىرۋگە بولادى. بارىندە جاڭا ءوڭ، جاڭا ءتۇر، جاڭا تىنىس. بۇل دا بولسا ءوز جانرىنداعى شەكارالاردى بۇزىپ، جاڭاشا باعىتتا مۋزىكالىق الەمدى بايىتقان، ەكسپەريمەنتكە قورىقپاي باراتىن دامىلسىز جۇمىس ىستەيتىن ەڭبەك يەسىنىڭ جەمىسى. ونىڭ مۋزىكاسى كوممەرتسيالىق ساتتىلىكتىڭ بەلگىسى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ونەردىڭ بىرەگەي كورىنىسى.
كەنني دجەيدىڭ شىعارمالارى جانرلىق شەكتەۋلەرگە باعىنباي، زاماناۋي مۋزىكانىڭ ءتۇرلى اعىمدارىن بىرىكتىرىپ، تىڭدارمانداردىڭ جۇرەگىنە سۇڭگيدى. ونىڭ كەسكىندەمەسى - مۋزىكالىق تاقىرىپتاردى، ەموتسيالاردى جانە اۋەندەردى ۇيلەستىرە وتىرىپ، زاماناۋي مۋزىكا تاريحىندا ءوز ورنىن العان شەبەرلىكتىڭ ۇلگىسى.
ساكسافوننىڭ سيقىرلى الەمىندە وزىنە عانا ءتان، تانىمال ستيلىمەن ەرەكشەلەنەتىن سازگەردىڭ مۋزىكا ونەرىندەگى ەڭ بيىك ماراپاتتىڭ ءبىرى «گرەممي» سىيلىعىن العان ءساتى دە ونەرسۇيەر قاۋىمنىڭ جادىندا ساقتاۋلى. بۇل بىرەگەي سىيلىققا كەنني دجەي جەتى رەت ۇسىنىلسا دا، تەك 1994 -جىلى باعى جانىپ، ماراپات تورىنەن كورىنگەن ەدى.
ول «گرەممي» سىيلىعىن «ۆوكالدى سۇيەمەلدەيتىن ۇزدىك اسپاپتىق ارانجيروۆكا» نوميناتسياسى بويىنشا جوعارىدا اتاپ وتكەن Forever in Love كومپوزيتسياسى ءۇشىن جەڭىپ الدى. بۇل شىعارما ونىڭ Breathless البومىندا ورىن العان جانە ونىڭ ساكسافون ويناۋىنداعى شەبەرلىگىن، ەموتسيونالدىق تەرەڭدىگىن جانە مۋزىكالىق تالعامىن كورسەتەدى.
Forever in Love - زاماناۋي دجاز ستيلىندە جازىلعان رومانتيكالىق اۋەن، تىڭدارماندارعا اسەر ەتەتىن نازىك ءارى سەزىمتال كومپوزيتسيا. سونىمەن قاتار گورەليك كەنني دجەي 1997 -جىلى گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا دا ەنگەن ەدى. بۇل رەكوردتى ساكسافوندا جازىلعان ەڭ ۇزىن نوتانى (45 مينۋت 47,77 سەكۋند) ورىنداعانى ءۇشىن ورناتتى.
45 مينۋتقا سوزىلعان ساكسافون نوتاسىن باسىپ وزۋدىڭ قيىندىعىن Guinness World Records باسىلىمى دا ارنايى جازىپ، توقتالعان بولاتىن. «گرەممي» سىيلىعى، گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنۋى كەنني دجەيدىڭ مۋزىكالىق مانسابىنداعى ماڭىزدى كەزەڭدى بىلدىرەدى، بۇل جەتىستىكتەر ونىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىمال بولۋىنا ىقپال ەتتى.
ءبىز اتاپ وتكەن اۋەندەردەن بولەك اۆتوردىڭ Jasmine Flower ،The Wedding Song ،Songbird سىندى عاجاپ تۋىندىلارى كوپ-اق. ونىڭ البومدارى امەريكادا رەكوردتىق ساتىلىمدار قاتارىندا بولىپ، 2011 -جىلى 75 ميلليونعا دەيىن ءوستى. بۇل تاڭعالارلىق ناتيجە ونىڭ شىعارمالارىنىڭ ماڭگىلىك ەكەنىن تاعى ءبىر رەت اڭعارتتى.
سايىپ كەلگەندە ول ادام سەزىمدەرىن مەڭگەرىپ، ماڭگىلىك دۇنيەلەر تۋدىرا ءبىلدى. داۋىستا جان بار، تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ وزەگى ءۇن دەسەك، كەنني دجەي سونى جەتىك بىلگەن، تۇيسىنگەن تۇلعا. ول جاي ءارى بەلگىلى ءبىر اۋەن ۇزدىكسىز قايتالانا بەرەتىن شىعارمالاردىڭ اۆتورى ەريك ساتيە سياقتى ەمەس. ەشكىم ارنايى تىڭدامايتىن، تەك جايلى كەڭىستىككە ارنالعان كوشەدە، جولدا، كافەدە، ليفتتە، ت. ب. ورىنداردا ورىندالاتىن مۋزىكالار ەريك ساتيەگە ءتان قۇبىلىس.
كەنني دجەي شىعارمالارىن ونىمەن سالىستىراتىن ادامدار دا بار. ءبىراق ول ناعىز اقىماقتىق بولماق.
ونىڭ تۋىندىلارىندا ءسوز جوق. ءبىراق يىرىمدەرىنىڭ شۇڭەتىنە باتساڭىز ەڭ اۋىر سوزدەر ايتىلاتىن سىندى... ونىڭ اۋەندەرىندە جان تەبىرەنتەرلىك ەرەكشە ەكپىن جوق.
ءبىراق اعىن سۋداي كىلكىگەن سۇلۋ اۋەزدى ەستىگەن سوڭ سىزگە باسقاشا اسەر بەرىپ، شابىتتاندىراتىنى حاق. اۋەنگە ءار بەرەتىن اسپاپتاردىڭ ىشىندەگى ساكسافون سىندى قوزى جامىراتقان اۋىلداي مازاسىز القاپتى باعىندىرعان كەنني دجەي ءوز بيىگىنەن ەشقاشان تۇسپەك ەمەس. ونىڭ شىعارمالارى تەك ونەردە، مۋزىكادا عانا ەمەس فيلوسوفيالىق تولعاۋلارمەن قوي قوساقتالىپ، قاتار ءوربيدى. ەندىگىدە ەرىكسىز جۇتىنىپ، ۋاقىتتى توقتاتقان اداممەن ءومىرىڭىزدىڭ قاي بەلەسىنە ساپار شەكسەڭىز دە، قانداي كوڭىل كۇيدىڭ اعىنىمەن جوڭكىلسەڭىز دە ءبىر ساتكە سىزدەن ارتىق باقىتتى ادام جوعىنا كۋا بولاسىز.
تىلەۋبەك باتىس
