اقمولا وبلىسىنداعى كيىك ەتىن ساتاتىن كومبيناتتا جۇرت كەزەكتە تۇر - رەپورتاج
اقمولا وبلىسى قورعالجىن اۋدانىنىڭ سابىندى اۋىلىنداعى ەت كومبيناتى - «وحوتزووپروم» مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى اتقان كيىك ەتىن تۇرعىندارعا ساتاتىن جەتى ورىننىڭ ءبىرى. Kazinform اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى ەسىمجان ناقتىباي استانا قالاسىنان 70 شاقىرىم جەردەگى نىسانعا بارىپ، كيىك ەتى قالاي ساتىلىپ جاتقانىن كورىپ قايتتى.
سابىندى اۋىلىنىڭ شەتىندە، وڭاشا تۇرعان ەت كومبيناتىنىڭ الدىنا كەلىپ، كولىكتەن تۇسە باستادىق. بىزدەن بۇرىن كەلگەن ەكى كولىككە جاقىنداعانبىز. «سىزدەر ۇشىنشىسىزدەر» دەپ، مۇندا كەزەك بارىن بىردەن ۇقتىردى.
«استانا اگروپرودۋكت» ج ش س-نە تيەسىلى كومبيناتتىڭ كۇزەتشىلەرى جۋرناليست ەكەنىمىزدى ەستىگەن سوڭ باسشىلىققا حابارلاسىپ، ءمان- جايدى تۇسىنىسكەنشە جارتى ساعاتتاي ۋاقىت جوعالتتىق. بۇل كەزدە بىزدەن بۇرىن كەزەك العان كولىكتەگىلەر ۇشالارىن تيەپ، جايىنا كەتكەن.
ىشكە كىرىپ بارا جاتقاندا كۇزەتشىلەردىڭ ءبىرى: «تۇسكى اس كەزىندە كەلگەندەرىڭىز جاقسى بولدى. قازىر قايتا كەزەك از عوي. تۇستەن كەيىن كوبەيىپ كەتەدى كەيدە. ءبىر-بىرلەرىڭىزگە كەدەرگى جاسامايتىن بولدىڭىزدار»، - دەدى.
بىرنەشە ەسىكتەن ءوتىپ، عيماراتتىڭ ەت ساقتايتىن بولىگىنە جەتتىك. كوزىمىز بىردەن ارساعا تەمىر ىلگەكپەن ىلىنگەن قوي ەتىنەن اۋمايتىن ۇشالارعا ءتۇستى.
بۇرىن اڭ ەتىن جەپ كورگەندەردەن قوڭىر اڭ ازىعىن قىردا جورتىپ تاباتىندىقتان، ەتى مايسىز بولادى دەگەندى ەستيتىنبىز. مىنا ەتتىڭ مايى كوزگە كورىنىپ-اق تۇر. وسى ويىمىزدى كومبينات قىزمەتكەرلەرىنە ايتىپ ەدىك: «كيىك مايىن ارقاسىنا جينايتىن سياقتى عوي»، - دەپ قىسقا قايىردى.
قالىپتى كۇندەرى سيىر ەتىن وڭدەپ ساتاتىن كومبينات كيىك اتۋ باستالعان كەزدەن بەرى باسقا جۇمىستىڭ ءبارىن تىيىپ، وسى اڭ ءونىمىن ساتۋعا كوشىپتى. دەمەك، قويمادا قازىر كيىك ەتى عانا ساقتاۋلى. قويما قىزمەتكەرلەرى ءبىزدى وسىعان سەندىردى.
كيىك ەتىن قابىلداپ، ساتۋعا دايىنداۋ، ساقتاۋ جۇمىستارى قالاي ۇيىمداستىرىلىپ جاتقانىن قويما مەڭگەرۋشىسى الماگۇل سماعۇلوۆا ايتىپ بەردى.
«بىزگە كيىكتەردىڭ ىشەك- قارنىن اقتارىپ، باس-سيراعىن كەسىپ اكەلەدى. ۆەتەرينار مامان ىشكى قۇرىلىسىن قاراپ، ساتۋعا جارامدىلارىن بولەك ىرىكتەيدى. ساتۋعا جارامسىزدارى بولسا، ۋتيلگە جىبەرەمىز. ۆەتەرينار ىرىكتەگەندەرى بىزگە كەلگەن سوڭ تەرىسىن سىپىرىپ، ەتىن تازا سۋمەن شايامىز. وسىدان كەيىن ءبىر كۇن توڭازىتامىز. توڭازىعان ەتتى سانيتاريالىق تالاپ بويىنشا ارنايى سەللوفانمەن ورايمىز. مىنا كورىپ تۇرعاندارىڭىز مۇزداتقىشتا كۇن اسىرىپ شىققان دايىن ۇشالار. ەت ساقتايتىن مۇزداتقىشتىڭ ىشىندە، 20- گرادۋس تەمپەراتۋرا دەڭگەيىندە ساقتالۋ كەرەك»، - دەپ ءتۇسىندىردى ول.
مۇندا ەتتى تۇتاس ۇشا كۇيىندە عانا ساتادى، ياعني كەلىلەپ الۋ مۇمكىن ەمەس.
«ءبىر ۇشانىڭ نەشە كەلى تارتاتىنى كيىكتىڭ جاسىنا، جىنىسىنا بايلانىستى. تەكەلەرى 30-35 كەلىگە دەيىن بارادى. قالعانى كوبىنە 10-15 كەلىدەن تارتادى. ەتتىڭ ءبىر كەلىسى - 1600 تەڭگە. كەلۋشىلەر كوپ دەۋگە بولادى. ءبىر كۇندە 50 ادام كەلگەن كەزدەر بولدى. كيىك اتۋشىلار جاۋىندى كۇنى شىقپايدى. سوندىقتان بۇگىن تەرىسىن سىپىراتىن ساتكە كۋا بولا المايسىزدار. كۇن رايى اشىق كەزدە كۇنىنە 100-150 كيىك اكەلىنەدى. ءبىزدىڭ مىندەت - سونى تازالاپ، توڭازىتىپ ۇلگەرىپ تۇرۋ»، - دەيدى الماگۇل سماعۇلوۆا.
كيىك ەتىن الۋشىلاردىڭ قولىنا كومبينات ماماندارى ەكى قۇجات بەرەدى. ونىڭ ءبىرى - جۇكقۇجات انىقتاماسى بولسا، ەكىنشىسى - ۆەتەريناردىڭ انىقتاماسى.
«ۆەتەريناردىڭ انىقتاماسى ەتتىڭ قاۋىپسىز ەكەنىن، ەشقانداي اۋرۋى جوق ەكەنىن بىلدىرەدى. تالاپ ەتكەن كليەنتتىڭ بارىنە بەرەمىز»، - دەيدى قويما مەڭگەرۋشىسى.
شايزادا سەيىتجانوۆا ەسىمدى مەدبيكە دە اڭگىمەگە ارالاسىپ، كيىك ەتىن ساتىپ جاتقاندارىنا ءبىر ايداي ۋاقىت بولعانىن، ازىرگە ەش ادامنان شاعىم تۇسپەگەنىن ايتتى.
كيىك ەتى ساتۋعا قالاي دايىندالاتىنىن ءوز كوزىمىزبەن كورىپ، قايتا سىرتقا بەتتەگەندە كومبينات اۋلاسىنداعى كولىك قاراسى ءسال كوبەيگەنى بايقالدى. بەسىنشى بولىپ كەزەك العان تۇرعىن كيىك ەتىن الۋ ءۇشىن استانادان ارنايى كەلگەنىن ايتتى.
«بۇرىن كيىك ەتىن جەپ كورمەگەنمىن. تانىستار «الدىق، جاقسى ەكەن» دەگەن سوڭ، سونى ەستىپ كەلىپ تۇرمىن. استانادان كەلدىم. كيىك تە قوڭىر اڭنىڭ ءبىرى عوي. ەتىنىڭ ءدامى قالاي بولادى ەكەن دەگەن قىزىعۋشىلىق تا جوق ەمەس. ءبىر ۇشا عانا الاتىن شىعارمىن»، - دەيدى نۇرلان تاپەن.
اتىن اتاۋدان باس تارتقان تاعى ءبىر تۇرعىن بالا كەزىندە كيىك ەتىن تالاي جەگەنىن ايتادى.
«ءوزىم جەزقازعاننىڭ تۋماسىمىن. بالا كەزىمىزدە كيىك ەتىن تالاي جەدىك قوي. ول كەزدە اتۋعا شەكتەۋ جوق بولاتىن. ءبىراق ول كەزدە براكونەر دەگەن دە بولعان جوق ەدى. حالىق تابيعاتتىڭ ىرزىعى دەپ قاجەتىنە قاراي اتىپ الاتىن. وسىندا ساتىلىپ جاتىر دەگەندى ەستىپ، مەن دە استانادان كەلدىم. كورەم، ساپاسى دۇرىس بولسا 4-5 ۇشانى ءبىراق الايىن دەپ تۇرمىن. قىسقا ازىق قوي بۇل دا»، - دەدى ول.
ءبىز استانانى قايتا بەتكە العان كەزدە ساعات 16.30 دى كورسەتىپ تۇردى. سول كەزدىڭ وزىندە كومبينات الدىندا ءبىرشاما كولىك جينالىپ قالعانىن كوردىك.
ايتا كەتسەك، بۇعان دەيىن اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ كيىك ەتىن ساتاتىن جەتى ەت كومبيناتى بەكىتىلگەنىن ءمالىم ەتكەن ەدى.
ال ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى اتىلىپ جاتقان كيىك ۇشالارى ەت كومبيناتتارىنا قالاي بەرىلەتىنىن تۇسىندىرگەن بولاتىن.
سونداي-اق، قوستاناي وبلىسىندا كيىك ەتىنەن كونسەرۆى شىعارىلا باستادى.
اۆتور
ەسىمجان ناقتىباي
