جۇرەك- قان تامىرلارى دەرتىن الدىن الۋدىڭ 7 امالى
سەبەبى ءبىرىمىز مۇنداي سىرقاتتىڭ العاشقى بەلگىلەرىنە ءمان بەرمەسەك، ءبىرىمىز دارىگەرلىك تەكسەرۋدى كۇندەلىكتى كۇيبەڭ تىرلىكپەن كەيىنگە شەگەرىپ جۇرە تۇرامىز. ايتسە دە جۇرەك- قان تامىرلارى دەرتىنىڭ الدىن الۋدىڭ جولدارى مەن امالدارى بارىن ەسكەرە جۇرگەنىمىز ابزال- اق. جۇرەك قان تامىرلارى اۋرۋى دەگەنىمىز نە؟ بۇل ءبىر عانا دەرتتىڭ اتاۋى ەمەس، جالپى اتاۋى. جۇرەك قان تامىرلارى اۋرۋىنىڭ تۇرلەرى كوپ. تومەندەگىدەي ءتىزىپ شىعۋعا بولادى:
- جۇرەكتىڭ يشەميكالىق اۋرۋى - جۇرەك بۇلشىق ەتىن قانمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىراتىن قان تاسىمالداۋشى تامىرلاردىڭ زاقىمدالۋى؛
- باس قان تامىرلارىنىڭ اۋرۋى - ميعا قان تاسىمالدايتىن تامىردىڭ زاقىمدالۋى؛
- پەريفەريالىق ارتەريا اۋرۋى - اياق پەن قولعا قان تاسىمالدايتىن قان تاسىمالداۋشى تامىرلاردىڭ اۋرۋى؛
- ريەۆموكارديت - سترەپتوكوك باكتەريالارىنىڭ ريەۆماتيكالىق شابۋىلىنىڭ ناتيجەسىندە جۇرەك بۇلشىق ەتى مەن جۇرەك كلاپانىنىڭ زاقىمدالۋى؛
- تۋا بىتكەن جۇرەك اقاۋى - بالانىڭ دۇنيەگە كەلگەن شاعىنان جۇرەگىنىڭ دەفورماتسيالانۋى؛
- تەرەڭ تامىرلاردىڭ ترومبوزى جانە وكپە ەمبولياسى - جۇرەك پەن وكپەگە جەتەتىن قاندى تاسىمالدايتىن اياق قان تامىرلارىندا قاننىڭ ۇيىپ قالۋى؛ ينفاركت پەن ينسۋلت، ادەتتە، جۇرەك پەن ميعا باراتىن تامىرلار بىتەلىپ قالعان كەزدە مازالايدى.
ادام بالاسى ەكى نارسەنىڭ قادىرىن بىلمەيدى: ءبىرى - دەنساۋلىق، ءبىرى - ۋاقىت. ال ەكەۋىنىڭ دە قادىرىن بىلگەن - باقىت. ولاي بولسا جۇرەك- قان تامىرلارى دەرتى تاقىرىبىنداعى ءسوزىمىزدى جالعاپ، الدىن الۋدىڭ جولدارىن ايتا وتىرايىق.
1. قيمىل- قوزعالىس ادام ءار ساتتە قيمىل- قوزعالىستا بولۋ كەرەك. جاتتىعۋ جاساپ، سەرۋەنگە شىعۋ - جۇرەككە پايدالى. قان قىسىمى مەن حولەستەرين مولشەرى قالىپتى بولادى. سوندىقتان دا سالاماتتى ءومىر سالتىن ساقتانۋ - ماڭىزدى. اپتاسىنا 150 مينۋت اەروبيكالىق، 60 مينۋت كوش جۇمسايتىن جاتتىعۋلار جاساۋ - دەنساۋلىققا اسا پايدالى. ماسەلەن 150 مينۋتتى بىرنەشە كۇنگە ءبولىپ جاتتىعۋعا بولادى. مۇنداي ۋاقىت بەلسەندى قيمىل- قوزعالىستا بولۋ ءۇشىن ارنايى جاتتىعۋ جاساۋ مىندەتتى ەمەس. جۇگىرۋ، سۋدا ءجۇزۋ، ۆەلوسيپەد تەبۋ، باسكەتبول، فۋتبول، تەننيس نەمەسە ۆولەيبول ويناۋ دا جەتكىلىكتى. ءتىپتى باۋ- باقشا جۇمىسىن جاساۋ دا بەلسەندى قوزعالىس بولىپ سانالادى. ال اپتاسىنا تىم قۇرىعاندا 60 مينۋت ۋاقىتتى كىر تاسىن نەمەسە شتانگا كوتەرۋ، تۋرنيكتەگى جاتتىعۋلارعا ارناۋعا بولادى.
2. قان قىسىمىڭىزدى تەكسەرتىپ تۇرىڭىز قان قىسىمىنىڭ كوتەرىلۋى نەمەسە تومەندەۋ دەنساۋلىققا اسا قاۋىپتى. ونىڭ سوڭعى ينسۋلتكە اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن. سوندىقتان قان قىسىمىن تەكسەرتىپ تۇرۋ - اسا ماڭىزدى. مەديتسينادا ادامنىڭ تۇراقتى قان قىسىمى 120/80 بولۋى كەرەك. قان قىسىمى ءبىر كۇن ىشىندە وزگەرىپ وتىرادى. وزگەرۋىنە تۇتىناتىن تاعامدارىمىز بەن الكوگول، سونداي- اق كۇيزەلىس اسەر ەتەدى. سوندىقتان قان قىسىمىڭىز قانداي ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن ءبىر كۇندە بىرنەشە رەت ولشەتكەنىڭىز دۇرىس. قان قىسىمى سەمىزدىككە شالدىققان، اۋىر دەرتپەن سىرقاتتاناتىن، سونداي- اق جاسى ەگدە ادامداردا جوعارى بولادى. ودان وزگە ىشىمدىك كوپ ىشەتىن ادامداردا دا جوعارى بولادى. قان قىسىمىن تومەندەتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ - سالماق تاستاۋ كەرەك. ارتىق سالماق بولسا جۇرەكتىڭ اعزاعا قان اينالىمى قيىندايدى. - ىشىمدىكتى قويۋ كەرەك. - تۇز مولشەرىن ازايتۋ كەرەك. ءبىر كۇندەگى تۇز مولشەرى 5 گراممنان اسپاۋى ءتيىس.
3. حولەستەرين مولشەرىن تەكسەرتىپ تۇرىڭىز قان قۇرامىنداعى حولەستەريننىڭ جوعارى بولۋى - ينفاركت پەن ينسۋلتكە شالدىقتىرۋى مۇمكىن. دۇرىس تاماقتانۋدىڭ كومەگىمەن قانداعى حولەستەرين دەڭگەيىن قاداعالاپ وتىرۋ قاجەت. حولەستەرين مولشەرىن 4-6 -جىلدا ءبىر رەت دارىگەرگە تەكسەرتىپ تۇرىڭىز. سەبەبى ليپوپروتەيندەردىڭ جوعارى نەمەسە تومەن بولۋى، تريگليتسەريدتەر مولشەرىن ءبىلۋ دەنساۋلىق ءۇشىن ماڭىزدى.
4. قانداعى قانت مولشەرىن ولشەتىپ تۇرىڭىز ەگەر ءسىزدىڭ قانىڭىزدا قانت مولشەرى جوعارى بولسا، مىندەتتى تۇردە دارىگەردەن اقىل- كەڭەس الىڭىز. قانداي جاعدايدا قانداعى قانت مولشەرى جوعارىلايتىنىن دا بىلە ءجۇرىڭىز. ۇيقى قانباعاندا، ارتىق سالماق قوسقاندا، ىشىمدىك ىشكەندە، تۇماۋعا قارسى دارىلەر ىشكەندە، سوزىلمالى كۇيزەلىس، اعزاداعى گورمونالدى وزگەرىستەر مەن انتيدەپرەسسانتتار ىشكەندە قان مولشەرى جوعارى بولادى. سوندىقتان قانداعى قانت مولشەرىن تەكسەرتەر الدىندا 8 ساعات تاماقتانباۋ كەرەك.
5. دۇرىس تاماقتانىڭىز بۇكىل تاعامداردى جۇرەككە پايدالى، زياندى جانە اسەرى جوق رەتىندە ءبولىپ الىڭىز. قانداي تاعامداردى ءجيى جەۋ كەرەك؟
- وسىمدىك تاعامدارىنان: جاڭعاق، تۇقىم، بۇرشاق جانە استىق تۇقىمداستار - جەمىس- جيدەكتەر مەن كوكونىستەر - بالىق - ءسۇت تاعامدارى - ءزايتۇن مايى، ت. ب. جۇرەككە پايدالى جەمىس- جيدەكتەر قانداي تاعامداردى تۇتىنباۋ كەرەك؟
- قانت مولشەرى كوپ (گازدالعان سۋسىندار، كونفەت، ت. ب. ) - ەت تاعامدارى - تەز دايىندالاتىن تاعامدار - مۇزداتىلعان تاعامدار
6. ارتىق سالماق قوسۋدان ساقتانىڭىز سەمىزدىك - جۇرەك دەرتىنە شالدىقتىراتىن ءبىر جول. اسىرەسە ىشكى اعزالاردا ماي باسۋى - قيىن. ادام سەمىز بولىپ كورىنبەسە دە، ونىڭ اعزاسىندا ماي كوپ بولۋى مۇمكىن. ياعني دەنەدەگى ماي مولشەرىن بوي مەن سالماققا قاراي تەكسەرتىپ، بىلە ءجۇرىڭىز.
7. تەمەكى شەگۋدى توقتاتىڭىز تەمەكى ادام اعزاسىنا اسا زيان. ونىڭ ىشىندە، اسىرەسە جۇرەككە. سەبەبى تەمەكى ءتۇتىنى قان تامىرلاردى زاقىمدايدى. تەمەكى شەگەتىن ادامداردىڭ جۇرەك توقتاپ قالۋ مەن ينسۋلت الۋ ءقاۋپى جوعارى. ەلەكتروندى تەمەكىلەر دە جۇرەك- قان تامىرلارى اۋرۋلارىنا شالدىقتىرادى.
Massaget.kz