اعاشتان ءتۇيىن ءتۇيىپ، ايىنا ميلليون تەڭگە تابۋعا بولادى - شەبەر
ءبىرى ونى ارمان كۇيىندە قالدىرسا، ەندى ءبىرى بويىنداعى قابىلەتىن دامىتىپ جاتادى. بۇگىنگى كەيىپكەرىمىز ەرمەك كارىم ۇلىن ەكىنشى توپقا جاتقىزۋعا بولادى. اعاشتان ءتۇرلى بۇيىم جاسايتىن شەبەر كونەدەن كەلە جاتقان قولونەردى جانداندىرۋعا ۇلەسىن قوسىپ ءجۇر. سونىمەن بىرگە، بۇگىنگى نارىق زامانىندا استاناداي الىپ شاھاردا حالىق سۇرانىسىنا ساي ەڭبەك ەتىپ، نەسىبەسىن دە وسى سۇيىكتى ىسىنەن تاۋىپ وتىر. قولىنان شىققان ءتۇرلى بۇيىمىن الدىنا تىزىلتە قويعان شەبەردى قالاداعى ساۋدا ورنىندا ءوتىپ جاتقان كورمەدە كەزىكتىرىپ، اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.
كەيىپكەرىمىز قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى تارباعاتاي ايماعىندا دۇنيەگە كەلگەن. بالالىق شاعى دا سول جەردە ءوتىپتى. 1997 -جىلى كوركەمونەر كوللەدجىنە سۋرەت ماماندىعى بويىنشا وقۋعا تۇسەدى. وقۋدى ءتامامداعان سوڭ مۇعالىم بولىپ جۇمىس ىستەگەن. 2005 -جىلى قازاقستانعا قىدىرىپ كەلەدى. ءسويتىپ، ەلدە قالۋدى ويلاعان ول بۇل ماقساتىنا 2006 -جىلى جەتتى. وسىلايشا، قاراعاندى وبلىسى شاحتينسك قالاسىنا تابان تىرەيدى. ەلگە كەلگەن سوڭ، قول قۋسىرىپ وتىرۋعا تاعى بولمايدى. ەكى قولعا ءبىر كۇرەك ىزدەگەن ول ءتۇرلى جۇمىس ىستەيدى. ەكى جىلداي سۋرەت مەكتەبىندە مۇعالىم، ودان كەيىن ساۋدا- ساتتىقپەن، جەكە كاسىپپەن اينالىسادى. ءسويتىپ، 2011 -جىلدان باستاپ قولونەردى قولعا الادى.
بالا كەزىنەن اتاسى مەن اكەسىنىڭ اعاشتان قۇرال-سايمان جاساعانىن كورىپ وسكەن ءارى سۋرەتشى ماماندىعىن بىتىرگەن وعان بۇل ءىستى ۇيرەنۋ قيىنعا سوقپاپتى. وسى كەزدەن باستاپ اعاشتان ءتۇيىن تۇيە باستادى. قولىنان شىققان بۇيىمدارى جۇرتقا ۇناپ، تاپسىرىس بەرە باستاعان سوڭ، سۇيىكتى ءىسىن كاسىبىنە اينالدىردى. اعاشتان ءتۇرلى بۇيىم، اتاپ ايتقاندا ىدىس-اياق، مۋزىكالىق اسپاپ، ءۇي جيھازدارىن جاساي باستايدى. ءسويتىپ، الدىمەن كىشىگىرىم شەبەرحانا، كەيىن سەح اشقان. وعان بىرتىندەپ قاجەتتى قۇرال- سايماندار، قۇرىلعىلار الدى. ارينە، بۇل - وڭاي دۇنيە ەمەس. شىدامدىلىقتى، تاباندىلىقتى، قاجىرلىلىقتى قاجەت ەتەتىن شارۋا. مۇنىڭ ارتىندا قانشاما ەڭبەك جاتىر. ول كۇنى-ءتۇنى ەڭبەك ەتىپ، ماقساتىنا جەتكەن بولاتىن.
شەبەر جۇمىسى تۇرالاپ قالعان كەزدە دە، تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن تاپتى. مىسالى، ەلدە ۆيرۋس تاراپ، كارانتين ەنگىزىلگەندە ۇستالاردىڭ جۇمىسى جۇرمەي قالعانى راس. الايدا قارەكەت قىلماي، قاراپ وتىرۋعا بولمايتىنىن تۇسىنگەن ول بۇل ۋاقىتتا كۇبى جاساۋعا كوشكەن ەدى. ويتكەنى ءدال سول كەزدەردە قىمىزعا ارنالعان كۇبىگە سۇرانىس ارتقان.
«كارانتين كەزىندە جۇمىسىمىز جۇرىڭكىرەمەي قالدى. سول كەزدە ادامدار قىمىزدى كوپ الىپ جاتقانىن بايقاپ، كۇبى جاساي باستادىم. سۇرانىس جاقسى بولدى. نەگىزى، تاڭنان كەشكە دەيىن تاپجىلماي ىستەسەڭىز، كۇبىنى ءبىر كۇندە جاساپ شىعۋعا بولادى. پاندەميا كەزىندە ءتىپتى، تىنباي جۇمىس ىستەپ، ءبىر كۇندە ەكى كۇبى جاساعان كەزدەرىم بولدى. مەن ءۇشىن اناۋ ايتقانداي قيىن شارۋا ەمەس. تەك ەرىنبەي ەڭبەك ەتە بىلسەڭىز بولعانى. قازىر دە كۇبىگە سۇرانىس جاقسى. بىزدە كوكتەم كەزىندە، مامىر ايىنان باستاپ شىلدەگە دەيىن مۇلدە دەمالىس بولمايدى. ويتكەنى وسى ۋاقىتتاردا كۇبىگە تاپسىرىس بەرەتىندەر كوبەيەدى»، - دەيدى ەرمەك كارىم ۇلى.
بۇگىندە كەيىپكەرىمىزدىڭ كوپ ۋاقىتى شەبەرحانادا وتەدى. بۇل جەردەن اعاشتان جاسالعان ىدىس-اياقتىڭ ءتۇر-ءتۇرىن، ءۇي جيھازدارىن، ورىندىقتاردى كورۋگە بولادى. مۇنى ارنايى قۇرال-سايماندارمەن جاسايدى ەكەن. ويتكەنى اعاشتى كەسىپ، ويىپ قانا قويماي، ونىڭ بەتىنە ءتۇرلى ويۋ-ورنەك سالىنادى. شەبەر قاجەتتى قۇرال-سايماندارىن تەمىر ۇستالارىنا تاپسىرىسپەن جاساتاتىنىن ايتادى. ءتىپتى كەيبىرەۋىن ءوزى جاساپ الادى ەكەن.
شەبەرحانادا ەت تاعامىنا ارنالعان ءداستۇرلى اعاش تاباق - استاۋدىڭ دا بىرنەشە ءتۇرى بار. ۇلكەنىنە اس سالىنسا، كىشىسى قوي باسىن سالۋعا ارنالعان. بۇدان بولەك، باۋىرساق، نان، جەمىس- جيدەك سالىپ قويۋعا ارنالعان ىدىستار دا تۇر.
ون ساۋساعىنان ونەر تامعان شەبەر استاۋدىڭ جاسالۋ تەحنولوگياسى تۋرالى ايتىپ بەردى. ول ءۇشىن الدىمەن ىدىس جاساۋعا ارنالعان اعاش ءتۇرىن تاڭداۋ كەرەك. ەرمەك كارىم ۇلى ىدىستى تەك قانا قايىڭ اعاشىنان جاسايتىنىن ايتادى. ويتكەنى قايىڭ باسقالارىنا قاراعاندا تازا اعاش ءارى مىقتى، بەرىك بولىپ كەلەدى. جاسالۋ ۋاقىتىنا كەلسەك، اعاشتى كەسكەننەن كەيىن كەبۋىن ەسەپتەگەندە، ءبىر ايدان استام ۋاقىت كەتەدى ەكەن. استاۋدى اعاشتان قاشاپ، فورماسىن كەلتىرىپ العان سوڭ، سىرتقى جاعى ويۋ-ورنەكپەن بەزەندىرىلەدى. شەبەر ەت بۇل ىدىستا ۇزاق سۋىماي تۇراتىنىن ءارى ءدامدى بولاتىنىن ايتادى.
وسى تۇستا اعاشتان جاسالعان ىدىس-اياقتىڭ كۇتىمى تۋرالى بىلگەنىڭىز ءجون. ال مۇنى شەبەردەن ارتىق كىم بىلگەن؟
«اعاش ىدىستاردىڭ كۇتىمىنە كەلسەك، ءىشىن جاقسىلاپ مايمەن مايلايمىز. ارى قاراي كۇندەلىكتى تاماقتىڭ مايىمەن-اق مايلانىپ تۇرادى. كۇندەلىكتى جۋىپ، دىمقىل ەمەس، قۇرعاق جەرگە بەتى اشىق كۇيىندە قويسا، ەشقاشان قالپىن بۇزبايدى، تۇرا بەرەدى. ال سالقىن، دىمقىل جەرگە قويسا، كوگەرىپ كەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان اعاش ىدىستى اۋا ءوتىپ تۇراتىن جەردە ساقتاۋ كەرەك»، - دەيدى ول.
«شەبەردىڭ قولى - ورتاق» دەمەكشى، بۇگىندە ەرمەك كارىم ۇلىنىڭ قولىنان شىققان باعالى بۇيىمدار كوپتەگەن شاڭىراقتىڭ ءسانىن كەلتىرىپ، بەرەكەسىن ارتتىرىپ تۇرعانداي.
«قانشا دەگەنمەن قولدان جاسالعان جۇمىس بولەك بولىپ، ەرەكشە كورىنىپ تۇرادى» - دەيدى ءوزى دە.
ەرىنبەك ەڭبەك ەتكەن ادام ماقساتىنا جەتەدى. شەبەر كۇن- ءتۇن دەمەي ەتكەن ەڭبەگى اقتالاتىنىن ايتادى. ول ارينە، الدىمەن جۇرتتىڭ العىسى بولسا كەرەك. سودان كەيىن كەيىپكەرىمىزدىڭ ايتۋىنشا، وسىلاي ەڭبەك ەتە ءجۇرىپ تە، ايىنا ميلليون تابۋعا بولادى.
كەيىپكەرىمىز ەندى ۇلكەن كاسىپورىن، زاۋىت سالۋدى ارماندايدى. بۇل ورايدا اتتەگەن-اي دەيتىن ماسەلە دە جوق ەمەس. ەرمەك كارىم ۇلى بۇگىندە ەلىمىزدە اعاشتان ءتۇيىن تۇيگەن شەبەرلەر كوپ بولعانمەن ءىس جۇزىندە ولارعا قولداۋ بىلدىرەتىن بىردە-ءبىر باعدارلاما جوق ەكەنىن ايتادى. سوندىقتان كوبى باسقا سالاعا اۋىسىپ جاتىر.
«قولداۋ بولسا، ءبارىمىز بىرىگىپ ءداستۇرلى قولونەرىمىزدى دامىتا تۇسەر ەدىك»، - دەيدى شەبەر. قولداۋ بولسا قولونەر دە داميتىن ەدى.
دەرەككوز
«ايقىن» گازەتى